Σαν σήμερα η δεύτερη κατάληψη της Νομικής το '73 - Η παραβίαση του ασύλου και η συγκλονιστική μαρτυρία του Γιώργου Γαβριήλ

Μετά την αδιαμφισβήτητη επιτυχία της πρώτης κατάληψης της Νομικής (21 - 22 Φεβρουαρίου) και της δημοσιότητας που πήρε μιας και υπήρξε η σύνδεση με τον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο οι φοιτητές ένιωσαν ικανοί για το παραπάνω βήμα. Σε αυτό βοηθήθηκαν από το γεγονός ότι η χούντα δεν είχε υποχωρήσει αίροντας τις στρατεύσεις των φοιτητών ενώ και η ηγεσία του πανεπιστημιακού χώρου δεν είχε πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Την ίδια στιγμή οι φοιτητές είχαν συνειδητοποιήσει ότι τηρώντας τον όρκο που έδωσαν στην πρώτη κατάληψη έπρεπε να συνεχίσουν τον αγώνα τους. Η βεβαιότητα τους εδραζόταν στο ότι αντιλήφθηκαν πολύ γρήγορα την μεγαλειώδη αποδοχή που είχαν από τον δημοκρατικό λαό. Σε αυτό βέβαια μέτρησε και η πρωτοπορία του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος και ιδιαίτερα μίας μεγάλης σχολής όπως η φυσικομαθηματική και έγινε κατανοητό ότι έπρεπε να συνεχιστεί το χτύπημα της χούντας.

Για ιστορικούς λόγους να αναφέρουμε ότι ο αρχικός προβληματισμός των φοιτητών ήταν το πού θα μπορούσαν να κάνουν κατάληψη. Στις σκέψεις τους υπήρχε η Λέσχη η οποία βρισκόταν στην οδό Ιπποκράτους και η Πρυτανεία. Ωστόσο και οι δύο επιλογές απορρίφθηκαν για λόγους ασφαλείας. Η μεν Λέσχη επικοινωνούσε με άλλα κτίρια και υπήρχε ο φόβος της εφόδου της ασφάλειας και της ΕΣΑ ενώ το κτίριο της Πρυτανείας ήταν μικρό και δεν είχε την αναγνωρισιμότητα της ταράτσας της Νομικής. Έτσι λοιπόν προκρίθηκε και πάλι η Νομική με στόχο το χτύπημα στη χούντα να γίνει πιο βαθύ καθώς οι φοιτητές επέμεναν στην αναβολή των στρατεύσεων έχοντας την επίγνωση ότι υπήρχε μία πιο ευρύτερη υποστήριξη από τον λαό.

Η δεύτερη κατάληψη

Από τις πρώτες πρωινές ώρες της 20ης Μαρτίου περίπου 2.000 φοιτητές κατέλαβαν τη Νομική Σχολή. Ακριβώς 50 χρόνια σαν σήμερα. Η δεύτερη κατάληψη μπορεί να μην είχε την μαζικότητα της πρώτης ωστόσο έδειξε με τον πλέον περίτρανο τρόπο ότι οι φοιτητές είχαν αποφασίσει πως η σύγκρουση με το καθεστώς της 21ης Απριλίου ήταν μονόδρομος και δεν υπήρχε περίπτωση να υποχωρήσουν.

«Επανάσταση λαέ», «Κάτω η χούντα», «Δημοκρατία», «Κάτω η επιστράτευση» ήταν μερικά από τα συνθήματα που βροντοφώναζαν νεαρά παιδιά. Και ενώ τα μέλη του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος αιφνιδίασαν τους πάντες στην πρώτη κατάληψη και η υποχώρηση τους ήταν ειρηνική χωρίς έκτροπα από την πλευρά της αστυνομίας και της ΕΣΑ κάτι τέτοιο δεν συνέβη εκείνη την ημέρα. Η πρυτανεία αποστέλλοντας σχετικό έγγραφο στην ασφάλεια Αθηνών έδωσε το ελεύθερο να υπάρξει παραβίαση του ασύλου.  

Το έγγραφο ανέφερε τα εξής:

«Κατόπιν της αρνήσεως των κατεχόντων το Μέγαρον θεωρητικών Επιστημών φοιτητών, όπως εκκενώσουν τούτο συμμορφούμενοι προς σχετική πρόσκλησιν της Παν/κης Συγκλήτου και εν όψει του γεγονότος, ότι η υπ΄ αυτών πραγματοποιουμένη συγκέντρωσις τυγχάνει παράνομος, παρακαλούμεν, όπως ενεργήσητε τα δεόντα δια την αποκατάστασιν της τάξεως.

Ο Πρύτανης Κωνσταντίνος Ι. Τούντας. Οι Συγκλητικοί Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος – Θηραίος, Κωνσταντίνος Ρόκας, Α. Χαστούκης, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Γεώργιος Μερίκας, Φαίδων Μπουμπουλίδης, Λεωνίδας Καραπιπέρης, Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης, Κωνσταντίνος Μουρατίδης, Γεώργιος Βάρβογλης και Γεώργιος Παπαντωνόπουλος».

Όσα ακολούθησαν έμοιαζαν για να μιλήσουμε με κινηματογραφικούς όρους σαν σκηνές από τα προσεχώς. Η ασφάλεια και η ΕΣΑ δείχνοντας το πραγματικό τους πρόσωπο εισέβαλλαν στο κτίριο και αφού περικύκλωσαν τους φοιτητές ακολούθησε σύγκρουση. Μάλιστα χρησιμοποίησαν ακόμα και καλαθοφόρο της πυροσβεστικής προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην ταράτσα εμποδίζοντας την οποιαδήποτε διαφυγή των φοιτητών. Σημειώθηκαν μάχες σώμα με σώμα με τους φοιτητές να ξυλοκοπούνται ανηλεώς ενώ ακολούθησαν εκατοντάδες συλλήψεις με τους φοιτητές να οδηγούνται στα κελιά της λεωφόρου Μεσογείων και της ΕΣΑ.

Την ίδια μέρα το αργά το απόγευμα η Σύγκλητος ανακοίνωσε ότι «συνελθούσα εκτάκτως σήμερον, την 20ην Μαρτίου 1973 (...) εκφράζει την ικανοποίησίν, διότι το σύνολον σχεδόν των φοιτητών κατενόησε το δύσκολον έργον το οποίον αντιμετωπίζει (...) λυπείται, διότι ομάς  φοιτητών, ελαχίστη εν σχέσει προς τον όγκον του φοιτητικού κόσμου (...) δημιουργεί προσκόμματα εις το έργον αυτής… ..Επί πλέον, παρά πάσαν έννοιαν δικαίου και ελευθερίας, προσπαθεί να εμποδίση την άσκησιν του αναφαιρέτου δικαιώματος των φοιτητών, όπως μορφωθούν. (...) Οι συγκεντρωθέντες φοιτηταί τελικώς δεν συνεμορφώθησαν ούτε προς τας προτροπάς των Πανεπιστημιακών Αρχών, ούτε προς τας επανειλημμένας προσκλήσεις του, μετά την εκπνοήν της ταχθείσης προθεσμίας, ειδοποιηθέντος κ. Εισαγγελέως. Κατόπιν αυτού, η τάξις απεκατεστάθη τη επεμβάσει της Πολιτείας.

Κατόπιν της αρνήσεως των κατεχόντων το Μέγαρον θεωρητικών Επιστημών φοιτητών, όπως εκκενώσουν τούτο συμμορφούμενοι προς σχετική πρόσκλησιν της Παν/κης Συγκλήτου και εν όψει του γεγονότος, ότι η υπ΄ αυτών πραγματοποιουμένη συγκέντρωσις τυγχάνει παράνομος, παρακαλούμεν, όπως ενεργήσητε τα δεόντα δια την αποκατάστασιν της τάξεως.

Ο Πρύτανης Κωνσταντίνος Ι. Τούντας. Οι Συγκλητικοί Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος – Θηραίος, Κωνσταντίνος Ρόκας, Α. Χαστούκης, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Γεώργιος Μερίκας, Φαίδων Μπουμπουλίδης, Λεωνίδας Καραπιπέρης, Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης, Κωνσταντίνος Μουρατίδης, Γεώργιος Βάρβογλης και Γεώργιος Παπαντωνόπουλος».

Πλέον με την κατάσταση να βγαίνει εκτός ελέγχου με την χούντα να είναι ανήμπορη να αντιδράσει ανέλαβε δράση το ΕΑΤ - ΕΣΑ. Σε μία προσπάθεια να ανακόψει τους φοιτητές ακολούθησε το χτύπημα της 8ης Μαΐου 1973 που έμεινε στην ιστορία ως η «νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου» του φοιτητικού κινήματος. Όσοι δεν είχαν συλληφθεί μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου συνελήφθησαν και αφού οδηγήθηκαν στο άνδρο της ΕΣΑ υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια.

Όλα αυτά προκάλεσαν ιδιαίτερο προβληματισμό σε πολλούς αξιωματικούς οι οποίοι δεν δέχονταν να κάτσουν με σταυρωμένα χέρια την ώρα που δεκάδες νέοι άνθρωποι μαρτυρούσαν στα χέρια των βασανιστών τους. Έτσι λοιπόν εκδηλώθηκε το Κίνημα του Ναυτικού που αν και προδόθηκε, απέδειξε ότι υπήρχαν και στο ελληνικό στράτευμα αξιωματικοί που δεν δέχονταν τη χούντα. Να σημειωθεί ότι πολλοί εκ των συλληφθέντων που συμμετείχαν στο Κίνημα του Ναυτικού βρέθηκαν σε διπλανά κελιά με τους φοιτητές και αντιλήφθηκαν από πρώτο χέρι τα βασανιστήρια που είχαν υποστεί οι φοιτητές.

Έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι οι φοιτητές με τη στάση τους έδειξαν ότι είχαν πλήρη επίγνωση των πράξεών τους και βγήκαν μπροστά αναλαμβάνοντας την ευθύνη της σύγκρουσης με τη χούντα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μετά την αμνηστία του Παπαδόπουλου τον Αύγουστο του 73 οι αποφυλακισθέντες φοιτητές όχι μόνο δεν έκατσαν με σταυρωμένα χέρια αλλά ρίχτηκαν και πάλι στη μάχη με τελικό στόχο την ανατροπή της χούντας. Μάλιστα διατήρησαν ψηλά τη σημαία της αντιπαράθεσης και πρωταγωνίστησαν στην αιματοβαμμένη εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 73 ενώ πολλοί εξ αυτών ήταν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής.

Υπενθυμίζεται ότι η χούντα στα πλαίσια της φιλελευθεροποίησης όρκισε πρωθυπουργό τον Σπύρο Μαρκεζίνη στις αρχές Οκτωβρίου του 1973, ωστόσο η παραμονή του στην εξουσία ήταν βραχύβια - μεσολάβησε το Πολυτεχνείο - καθώς ακολούθησε η ανατροπή του Παπαδόπουλου και η σκληρή χούντα του αόρατου δικτάτορα Ιωαννίδη που οδήγησε στην προδοσία της Κύπρου και η πτώση της σαν τραπουλόχαρτο τον Ιούλιο του 1974.

Το protothema.gr 50 χρόνια μετά την δεύτερη κατάληψη της Νομικής συνομιλεί με έναν εκ των πρωταγωνιστών εκείνης της εποχής τον φαρμακοποιό και πρώην δήμαρχο Ωρωπού Γιώργο Γαβριήλ ο οποίος στις 20 Μαρτίου ξυλοκοπήθηκε άγρια από τους άνδρες της ασφάλειας που είχαν εισβάλει στο κτίριο της Νομικής.

Ορισμένοι φοιτητές της Φυσικομαθηματικής κρατούσαμε μια πιο «επαναστατική δράση»

«Εγώ, ο Διονύσης Μαυρογένης, ο Σταύρος Λυγερός και οι άλλοι συνάδελφοι της Φυσικομαθηματικής κρατούσαμε μια πιο “επαναστατική” δράση γιατί θέλαμε πραγματικά την σύγκρουση. Θέλαμε να αναδειχθεί η αντίσταση που κάναμε και δεν ήμασταν υπέρ των συμβιβασμών. Όταν έγινε η δεύτερη κατάληψη της νομικής ο συντονισμός και οι ενέργειες των φοιτητών είχαν περάσει στον κόσμο. Δηλαδή στα δευτεροκλασσάτα στελέχη. Όταν έγινε η συνέλευση για το τι θα ακολουθήσει κυριάρχησε η γραμμή η δική μου, του Διονύση Μαυρογένη και μερικών άλλων. Δηλαδή ότι θα πρέπει να μείνουμε και δεν συμβιβαζόμαστε. Η αστυνομία μας έδωσε ένα περιθώριο για να φύγουμε. Όμως πολύ πριν τελειώσει το περιθώριο εισέβαλαν μέσα στο κτίριο της Νομικής. Μας κύκλωσαν από μπροστά και από την ταράτσα. Όλοι μας αρχίσαμε να τρέχουμε προς διάφορους χώρους προκειμένου να ξεφύγουμε με τον φόβο ότι θα γινόταν μεγάλο μακελειό», θυμάται ο κ. Γαβριήλ.

Με χτυπούσαν αλύπητα επί δέκα λεπτά

“Θυμάμαι ότι οι αστυνομικοί μας μπλόκαραν στον δεύτερο όροφο σε μία εσοχή. Στις πρώτες γραμμές ήμουν εγώ και απέναντι μας μια μεγάλη ομάδα αστυνομικών που κρατούσαν γκλοπ. Άρχισαν να μας βρίζουν και να μας πιέζουν για να φύγουμε. Εμείς όμως για να το κάνουμε αυτό χρειαζόμασταν μία διέξοδο. Μας είχαν φράξει τα πάντα και δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Έτσι λοιπόν σκέφτηκα ότι εάν μέναμε εκεί θα μας έπιαναν και θα μας έδερναν. Τότε όρμησα προς το μέρος τους σκεπτόμενος ότι εάν διασπούσα τη γραμμή οι συμφοιτητές μου θα μπορούσαν να φύγουν. Πήρα το ρίσκο και το έκανα. Εκείνη την περίοδο είχα πολλά μαλλιά. Με πιάνει ένας αστυνομικός και αφού με έριξε κάτω ήρθαν άλλοι επτά και επί δέκα λεπτά με χτυπούσαν αλύπητα. Τόσο πολύ που ούρλιαζε και έλεγα σταματήστε. Είχα φοβηθεί. Κάποια στιγμή βαρέθηκαν και με άφησαν”, επισημαίνει ακόμη.

«Μεταξύ των δύο καταλήψεων η πρώτη είχε την αίγλη. Η δεύτερη παρά το ξύλο που έπεσε ήταν διαφορετική. Και αυτό διότι τα πρωτοκλασάτα στελέχη την είδαν αριστερίστικη εξαιτίας της απόφασης να μείνουμε ακόμα και όταν απειληθήκαμε. Κάτι παρόμοιο έγινε και στο Πολυτεχνείο. Όταν εμείς επιμέναμε να γίνει η κατάληψη τα οργανωμένα στελέχη εκείνης της εποχής “την έκαναν με μικρά πηδηματάκια και όταν είδαν ότι επικράτησε η γραμμή μας επέστρεψαν»”, προσθέτει ο τότε φοιτητής της Φυσικομαθηματικής.

Εξαιρετικά έντονη η πάλη των ιδεών και των αντιλήψεων

«Υπάρχει μία ιστορία και πίσω από τη Νομική και πίσω από το Πολυτεχνείο. Η πάλη των ιδεών, η πάλη των αντιλήψεων, ήταν εξαιρετικά έντονη. Μην κοιτάς τώρα που λέμε ότι είμαστε αδέρφια και αγαπημένοι. Εκεί δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Ως πρόεδρος της γενικής συνέλευσης του Πολυτεχνείου απαίτησα ότι όποιος αμφισβητούσε την εκλογική διαδικασία ή θα έθεταν θέμα ή θα αποχωρούσαν. Υπήρχαν εντάσεις», τονίζει ακόμη ο κ. Γαβριήλ.

«Άλλη μία έντονη εικόνα που μου έχει μείνει είναι ότι φτάσαμε στη νομική ξεκινώντας από το χημείο. Ήμασταν μία ομάδα τουλάχιστον 700 φοιτητών που διαδηλώναμε, πήραμε απόφαση να πάμε και μάλιστα μας συνόδευσαν και καθηγητές. Είχαμε απαιτήσει ότι υπήρχε ανάγκη προστασίας του φοιτητικού κινήματος. Κάποιοι καθηγητές όπως ο Κατάκης, ο, Γιαννακόπουλος και ο Γαλανός ήταν μπροστά για να μας προστατεύσουν», θυμάται.

Μάλιστα όπως λέει «δεν ισχύει τότε αυτό που λέγαμε για τους καθηγητές που συμβιβάστηκαν. Υπήρχαν άνθρωποι που ήταν με το φοιτητικό κίνημα, μας έβλεπαν θετικά και προσπαθούσαν να βοηθήσουν όπως μπορούσαν γιατί ήταν δύσκολες εποχές. Θυμάμαι ανθρώπους πολλούς και στις δύο καταλήψεις. Πολλούς με τα χρόνια τους έχω ξεχάσει και αυτό διότι δεν ήμουν των δημοσίων σχέσεων. Είχα μεγαλύτερη επιρροή σε εκείνους που είχαν διάθεση για αγωνιστικότητα.  Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλοί εξ αυτών έχτισαν το μέλλον τους».

Δεν συμβιβαστήκαμε γι' αυτό επιδιώξαμε και το ξύλο

Ακόμη υπογραμμίζει ότι «είχαμε άλλες καταβολές και άλλα βιώματα. Πολλοί ήταν άνθρωποι που προέρχονταν από πολύ φτωχές οικογένειες και άλλοι που ήταν πλούσιοι. Αυτοί ήταν επαναστάτες από την γνώση και την ανάγκη να εκφραστούν. Όμως ήταν διαφορετικά για κάθε άνθρωπο. Γενικά η δεύτερη κατάληψη χαρακτηρίστηκε από μία διάθεση για πραγματική επαναστατικότητα και ουσιαστική αμφισβήτηση της χούντας. Δεν συμβιβαστήκαμε γιατί θέλαμε να δείξουμε ότι με αυτή τη σύγκρουση δεν υπάρχει μία καλή διάθεση για μία δημοκρατική μετεξέλιξη της χούντας. Γι αυτό επιδιώξαμε και το ξύλο. Το φάγαμε συνειδητά. είπαμε ότι δεν φεύγουμε από το κτίριο μας και είπε ελάτε να μας βγάλετε. Έτσι και έγινε».

Η δεύτερη κατάληψη δημιούργησε άλλες αντιστασιακές διαδικασίες που οδήγησαν στην κορύφωση που ήταν το Πολυτεχνείο

«Η δεύτερη κατάληψη έδειξε σε όλους ότι η υπόθεση με τους φοιτητές δεν ήταν απλή. Διότι η χούντα κατάλαβε ότι οι φοιτητές έχουν βλέψεις στο καθεστώς και τη δικτατορία τους. Δεν ήταν απλώς κάποιοι που έλεγαν μεμονωμένα συνθήματα όπως έκανε ο Διονύσης Μαυρογένης με το “επανάσταση λαέ” και κατηγορήθηκε γι’ αυτό. Έγινε πια συνειδητό ότι οι φοιτητές θα συγκρούονταν με την δικτατορία και δεν δέχονταν συμβιβασμούς. Η δεύτερη κατάληψη ξεκαθάρισε κάποια πράγματα. Δημιούργησε άλλες αντιστασιακές διαδικασίες που οδήγησαν στην κορύφωση που ήταν το Πολυτεχνείο», καταλήγει ο Γιώργος Γαβριήλ.


Ειδήσεις σήμερα:

Πτώση στις αγορές παρά την εξαγορά της Credit Suisse από την UBS

Ο βασανιστικός θάνατος της 12χρονης Λουίζε: Οι συμμαθήτριές της τη μαχαίρωσαν 32 φορές με λίμα!

Χειροπέδες στους γιους και τον γαμπρό του 36χρονου που σκότωσε τον 45χρονο στην Ξάνθη