Πάνε για μαλλί στην Τουρκία οι Ελληνες (αλλά κινδυνεύουν να χάσουν κι αυτό που έχουν, προειδοποιούν οι ειδικοί)

Σε μια προσοδοφόρα βιομηχανία για την Τουρκία εξελίσσονται οι μεταμοσχεύσεις μαλλιών, λόγω φθηνού κόστους και παροχών που πριμοδοτεί η κυβέρνηση Ερντογάν, προωθώντας με πολυέξοδες επιθετικές καμπάνιες γενικότερα τον ιατρικό τουρισμό στη χώρα. Τα πακέτα, πολύ φθηνότερα σε σχέση με τις αντίστοιχες υπηρεσίες στην Ελλάδα, περιλαμβάνουν -εκτός από την επέμβαση- διαμονή σε 5άστερα ξενοδοχεία, ακόμη και prive ξεναγήσεις με πολυτελή αυτοκίνητα στα αξιοθέατα της Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο «ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός», λένε Ελληνες ειδικοί, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις φθηνές μεταμοσχεύσεις μαλλιών στην Τουρκία, τις συνθήκες όπου πραγματοποιούνται και τους μεγάλους κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία.

Σήμερα στην Κωνσταντινούπολη εκτιμάται πως λειτουργούν περισσότερες από 700 κλινικές μεταμόσχευσης μαλλιών, με καθημερινές επεμβάσεις σε χιλιάδες ξένους επισκέπτες, κυρίως από χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Σύμφωνα με υπολογισμούς, κάθε μήνα πραγματοποιούνται πάνω από 5.000 επεμβάσεις για μαλλιά, αλλά και για... γενειάδες. «Η Τουρκία έχει γίνει ο πιο δημοφιλής προορισμός ιατρικού τουρισμού για τις μεταμοσχεύσεις μαλλιών εξαιτίας των χαμηλών τιμών που φέρνει πολύτιμο συνάλλαγμα αδιαφορώντας για την ποιότητα των υπηρεσιών. Αυτό που περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα είναι ότι στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχει κάποιο νομικό πλαίσιο.

Στην Κωνσταντινούπολη μόνο υπάρχουν αναφορές για τουλάχιστον 700 “κλινικές” μεταμόσχευσης μαλλιών. Από αυτές μόλις οι 33 έχουν στο επιστημονικό προσωπικό ιατρούς-μέλη της Διεθνούς Εταιρείας Χειρουργικής Αποκατάστασης Τριχωτού (ISHRS)», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο δρ Κωνσταντίνος Αναστασάκης MD, PhD, πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Μεταμόσχευσης και Αποκατάστασης Τριχωτού και μέλος του ISHRS.

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του επικεφαλής της Τουρκικής Ενωσης Τουρισμού Υγείας Σερβέτ Τερζιλέρ στο πρακτορείο Anadolu, μόνο για το 2022 σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι ταξίδεψαν στην Τουρκία και δαπάνησαν συνολικά 2 δισ. δολάρια για μεταμόσχευση μαλλιών. «Τα νούμερα της Τουρκικής Ενωσης Τουρισμού Υγείας δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Αν αναλογιστεί κανείς πως όλες οι κλινικές μεταμόσχευσης μαλλιών στην Ελλάδα το ίδιο διάστημα πραγματοποίησαν 10.000 επεμβάσεις, μπορεί να διακρίνει την τεράστια διαφορά και το μέγεθος του προβλήματος», λέει με τη σειρά του ο πλαστικός χειρούργος δρ Αναστάσιος Βεκρής, επιστημονικός διευθυντής της κλινικής Advanced Hair Clinics.

Βόλτες με λιμουζίνες

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα φαλακρών ανδρών με μαύρο κεφαλόδεσμο να κυκλοφορούν στα τουριστικά σημεία της Κωνσταντινούπολης -και όχι μόνο- είναι συνήθης. Πρόκειται για άνδρες που ταξίδεψαν από το εξωτερικό στην Τουρκία προς... αποκατάσταση της χαμένης αίγλης της κεφαλής τους. Η βιομηχανία της μεταμόσχευσης μαλλιών άνθησε στην Τουρκία μετά το 2016 και κορυφώθηκε με το τέλος της πανδημίας του COVID-19.

Μόνο το α’ εξάμηνο του 2022, και μετά την άρση των μέτρων για τον κορωνοϊό, στην Τουρκία ταξίδεψαν 550.000 τουρίστες για μεταμόσχευση μαλλιών. «Οι άνθρωποι έρχονται και κάνουν μεταμόσχευση μαλλιών πληρώνοντας κατά μέσο όρο 1.500-2.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων της μεταφοράς σε ξενοδοχείο και αεροδρόμιο, της μεταμόσχευσης μαλλιών και δύο διανυκτερεύσεων. Στην Ευρώπη οι τιμές υπερβαίνουν τα 5.000 ευρώ», δήλωσε ο Τερζιλέρ.

Τα πακέτα που προσφέρονται από τουρκικές κλινικές είναι all inclusive και, εκτός από διαμονή σε 5άστερα ξενοδοχεία, περιλαμβάνουν ακόμη και prive ξεναγήσεις στην Κωνσταντινούπολη με πολυτελή αυτοκίνητα. Παράλληλα η κυβέρνηση επιδοτεί και τα αεροπορικά εισιτήρια όσων ταξιδεύουν στην Τουρκία για μεταμόσχευση μαλλιών και άλλες ιατρικές υπηρεσίες μέσω της Turkish Airlines.

Οσον αφορά τις τιμές, αγγίζουν περίπου στο μισό σε σχέση με την Ελλάδα και στο 1/3 σε Ευρώπη και Αμερική. Το σύνολο των πελατών τους, άνω του 90%, είναι ξένοι, αφού λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης το κόστος μιας επέμβασης είναι απαγορευτικό για τον μέσο Τούρκο. «Στις φθηνές τουρκικές κλινικές το συνηθισμένο κόστος της μεταμόσχευσης μαλλιών ανέρχεται σε 1.500 ευρώ. Εχουν αναφερθεί και περιπτώσεις, όπου προκειμένου να μη χάσουν τον πελάτη, του κάνουν τη “χάρη” να του κάνουν χειρουργική επέμβαση με μόλις 1.000 ευρώ. Εννοείται η πληρωμή γίνεται σε μετρητά, χωρίς απόδειξη και χωρίς καμία εγγύηση», τονίζει ο δρ Βεκρής.

Να σημειωθεί πως το κόστος μιας μεταμόσχευσης μαλλιών εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Οι πιο σημαντικοί είναι, φυσικά, η μέθοδος που θα επιλεγεί (π.χ. η FUE, ως πιο σύγχρονη, παρέχει καλύτερο αποτέλεσμα και άρα είναι και πιο ακριβή συνήθως) και το μέγεθος της επέμβασης. Με άλλα λόγια, όσο πιο πολλές τρίχες θα χρειαστεί να μπουν τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το κόστος.

Εθνική στρατηγική

Τα τελευταία χρόνια, εντατικά και μεθοδικά, η Τουρκία έχει καταφέρει να αναπτύξει τον λεγόμενο ιατρικό τουρισμό μέσω της ανάπτυξης της βιομηχανίας αισθητικών χειρουργικών επεμβάσεων, με κορυφαίες τις οδοντιατρικές, τις οφθαλμολογικές και τις μεταμοσχεύσεις μαλλιών. Το 2022 ο συνολικός κύκλος εργασιών του τουρισμού υγείας άγγιξε τα 4 δισ. δολάρια.

Στο αποτέλεσμα αυτό σημαντικό ρόλο παίζει το λεγόμενο επιθετικό μάρκετινγκ στις αγορές της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας που δεν γίνεται από μεμονωμένες κλινικές, γιατρούς ή εταιρείες, αλλά από μια ολόκληρη βιομηχανία ιατρικού τουρισμού που έχει στηθεί στην Τουρκία με την έμπρακτη υποστήριξη του κράτους και τα τελευταία χρόνια έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.

Η καμπάνια της Τουρκίας στο εξωτερικό έχει αποφέρει θεαματικά αποτελέσματα και, κυρίως, έσοδα στο δημόσιο ταμείο που τόσο έχει ανάγκη η χώρα. Ειδικά στον τομέα της μεταμόσχευσης μαλλιών η Κωνσταντινούπολη σήμερα θεωρείται η Μέκκα του είδους. «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει για την επιθετική διαφήμιση της Τουρκίας που πολλές φορές δεν συνάδει με την ιατρική υπηρεσία και παροχή, υποσχόμενη παροχές και υπηρεσίες -για να προσελκύσουν τον πελάτη- χωρίς να υπάρχει έλεγχος της ασφάλειας των επεμβάσεων αυτών. Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες κλινικές στην Τουρκία που δεν πληρούν τα επιβαλλόμενα στάνταρ που υπάρχουν σε ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα. Λειτουργούν δηλαδή χωρίς έλεγχο και πρωτόκολλα ασφαλείας, με απόλυτο στόχο την αποκόμιση κέρδους», τονίζει ο δρ Βεκρής.

Χειρουργούν μοδίστρες!

Το σημαντικότερο, ωστόσο, ζήτημα που προκύπτει είναι τα σοβαρά θέματα υγείας που δημιουργούνται μετά από πολλές επεμβάσεις του ποδιού που πραγματοποιούνται με στόχο το εύκολο κέρδος. «Σε έναν χώρο μπορεί να χειρουργούνται ταυτόχρονα 4, 8, 10 άτομα! Οι “κλινικές” αυτές είναι γνωστές ως hair farms και οι συνθήκες υγιεινής σε αυτούς τους χώρους είναι απαράδεκτες, με αποτέλεσμα οι κίνδυνοι που διατρέχει κάποιος να είναι αναρίθμητοι. Αυτές οι φθηνές all inclusive μεταμοσχεύσεις μαλλιών γίνονται από ανειδίκευτο μη ιατρικό προσωπικό, με άσχημα και συχνά καταστροφικά αποτελέσματα για τους ασθενείς» λέει ο δρ Αναστασάκης, επισημαίνοντας: «Αν κάποιον δεν τον ενδιαφέρει αν θα τον χειρουργήσει γιατρός ή νοσηλευτής ή, κυριολεκτικά, πρώην μοδίστρα -διότι έχει φανεί ότι οι μοδίστρες με την τεχνική FUE μπορούν γρήγορα να μάθουν να χειρίζονται τα μικροσκοπικά μοσχεύματα-, ίσως καταλαβαίνετε γιατί το κόστος είναι τόσο χαμηλό όσο και η ποιότητα των υπηρεσιών».

Σαφώς υπάρχουν στην Τουρκία καλοί γιατροί και καλές κλινικές, ωστόσο η τιμολόγησή τους αγγίζει την αντίστοιχη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. «Δεν είναι φθηνή λύση να πάει κάποιος στον καλό γιατρό και στην καλή κλινική της Τουρκίας. Στις φθηνές κλινικές δεν υπάρχει από πίσω γιατρός, δεν υπάρχουν κανονισμοί, μετεγχειρητικά πρωτόκολλα και δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαιος για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Δυστυχώς αυτές οι διαδικασίες χαμηλού κόστους εκτελούνται από υπαλλήλους που βαφτίζονται τεχνικοί, οι οποίοι δεν έχουν καμία εμπειρία από τη σύνθετη διαδικασία που απαιτείται στη μεταμόσχευση μαλλιών. Ακόμη κι αν σε κάποιες περιπτώσεις η κλινική διαθέτει έναν επί τόπου ειδικό, αυτός θα επέμβει στη διαδικασία μόνο εάν και όταν κάτι πάει στραβά», επισημαίνει από την πλευρά του ο δρ Βεκρής.

Ποιοι είναι όμως οι σημαντικότεροι κίνδυνοι μιας φθηνής επέμβασης μεταμόσχευσης μαλλιών στην Τουρκία; Μια κλινική που δεν πληροί τις αναγκαίες προδιαγραφές ποιότητας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία: από μόλυνση, λόγω των κακών συνθηκών υγιεινής, έως αδυναμία του τεχνίτη να αντιμετωπίσει πιθανή αλλεργική αντίδραση σε κάποιο από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά την επέμβαση.

«Αποκρύπτεται επιμελώς μια σοκαριστική αλήθεια. Πως οι επεμβάσεις στις τουρκικές κλινικές γίνονται σχεδόν αποκλειστικά από μη ιατρικό προσωπικό και κατά κανόνα τα αποτελέσματα είναι από φτωχά έως τραγικά. Οι περιπτώσεις Ελλήνων ασθενών που έχουν υποβληθεί σε τέτοιες φθηνές μεταμοσχεύσεις μαλλιών έχουν αυξηθεί ανησυχητικά τα τελευταία χρόνια και δυστυχώς κάποιες φορές η επιδιόρθωση δεν είναι εφικτή», λέει ο δρ Αναστασάκης, τονίζοντας: «Αντικρίζουμε κυριολεκτικά κατεστραμμένα κεφάλια, με αραιή ή και ελάχιστη φύτρωση και αφύσικα μαλλιά που φυτρώνουν σαν στάχυα. Βλέπουμε συχνά βαριές μολύνσεις οι οποίες θέλουν τεράστιο χρόνο και κόπο για να θεραπευτούν και, το κυριότερο, έχουν ανυπολόγιστο ψυχικό κόστος για τον ασθενή».

Ο πλαστικός χειρουργός και επιστημονικός διευθυντής της κλινικής Advanced Hair Clinics επισημαίνει πως, όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, έτσι και στη μεταμόσχευση μαλλιών μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές. Ωστόσο ένας εξειδικευμένος και έμπειρος χειρουργός έχει όλη την απαιτούμενη ιατρική εμπειρογνωμοσύνη να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών στο ελάχιστο. «Αντίθετα, στην Τουρκία κανείς δεν θα κάνει μια εκτίμηση της περίπτωσής σας πριν από την επέμβαση για να εξετάσει εάν είστε κατάλληλος υποψήφιος για μεταμόσχευση μαλλιών. Εάν αντιμετωπίσετε πρόβλημα στην Τουρκία, τι θα συμβεί; Το ρυθμιστικό πλαίσιο της χώρας προστατεύει αυτές τις κλινικές και η κυβέρνηση για οικονομικούς λόγους κλείνει τα μάτια σε τέτοια περιστατικά», τονίζει ο δρ Βεκρής, αναφέροντας περιστατικά ασθενών που απευθύνθηκαν στον ίδιο για διόρθωση ουλών ή άλλων βλαβών, κάποιες εκ των οποίων μάλιστα δεν διορθώνονται και προκλήθηκαν από τέτοιες επεμβάσεις στην Τουρκία.

Το 2020 η προειδοποίηση της Διεθνούς Εταιρείας Χειρουργικής Αποκατάστασης Τριχωτού (ISHRS) για την ύπαρξη απατεώνων στον κλάδο της μεταμόσχευσης μαλλιών στην Τουρκία προκάλεσε την αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης που υποστήριξε πως οι επεμβάσεις που εκτελούνται σε νοσοκομεία και κλινικές της χώρας είναι καθ’ όλα νόμιμες. Ωστόσο η μαύρη αγορά μεταμόσχευσης μαλλιών στη χώρα έχει γιγαντωθεί ακριβώς λόγω της απροθυμίας της τουρκικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε ουσιαστικούς ελέγχους και να επιβάλει τα διεθνή στάνταρ.

Ενημερωτικά, υπάρχουν τρεις κύριες μέθοδοι μεταμόσχευσης μαλλιών, η καθεμία εκ των οποίων έχει διαφορετικά προτερήματα. Η FUT, στο πλαίσιο της οποίας αφαιρείται μια λωρίδα δέρματος και τριχοθυλακίων από το πίσω μέρος του κεφαλιού για να μεταφυτευτούν στη συνέχεια στην περιοχή που έχει πρόβλημα, αφήνει μεγαλύτερο σημάδι αλλά είναι πιο γρήγορη και οικονομική. Η FUE, όπου τα τριχοθυλάκια αφαιρούνται ένα-ένα και μεταφυτεύονται σε οπές που δημιουργεί ο γιατρός στη λήπτρια περιοχή, αφήνει πολύ μικρότερα σημάδια, τα οποία καλύπτονται ακόμη και από κοντά μαλλιά.

«Στην Ελλάδα υπάρχουν κλινικές μεταμόσχευσης μαλλιών στην Ελλάδα με ιατρούς διακεκριμένους στο αντικείμενο από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, με υψηλή εξειδίκευση προσωπικού, άρτιο εξοπλισμό και σύγχρονες αδειοδοτημένες ιατρικές εγκαταστάσεις. Με μια σωστή έρευνα αγοράς οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανακαλύψουν αλλά και να ενημερωθούν σωστά για τη μεταμόσχευση μαλλιών και να αποφύγουν ολέθριες επιλογές που θα τους κοστίσουν πολλαπλάσια μιας all inclusive μεταμόσχευσης μαλλιών στην Τουρκία», καταλήγει ο δρ Αναστασάκης.