Γιώργος Μπόμπολας: Το «αντίο» του γιου του Λεωνίδα, του εγγονού του και της επί 48 χρόνια βοηθού του

Με στίχους του αγαπημένου του ποιητή, του Κωνσταντίνου Καβάφη, αποχαιρέτησαν τον Γιώργο Μπόμπολα τα μέλη της οικογένειάς του και οι στενοί συνεργάτες του που βρέθηκαν στο μεσημέρι στο Α’ Νεκροταφείο για συνοδεύσουν στην τελευταία του κατοικία, τον πατέρα, τον παππού, τον συνεργάτη, τον φίλο, τον εργοδότη, τον άνθρωπο που σημάδεψε την πολιτική, επιχειρηματική και εκδοτική ζωή της μεταπολιτευτικής Ελλάδας και έφυγε σε ηλικία 94, πλήρης ημερών, εμπειριών και έργων.

«Τώρα όμως έσβησε και το τελευταίο κερί πατέρα. Αλίμονο...Αυτή η πολυδιάσταση και μακριά ζωή σου είναι πλέον μια μακριά σειρά από σβησμένα κεριά» είπε συγκινημένος, στον επικήδειο που εκφώνησε, ο γιος του Λεωνίδας Μπόπολας, παραπέμποντας στα «Κεριά», το αγαπημένο ποίημα του εκλιπόντα, για να συμπληρώσει αμέσως μετά με νόημα: «Η σπίθα σου όμως δεν σβήνει. Έχεις χαράξει βαθιά τη ζωή όλων των ανθρώπων σου, έχεις χαρίσει άπλετο φως στα δικά μας κεριά, τις δικές μας ζωές, τόσο δυνατό που θα μάς οδηγεί για πάντα».

Λίγο πριν, είχε διηγηθεί, εν συντομία, την μυθιστορηματική ιστορία ζωής του ανθρώπου δίπλα στον οποίο μεγάλωσε και ανδρώθηκε, προσωπικά και επαγγελματικά, μαζί με τα άλλα δύο αδέλφια του, τον Φώτη και την Μαρία, σκιαγραφώντας τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς του που τον έκαναν να ξεχωρίσει:«Αυτοδημιούργητος. Ήσουν γρήγορος, στη σκέψη και στη δράση σου, είχες μια αστείρευτη εσωτερική δύναμη, μια απαράμιλλη διορατικότητα, που σε έφερνε μπροστά από τις εξελίξεις. Αισιόδοξος. Πάντα είχες θετική ενέργεια και πίστη στον εαυτό σου. Τολμηρός. Ποτέ δεν δείλιασες, ποτέ δεν κουράστηκες. Αποφασιστικός. Είχες μάθει από τα δύσκολα παιδικά σου χρόνια να αντιδράς, να πιάνεις τις ευκαιρίες. Σε συγκινούσε ο κίνδυνος, το ρίσκο. Έμπαινες στα στοιχήματα, απαντούσες στις προκλήσεις, χωρίς δισταγμό ή φόβο, με γνώση κι αυτοπεποίθηση.

Κι έτσι άνοιξες τα φτερά σου. Σαν μηχανικός, κατασκευαστής και εργολάβος. Ασχολήθηκες με το εμπόριο, τη ναυτιλία, τη βιομηχανία. Δεν είχες όριο. Ένας αυθεντικός επιχειρηματίας. Άνοιγες δρόμους, έχτιζες αξίες.Και τελικά, στην ωριμότητά σου, επένδυσες στον Τύπο, έγινες εκδότης. Αγάπησες την ένταση της επικαιρότητας, την κριτική της εξουσίας και ολοκληρώθηκες σαν δημιουργός. Είχες βαθιά πολιτική σκέψη, άποψη για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, δημιούργησες δεσμούς και φιλίες με τους ηγέτες της κοινωνίας και άφησες το στίγμα σου στην πολιτική ζωή του τόπου μας. Η πορεία σου στις επιχειρήσεις ήταν ένας συνεχής αγώνας, με πρωτοπορίες, επιτυχίες και κατακτήσεις. Βασίστηκες όμως στις αρχές που είχες σαν άνθρωπος, στην προοδευτική ιδεολογία σου, στο ανοιχτό σου μυαλό.

Ξεχώριζες για τον ανθρωπισμό σου γιατί πίστευες στους ανθρώπους. Ήθελες να κερδίζουν, να δημιουργούν όλοι γύρω σου. Έδωσες ευκαιρίες, δεν έδιωξες ποτέ κανέναν. Ήσουν πατέρας για όλους! Γι’ αυτό σε εκτιμούσαν, σε σέβονταν, σε θαύμαζαν και σε αγαπούσαν πολλοί. Όταν ξεχώρισες, σε φθόνησαν πολλοί, σε κυνήγησαν, οι μικροί, οι μέτριοι...Όταν χρειάστηκε τα έβαλες με οργανωμένα συστήματα, κέρδισες νίκες, προχώρησες μπροστά με πίστη στη δημιουργική σου πορεία»

Ο Λεωνίδας Μπόμπολας όμως αναφέρθηκε και στον οικογενειάρχη Γιώργο Μπόμπολα, εκείνον που στεκόταν πάντα σαν βράχος στα δύσκολα, που ενέπνεε, που καθοδηγούσε, που αγαπούσε βαθιά τους δικούς του ανθρώπους: «Η οικογένειά σου ήταν για σένα ιερή. Μια μεγάλη προτεραιότητα στη ζωή σου. Η γυναίκα σου, μάνα, μοναδικός σύντροφος, συναγωνίστρια και ταίρι σου στην έντονη και απαιτητική κοινωνική σας δράση. Τής χάρισες μια ζωή πλούσια και συναρπαστική. Η κόρη σου, η αδυναμία σου, η αγία Μαρία, όπως την έλεγες, πάντα δίπλα σου, κυρίως τα τελευταία δύσκολα χρόνια. Τα αγόρια σου…, μάς πρόσφερες προκλήσεις και ευκαιρίες να δημιουργήσουμε δίπλα σου. Τα εγγόνια σου κατάφερες να μεγαλώσουν με όσα εσύ στερήθηκες. Τα αδέλφια σου, τα ανίψια σου...Για όλους ήσουν εκεί, χωρίς ενδοιασμούς και αναστολές, έτοιμος να βοηθήσεις, να μάς οδηγήσεις, να μάς ανυψώσεις.»

«Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις»: Έτσι ξεκίνησε τον δικό του αποχαιρετισμό ο εγγονός του Γιώργου Μπόμπολα, αναφερόμενος στην δική μου μεγάλη και πλούσια διαδρομή για να εξομολογηθεί, λίγο αργότερα τί είναι για εκείνον ο παππούς του: «Είναι η πίστη, η αγάπη και η αδυναμία του για τους ανθρώπους, η πίστη στον εαυτό του, πίστη και ευγνωμοσύνη στους συνεργάτες του. Πάντα τον θυμάμαι να μού λέει ότι εννιά στα δέκα που πέτυχε τα οφείλει αυτούς. Πίστη και αγάπη στους φίλους του, στους αγαπημένους του φίλους που επί 80 χρόνια ήταν μαζί. Αγάπη για την οικογένειά μας. Παππού μου σ’ ευχαριστούμε!».

Ιδιαίτερα συγκινημένη αποχαιρέτησε τον Γιώργο Μπόμπολα η επί 48 ολόκληρα χρόνια πιστή γραμματέας του, κ. Ντίνα Κεχαγιά: «Στέκομαι περισσότερο στον άνθρωπο που λάτρευε κυριολεκτικά την οικογένειά του, την αξέχαστη σύζυγό του Άννα, τα παιδιά και τα εγγόνια του. Είχε λατρεία στους ανθρώπους, σε σημείο υπερβολής» είπε και συμπλήρωσε: «Όσοι δουλέψαμε κοντά του, ήταν για μάς, ήσασταν για μάς ένας μοναδικός και αξέχαστος εργοδότης. «Θα σε μαλώσω», μού έλεγε, «αν μάθεις ότι κάποιος εργαζόμενος έχει ανάγκη και δεν μού το πεις». Έτσι ήσασταν, υπερπροστατευτικός για όλους. Έμαθα πολλά από σάς. Κυρίως μού μάθατε τί σημαίνει αισιοδοξία. Όταν ήμουν ανήσυχη, κάποιες φορές, στις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, ερχόσασταν εσείς στο γραφείο και μού λέγατε: «Σήμερα είναι άλλη μέρα. Κοιτάμε μπροστά».

Αισθητή ήταν, πάντως, η απουσία εκπροσώπων του πολιτικού, επιχειρηματικού και δημοσιογραφικού κόσμου με τους οποίους ο εκλιπών είχε συνεργαστεί στενά επί δεκαετίες.