Ανήκει στις λίγες ελληνικών συμφερόντων εταιρείες που το όνομα και η φήμη τους έχουν κατακτήσει όλο τον πλανήτη. Φέτος συμπληρώνει 110 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στη διεθνή αγορά και παρά τις πρόσφατες αναταράξεις λόγω της πανδημίας επανακάμπτει δυναμικά και σε επίπεδο οικονομικών επιδόσεων. Ο λόγος για τη Leonidas, την παγκοσμίως καταξιωμένη σοκολατοποιία που εδρεύει στο Βέλγιο, αλλά οι ρίζες της ήταν και παραμένουν ελληνικές.
Η Leonidas, με περισσότερα από 1.300 καταστήματα ανά την υφήλιο, κατατάσσεται ανάμεσα στους κορυφαίους πρεσβευτές προϊόντων αυθεντικής σοκολάτας και θεωρείται «βασιλιάς της πραλίνας». Ακόμη και αυτός ο γλυκός πειρασμός, όμως, υπέστη τεράστια καθίζηση λόγω του κορωνοϊού το 2020. Ωστόσο, έχει πετύχει ήδη μια επιστροφή στην προ του COVID κανονικότητα - και μάλιστα με βελτιωμένα οικονομικά μεγέθη.
H πρόσοψη του πρώτου καταστήματος «Leonidas» στη Γάνδη, όπου εκτός από τσάι προσφέρονταν στους πελάτες και οι φημισμένες πραλίνες
Μια συναρπαστική ιστορία
Πίσω από το χτίσιμο αυτού του ελληνο-βελγικού πολυεθνικού brand κρύβεται μια συναρπαστική ιστορία, που ξεκίνησε από έναν μεγάλο έρωτα... Γιατί, εκτός από το ταλέντο και την ευρηματικότητα του ιδρυτή, η διαδρομή της αλυσίδας άρχισε να γράφεται στο Βέλγιο ακριβώς λόγω ενός έρωτα, και μάλιστα κεραυνοβόλου. Ο άνθρωπος που έβαλε τα θεμέλια της Leonidas ήταν ο Λεωνίδας Κεστεκίδης που γεννήθηκε στην Καππαδοκία το 1876 και από μικρός μαζί με τον αδελφό του πουλούσαν γλυκά στους δρόμους για να επιβιώσουν.
Γρήγορα κατάφερε να ανοίξει τα φτερά του μακριά από τον γενέθλιο τόπο. Eτσι, για τα δεδομένα της εποχής εξελίχθηκε σε πολίτη του κόσμου. Eζησε αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και μετά στην Ελλάδα, όπου ξεκίνησε να κάνει εμπόριο κρασιού με την Ιταλία. Oταν ένα από τα φορτία με βαρέλια χάθηκε, καταστράφηκε οικονομικά, αλλά δεν το έβαλε κάτω. Αντίθετα έφυγε μετανάστης στις ΗΠΑ αναζητώντας το δικό του αμερικανικό όνειρο. Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, για μια πενταετία, μυήθηκε στα μυστικά της ζαχαροπλαστικής.
Το 1910 ο Λεωνίδας Κεστεκίδης συμμετείχε στην Παγκόσμια Eκθεση Ζαχαροπλαστικής των Βρυξελλών ως μέλος της ελληνοαμερικανικής αποστολής. Εκεί είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις δημιουργίες του σε εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες της έκθεσης. Το ταλέντο του έγινε άμεσα διακριτό και ο νεαρός ζαχαροπλάστης κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο, μαγνητίζοντας το ενδιαφέρον και τα βλέμματα πολλών. Μεταξύ αυτών και της καλλονής των Βρυξελλών Τζοάνα Εμέλια Τίρλινκ.
Από τότε έμειναν αχώριστοι και παντρεύτηκαν το 1912 στήνοντας το νέο τους σπίτι στη Γάνδη. Το 1913 ο Λεωνίδας Κεστεκίδης έκανε μία ακόμη εμφάνιση στην Παγκόσμια Εκθεση, αυτή τη φορά στη Γάνδη, όπου κέρδισε το χρυσό μετάλλιο. Εκείνη η χρονιά-ορόσημο αποτέλεσε την αφετηρία για την αλυσίδα Leonidas, καθώς τότε άνοιξε το πρώτο κατάστημα, επί της οδού Veldstraat 34, όπου εκτός από τσάι προσέφερε στους πελάτες και τις περίφημες πραλίνες του.
Φωτογραφία από τον γάμο του Λεωνίδα Κεστεκίδη με τη Βελγίδα καλλονή Τζοάνα Εμέλια Τίρλινκ
Οταν οι Γερμανοί εισέβαλαν το 1918 στο Βέλγιο το κατάστημα έκλεισε προσωρινά. Σύντομα όμως εκτός από την τσαγερία στη Γάνδη άνοιξε μια δεύτερη στο Blankenberge, την παραλιακή πόλη που ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των αστών εκείνη την εποχή λόγω των μοντέρνων καταστημάτων και του καζίνο της. Το δεύτερο κατάστημα Leonidas βρισκόταν στο φημισμένο ξενοδοχείο «Lion d’Or».
Η φήμη για την επιτυχία του Λεωνίδα Κεστεκίδη έφτασε και στην Ελλάδα, με την οικογένειά του, το δύσκολο 1922, να αποφασίζει τη μετακόμισή της στη Γάνδη. Ετσι, βρέθηκε εκεί και ο ανιψιός του Βασίλης Κεστεκίδης, με τον οποίο ανέπτυξαν μια σχέση πατέρα - γιου. Ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον καθώς ο Βασίλης ήταν γεννημένος πωλητής, ενώ ο Λεωνίδας για πάντα αφοσιωμένος στις γλυκές δημιουργίες του. Μοίρασαν τους ρόλους, με τον Βασίλη να αναλαμβάνει το διοικητικό σκέλος, ενώ ήταν αυτός που κατοχύρωσε το brand Leonidas προς τιμήν του θείου του, κάνοντας τον βασιλιά της Σπάρτης σήμα κατατεθέν της εταιρείας. Μαζί άρχισαν να επεκτείνουν την αλυσίδα ανοίγοντας την πρώτη Pâtisserie Centrale Leonidas στην οδό Paul Delvaux των Βρυξελλών.
Το συρόμενο παράθυρο
Για να αυξήσει τον τζίρο, ο Βασίλης διέσχιζε την πόλη με ένα κάρο πουλώντας τις πραλίνες στους περαστικούς. Η αστυνομία όμως του απαγόρευσε αυτή τη δραστηριότητα με την αιτιολογία ότι θα έπρεπε να πουλάει μόνο από το κατάστημα. Κάπως έτσι νοίκιασε ένα δωμάτιο στην Boulevard Anspach, το οποίο ήταν μικρό και στενό και δεν είχε καν πόρτα στον κεντρικό δρόμο.
Ευρηματικός όπως ήταν, σκέφτηκε να εκθέτει τις φρέσκες πραλίνες στο περβάζι του παραθύρου, καταφέρνοντας να πουλάει έως και 35 κιλά την ημέρα, και μάλιστα στη μισή τιμή από τους ανταγωνιστές του. Εκτοτε και για πολλά χρόνια η επαναστατική ιδέα της πώλησης μέσω ενός συρόμενου παραθύρου έγινε ένα ακόμη διακριτικό γνώρισμα της Leonidas.
Ο Λεωνίδας Κεστεκίδης έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 1948, ενώ ο Βασίλης Κεστεκίδης ανέλαβε πλέον τα ηνία ενισχύοντας τη φίρμα όχι ανεβάζοντας τις τιμές, αλλά με αύξηση της παραγωγής. Με αυτό τον τρόπο έκανε πασίγνωστες τις πραλίνες του στις Βρυξέλλες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60 μια σακούλα 100 γραμμαρίων πωλείτο περί τα 10 φράγκα (ή 25 λεπτά του ευρώ). Τότε πολλοί επιχειρηματίες άρχισαν να χτυπούν την πόρτα της Leonidas και σύντομα άνοιξαν δεκάδες ακόμη καταστήματα. Ηταν τέτοια η ζήτηση εκείνη την περίοδο που η εταιρεία αναγκάστηκε να δημοσιεύσει καταχώρηση προκειμένου να σταματήσουν τα αιτήματα για νέα καταστήματα -ήδη από τότε με το μοντέλο του franchising- καθώς η παραγωγική δυναμικότητα της εταιρείας δεν μπορούσε να την καλύψει.
Το 1970 αποτέλεσε ένα ακόμη ορόσημο στην πορεία της καθώς εκείνη τη χρονιά εισήχθη στο Χρηματιστήριο, ενώ άνοιξε και το πρώτο εκτός Βελγίου κατάστημα στην πόλη Λιλ της Γαλλίας. Στις 2 Απριλίου 1970, όμως, ο Βασίλης Κεστεκίδης πέθανε, αφήνοντας την Confiserie Leonidas στα αδέλφια του, με τη σκυτάλη να περνά στα χέρια του Γιάννη Kεστέκογλου-Kεστεκίδη και της κόρης του Μαρίας. Στη δική του περίοδο η Leonidas εκτοξεύθηκε και διεθνοποιήθηκε αποκτώντας παρουσία σε αρκετές ακόμη χώρες, όπως η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η παραγωγή επεκτάθηκε και εξαγοράστηκε το παλιό εργοστάσιο της Crown-Baele στο Αντερλεχτ, όπου ακόμη και σήμερα βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Παράλληλα ήταν αυτός που το 1980 είχε την ιδιοφυή ιδέα να αντικαταστήσει τη λιωμένη ζάχαρη με λευκή σοκολάτα. Εκείνη την εποχή πουθενά αλλού στον κόσμο δεν φτιάχνονταν πραλίνες με λευκή σοκολάτα.
Για το εκτόπισμα της εταιρείας στο Βέλγιο αρκεί να αναφερθεί ότι μέχρι το 1983 οι πραλίνες Leonidas βρίσκονταν σε διατίμηση από την κυβέρνηση, όπως και οι τιμές του ψωμιού και του γάλακτος, καθώς θεωρούνταν βασική ανάγκη!
Η επόμενη γενιά
Το 1985, ο Γιάννης Κεστέκογλου παρέδωσε τη σκυτάλη στα παιδιά του Mαρία και Δημήτρη Kεστέκογλου, αλλά και την εξαδέλφη τους Bασιλική Kεστεκίδου. Η αλυσίδα επεκτάθηκε περαιτέρω και το 2005 όλα τα καταστήματα Leonidas απέκτησαν νέα όψη, καθώς το συρόμενο παράθυρο αντικαταστάθηκε από ένα νέο, υψηλής αισθητικής στυλ. Μια ακόμη ξεχωριστή στιγμή ήταν στις 15 Νοεμβρίου 2013, όταν ο βασιλιάς Φίλιππος του Βελγίου περιέλαβε τη Leonidas στη λίστα με τους πιστοποιημένους προμηθευτές του παλατιού.
H εταιρεία στην πορεία εκτοξεύθηκε κατακτώντας διαρκώς νέες αγορές με 1.300 καταστήματα σε 40 χώρες και φτάνοντας να γίνει η μεγαλύτερη «ελληνικής καταγωγής», αλλά διεθνούς εμβέλειας Confiserie. Και φέρνοντας, βέβαια, κέρδη εκατομμυρίων στους βασικούς μετόχους-ιδιοκτήτες της.
Οι περιπέτειες
Πάντως, οι διάδοχοι μπήκαν σε διάφορες περιπέτειες. Aπό την εποχή του διαβόητου παραδικαστικού κυκλώματος, όπου με έμμεσο τρόπο κάποιοι ενέπλεξαν το όνομα της Mαρίας Kεστεκίδου, μέχρι τα Panama Papers, όπου ο επικεφαλής της Leonidas Δημήτρης Κεστέκογλου φερόταν να διατηρεί τρεις offshore ύποπτες για φοροδιαφυγή. Η υπόθεση όμως έληξε σύντομα αφού αποδείχθηκε ότι οι υπεράκτιες ήταν φορολογικά απόλυτα «τακτοποιημένες» και ενήμερες.
Δεν συνέβη το ίδιο με την έτερη εκ των βασικών μετόχων, τη γνωστή στους κοσμικούς κύκλους Βασιλική Κεστεκίδου, η οποία, παρά τα υψηλά μερίσματα από την οικογενειακή επιχείρηση, κατέστη «κόκκινη» δανειολήπτρια μπαίνοντας στην κατηγορία των στρατηγικά κακοπληρωτών. Η αιτία ήταν δάνεια που είχαν ληφθεί κατά το παρελθόν από τη Eurobank Private Bank Luxembourg. Οταν κατά πληροφορίες προσπάθησε να αναζητήσει συμβιβασμό με την τράπεζα, ήταν πλέον αργά, καθώς είχαν ξεκινήσει οι διαδικασίες πλειστηριασμών. Ετσι, τον Μάρτιο του 2018 έχασε μια ολόκληρη πολυκατοικία στη Λ. Ποσειδώνος στον Αλιμο και ακολούθησε μια βίλα στο Λαγονήσι που εξελίχθηκε σε σίριαλ. H βίλα στη θέση «Αγιος Νικόλαος Λαγονησίου» ήταν 1.653 τ.μ., αλλά ημιτελής («στο στάδιο των επιχρισμάτων»), σε οικόπεδο έξι στρεμμάτων πάνω στην παραλιακή οδό Αθηνών - Σουνίου προς την πλευρά της θάλασσας, ενώ διέθετε πισίνα 230 τ.μ. και γήπεδο τένις 440 τ.μ.
Στο πρώτο «σφυρί» που χτύπησε στις 24 Οκτωβρίου 2018, βγήκε με τιμή 6 εκατ. ευρώ χωρίς αποτέλεσμα και στις 28 Νοεμβρίου χτύπησε το δεύτερο με την τιμή εκκίνησης να έχει αυξηθεί κατόπιν προσφυγής στα 10,52 εκατ. ευρώ. Και αυτός ο πλειστηριασμός όμως ήταν άγονος, ενώ στην τρίτη προσπάθεια με την ίδια τιμή στις 13 Φεβρουαρίου 2019 εμφανίστηκε ως «ολοκληρωμένος». Στη συνέχεια αναρτήθηκαν δύο ακόμη πλειστηριασμοί κατά της Β. Κεστεκίδου και της θυγατέρας της Αλεξάνδρας για δύο διαμερίσματα, στο Κολωνάκι και στου Ζωγράφου, που είχε προγραμματιστεί να βγουν στο «σφυρί» στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2021.
Τα «σφυριά» πήραν αναβολή λόγω της πανδημίας και επαναλήφθηκαν τον Ιούνιο του 2021, ενώ τελικά τον Μάρτιο του 2023 άλλαξε χέρια το διαμέρισμα στου Ζωγράφου.
Η πανδημία και το comeback
Η Leonidas δεν έμεινε ανεπηρέαστη από την πανδημία του COVID-19. Αντίθετα υπέστη βαρύ πλήγμα εξετάζοντας ακόμη και το κλείσιμο αρκετών καταστημάτων. Σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει τότε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Φιλίπ ντε Σελιέ, οι πωλήσεις είχαν πέσει κατά 80% λόγω της διεθνούς ισοπέδωσης του τουρισμού, των lockdowns και της περιορισμένης ανάπτυξης στο κανάλι των ηλεκτρονικών πωλήσεων (αντιπροσώπευαν μόλις το 2% του συνολικού τζίρου). Ο ίδιος έκανε λόγο μάλιστα για «μακρύ δρόμο μέχρι την επιστροφή στα προ COVID επίπεδα», καθιστώντας τον στόχο που είχε τεθεί για τον τζίρο στα 80 εκατ. ευρώ ιδιαίτερα φιλόδοξο.
Μετά την περιπέτεια του κορωνοϊού, όμως, η Leonidas, στα βασικά πρόσωπα της οποίας εμφανίζονται σήμερα εκτός από τον επικεφαλής Δημήτρη Κεστέκογλου, οι κυρίες Μαρία, Βασιλική και Αλεξάνδρα Κεστεκίδου, καθώς και ο Ιωάννης Πολιτόπουλος, επανακάμπει δυναμικά.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο κύκλος εργασιών το 2022 διαμορφώθηκε στα 96,69 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 22% σε σχέση με το 2021 που ήταν στα 79,11 εκατ. ευρώ και ενώ το προ πανδημίας 2019 βρισκόταν στα 95,7 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, τα καθαρά κέρδη το 2022 αυξήθηκαν κατά 55%, στα 8,41 εκατ. ευρώ, έναντι 5,44 εκατ. ευρώ το 2021 και 5,49 εκατ. ευρώ το 2019. Επίσης και τα ίδια κεφάλαια εμφανίζονται αυξημένα κατά 42% το 2022, στα 21,54 εκατ. ευρώ, έναντι 15,13 εκατ. ευρώ το 2021 και 14,45 εκατ. ευρώ το 2019.
Οπως όλα δείχνουν, λοιπόν, η Leonidas έχει αφήσει πίσω της τις «πικρές» στιγμές και γράφει νέες σελίδες στη... γλυκιά ιστορία της που φέτος κλείνει τα 110 χρόνια.
Εκλογές 2023
Που ψηφίζω: Μάθετε που ψηφίζετε βήμα-βήμα από την εφαρμογή του ΥΠ.ΕΣ.
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών & τα exit polls.
