«Xρέος μας να μη μείνει κανένας αβοήθητος»: Όταν η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε μιλήσει στο «ΘΕΜΑ»

Εν μέσω πανδημίας και με αφορμή, τότε, την Ημέρα της Γυναίκας, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, που έφυγε σήμερα από τη ζωή, είχε μιλήσει στο «ΘΕΜΑ» για μια σειρά ζητημάτων γύρω από τη σύγχρονη γυναίκα.

Ενδοοικογενειακή βία, θέματα ισότητας, αλλά και οι συνέπειες της πανδημίας στην ψυχολογία του «ασθενούς φύλου» τέθηκαν επί τάπητος από μια σπουδαία Ελληνίδα, που αφιέρωσε τη ζωή της στο να κάνει καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων γύρω της -και, κυρίως, των μικρών παιδιών με καρκίνο.

«Η γυναίκα είναι ζωή και δίνει ελπίδα για το μέλλον» έλεγε η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη. «Η πανδημία πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες», εξηγεί η κυρία Βαρδινογιάννη αναφερόμενη στις απολύσεις, στην ενδοοικογενειακή βία και τη φροντίδα των παιδιών που δεν πηγαίνουν στο σχολείο, την ίδια ώρα που το 70% των εργαζόμενων στον τομέα της υγείας είναι γυναίκες.

«Οι γυναίκες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρόοδο των κοινωνιών μας με την προϋπόθεση ότι θα έχουν ίσες ευκαιρίες», τονίζει η κυρία Βαρδινογιάννη. «Δεν νοείται για εμένα βοήθεια αφ’ υψηλού, αφού όλοι οι άνθρωποι στο τέλος της ημέρας είμαστε το ίδιο και έχουμε την ίδια ανάγκη για μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο, μια ζεστή κουβέντα. Οποια στήριξη πρέπει να εκπορεύεται από τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων που θέλεις να στηρίξεις» εκμυστηρευόταν, αποκαλύπτοντας ότι το σημαντικότερο για εκείνη είναι «μια αγκαλιά ενός παιδιού, το χαμόγελο μιας μητέρας που το παιδί της έγινε καλά, μια ζεστή κουβέντα από έναν άνθρωπο που κατάφερε να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του».

Διαβάστε τη συνέντευξη

- Mε αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, θα ήθελα να μας πείτε πώς έχει επηρεάσει η πανδημία τις ζωές των γυναικών.

Η πανδημία έχει ανατρέψει τις ζωές όλων μας. Οι κοινωνίες μας παγκοσμίως δοκιμάζονται και χιλιάδες ανθρώπινες ζωές έχουν χαθεί. Οι οικονομίες του πλανήτη κλυδωνίζονται, ενώ μεγάλα κοινωνικά ζητήματα που προϋπήρχαν μεγεθύνονται. Σε ό,τι αφορά ειδικά τις γυναίκες, νιώθω πως βρισκόμαστε σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων, με την πανδημία να τις πλήττει δυσανάλογα. Εχουν επωμιστεί το πολύ μεγάλο βάρος της φροντίδας του σπιτιού και των παιδιών, τα οποία αυτό το διάστημα βρίσκονται εκτός σχολείου, αλλά και της ευρύτερης οικογένειας, των ανήμπορων, των ηλικιωμένων.

Οι περισσότερες γυναίκες προσπαθούν να συνδυάσουν την εργασία από το σπίτι με τη φροντίδα των παιδιών, ενώ υπάρχουν και κάποιες που έχουν αναγκαστεί ακόμα και να εγκαταλείψουν την εργασία τους προκειμένου να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες του σπιτιού. Οι έρευνες παγκοσμίως είναι καταπέλτης: δείχνουν ότι ο αριθμός των γυναικών που έχασαν τη δουλειά τους λόγω του κλεισίματος των επιχειρήσεων είναι διπλάσιος από εκείνον των ανδρών.

Και βέβαια ο εγκλεισμός στο σπίτι έχει αυξήσει δραματικά τα ποσοστά της ενδοοικογενειακής βίας, σε σημείο που οι ειδικοί να κάνουν λόγο για μια «σκιώδη πανδημία». Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως όλη αυτή η πίεση έχει επηρεάσει και την ψυχική υγεία των γυναικών, οι οποίες νιώθουν πως δύσκολα μπορούν να ανταποκριθούν σε όλους τους ρόλους τους.

Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τα σπουδαία επιτεύγματα των γυναικών μέσα στην πανδημία. Το 70% όσων εργάζονται στον τομέα της υγείας είναι γυναίκες. Γυναίκες είναι επικεφαλής κρατών, όπως η Δανία και η Νέα Ζηλανδία, που πραγματικά έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα αποτελεσματικά την πανδημία και γυναίκες επιστήμονες έχουν σημαντική συμβολή στην έρευνα γύρω από τον COVID-19. Στον απολογισμό, στο τέλος της ημέρας, δεν υπάρχουν πολλοί που μπορούν να αμφισβητήσουν ότι οι γυναίκες με τους χίλιους ρόλους και τη μοναδική δύναμη της ψυχής τους, σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις που ζούμε, κρατούν τις κοινωνίες μας όρθιες.

Υποκλίνομαι ταπεινά μπροστά σε όλες αυτές τις γυναίκες και στον αγώνα τους. Ας αφιερώσουμε αυτή την ημέρα στη γυναίκα-σύμβολο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, που καθημερινά αγωνίζεται με όλες της τις δυνάμεις για την επιβίωση, για την προσφορά, για ένα καλύτερο αύριο. Γιατί η γυναίκα είναι ζωή, γεννά ζωή και δίνει ελπίδα για το μέλλον.

- Ετοιμάζετε και ένα σχετικό διαδικτυακό συνέδριο με αφορμή την αυριανή Ημέρα της Γυναίκας.

Πιστεύω πολύ στις γυναίκες. Πάντοτε πίστευα και ξέρω πως πραγματικά μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρόοδο των κοινωνιών μας, με την προϋπόθεση όμως ότι θα έχουν ίσες ευκαιρίες. Και είναι πραγματικά σπουδαίο το γεγονός ότι τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας ο ΟΗΕ την αφιερώνει στα επιτεύγματα των γυναικών και στον ηγετικό τους ρόλο για τη δημιουργία ενός κόσμου ισότητας μέσα στην πανδημία. Ως μέλος της ευρύτερης οικογένειας του ΟΗΕ, μέσα από τον ρόλο μου ως Πρέσβη Καλής Θελήσεως της UNESCO, στηρίζω με όλες μου τις δυνάμεις αυτή την πρωτοβουλία. Το διαδικτυακό συνέδριο που το ίδρυμά μας διοργανώνει αύριο με τη συμμετοχή σπουδαίων γυναικών, όπως είναι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η πρώτη κυρία της Κύπρου Αντρη Αναστασιάδη, η σύζυγος του πρωθυπουργού Μαρέβα Μητσοτάκη, η ακτιβίστρια Κέρι Κένεντι, η Φωτεινή Παζαρτζή, πρόεδρος της επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και πολλές ακόμα σημαντικές γυναικείες προσωπικότητες που μας τιμούν με την παρουσία τους αποτελεί, θεωρώ, ένα δυνατό μήνυμα ότι οι γυναίκες έχουν τη δύναμη να συμβάλουν στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου και αγωνίζονται γι’ αυτόν τον σκοπό με συνέχεια και συνέπεια και προπαντός με κάθε κόστος.

- Μιλήσατε για ισότητα. Εχετε αφιερώσει μεγάλο μέρος του έργου σας στα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ πρόσφατα το έργο αυτό αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ με το Βραβείο «Νέλσον Μαντέλα».

Το παράδειγμα του Νέλσον Μαντέλα είναι ένας φωτεινός φάρος για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Τα σοφά του λόγια, μα πάνω από όλα το παράδειγμά του, μπορούν να ανοίξουν δρόμους για έναν καλύτερο κόσμο για τον καθένα μας. «Υπήρξαν πολλές σκοτεινές στιγμές, με την πίστη στο καλό της ανθρωπότητας να δοκιμάζεται, αλλά δεν θέλησα ποτέ να παραδοθώ στην απελπισία. Στην απελπισία βρίσκονται η ήττα και ο θάνατος», έχει πει.  Προσπαθώ με κάθε τρόπο να ακολουθώ το δίδαγμά του ότι ποτέ δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω.

Σε αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς η ανθρωπότητα έχει ανάγκη, περισσότερο από ποτέ, το φως και την ελπίδα, και σε αυτή την κατεύθυνση ετοιμάζουμε μια σειρά δράσεων σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και την UNESCO. Ηδη με την UNESCO έχουμε αποφασίσει να οργανώσουμε μέσα στους επόμενους μήνες μια μεγάλη εκδήλωση στη μνήμη του Νέλσον Μαντέλα για την εξάλειψη του ρατσισμού και των διακρίσεων, ενώ βρισκόμαστε ήδη σε συζητήσεις και με τα Ηνωμένα Εθνη έτσι ώστε να αναλάβουμε από κοινού πρωτοβουλίες που θα τιμούν και θα αναδεικνύουν το έργο και την παρακαταθήκη του Μαντέλα.  Γιατί ο Μαντέλα δεν είναι κήρυκας μιας εποχής, αλλά κήρυκας διαχρονικών δικαιωμάτων και αξιών.

- Πόσο δυσκολεύουν τη δράση σας οι συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία;

Η πανδημία γιγάντωσε τις ανάγκες της κοινωνίας και η αλληλεγγύη είναι μονόδρομος για να σταθούν στα πόδια τους οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία θεώρησα χρέος μου απέναντι στους συνανθρώπους μου και απέναντι στη χώρα μου να μη μείνει κανένας αβοήθητος, τουλάχιστον όσο περνά από το χέρι μου. Με τη στήριξη της ΕΛΠΙΔΑΣ, το ίδρυμά μας ανέπτυξε ένα ευρύτατο δίκτυο σε ολόκληρη τη χώρα μέσα από το οποίο στηρίξαμε και στηρίζουμε ευπαθείς ομάδες που επλήγησαν από την πανδημία. Στείλαμε βοήθεια όπου υπήρχε ανάγκη.  

Παράλληλα, προσπαθήσαμε με κάθε τρόπο να στηρίξουμε το ΕΣΥ, παρέχοντας απαραίτητο εξοπλισμό, αλλά και εμψυχώνοντας γιατρούς και νοσηλευτές, αναγνωρίζοντας τις ηρωικές τους προσπάθειες, γιατί είναι εκείνοι που έναν χρόνο τώρα αγωνίζονται καθημερινά με αυτοθυσία και αυταπάρνηση για όλους εμάς. Συνομιλώ σχεδόν καθημερινά με γιατρούς και νοσηλευτές των ΜΕΘ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, με τους γιατρούς της Ογκολογικής μας Μονάδας που παλεύουν για να κρατήσουν τα παιδιά μας ασφαλή. Προσπαθώ να είμαι στο πλευρό τους, να αφουγκράζομαι τις αγωνίες, τις δυσκολίες, τα προβλήματά τους. Ποτέ δεν πίστευα στην απρόσωπη οικονομική βοήθεια. Θέλω πάντοτε να είμαι παρούσα, να είμαι εκεί για τους συνανθρώπους μου. Δεν νοείται για εμένα βοήθεια αφ’ υψηλού, αφού όλοι οι άνθρωποι στο τέλος της ημέρας είμαστε το ίδιο και έχουμε την ίδια ανάγκη για μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο, μια ζεστή κουβέντα. Οποια στήριξη πρέπει να εκπορεύεται από τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων που θέλεις να στηρίξεις.

Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι και η επέκταση του Ιατρικού Κέντρου της Σαλαμίνας. Οταν ο πρωθυπουργός μού ανέθεσε την προεδρία της Τιμητικής Κοσμητείας του Επετειακού Ετους «Θερμοπύλες-Σαλαμίνα 2020» ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανα ήταν να πάω εγώ η ίδια στη Σαλαμίνα, να συνομιλήσω με τους κατοίκους του νησιού, να ακούσω τα προβλήματά τους, τι χρειάζονται από εμάς. Κάπως έτσι προέκυψε και η προέκταση και αναβάθμιση του Ιατρικού Κέντρου της περιοχής, αφού έχουν χαθεί ζωές στο νησί -και πρόσφατα και νέων ανθρώπων- επειδή δεν μπόρεσε να γίνει έγκαιρη διακομιδή τους με ασθενοφόρα.

Είναι ένα έργο το οποίο είναι έτοιμο και θα εγκαινιαστεί μέσα στον επόμενο μήνα. Ολες οι δράσεις αυτές χρηματοδοτήθηκαν και χρηματοδοτούνται αποκλειστικά με δικά μας κονδύλια, χωρίς καμία επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου.

- Το έργο σας είναι πολυσχιδές: Ανθρώπινα δικαιώματα, Παιδεία, παιδικός καρκίνος. Τι από όλα αυτά είναι το πιο σημαντικό;

Το πιο σημαντικό για μένα είναι να είμαι στις καρδιές των απλών ανθρώπων στους οποίους έχω αφιερώσει τη ζωή μου. Μια αγκαλιά ενός παιδιού, το χαμόγελο μιας μητέρας που το παιδί της έγινε καλά, μια ζεστή κουβέντα από έναν άνθρωπο που κατάφερε να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του. Αυτά έχουν για εμένα αξία στη ζωή.


Ειδήσεις σήμερα:

Φωτιά στη Ρόδο: Απειλητικό το πύρινο μέτωπο στο χωριό Μαλώνα - Κάτοικοι ρίχνονται στη μάχη της κατάσβεσης

Φωτιά στην Κάρυστο: Νέο μήνυμα από το 112 για εκκένωση της περιοχής Άγιοι

Κύπρος 49 χρόνια μετά: Όταν ο «Αττίλας» μπήκε στο χωριό το καλοκαίρι του '74 - Η συγκλονιστική ιστορία δύο αδελφών