Αμυντική συνεργασία: Σκύρος ή Λήμνος οι επιλογές των ΗΠΑ για βάση στο Αιγαίο

Να δημιουργήσουν συνθήκες στρατηγικού βάθους για τις δύο βασικές στρατιωτικές υποδομές που διατηρούν στη χώρα μας, στον Νότο στη Σούδα και στον Βορρά στην Αλεξανδρούπολη, επιδιώκουν οι Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της επέκτασης της στρατιωτικής παρουσίας τους και στα νησιά του Αιγαίου.

Σύμφωνα με σχετική τροπολογία, η οποία κατατέθηκε στις αρχές της εβδομάδας στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) και ψηφίστηκε ήδη από την αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, καλούνται ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας και ο υπουργός Εξωτερικών να υποβάλουν από κοινού στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου έκθεση για τη σχέση ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας με επίκεντρο τη διερεύνηση περαιτέρω επέκτασης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην ελληνική επικράτεια με έμφαση στα νησιά.

Αν και δίνεται η προαίρεση εγκατάστασης μέχρι και 20 επιπλέον αμερικανικών βάσεων εντός ελληνικού εδάφους, εντούτοις το αμερικανικό ενδιαφέρον, όπως και το αντίστοιχο, αν και για διαφορετικούς λόγους, δικό μας φαίνεται να επικεντρώνεται στα νησιά Λήμνο και Σκύρο.

Πρόκειται για δύο νησιά η θέση των οποίων δίνει την ευχέρεια στους Αμερικανούς να καλύψουν και συνάμα να «ενώσουν» με ενδιάμεσα στρατιωτικά κέντρα τις δύο μεγάλες βάσεις που διατηρούν στη χώρα μας, τη ναυτική βάση της Σούδας και την τεράστια, σε μέγεθος και σημασία, στρατιωτική και διαμετακομιστική βάση που έχουν στήσει στην Αλεξανδρούπολη.

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Αλεξανδρούπολη, η αναβάθμισή της σε βασικό κόμβο αποστολής στρατευμάτων και εξοπλισμού στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ που βρίσκονται βορειότερα της Ελλάδας, στο περιθώριο και του Ρωσο-ουκρανικού Πολέμου, την έχουν αναγάγει σε ένα από τα πλέον καίρια σημεία διοικητικής μέριμνας για τη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.

Νησιά σε ρόλο-κλειδί

Στο πλαίσιο των νέων αμερικανικών σχεδιασμών, αναμένεται ότι η επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας θα εστιαστεί σε πρώτη φάση στη Λήμνο και τη Σκύρο. Πρόκειται για κάτι που επίσης φαίνεται να επιδιώκει για τους δικούς της λόγους και η ελληνική πλευρά. Σε ό,τι αφορά τη Λήμνο, η εγκατάσταση αμερικανικών δυνάμεων εκεί αναμένεται ότι θα ενισχύσει το πλέγμα ασφαλείας της βάσης της Αλεξανδρούπολης, αφού το νησί θα αποκτήσει ρόλο προχωρημένου φυλακίου το οποίο θα προστατεύει το μαλακό υπογάστριό της, ενώ από την άλλη πλευρά θα μπορεί να ελέγχει τα Στενά των Δαρδανελίων, θέτοντας στο μικροσκόπιο την κινητικότητα του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και ασκώντας ταυτόχρονα μία επιπλέον μορφή πίεσης στο «άτακτο παιδί» του ΝΑΤΟ, την Τουρκία.

Από την άλλη πλευρά και σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, μια αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Λήμνο θα έθετε τέλος στις συνεχείς αιτιάσεις και πιέσεις που ασκεί η Αγκυρα σε βάρος μας, ζητώντας συνεχώς και σχεδόν σε όλα τα διεθνή σχετικά φόρα την αποστρατιωτικοποίηση του νησιού. Μια αμερικανική στρατιωτική βάση στη Λήμνο θα έκλεινε οριστικά το θέμα, αφού θα ήταν πλέον καταφανές και για την Τουρκία ότι το νησί δεν αποτελεί αποστρατιωτικοποιημένο έδαφος.

Ως προς τη Σκύρο, να σημειώσουμε πως δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο νησί, ένα από τα πλέον κομβικά στους ελληνικούς αμυντικούς σχεδιασμούς αντιμετώπισης της τουρκικής απειλής, αποτελεί αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ ώστε να αποτελέσει στρατιωτική βάση και για τη δεύτερη.

Η πιο πρόσφατη προσπάθεια κατεβλήθη από τον τότε υπουργό Εξωτερικών και νυν υπουργό Εθνικής Αμυνας, Νίκο Δένδια, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την επικαιροποίηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας - ΗΠΑ που υπεγράφη το 2021. Στο πλαίσιο μάλιστα του στρατηγικού διαλόγου των δύο χωρών, ανάλογες εισηγήσεις προς την αμερικανική πλευρά είχαν γίνει και από την πλευρά του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνου Φλώρου.

Η Σκύρος, λόγω της κρίσιμης θέσης της στο κέντρο του Αιγαίου, έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των Αμερικανών δεδομένου ότι μπορεί να αποτελέσει μία επιπλέον δικλίδα ασφαλείας για τη βάση της Σούδας, αφού από εκεί θα μπορούσε να ελεγχθεί ο χώρος από τα Δαρδανέλια μέχρι και το Στενό του Σουέζ. Από την άλλη, για την ελληνική πλευρά η αμερικανική στρατιωτική παρουσία θα θωράκιζε περαιτέρω τις σημαντικές ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν εκεί από τυχόν τουρκική απειλή, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργούσε περιοριστικά για την ανεξέλεγκτη δράση της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με τον αμυντικό αναλυτή Ευθύμιο Πέτρου, η παρουσία των ΗΠΑ θα μπορούσε ήδη από αρκετά χρόνια πριν να είναι μεγαλύτερη στη χώρα μας, αλλά δεν επεκτάθηκε λόγω αντιρρήσεων που είχαν διατυπωθεί τότε από τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ.

Οπως αναφέρει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Πέτρου, ήδη από την υπογραφή της πενταετούς διάρκειας Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας «η ελληνική πλευρά επεδίωκε τη δημιουργία και άλλων αμερικανικών εγκαταστάσεων (γιατί βάσεις με την κανονική έννοια του όρου δεν είναι, είναι διευκολύνσεις-facilities ή δραστηριότητες-activities) στα νησιά του Αιγαίου. Σήμερα που ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε σε στροφή προς τον ρεαλισμό ήρθαν στην επιφάνεια οι βασικές έννοιες. Η Αλεξανδρούπολη έχει αναδειχθεί σε κόμβο υποστηρίξεως των επιχειρήσεων στην Ουκρανία.

Συνδυάζει λιμάνι, αεροδρόμιο και σιδηροδρομική γραμμή που φθάνει μέχρι την Πολωνία, από όπου το πολεμικό υλικό προωθείται στην εμπόλεμη ζώνη. Καμία στρατιωτική εγκατάσταση όμως δεν λειτουργεί μεμονωμένα. Ειδικά μια θαλάσσια δύναμη όπως οι ΗΠΑ θέλει να ελέγχει κομβικά σημεία των γραμμών επικοινωνίας και ανεφοδιασμού. Γι' αυτό τον λόγο χρειάζονται στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Αιγαίο - και συγκεκριμένα στα νησιά της Σκύρου και της Λήμνου. Θα λειτουργήσουν ως “στρατηγικό βάθος” για την Αλεξανδρούπολη και ταυτοχρόνως θα είναι “κλειδιά” του θαλάσσιου δρόμου από τη Σούδα μέχρι το λιμάνι της Θράκης», επισημαίνει ο κ. Πέτρου.

Πάντως, η νέα συζήτηση που άνοιξε, μέσω της συγκεκριμένης τροπολογίας, για την αναγκαιότητα δημιουργίας επιπλέον αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα αναμένεται ότι θα πάρει αρκετό χρόνο μέχρι να καταλήξει, δεδομένου ότι θα πρέπει να προηγηθεί μια σειρά από νομοθετικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Ωστόσο, ως κατεύθυνση δείχνει πως η χώρα μας κατέχει πλέον αναβαθμισμένο ρόλο εντός των αμερικανικών αλλά και των νατοϊκών σχεδιασμών, αφού εξαιτίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία εμπεδώνεται ακόμη περισσότερο η άποψη ότι αποτελεί το έσχατο σύνορο της Δύσης στην περιοχή. Να επισημάνουμε ότι το σχετικό νομοσχέδιο έχει ψηφιστεί από τη Γερουσία, με τα δύο Σώματα να βρίσκονται στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων όσον αφορά το τελικό κείμενο που θα παραπεμφθεί στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Θεωρείται δε πως η ομόφωνη έγκρισή του από τη Βουλή αποτελεί ένα θετικό βήμα που δείχνει τη σημασία που αποδίδουν οι νομοθέτες στην αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα και το ενδιαφέρον που υπάρχει για την επέκτασή της.

Αμερικανικό αεροπλανοφόρο

Ως εκ τούτου, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν ενταθεί ακόμη περισσότερο οι συνεκπαιδεύσεις, αλλά και οι συνεργασίες ανάμεσα στις ελληνικές και τις αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις.

Ενδεικτικά να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο της Διμερούς Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας - ΗΠΑ (MDCA), στα τέλη του προηγούμενου μήνα, πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, αλλά και μαχητικά αεροσκάφη F-16 και Mirage 2000-5, διεξήγαγαν κοινές ασκήσεις με το αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS GERALD R. FORD και τα αεροσκάφη F-18 που μεταφέρει. Οι ελληνικές και αμερικανικές αεροναυτικές δυνάμεις πραγματοποίησαν μια σειρά από ασκήσεις πάνω σε σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια αντιμετώπισης αεροπορικής προσβολής, αλλά και μάχης μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών.

Ειδήσεις σήμερα:

Η «ομολογία» του εγκλήματος στη Νέα Φιλαδέλφεια στα social media - Οπαδοί «καμάρωναν» για την επίθεση

Η τρομακτική στιγμή που πελώριο κύμα παρασύρει κοριτσάκι από προβλήτα στην Αγγλία - Δείτε βίντεο

Γιατί ανεβαίνουν τα κρούσματα του κορωνοϊού - Ανησυχία για το νέο στέλεχος Eris