Το μισθολογικό χάσμα στην Ελλάδα – Πόσο απέχουν οι μισθοί γυναικών και ανδρών

Οι γυναίκες έχουν διανύσει πολύ δρόμο για την επίτευξη της ισότητας στο επαγγελματικό περιβάλλον, είτε αυτό αφορά τις θέσεις και την ανέλιξή τους, είτε τις απολαβές τους στο τέλος κάθε μήνα. Και αν και σίγουρα οι σουφραζέτες της Γαλλίας θα ήταν πολύ περήφανες για την θέση της σημερινής γυναίκας στο εργασιακό περιβάλλον, υπάρχουν ακόμα έντονες μισθολογικές διαφορές σε πολλά επαγγέλματα, που μας υπενθυμίζουν ότι η ανισότητα δεν είναι φαινόμενο του παρελθόντος.

Πολλές έρευνες ανά διαστήματα, σχολιάζουν την διαφορά μεταξύ των μέσων αποδοχών των ανδρών και των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, αναδεικνύοντας την έμφυλη οικονομική απόσταση. Στις περισσότερες, οι ερευνητές προσπαθούν να εστιάσουν στην αιτία αυτού του μεγάλου κενού μεταξύ των δύο φύλων, η οποία μετατρέπεται σε ένα πολύπλοκο, πολυπαραγοντικό ζήτημα που επηρεάζεται την ηλικία, τις φυλετικές και έμφυλες διακρίσεις, τον επαγγελματικό διαχωρισμό, τνη επιθυμία για ευέλικτη εργασία, την εκπαίδευση και τα είδη των θέσεων εργασίας που κατέχουν άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, οι αριθμοί πολλές φορές εξηγούν καλύτερα το φαινόμενο από τις μακροσκελείς αναλύσεις.

Ποιο είναι το μισθολογικό χάσμα σήμερα;

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας του Forbes, oι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 17% λιγότερα από τους άνδρες για το 2022, με αυτό να μεταφράζεται στο για κάθε δολάριο που κερδίζουν οι άνδρες, οι γυναίκες να κερδίζουν 82 σεντς. Φαίνεται πως μια πολύ μεγάλη απόσταση έχει διανυθεί από το 1963, όπου μια γυναίκα έβγαζε 59 σεντς για κάθε δολάριο που κέρδιζε ένας άνδρας. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν παραπάνω από το 50% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού το 2022, οι πραγματικές μέσες αποδοχές τους παραμένουν σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες των ανδρών, σε πολλά επαγγέλματα.

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων παραμένει σχετικά σταθερό στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 20 περίπου χρόνια. Το 2022, οι γυναίκες κέρδιζαν κατά μέσο όρο το 82% όσων κέρδιζαν οι άνδρες, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση του Pew Research Center για τις μέσες ωριαίες αποδοχές των εργαζομένων πλήρους και μερικής απασχόλησης. Τα αποτελέσματα αυτά είναι παρόμοια με το σημείο στο οποίο βρισκόταν το μισθολογικό χάσμα το 2002, όταν οι γυναίκες κέρδιζαν το 80% των ανδρών.

Η Ελλάδα δεν ξεφεύγει του προβλήματος, αφού σύμφωνα με την έρευνα της Equileap του 2020, έχει μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων 12,5%, ποσοστό λίγο μικρότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 16%. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Λουξεμβούργο έχει από το 2021 το χαμηλότερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρώπη, με τις αποδοχές των γυναικών να ήταν κατά μέσο όρο -0,2% χαμηλότερες από εκείνες των ανδρών. Δυστυχώς, η χώρα της Ε.Ε. με την μεγαλύτερη μισθολογική διαφορά είναι η Εσθονία με 20,5% και παγκοσμίως η Κορέα με 31,5%.

Άνδρες vs Γυναίκες εργαζόμενοι

Τα επαγγέλματα φαίνεται να κάνουν τη διαφορά στην εξίσωση της ισότιμης αμοιβής, ειδικά αν σκεφτούμε ότι οι γυναίκες αμείβονται περισσότερο από τους άνδρες μόνο σε τέσσερις μόνο εργασιακούς ρόλους παγκοσμίως, ως υπεύθυνοι συμμόρφωσης, ως επιστήμονες στον τομέα του περιβάλλοντος, ως επαγγελματίες νοσηλευτές και ως έμποροι χονδρικής και λιανικής. Οι θέσεις εργασίας στις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες, μαζί με τη φυσικοθεραπεία, συγκαταλέγονται επίσης στα επαγγέλματα με το μικρότερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, με τις γυναίκες να κερδίζουν μόλις 2% λιγότερο από τους άνδρες, σύμφωνα με έρευνα του Forbes.

Στην αντίθετη πλευρά έχουμε τα επαγγέλματα που η εισοδηματική τους δύναμη μετατρέπεται σε αδυναμία, όταν αυτή αφορά τις γυναίκες. Μια στατιστική μελέτη της Αγγλικής εταιρείας Careersmart δείχνει τις μεγάλες μισθολογικές ανισότητες ανά επάγγελμα. Οι άνδρες κερδίζουν παραπάνω χρήματα στα εξής:

1. Διαχειριστές αναψυχής και αθλητισμού, με διαφορά στο 31,67%

2. Διαχειριστές ακινήτων, κατοικιών και περιουσιών στο 26,03%
3. Οικονομικοί διαχειριστές και διευθυντές στο 23,48 %
4. Ανώτατα στελέχη και ανώτεροι υπάλληλοι, με τις γυναίκες να πληρώνονται 22,94% λιγότερο
5. Ιατροί, με τους άνδρες να έχουν μισθούς στα 100,000 δολάρια τον χρόνο και τις γυναίκες μόλις στις 82 χιλιάδες

Παρά τα προηγούμενα παραδείγματα της μισθολογικής ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων στο εργατικό δυναμικό, υπάρχει ένας επαγγελματικός ρόλος όπου άνδρες και γυναίκες κερδίζουν την ίδια αμοιβή: οι βοηθοί διδασκαλίας. Και τα δύο φύλα φαίνεται να κερδίζουν κατά μέσο όρο 34.424 δολάρια ετησίως σε αυτόν τον ρόλο. Οι σύμβουλοι εκπαιδευτικού προσανατολισμού έρχονται κοντά στη δεύτερη θέση, με τους άνδρες να κερδίζουν μόλις 104 δολάρια περισσότερα κατά μέσο όρο.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων;

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα που επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως οι διακρίσεις, η ηλικία, το ωράριο εργασίας, και η γονεϊκότητα. Επιπλέον, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εργάζονται με πιο συμβατικό ωράριο λόγω των ευθυνών τους εκτός εργασίας, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να αναλαμβάνουν υπερωρίες, ή ακανόνιστες βάρδιες.

Η έλλειψη συνέχειας στην εργασιακή εμπειρία, που προέρχεται από τα παραδοσιακά πρότυπα αποχώρησης των γυναικών από το εργατικό δυναμικό κατά τη διάρκεια της περιόδου τεκνοποίησης, συμβάλλει επίσης σε χαμηλότερους μισθούς για τις γυναίκες. Επιπλέον, η εξάρτηση των εργοδοτών από το προηγούμενο μισθολογικό ιστορικό στις αποφάσεις πρόσληψης και αποζημίωσης μπορεί να διαιωνίσει τις μισθολογικές διακρίσεις από θέση εργασίας σε θέση εργασίας.

Επίσης, παρά τις συνεχείς πιέσεις για ίση αμοιβή, οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες σχεδόν σε όλα τα επαγγέλματα, από τις εισαγωγικές θέσεις μέχρι τις διευθυντικές θέσεις, με μόλις το 8,8% των διευθύνοντων συμβούλων που συμπεριλαμβάνονται στην λίστα του περιοδικού Fortune 500, να είναι γυναίκες.