Πρόστιμο του ΕΟΦ για τις κηραλοιφές που διαφήμιζε ο Βελόπουλος ως αντίδοτο στον... κορωνοϊό

Για λόγους δημοσίου συμφέροντος που ανάγονται στην προστασία της δημόσιας υγείας το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε αίτημα εταιρείας η οποία ζητούσε να ακυρωθεί το πρόστιμο που της επιβλήθηκε λόγω της τηλεοπτικής διαφήμισης την οποία παρουσίαζε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, για τη... βιοκτόνο κηραλοιφή που τάχα εξουδετέρωνε κορωνοϊό, λοιμώξεις, μολύνσεις - δηλαδή τα πάντα με μόλις τρεις επαλείψεις την ημέρα, πρωί, μεσημέρι και βράδυ!

Η διαφήμιση ξεκίνησε στις 6 Μαρτίου του 2020, δεκαεπτά ημέρες πριν από την επιβολή της καραντίνας λόγω της επέλασης του κορωνοϊού, που ήταν τότε άγνωστος στην ιατρική κοινότητα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 27 Φεβρουαρίου, είχε εντοπιστεί το πρώτο κρούσμα: μία γυναίκα που ήταν τότε 38 ετών, από τη Θεσσαλονίκη, η οποία είχε ταξιδέψει στην Ιταλία, που εκείνη την περίοδο θρηνούσε χιλιάδες θύματα του COVID.

Στις 5 Μαρτίου, μία ημέρα προτού ξεκινήσει η διαφήμιση της κηραλοιφής «Βυζαντινόν» από τον κ. Βελόπουλο, 21 άνθρωποι που είχαν ταξιδέψει στη Μονή του Σινά βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό, σηματοδοτώντας την αρχή της πανδημίας για την Ελλάδα. Στις 6 βγαίνει ο Βελόπουλος και διαφημίζει την κηραλοιφή «Βυζαντινόν» και στις 7 του μήνα το YouTube κατεβάζει το βίντεο της εκπομπής του, εντάσσοντάς το στη «ρητορική μίσους». Παράλληλα, μία ομάδα πολιτών καταθέτει αναφορά στον ΕΟΦ για την κηραλοιφή.

Οι ισχυρισμοί

Τα στελέχη του Οργανισμού μελέτησαν το σποτ και διαπίστωσαν ότι ο διαφημιστής, δηλαδή ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, έλεγε, μεταξύ άλλων, για την κηραλοιφή:

«Το καλύτερο αντισηπτικό, αντιμικροβιακό το οποίο δρα εναντίον των μολύνσεων και των λοιμώξεων, ιδανικό για την αντιμετώπιση των παθήσεων του αναπνευστικού, είναι το “Β” γιατί βάζετε στα χέρια μία φορά το πρωί, μία το απόγευμα και μία το βράδυ και δεν περνά ούτε κορωνοϊός ούτε ιώσεις γρίπης», προσθέτοντας, μάλιστα, ότι με τη χρήση της κηραλοιφής «αποτρέπετε κάθε μικρόβιο από τα χέρια σας». Ο κ. Βελόπουλος μιλούσε ακόμα για «αντισηπτικό που δρα εναντίον των λοιμώξεων και κυρίως των μολύνσεων», ενώ διαβεβαίωνε ότι με «μία επάλειψη το πρωί, μία το μεσημέρι και μία το βράδυ κάνετε 17 χειραψίες, δεν κολλάτε τίποτα».

Στη συνέχεια ο ΕΟΦ επέβαλε σε βάρος της εταιρείας που διέθετε την κηραλοιφή ένα -μικρό -πρόστιμο 10.000 ευρώ για παραπλανητική διαφήμιση. Προηγουμένως ο ΕΟΦ κάλεσε την εταιρεία να καταθέσει τις απόψεις της για τη διαφήμιση και τη διάθεση στην αγορά της συγκεκριμένης κηραλοιφής, χωρίς να έχει λάβει σχετική άδεια.

Η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι το προϊόν είχε γνωστοποιηθεί στο ευρωπαϊκό σύστημα γνωστοποίησης Cosmetic Products Notification Portal (CPNP) και ότι στη διαφήμιση δεν αναφέρθηκε ότι το προϊόν είναι βιοκτόνο, ούτε ότι σκοτώνει μικρόβια, αλλά στο ότι «βοηθάει στην άμυνα των χεριών» και στην «ήπια αντισηπτική διαδικασία που προέρχεται από τα συστατικά του».

Παράλληλα, η εταιρεία υποστήριξε ότι στο πλαίσιο της πανδημίας του κορωνοϊού η Πολιτεία και οι ειδικοί παρότρυναν τη σχολαστική καθαριότητα και ιδίως το πλύσιμο των χεριών (είτε με σαπούνι, είτε με χρήση προϊόντων με αντισηπτική δράση) και πέραν αυτού, ότι ο παρουσιαστής της τηλεοπτικής διαφήμισης, δηλαδή ο Κυριάκος Βελόπουλος, προέβη δημόσια σε διευκρινιστικές δηλώσεις, λέγοντας ότι ουδέποτε υποστήριξε πως η κηραλοιφή «Β» θεραπεύει τον κορωνοϊό ή άλλες ασθένειες.

Ο ΕΟΦ με επιστολή του προς το κανάλι επεσήμανε ότι «τα απολυμαντικά προϊόντα για τα χέρια υπόκεινται υποχρεωτικά σε καθεστώς αδειοδότησης και ως εκ τούτου, η πώληση του σκευάσματος αποτελεί διάθεση μη εγκεκριμένου βιοκτόνου στην αγορά» και ζήτησε «την άμεση παύση της προώθησης του προϊόντος, που αποτελούσε παραπλανητική διαφήμιση» και την απόσυρση του διαφημιστικού υλικού. Από την πλευρά του ο τηλεοπτικός σταθμός ισχυρίστηκε ότι η διαφημιζόμενη εταιρεία είχε διαβεβαιώσει ότι το σκεύασμα πληρούσε όλες τις κατά νόμο προϋποθέσεις και ότι είχε γνωστοποιηθεί στο CPNP για τα καλλυντικά προϊόντα, όπως και ότι στην τηλεοπτική διαφήμιση ουδέποτε υπήρξε αναφορά περί θεραπευτικών ιδιοτήτων.

Ιδιότητες

Το κανάλι ανέφερε ακόμα ότι στη διαφήμιση έγινε εκτενής αναφορά στις ιδιότητες καθαρισμού και στην αποτροπή των μικροβίων από την πλύση των χεριών.
Οπως ήταν αναμενόμενο, η υπόθεση πήρε τον δρόμο των Διοικητικών Δικαστηρίων, με την εταιρεία που διέθετε στην αγορά την κηραλοιφή να ζητά την ακύρωση ή τη μείωση του προστίμου των 10.000 ευρώ.

Η εταιρεία υποστήριξε ότι το πρόστιμο ήταν παράνομο, αφού επιβλήθηκε λόγω «των αναφορών που έγιναν σε μήνυμα τηλεπώλησης, και όχι διότι το επίμαχο προϊόν ήταν πράγματι βιοκτόνο που διατίθεται στην αγορά χωρίς σχετική άδεια του ΕΟΦ» και ότι το τηλεοπτικό μήνυμα δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του ΕΟΦ, αλλά του ΕΣΡ.

Αντίθετα, ο ΕΟΦ προσκόμισε στο δικαστήριο τα διαφημιστικά από τον τηλεοπτικό σταθμό «με παρουσιαστή τον κ. Βελόπουλο, στα οποία, υπό μορφή υπότιτλου και φόντου τηλεπαραθύρου, αναφέρεται επί λέξει ότι η κηραλοιφή Βυζαντινόν, η “Β”», όπως την ανέφερε η διαφήμιση για λόγους συντομίας, έχει «αντιβακτηριακή - αντιμικροβιακή και ισχυρή αντιμυκητιακή δράση [...] περιέχει τεϊόδεντρο, το ιδανικό αντισηπτικό - απολυμαντικό της φύσης», όπως και ότι «τα χειρόγραφα του Ιησού και το Βυζαντινόν βάζουν τέλος στον κορωνοϊό».

Οι εφέτες, αφού έλαβαν υπόψη τους τις φράσεις που χρησιμοποιήθηκαν στη διαφήμιση, αποφάνθηκαν ότι «ορθά και νόμιμα επιβλήθηκε το πρόστιμο». Παράλληλα, το Διοικητικό Εφετείο επισημαίνει ότι το επίμαχο πρόστιμο «αποσκοπεί στην προστασία της δημόσιας υγείας» και δεν παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, καθώς το ύψος του μπορούσε να φτάσει έως και τα 100.000 ευρώ...