Νομοσχέδιο Φλωρίδη: Λουκέτο και βαριά πρόστιμα σε εταιρείες που δίνουν μίζες

Κατά τα αμερικανικά και ευρωπαϊκά πρότυπα ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης βάζει φραγμούς στη διαφθορά, τόσο την εγχώρια όσο και την «εξαγόμενη», από ελληνικές εταιρείες, ενώ την ίδια στιγμή σηκώνει ασπίδα στην τήρηση των κανόνων προστασίας του ανταγωνισμού.

Για πρώτη φορά στα ελληνικά ποινικά δρώμενα θα επιβάλλονται από τα ελληνικά δικαστήρια μεγάλα χρηματικά πρόστιμα στις ίδιες τις εταιρείες, δηλαδή τα νομικά πρόσωπα, οι οποίες θα φτάνουν μέχρι και το λουκέτο, εφόσον αποδεικνύεται ότι χρηματίζουν τρίτα πρόσωπα προκειμένου να αναλάβουν κατασκευαστικά ή άλλα έργα, καθώς και αν εμπλέκονται σε χρηματισμό για αγορές εξοπλισμών για τις Ενοπλες Δυνάμεις (αεροπλάνα, πλοία και γενικά στρατιωτικό υλικό), ιατρικών μηχανημάτων για νοσοκομεία και γενικότερα σε όσους σχετίζονται με παιχνίδια διαφθοράς που νοθεύουν τους κανόνες του ανταγωνισμού.

Η σχετική διάταξη, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘEMAτος», θα ενταχθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Το νομοσχέδιο αυτό, με τα έως σήμερα δεδομένα, θα κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη Τετάρτη.

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που συγκλόνισαν την ελληνική και ευρωπαϊκή κοινωνία το «σκάνδαλο της Siemens», το σκάνδαλο των εξοπλιστικών προγραμμάτων με πρωταγωνιστή τον αποβιώσαντα πρώην υπουργό Εθνικής Αμυνας Ακη Τσοχατζόπουλο, το σκάνδαλο της Dupuy, που υπερκοστολογούσε ορθοπεδικά είδη προκαλώντας ζημία για το Ελληνικό Δημόσιο, ύψους τουλάχιστον 11,5 εκατ. ευρώ, το σκάνδαλο της Novartis με χρηματισμό κρατικών αξιωματούχων και ιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα από την πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία προς όφελος των συμφερόντων της, υπόθεση που έφτασε μέχρι το Ειδικό Δικαστήριο (Υπουργοδικείο) κ.λπ.

Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ ισχύει ένα πολύ αυστηρό καθεστώς επιβολής τεράστιων χρηματικών προστίμων σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι κάποια εταιρεία, με όποια νομική μορφή και αν λειτουργεί, χρημάτισε τρίτα πρόσωπα με χρήματα ή με καταθέσεις σε τραπεζικό λογαριασμό, είτε σε είδος, όπως είναι η αγορά αυτοκινήτου, σκάφους αναψυχής, διαμερίσματος κ.λπ.

Στις περιπτώσεις εμπλοκής των νομικών προσώπων σε παιχνίδια διαφθοράς θα επιβάλλονται πλέον αυτοτελώς εξοντωτικά μεγάλα χρηματικά πρόστιμα στις εταιρείες αυτές. Τα πρόστιμα αυτά είναι ανεξάρτητα από τις ποινικές ευθύνες που αποδίδονται στα στελέχη των νομικών προσώπων και τελικά καταδικάζονται από τα δικαστήρια. Μάλιστα, για τις περιπτώσεις αυτές, στην Αμερική προβλέπεται η προστασία των μαρτύρων που συμβάλλουν στην κάθαρση της διαφθοράς και αμείβονται με οικονομικά μπόνους που είναι σε συνάρτηση με το επίπεδο συμβολής τους στις αποκαλύψεις.

Σημαντικό βήμα

Το φαινόμενο της διαφθοράς και ειδικά αυτής που τελείται στο εξωτερικό από ελληνικές εταιρείες, σε συνδυασμό με την ελαστικότητα της ποινικής μας νομοθεσίας στο θέμα αυτό έχουν προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως και την Αμερική. Εξάλλου, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η χώρα μας έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης λόγω παράβασης των κανόνων περί προστασίας του ανταγωνισμού, που κατοχυρώνονται από τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΛΕΕ).

Το ισχύον σήμερα νομοθετικό πλαίσιο καταλαμβάνει μόνο εκείνες τις περιπτώσεις που στελέχη εταιρειών συλλαμβάνονται να χρηματίζουν τρίτα πρόσωπα ή να χρηματίζονται ή γενικά να εμπλέκονται σε κανάλια διαφθοράς.

Στις περιπτώσεις αυτές προβλέπονται ποινές που ξεκινούν από κάθειρξη πέντε ετών μέχρι ισόβια, ανάλογα με το ύψος της οικονομικής ζημιάς που προκαλείται. Φυσικά, δεν αποκλείεται η επιβολή πλημμεληματικού χαρακτήρα ποινών, δηλαδή φυλάκισης μέχρι πέντε ετών, εφόσον το αντικείμενο της ζημιάς που προκαλείται είναι μικρό ή η συμμετοχή του υπαλλήλου στο πλαίσιο της διαφθοράς ήταν περιορισμένη.

Αντίθετα, δεν υπάρχει καμία νομοθετική πρόβλεψη για ευθύνες του νομικού προσώπου που εμπλέκεται ή είναι ο εμπνευστής χρηματισμού τρίτων προσώπων ή είναι ο κεντρικός παράγων της διαφθοράς. Οπως είναι φυσικό, ποινές φυλάκισης δεν μπορούν να επιβληθούν σε νομικό πρόσωπο.

Ετσι, ο κ. Φλωρίδης κάνει ένα σημαντικό βήμα στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς που τελείται από νομικά πρόσωπα, ένα βήμα που έρχεται να προστεθεί σε αυτό της ατομικής ευθύνης του κάθε στελέχους των εταιρειών το οποίο εμπλέκεται σε υποθέσεις χρηματισμού και κάθε είδους διαφθορά.

Από δω και στο εξής, εφόσον αποδειχθεί ότι εταιρεία εμπλέκεται σε παιχνίδια διαφθοράς ή είναι ο κεντρικός πυρήνας της, θα αποδίδεται αυτοτελής ευθύνη στην εταιρεία και θα επιβάλλονται υπέρογκα χρηματικά πρόστιμα που θα έχουν ως συνέπεια να τη γονατίζουν οικονομικά.

Τα χρηματικά πρόστιμα τα οποία θα επιβάλλονται από τα ελληνικά ποινικά δικαστήρια στα νομικά πρόσωπα θα έχουν αφετηρία τα 10.000 ευρώ και θα φτάνουν σε επίπεδα εκατομμυρίων, χωρίς να υπάρχει ανώτατο οικονομικό πλαφόν. Το ύψος του χρηματικού προστίμου που θα επιβάλλεται θα είναι στην κρίση των ποινικών δικαστών και ανάλογο με το ύψος της ζημιάς που προκαλείται, τον αριθμό των εμπλεκόμενων προσώπων, την έκταση της διαφθοράς, κ.λπ.

Εφόσον υπάρξει υποτροπή της εταιρείας, θα προβλέπεται η τοποθέτηση λουκέτου (κλείσιμο), πλέον του προστίμου που θα επιβάλλεται. Αν στην εταιρεία έχει μπει λουκέτο και δεν έχει εισοδήματα (εισπράξεις) από την εμπορική της δραστηριότητα, προκειμένου να καταβληθεί το πρόστιμο, θα προχωράει το Δημόσιο στη δέσμευση των τραπεζικών καταθέσεων της εταιρείας ή στην εκποίηση των περιουσιακών της στοιχείων.