Ο αρχηγός Hayate, τα challenges και η live κακοποίηση σε ΑΜΕΑ
18.02.202420:10
Τα live που θύμιζαν επεισόδιο της δυστοπικής σειράς Black Mirror - Επί πληρωμή κακοποιούσε ευάλωτους ο 35χρονος που προφυλακίστηκε
Ακόμη κι αν αμφισβητείται από τον κατηγορούμενο ο μειωμένος καταλογισμός των θυμάτων, αντιτείνοντας πως είχε προηγουμένως εξασφαλίσει τη συναίνεση τους, δε χωρά αμφιβολία πως πρόκειται για ανθρώπινη εκμετάλλευση ευάλωτων ατόμων. Τα όσα μεταδίδονταν live από το δωμάτιο του σπιτιού του 35χρονου στο Αιγάλεω θύμιζαν επεισόδια της δυστοπικής σειράς Black Mirror του Νetflix, όπου το περιεχόμενο ήταν ξυλοδαρμοί, σεξουαλική κακοποίηση και βασανισμός, μεταξύ άλλων, και ΑμεΑ με σκοπό το κέρδος. Ασφαλώς και είναι θέμα της δικαιοσύνης να αποφανθεί για το αξιόποινο ή μη των συγκεκριμένων πράξεων, ωστόσο ίσως θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο έντονου προβληματισμού το γεγονός ότι η κακοποίηση είχε αναχθεί σε "προϊόν προς πώληση", το οποίο 'απολάμβαναν' πολλοί χρήστες του διαδικτύου έχοντας προηγουμένως καταβάλλει από 50 έως 500 ευρώ ή και πολλά περισσότερα.
Τι είδους συναισθηματική ικανοποίηση μπορεί άραγε να προσφέρει σε κάποιον ένα τέτοιο θέαμα; Πόσο δυσλειτουργικός ψυχολογικά μπορεί να είναι εκείνος που πληρώνει για να 'παραγγείλει' το είδος της κακοποίησης που επιθυμεί να παρακολουθήσει ζωντανά ; Ίσως δεν θα ήταν υπερβολικό να γίνει λόγος για συνυπευθυνότητα κάτι το οποίο ερευνούν οι Αρχές που έχουν ήδη σχηματίσει τον φάκελο της δικογραφίας, εις βάρος του Youtuber αναδεικνύοντας κάθε πτυχή της δράσης του και σας παρουσιάζει το ΘΕΜΑ.
Ο 35χρονος γεννημένος το 1989 στην Αυλώνα Αλβανίας κατά την απολογία του δεν έπεισε την ανακρίτρια και προφυλακίστηκε. Ο «Αρχηγός» κατηγορείται ότι κατά το χρονικό διάστημα από τις 3Ιανουαρίου 2023 εως και τις 6 Φεβρουαρίου 2024, καθώς και σε έτερα χρονικά διαστήματα, προέβη κατ’ εξακολούθηση σε κακοποιητικές συμπεριφορές που περιελάμβαναν εξυβρίσεις, σωματικές βλάβες, σεξουαλικές πράξεις, σε βάρος ατόμων με αναπηρία λόγω νοητικής υστέρησης και στη μετάδοση αυτών σε πραγματικό χρόνο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναγκάζοντας αυτούς να πραγματοποιήσουν διάφορες προκλήσεις που έθεταν θεατές πληρώνοντας το ανάλογο αντίτιμο, με σκοπό να αποκομίζει ο ίδιος οικονομικό όφελος. Ο ίδιος κατά την απολογία του αρνήθηκε τις κατηγορίες και υποστήριξε πως δεν υφίσταται θέμα εκμετάλλευσης, καθώς υπήρχε συναίνεση!
Οι αστυνομικοί που είχαν υπό παρακολούθηση τον συγκεκριμένο ειδικά μετά τη σύλληψη ενός άλλου 42χρονου Youtuber τον περασμένο Νοέμβριο, στο Κερατσίνι ο οποίος προέβαινε σε αντίστοιχες πράξεις κακοποίησης νεαρών ατόμων με νοητική στέρηση, διαπίστωσαν πως τα βίντεο που είχε ανεβάσει στο παρελθόν ο “Αρχηγός” αλλά και μέχρι τη σύλληψή του περιείχαν σκηνές βίας και ακραίας εξευτελιστικής συμπεριφοράς με θύματα άτομα με νοητική υστέρηση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, όπως παρουσιάζεται στη δικογραφία όπου, όταν ένας θεατής αντιδρά κάνοντας παράπονα για τη συμπεριφορά του απέναντι σε ένα από τα ευάλωτα άτομα που φιλοξενούσε εκείνος με απάθεια είχε απαντήσει “Κανονικά έπρεπε να μου δίνει επιδότηση το κράτος που αντέχω τέτοια άτομα γιατί αυτό όντως θέλει επιδότηση.
Όποιος έχει ΑμεΑ ή οτιδήποτε τέτοια, πρέπει να παίρνει λεφτά από το κράτος γιατί αν δεν παίρνεις λεφτά δεν μπορείς να τους αντέξεις και εύκολα και άμα δεν τους αντέχεις εύκολα τους πετάς και τους παρατάς και άμα τους παρατήσεις στο δρόμο δημιουργούνται προβλήματα κατάλαβες; Κάθεται και με κράζει ο κάθε ένας για τον Dragon που άμα τον είχα αφήσει και δεν τον μάζευα”. Στο δίκτυό του ο 35χρονος, το οποίο αποκαλούνταν Hayate Network, είχε περισσότερα από 117.000 εγγεγραμμένα μέλη! Αρχικά ξεκίνησε να εκπέμπει στο διαδίκτυο το 2012 ως gaming streamer, ανεβάζοντας κυρίως στο κανάλι του στο YouTube τις νίκες του στα διαδικτυακά παιχνίδια και δίνοντας tips για τις δυσκολίες του παιχνιδιού. Αποτέλεσμα να έχει χιλιάδες ακολούθους που τον παρακολουθούσαν πιστά σε κάθε βίντεο που αναρτούσε. Ο ίδιος κατά την απολογία του ανέφερε ότι στο χώρο του Youtube και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δραστηριοποιείται εδώ και μια δεκαετία, τουλάχιστον, ενώ επαγγελματικά το κάνει τα τελευταία πέντε χρόνια αφού “η πλατφόρμα youtube αμοίβει τους παραγωγούς περιεχομένου ανάλογα με την επισκεψιμότητα των βίντεο που δημιουργούν”.
Όπως χαρακτηριστικά είπε “Ξεκίνησα πριν δέκα και πλέον έτη παράγοντας ζωντανά βίντεο (livestreams) μόνος μου όπου έπαιζα διαδικτυακά παιχνίδια με το ψευδώνυμο «Αρχηγός». Οι ακόλουθοι, λοιπόν, θεατές μου τότε απλά με παρακολουθούσαν να παίζω διαδικτυακά παιχνίδια, συνομιλούσαν μαζί μου ζωντανά και αν τους άρεσε αυτό που έβλεπαν είχαν τη δυνατότητα να μου δωρίσουν (να κάνουν «donate») μικροποσά. Το έβλεπα κυρίως σαν διασκέδαση και αφορμή κοινωνικοποίησης και σε καμία περίπτωση ως «δουλειά» ή ευκαιρία πορισμού εισοδήματος. Με τα χρόνια, το κοινό που με παρακολουθούσε (άτομα νεαρής κυρίως ηλικίας) αυξανόταν με αποτέλεσμα να γίνομαι ολοένα και πιο αναγνωρίσιμος και να ξεκινήσουν να έρχονται άτομα (κυρίως influencers που ήθελαν να προβληθούν μέσω του καναλιού μου) ως καλεσμένοι στις ζωντανές εκπομπές μου, οι οποίες λάμβαναν χώρα στο σπίτι μου όπου έμενα με τους γονείς μου”.
Η απήχηση που είχε στο διαδίκτυο και κυρίως η γνωριμία του με ένα από τα άτομα νοητικής υστέρησης με το ψευδώνυμο “God Solomon” ήταν η αρχή για την live μετάδοση των επεισοδίων με βασανισμένα πλάσματα που υπέμεναν γλοιώδεις φάρσες και εξευτελισμούς. “Το πρώτο άτομο -θεατής μου- που μπορούσε να χαρακτηριστεί ΑΜΕΑ και που φιλοξένησα ήταν ο «God Solomon». Αυτό έγινε περί το έτος 2019, όπου και από την πρώτη του κιόλας επίσκεψη στην εκπομπή μου, διαφάνηκε πως οι θεατές του stream έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την παρουσία του, τον αγάπησαν και τον στήριξαν (αμέσως, οι θεατές έφτασαν τους 30.000) θαυμάζοντας και επιδοκιμάζοντας που του άνοιξα την πόρτα και τον είχα κοντά μου. Μετά την είσοδο του οι θεατές άρχισαν να δίνουν συχνότερα και περισσότερα φιλοδωρήματα στο κανάλι μου. Ο ίδιος δε, άτομο τότε περιθωριοποιημένο, ενθουσιάστηκε από την εντυπωσιακή αποδοχή του κόσμου και επεδίωκε να έρχεται συχνά στην εκπομπή μου, επιδιώκοντας αναγνωρισιμότητα και κυρίως αυτοεπιβεβαίωση”.
Ο “God Solomon”, ο “Red Dragon”, η Νίκη, ο “Magic Bus”, ο “Talisman”, ο “Πίκατσου”, ο Φοίβος, ο Καλπάκης, ο Βάρδος, ο Λύμπε, ο Ευθύμης, ο Καραϊσκος, η Γεωργαντά, ο Πετράν, η Μαρίλια, η Παναγιώτα και ο Μανόλο, αποτέλεσαν τους πρωταγωνιστές των θλιβερών live μεταδόσεων όπου κυριαρχούσαν οι σφαλιάρες, οι φτυσιές, οι σεξουαλικές κακοποιήσεις, οι σκληρές δοκιμασίες και ο εξευτελισμός της προσωπικότητας. Και όλα τα παραπάνω επειδή τα ζητούσαν αρρωστημένοι θεατές σε πραγματικό χρόνο, καταβάλλοντας το ανάλογο αντίτιμο. ”Περί τα τέλη του 2022 με αρχές του 2023, ξεκίνησε εν είδει πλάκας από τους θεατές-ακολούθους μου η επονομαζόμενη διαδικασία των «δοκιμασιών-challenges».
Ουσιαστικά πρωτοξεκίνησε εντελώς αυθόρμητα και στο πλαίσιο αστεϊσμού, όταν κάποιος θεατής δεσμεύτηκε να δωρίσει στο κανάλι ένα σεβαστό ποσό σε περίπτωση που κάναμε αυτό που μας ζητούσε. Δεν ενθυμούμαι ποια ήταν αυτή η πρώτη «δοκιμασία» αλλά απαιτούσε προφανώς μια ενέργεια ενός εκ των παρευρισκομένων του live-stream που εμφανώς θα υποτιμούσε την αξιοπρέπειά του. Μην έχοντας προβλέψει εγώ το ενδεχόμενο για μια τέτοια «δοκιμασία» με χρηματικό αντίτιμο πολύ μεγαλύτερο από τα συνήθη 1-2 ευρώ που έπαιρνα μέχρι τότε ως δωρεά, εντελώς αυθόρμητα ανέφερα την πρόσκληση (δοκιμασία) στο παρευρισκόμενο ΑΜΕΑ, - εννοεί τον God Solomon- το οποίο αποδέχτηκε να πράξει εάν μοιραζόμασταν τα κέρδη (εγώ, διότι ήταν δικό μου το κανάλι και εκείνο διότι θα ήταν το πρόσωπο για το οποίο χορηγήθηκε η δωρεά. Συμφωνήσαμε και έτσι όταν ολοκληρώθηκε η «δοκιμασία» πράγματι ο ακόλουθος του καναλιού μου πλήρωσε το υποσχεθέν από τον ίδιο αντίτιμο, δημιουργώντας έτσι άτυπα μια γενικότερη πρακτική που ακολούθησαν κι άλλοι θεατές μου.
Προσωπικά, βλέποντας ότι επιτρέποντας κάτι τέτοιο, βγαίναμε και οι 2 κερδισμένοι, εγώ οικονομικά λόγω της αύξησης ακόμη περισσότερο της επισκεψιμότητας αλλά και των δωρεών, οι δε συμπαρευρισκόμενοί μου, ΑΜΕΑ και μη, τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά καθώς ένιωθαν να έχουν επιβεβαίωση και επιβράβευση από τον κόσμο, ξεκίνησα να αποδέχομαι την εισαγωγή «δοκιμασιών» από τους θεατές στους εκάστοτε φιλοξενούμενους του καναλιού μου. Οι εν λόγω «δοκιμασίες» καθιερώθηκαν με τον καιρό και όλοι όσοι προσέρχονταν αυτοβούλως στις ζωντανές μεταδόσεις μου γνώριζαν και αποδέχονταν ότι μπορεί να τύχουν «δοκιμασίας» και μάλιστα τις περισσότερες φορές το επιζητούσαν καθώς έτσι θα έπαιρναν από εμένα το αντίστοιχο αντίτιμο (συνήθως το ήμισυ του αντιτίμου που μαζευόταν από τους θεατές για την εν λόγω δοκιμασία μέσω της διαδικασίας των «δωρεών-donations») ενώ παράλληλα θα έχαιραν των επιδοκιμασιών του κοινού που μας παρακολουθούσε”.
Ο κατηγορούμενος Youtuber ανέφερε επίσης στην απολογία του ότι σε κάποια από τα βίντεο που έχουν στη διάθεσή τους οι διωκτικές αρχές, εκείνος έλειπε ή δεν ήταν μπροστά αφού είχε αφήσει το ελεύθερο σε κάποια άτομα -κυρίως τα δυο με νοητική υστέρηση που βρήκαν οι αστυνομικοί κατά τη σύλληψη του 35χρονου – να χειρίζονται το κανάλι. Μάλιστα προς υποστήριξη των όσων ανέφερε παρουσίασε και κατάθεση μάρτυρα υπεράσπισης ο οποίος ανέφερε ότι “κάποια από τα βίντεο που γυρίστηκαν το καλοκαίρι έγιναν σε περίοδο που έλειπε. Βλέπαμε αυτά τα βίντεο και μόλις γυρίσαμε από τις διακοπές μας τον Σεπτέμβριο σταμάτησε αυτά τα βίντεο και ξεκίνησε το tik tok όπου ήταν μόνος του χωρίς τη συμμετοχή κανενός άλλου προσώπου”.
Οι συνήγοροι υπέρασπισης του 35χρονου Βασίλης Χρονόπουλος και Αναστασία Κερχανατζίδου ανέφεραν στο ΘΕΜΑ “ο εντολέας μας αρνείται τις κατηγορίες με τον τρόπο που του αποδίδονται. Σε κάθε περίπτωση, η ουσία της προφυλάκισης είναι η αποτροπή του φερόμενου ως δράστη από την τέλεση νέων παρεμφερών αδικημάτων. Όταν αυτός έχει αυτοβούλως σταματήσει προ μηνών την κατακριτέα συμπεριφορά του, συναισθανόμενος το λάθος του, είναι απορίας άξιο πως αυτός ο άνθρωπος εξακολουθεί να θεωρείται επικίνδυνος για το κοινωνικό σύνολο όταν μάλιστα αυτά για το οποία κατηγορείται τελούνταν αποκλειστικά και μόνο σε δημόσια θέα και τυχόν επανάληψη αντίστοιχης δραστηριότητας θα γινόταν άμεσα αντιληπτή από τις αρχές!”.
Βέβαια ο 35χρονος εμφανίστηκε στην απολογία σα να μην έχει συνειδητοποιήσει το κακό που προκάλεσαν οι πράξεις του. Στην προσπάθειά του να τις δικαιολογήσει ανέφερε ότι “εγώ θεωρούσα πως οι εν γένει πράξεις και συμπεριφορά μου εκινήτο στο πλαίσιο του οριακά αποδεκτού κοινωνικά, του άκομψου και “τραβηγμένου” μεν πλην όμως όχι παρανόμου.
Είχε, δηλαδή, δημιουργηθεί σε εμένα μία πεπλανημένη εντύπωση για το νομικά και ηθικά αποδεκτό του περιεχομένου των ζωντανών μεταδόσεών μου. Από τη μία αντιλαμβανόμουν ότι μερικές από τις δοκιμασίες που έθεταν οι θεατές προϋπόθεταν τη χρήση βίας μεταξύ των παρευρισκομένων, τον εξευτελισμό της προσωπικότητάς τους και την ηθική τους απαξίωση, από την άλλη αυτό που θεωρούσα ότι προσφερόταν από το κανάλι μου σαν αντιστάθμισμα των ανωτέρω προσβολών στα κοινωνικώς περιθωριοποιημένα αυτά άτομα σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αυτά έδειχναν να το απολαμβάνουν και να το αποδέχονται με την ελεύθερη(όπως την εκλάμβανα εγώ βούλησή τους), με έκανε να πιστεύω ότι ήταν, οριακά μεν, νόμιμο, ηθικά δε αμφισβητήσιμο – στα όρια του κοινωνικώς αποδεκτού, ίσως και κατακριτέου. Όμως, όλα αυτά άλλαξαν το καλοκαίρι του 2023 και περί το μήνα Αύγουστο όταν έφυγα για διακοπές εκτός Αθηνών.
Όντας σε καθεστώς ηρεμίας και αποστασιοποιημένος, ξεκίνησα να παρακολουθώ διαδικτυακά το κανάλι μου που «στρίμαρε» συνεχώς όλο το 24ωρο από άτομα που είχαν μείνει πίσω. Συνειδητοποιώντας πλέον -ως αποστασοποιημένος θεατής- ότι η προσβολή του εννόμου αγαθού της προσωπικότητας των συμμετεχόντων ήταν τόσο βάναυση και αήθης, που οποιοδήποτε αντάλλαγμα κι αν προσέφερες εν τέλει σε αυτά τα άτομα, οποιασδήποτε μορφής συναίνεσης κι αν σου παρείχαν, δεν δικαιολογείτο ηθικά να το κάνεις”.