Η μυθική ζωή και το τέλος του Ρόμπιν Σάιμς: Οι παράνομες αρχαιότητες, η Σχοινούσα και τα απομεινάρια μια τραγωδίας

Πριν από έξι χρόνια τα μάτια του εισαγγελέα Μάθιου Μπογδάνος καρφώθηκαν σε μια εκπληκτικής ομορφιάς αρχαιοελληνική λύκηθο που αναπαυόταν στην προθήκη της.
Ήταν μία μόνο από τς πολλές αρχαιότητες ελληνικής κυρίως προέλευσης, που βρέθηκαν μετά από έρευνα μέσα στην εξαιρετικής αισθητικής τριώροφη κατοικία του δισεκατομμυριούχου συλλέκτη Μίκαελ Στάινχαρτ στο Μανχάταν.

Η λήκυθος ήταν του 5ου π.Χ. αιώνα, άλλα αντικείμενα του 2ου π.Χ, όμως ανάμεσά τους υπήρχε και μια κεφαλή ταύρου ιδιαίτερου κάλους.

Ο επιχειρηματίας την είχε αγοράσει από το ζεύγος Μπέϊαργουλτς, όμως όπως αποδείχθηκε τους την είχε πουλήσει ο Ρόμπιν Σάιμς, ο σύντροφος του Χρήστου Μιχαηλίδη που έφυγε πρόσφατα από την ζωή.

Το μοιραίο δίδυμο αρχαιοπωλών πρωταγωνίστησε σε μια από τις συγκλονιστικότερες υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας και εμπορίας αρχαιοτήτων των τελευταίων δεκαετιών.

Η κοινή διαδρομή τους ξεκίνησε το 1967 στο βροχερό Λονδίνο, όταν ο Αλεξανδρινός Χρήστος Μιχαηλίδης αντίκρισε για πρώτη φορά τον φλεγματικό Βρετανό Ρόμπιν Σάιμς.
Αυτόν που όσο έντονα έζησε, τόσο «αθόρυβα» πέθανε τον περασμένο Οκτώβριο, σε ηλικία 84 ετών χωρίς να να γίνουν γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες.

Την αγγελία του θανάτου του δημοσίευσαν οι «Times» χωρίς να γραφτεί τίποτε άλλο για τον έμπορο αρχαιοτήτων που πρωταγωνίστησε πουλώντας δεκάδες χιλιάδες αντικείμενα, στην συντριπτική πλειοψηφία τους, προϊόντα λαθρανασκαφών όπως αποδείχτηκε.

Η ζωή του Σάιμς δέθηκε άρρηκτα με αυτή του γόνου μιας ελληνικής εφοπλιστικής οικογένειας, συνθέτοντας ένα ζευγάρι που μεγαλούργησε πουλώντας αρχαιότητες σε μουσεία και επιφανείς συλλέκτες που δεν ρωτούσαν πολλά.

Όλα άλλαξαν ένα μοιραίο βράδυ πριν από εικοσιπέντε χρόνια, όταν ο Χρήστος Μιχαηλίδης θα χάσει απρόσμενα την ζωή του, αφήνοντας τον Σάιμς μόνο του το καλοκαίρι του 1999.

Οι «The Symes» όπως αποκαλούν το ζευγάρι Μιχαηλίδης-Σάιμς οι φίλοι τους ανά τον κόσμο δίνουν το παρόν στις 3 Ιουλίου, σε λαμπερό κάλεσμα στο Μονακό.

Ο φωτογράφος τους αποτυπώνει να εισέρχονται χαμογελαστοί στην βραδιά, γεμάτοι από αυτοπεποίθηση και την σιγουριά που τους χαρίζει η δύναμη που έχουν στην αγορά και πώληση αρχαιοτήτων.

Νοιώθουν άτρωτοι, όπως οι αρχαίοι Θεοί και μόνο την επομένη το βράδυ θα αποδειχθεί το αντίθετο, όταν έχοντας αφήσει το Μόντε Κάρλο, φιλοξενούνται στην έπαυλη του Λέον Λίβι και της Σέλμπι Ουάιτ στην Ιταλία.

Το ζευγάρι εκτός από γνωστοί συλλέκτες είναι και προσωπικοί τους φίλοι.

Η νύχτα στο Τέρνι είναι γλυκιά, η παρέα ευθυμεί αλλά όταν ο Μιχαηλίδης σηκώνεται για να πάει να φέρει τα τσιγάρα του και ένα μπουκάλι κρασί, δεν θα επιστρέψει ποτέ.
Οι φωνές μιας καλεσμένης που τον βρήκε πεσμένο και αναίσθητο στο πάτωμα έχοντας γλιστρήσει και χτυπήσει το κεφάλι του σε ένα καλοριφέρ, ξεσηκώνουν τους πάντες στην έπαυλη και ο Έλληνας μεταφέρεται επειγόντως στο νοσοκομείο.

Την επόμενη ημέρα πεθαίνει αφήνοντας τον επί 32 χρόνια σύντροφό του μόνο στην ζωή, ο οποίος αφού τον θρήνησε επέλεξε να συγκρουστεί μέχρι τέλους με τους συγγενείς του ανθρώπου που τον θεωρούσαν μέλος της οικογένειας τους.

Κάτι που θα πλήρωνε πολύ ακριβά...

Η ισχύς εν τη ενώσει

Δεν ήταν πάρα πολλοί οι άνθρωποι που έγιναν αρχικά γνώστες του θλιβερού τέλους της σχέσης Μιχαηλίδη-Σάιμς η οποία θα μπορούσε να είναι κατά κάποιο τρόπο μια αρχαία τραγωδία στην σύγχρονη εποχή.

Μια τραγωδία που τα είχε όλα: Μια δυνατή σχέση, μια επαγγελματική ενασχόληση που τους έκανε εκατομμυριούχους, μια μυθική ζωή με ταξίδια σε όλο τον κόσμο και ισχυρές γνωριμίες με μαικήνες της τέχνης και πάμπλουτους συλλέκτες.

Όλα αυτά μάλλον δεν τα φαντάζονταν ο Χρήστος Μιχαηλίδης και ο Ρόμπιν Σάιμς όταν διασταύρωσαν για πρώτη φορά τα βλέμματά τους το 1967, στην γκαλερί που διατηρούσε ο δεύτερος στην Κινγκς Ρόουντ του Λονδίνου.

Ο Μιχαηλίδης τότε είναι ένας γοητευτικός 20χρονος φοιτητής, με μια πολύ μεγάλη οικονομική άνεση ως γόνος εφοπλιστικής οικογένειας, μιλάει άπταιστα έξι γλώσσες και «καίει» γυναικείες καρδιές.

Η αδερφή του Δέσποινα, παντρεμένη με τον εφοπλιστή Νίκο Παπαδημητρίου, τον λατρεύει παθολογικά και μιλάνε καθημερινά τρεις φορές στο τηλέφωνο.

Ο Σάιμς, παντρεμένος με δύο παιδιά γοητεύεται αυτόματα από τον ωραίο Έλληνα με καταγωγή από την Αλεξάνδρεια που είχε το ίδιο πάθος με αυτόν για τις αρχαιότητες.

Με έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών στο Λονδίνο, στο Παρίσι, την Γενεύη και την Νέα Υόρκη, ο Μιχαηλίδης κινείται πολύ άνετα στους υψηλούς κύκλους και λίγους μήνες μετά την πρώτη επαφή τους, ο Σάιμς χωρίζει από την σύζυγό του με την οποία είχε αποκτήσει δύο γιους και ο Μιχαηλίδης τελειώνει την σχέση του με μια νεαρή κοπέλα.

Μια εγκεφαλική αιμορραγία του Βρετανού θα φέρει τους δύο άνδρες πολύ κοντά, ενώ το δίδυμο συζητιέται έντονα στον χώρο των συλλεκτών, μετά από μια μεγάλη πώληση αρχαίων αιγυπτιακών νομισμάτων, η οποία τους αποφέρει εξαιρετικά κέρδη.

Σε έναν χώρο που οι συναλλαγές απαιτούν εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς και τα λάθη πολύ σπάνια συγχωρούνται, οι «The Symes» όπως τους αποκαλούν προσέχουν τις κινήσεις τους, αλλά ανοίγουν παρτίδες με τον Νίνο Σαβόκα αρχικά-έμπορο τέχνης-και τον Τζάκομο Μέντιτσι αργότερα, δύο από τους πρωταγωνιστές-όπως αποδείχθηκε από τις έρευνες των αρχών-στο παγκόσμιο εμπόριο κλεμμένων αρχαιοτήτων.

Στα επόμενα χρόνια το δίδυμο Σάιμς-Μιχαηλίδη θα αγοράσει από τους δύο Ιταλούς χιλιάδες κομμάτια αρχαιοτήτων, το σύνολο των οποίων όπως αποδείχθηκε ήταν προϊόν λαθρανασκαφής από χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα σύμφωνα με το βιβλίο των Πίτερ Γουότσον και Σεσίλια Ταντεσκίνι «Η συνωμοσία Μέντιτσι».
Η ζωή τους είναι παραμυθένια.

Η κατοικία τους-στις παρυφές του Τσέλσι-στην οδό Σέϊμουρ Γουόκ διέθετε εσωτερική υπόγεια πισίνα διακοσμημένη περιμετρικά με αρχαία αγάλματα.
Εκτός από την εξαιρετική διακόσμηση και τα δεκάδες αρχαία αντικείμενα για ντεκόρ, υπήρχε ένα δωμάτιο αρ ντεκό, γεμάτο με έπιπλα της Eileen Gray, η αξία των οποίων ήταν 20.000.000 δολάρια.

Στις μικρές Κυκλάδες αγοράζουν μια μεγάλη έκταση στην Σχοινούσα μέσα στον κλειστό κόλπο του Αγίου Αθανασίου όπου και ανέγειραν μια καταπληκτική βίλα, απρόσιτη από τα πιθανά αδιάκριτα βλέμματα των ντόπιων.

Διαθέτουν επίσης διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη, ενώ από το 1980 το ζεύγος των αρχαιοπωλών έκανε ακριβώς ότι και οι εκατομμυριούχοι της εποχής:
Χριστούγεννα στο Γκστάαντ, βουτιές τον Μάρτιο στις Μπαχάμες, spa τέλη Μαϊου στο Μοντρέ στην κλινική της «La Prairie», επιστροφή στο Λονδίνο τον Ιούνιο και καλοκαίρι στην Ελλάδα.

Ο πόλεμος για την περιουσία

Μόνο που το καλοκαίρι του 1999 θα είναι τελείως διαφορετικό από τα προηγούμενα, τότε που φιλοξενούσαν φίλους και οι βραδιές αργούσαν να ξημερώσουν στην βίλα της Σχοινούσας.
Η οικογένεια Παπαδημητρίου θρηνεί την απώλεια του Χρήστου μαζί με τον Σάιμς στην κατοικία του νησιού και εκεί ο εφοπλιστής Δημήτρης Παπαδημητρίου θα συζητήσει για πρώτη φορά με τον Βρετανό για την κοινή περιουσία των δύο συντρόφων.

Του προτείνει-παρά το γεγονός ότι η περιουσία θα έπρεπε να μοιραστεί στα δύο-να κρατήσει το μερίδιο της οικογένειας και να το πουλήσει τα επόμενα πέντε χρόνια.
Αποχαιρετώντας τον του λέει ότι μπορούσε να μείνει για πάντα στο σπίτι του Λονδίνου και ότι ήταν πάντα ευπρόσδεκτος στην Σχοινούσα, αλλά ο Σάιμς όπως φάνηκε δεν είχε την ίδια άποψη.

Πίστευε ότι αυτός είχε στήσει την εταιρία, ότι αυτός είχε την ικανότητα να διακρίνει τα καλύτερα κομμάτια παρόλο που είχε δηλώσει ότι ο Χρήστος ήταν το «μάτι», ενώ η εταιρία λεγόταν Robyn Symes Limited.

Ο Παπαδημητρίου διαισθάνθηκε ότι θα έμπαινε σε πόλεμο όταν τον Μάϊο του 2000 γευμάτισε με τον Ελβετό δικηγόρο του Σάιμς Ένμοντ Ταβερνιέ.
Κάποια στιγμή ο δικηγόρος λέει ότι αν υπήρχε συνεταιρισμός, αυτός ήταν 70-30 προς όφελος του πελάτη του και σε μια κίνηση επίδειξης έγειρε προς το μέρος του εφοπλιστή και έσπασε ένα κριτσίνι κάτω από την μύτη του σε αυτές τις αναλογίες.

Δυο μήνες μετά ο Σάιμς ταξιδεύει στην Αθήνα για το ετήσιο μνημόσυνο του Χρήστου και ο εφοπλιστής μετά το τέλος της τελετής, του λέει ότι δεν έχει γίνει ακόμη η απογραφή της επιχείρησης.

Ταυτόχρονα του παραδίδει και ένα γράμμα της μητέρας του Χρήστου Ειρήνης-τότε 84 ετών-με το οποίο τον παρακαλούσε να του επιστρέψει τα προσωπικά αντικείμενα του γιου της.
Επρόκειτο για αρκετά συλλεκτικά ρολόγια Cartier κατασκευασμένα πριν από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο-αξίας 50-80.000 δολαρίων το ένα-ένα χειροποίητο Rolex της δεκαετίας του '50 και ένα ζευγάρι χειροποίητα μανικετόκουμπα Cartier με ζαφείρια και διαμάντια.

Τον Νοέμβριο ο Σάιμς στέλνει στην οικογένεια ένα φθαρμένο χαρτοφύλακα που περιέχει ένα κερί, κάποια στυλό, έναν πλαστικό αναπτήρα,τον βαφτιστικό σταυρό του Χρήστου, μια τράπουλα και ένα πλαστικό ρολόι Swatch.

Η αδερφή του εκλιπόντος, Δέσποινα Παπαδημητρίου που στήριζε οικονομικά την επιχείρηση βάζοντας συχνά εγγυήσεις για δάνεια εκατομμυρίων, σοκάρεται.
Ο γιος της, Δημήτρης Παπαδημητρίου οργίζεται, αναλαμβάνει προσωπικά την υπόθεση του αδικοχαμένου θείου του και όταν ο Σάιμς αρνείται να συζητήσει για την κοινή τους περιουσία, ο ασκός του Αιόλου ανοίγει.

Ο εφοπλιστής προσλαμβάνει τον Λουντοβίκ Ντε Βάλντεν, έναν εξαιρετικό δικηγόρο αλλά πριν προλάβουν να συζητήσουν την υπόθεση ο Σάιμς οργάνωσε μια έκθεση στη Νέα Υόρκη τον Δεκέμβριο του 2000, όπου πούλησε 152 αντικείμενα για 42.000.000 δολάρια.

Περνώντας από το σπίτι του Λονδίνου ο έλληνας εφοπλιστής διαπιστώνει ότι ολόκληρη η αρ ντεκό συλλογή επίπλων της Eileen Grey είχε εξαφανιστεί. Ο Σάιμς την είχε πουλήσει και αυτή.
Τον Φεβρουάριο του 2001 όμως ο Σάιμς πράττει το αδιανόητο για τους Παπαδημητρίου, οι οποίοι δεν είχαν αποφασίσει οριστικά να κινηθούν δικαστικά εναντίον του.
Μηνύει την αδερφή και την μητέρα του Χρήστου τον οποίο χαρακτηρίζει υπάλληλό του, αρνείται ότι ο σύντροφός του ή μέλος της οικογένειάς του είχε συνεισφέρει οικονομικά στην εταιρία του και δηλώνει ότι δεν έχει καμία υποχρέωση να επιστρέψει τίποτε σε κανέναν.

«Έχουμε πόλεμο»

Έξαλλος με την κίνηση Σάιμς ο Παπαδημητρίου τηλεφωνεί στον Ντε Βάλντεν και του λέει εφτά λέξεις: «Από εδώ και στο εξής έχουμε πόλεμο».
Τα λεφτά δεν ήταν πρόβλημα.

Προείχε η τιμή και η αξιοπρέπεια της οικογένειάς του και του αγαπημένου του θείου.

Το κυνήγι δίχως έλεος του Σάιμς μόλις είχε αρχίσει και στα επόμενα χρόνια ο έλληνας εφοπλιστής τον «χτύπησε» αλύπητα, προσλαμβάνοντας κορυφαίους ιδιωτικούς ερευνητές στην Αγγλία και αλλού.

Οι έρευνες αποκάλυψαν τουλάχιστον τριάντα αποθήκες του Σάιμς γεμάτες αρχαιότητες απο διάφορες χώρες-περί τις17.000 αξίας 125.000.000 δολαρίων-οι οποίες δεσμεύθηκαν, ενώ ο ίδιος οδηγήθηκε για εφτά μήνες στην φυλακή, για ασέβεια κατά του δικαστηρίου.

Το κόστος της συγκεκριμένης υπόθεσης έφτασε τα 16.000.000 δολάρια, αλλά για τον έλληνα εφοπλιστή αυτά τα λεφτά καλώς ξοδεύτηκαν μέχρι και το τελευταίο δολάριο.
Πάνω από 50 άτομα παρακολουθούσαν τον Σάιμς σε έξι χώρες όταν τις επισκεπτόταν ,χρησιμοποιώντας ενίοτε ανορθόδοξες μεθόδους και το 2001 η οικογένεια Παπαδημητρίου δικαιώθηκε αφού στην δίκη που έγινε κέρδισε μεγάλο μέρος της περιουσίας Σάιμς-Μιχαηλίδη και την εξοχική κατοικία στην Σχοινούσα.

Το νησί όπου είχαν μεταφερθεί εκατοντάδες αρχαία αντικείμενα, άλλα σε κοινή θέα και άλλα σφραγισμένα στα κουτιά τους, να περιμένουν πιθανούς τους επίδοξους αγοραστές, όταν οι «The Symes» ζούσαν ημέρες δόξας στην Ελλάδα.

Από τα δικόγραφα της υπόθεσης που έφτασαν στις Διεθνείς Διωκτικές αρχές, οι ερευνητές αστυνομικοί ανακάλυψαν σταδιακά ένα τεράστιο δίκτυο διακίνησης αρχαιοτήτων, στο οποίο συμμετείχαν οι Μιχαηλίδης-Σάιμς.

Στην Ελλάδα η υπόθεση «άναψε» την άνοιξη του 2006, μετά από έφοδο των Αρχών στην βίλα της κ. Δέσποινας Παπαδημητρίου στο Ψυχικό και στην κατοικία της Σχοινούσας, όπου βρέθηκαν πολλά αρχαία αντικείμενα.

Εκείνη την ημέρα η αδερφή του Χρήστου Μιχαηλίδη και οι γιοι της Δημήτρης και Αλέξανδρος ήταν στο Λονδίνο, εκεί όπου ο δικός τους άνθρωπος σφράγισε κατά κάποιο τρόπο την μοίρα του πριν από πενήντα τέσσερα χρόνια.

Τα ευρήματα ήταν πολλά, αλλά σαφώς πολύ λιγότερα από τα χιλιάδες άλλα που είχαν ανασκαφεί παράνομα για να πουληθούν από ένα τεράστιο κύκλωμα.

Θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κάποιος ως τα απομεινάρια ενός τεράστιου κυκλώματος εμπόρων που έστησαν μια αυτοκρατορία αρχαιοκαπήλων.

Μόνο που όπως όλες οι αυτοκρατορίες «έπεσε» και αυτή, εν πολλοίς από την μοιραία πτώση του Χρήστου Μιχαηλίδη στα σκαλιά που οδηγούσαν στο κελάρι κρασιών των Λεβί-Ουάιτ, εκείνο το ζεστό βράδυ του Ιούλη στο Τέρνι της Ιταλίας.