Ο Κώστας Δημόπουλος νέος Εθνικός Συντονιστής στο διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ
12.04.2024
20:24
Το μήνυμα του καθηγητή στο protothema.gr - «Δεν πρόκειται για εύκολη προσπάθεια, καμία μεταβολή του εκπαιδευτικού συστήματος δεν αποδίδει την επόμενη ημέρα, χρειάζεται χρόνος»
Νέος Εθνικός Συντονιστής στο διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ αναλαμβάνει ο δρ Κώστας Δημόπουλος, ύστερα από την παραίτηση της προκατόχου του πανεπιστημιακού, Χρύσας Σοφιανοπούλου, η οποία είχε τα ηνία του διαγωνισμού ως Εθνική Διαχειρίστρια επί 13 έτη.
Ποιος είναι ο νέος Εθνικός Συντονιστής του PISA
Όσοι γνωρίζουν τον Κώστα Δημόπουλο συμφωνούν πως «έχει ένα καλό feeling του πραγματικού χώρου της εκπαίδευσης», πρόκειται για ένα πεδίο οικείο στον ίδιο, καθώς το παρακολουθεί στενά εδώ και πολλά χρόνια από τη θέση του ακαδημαϊκού και του ερευνητή.
Είναι καθηγητής Κοινωνικής και Eκπαιδευτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου καθώς και διδάσκων στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του ΕΑΠ. Διαθέτει, επίσης, διδακτική εμπειρία από το σχολείο, αφού έχει υπηρετήσει ως Φυσικός στη Δευτροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εργαστεί εκτενώς επάνω στην εκπαιδευτική έρευνα, ειδικότερα δε σε θέματα σχετικά με τα σχολικά προγράμματα. Οι επιστημονικές του δημοσιεύσεις είναι πολυάριθμες ενώ έχει συντονίσει πολλά διεθνή εκπαιδευτικά έργα. Επιπλέον, είναι εμπειρογνώμονας σε αρκετές χώρες, όπως η Πολωνία ή η Πορτογαλία, αξιολογώντας εκπαιδευτικές ερευνητικές προτάσεις. «Όσες χώρες παίρνουν στα σοβαρά το διαγωνισμό PISA, τα πάνε καλά…», είναι το πρώτο πράγμα που λέει ο δρ Δημόπουλος στο protothema.gr.
Ερμηνεύοντας τις διαχρονικά χαμηλές επιδόσεις των ελληνόπουλων στο PISA
Η συμμετοχή της Ελλάδας στον διαγωνισμό PISA (Διεθνής Δοκιμασία της OECD για τις Σχολικές Επιδόσεις) έχει φέρει στο φως μια σειρά από ανησυχητικά ευρήματα καθώς οι επιδόσεις των μαθητών παραμένουν διαχρονικά χαμηλές σε σύγκριση με άλλες χώρες.
«Το PISA αποτελεί μία έρευνα, που παρέχει πλούσια δεδομένα όχι μόνο σε σχέση με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις αλλά εξετάζει, επίσης, τις ανισότητες σε επίπεδο φύλου, κοινωνικής προέλευσης και άλλες παραμέτρους, όπως οι αντιλήψεις των παιδιών σχετικά με τη λειτουργία του σχολείου. Ωστόσο, αν και το υλικό που παρέχεται είναι εκτενές, προσφέροντας ένα πλήρες πλαίσιο για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, αυτό δεν αξιοποιείται επαρκώς», εξηγεί ο δρ Δημόπουλος, για να προσθέσει: «βασικό πρόβλημα είναι, πως σε πολύ μεγάλο βαθμό – και παρά το γεγονός ότι έχουν υπάρξει μεμονωμένες προσπάθειες στο παρελθόν - δεν έχουμε κινηθεί οργανωμένα στο να αντλήσουμε τα μηνύματα του διαγωνισμού και να προσπαθήσουμε να αναιρέσουμε τις αιτίες».
Παραδείγματα χωρών που αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της εκπαίδευσης είναι η Πορτογαλία, η Γερμανία, η Πολωνία και άλλες ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες Συγκεκριμένα, η περίπτωση της Εσθονίας αποτελεί ένα παράδειγμα επιτυχούς μεταρρύθμισης και βελτίωσης στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στη χώρα μας, η απουσία συστηματικής και συνεκτικής προσπάθειας για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών, φαίνεται να είναι ένας από τους κύριους λόγους, που παραμένουν οι επιδόσεις των ελληνόπουλων χαμηλές. Όπως υπογραμμίζει ο νέος Εθνικός Συντονιστής του PISA, «στο χώρο της παιδείας, γίνονται κινήσεις αποσπασματικές, μερικές φορές ακόμη και αντιφατικές. Δεν πρόκειται για εύκολη προσπάθεια, καμία μεταβολή του εκπαιδευτικού συστήματος δεν αποδίδει την επόμενη ημέρα – χρειάζεται χρόνος. Για το λόγο αυτό, οι χώρες σχεδιάζουν με μακροχρόνια προοπτική τη βελτίωσή του εκπαιδευτικού τους συστήματος».
Όπως αναφέρει ο εθνικός συντονιστής, «σε κάθε περίπτωση, πρωτοβουλίες της πολιτείας, όπως η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών ή τα εργαστήρια δεξιοτήτων, χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν – σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία και τις μελέτες, τουλάχιστον 6 με 7 χρόνια. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν έχουμε αυτή την υπομονή - τα θέλουμε όλα, τα θέλουμε τώρα, τα θέλουμε τέλεια. Χρειάζεται όμως συστηματική δουλειά». Αναγνωρίζει, ωστόσο, πως γίνονται πλέον προσπάθειες με τα νέα προγράμματα σπουδών: «Αν και σταδιακά γίνονται θετικά βήματα, κινηθήκαμε λίγο καθυστερημένα σε σχέση με τα μηνύματα του διαγωνισμού».
Μια από τις κύριες προκλήσεις φαίνεται να είναι η στροφή της προσοχής αποκλειστικά στην ακαδημαϊκή γνώση αντί για τις πρακτικές εφαρμογής της σχολικής γνώσης στην πραγματική ζωή. «Ένα κυρίαρχο στοιχείο στη λογική των θεμάτων του διαγωνισμού PISA, είναι η διερεύνηση της ικανότητας των παιδιών να εφαρμόσουν τη σχολική γνώση σε συνθήκες της καθημερινής ζωής. Αν όμως, ξεφυλλίσουμε ένα ελληνικό σχολικό βιβλίο, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αντίθετα, προωθείται ιδιαίτερα η ακαδημαϊκή και πολύ εξειδικευμένη γνώση, η οποία δεν θα φανεί χρήσιμη στην πλατιά μάζα των παιδιών, που θα είναι οι αυριανοί πολίτες και χρειάζονται ένα βασικό επίπεδο γνώσεων σε ορισμένα θέματα. Επομένως έχουμε ένα ζήτημα συνολικού προσανατολισμού των προγραμμάτων σπουδών», εξηγεί ο ίδιος.
Διαγωνισμός PISA - ένα συλλογικό εγχείρημα για την αξιολόγηση της εκπαίδευσης
Αν και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ‘ευαγγέλιο’, ο διαγωνισμός PISA αναδεικνύεται ως ένα εργαλείο πολύτιμο για την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής ποιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Δεν πρόκειται για μία μονοδιάστατη μέτρηση ακαδημαϊκής επίδοσης αλλά αποτελεί ένα συμμετοχικό εγχείρημα των χωρών. Η επιστημονική του εγκυρότητα είναι αναντίρρητη, καθώς περιλαμβάνει μια σειρά αυστηρών διαδικασιών για τη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων. «Ο διαγωνισμός PISA είναι ένα συλλογικό εγχείρημα όλων των χωρών, που συναποφασίζουν για την κατεύθυνση του διαγωνισμού ενώ δεν υπάρχει μία κατεύθυνση που δίνεται από κάπου κεντρικά», υπογραμμίζει ο δρ Δημόπουλος και συνεχίζει: «Ο σχεδιασμός εμπεριέχει μεγάλη εμπειρογνωμοσύνη και οι διαδικασίες του είναι πάρα πολύ αυστηρές», σημειώνει ο δρ Δημόπουλος.
Από τις βασικές αρχές του PISA, είναι ο αναστοχασμός, η προσήλωση στη συνεχή βελτίωση και η προσαρμογή στις εξελίξεις του χρόνου, σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις και προκλήσεις της εκπαίδευσης, προσφέροντας έτσι ένα ευρύτερο φάσμα αξιολόγησης. «Διόλου τυχαίο που έχουν προστεθεί νέα πεδία στον επιστημονικό διάλογο, όπως η γλωσσομάθεια, η εκμάθηση των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο, το τεστ του οικονομικού εγγραμματισμού – ενδεχομένως ο ΟΟΣΑ να ενσωματώσει κι άλλα», επισημαίνει ο ίδιος.
Οι πρoτεραιότητες για το νέο Εθνικό Συντονιστή
Ποιος είναι ο νέος Εθνικός Συντονιστής του PISA
Όσοι γνωρίζουν τον Κώστα Δημόπουλο συμφωνούν πως «έχει ένα καλό feeling του πραγματικού χώρου της εκπαίδευσης», πρόκειται για ένα πεδίο οικείο στον ίδιο, καθώς το παρακολουθεί στενά εδώ και πολλά χρόνια από τη θέση του ακαδημαϊκού και του ερευνητή.
Είναι καθηγητής Κοινωνικής και Eκπαιδευτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου καθώς και διδάσκων στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του ΕΑΠ. Διαθέτει, επίσης, διδακτική εμπειρία από το σχολείο, αφού έχει υπηρετήσει ως Φυσικός στη Δευτροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εργαστεί εκτενώς επάνω στην εκπαιδευτική έρευνα, ειδικότερα δε σε θέματα σχετικά με τα σχολικά προγράμματα. Οι επιστημονικές του δημοσιεύσεις είναι πολυάριθμες ενώ έχει συντονίσει πολλά διεθνή εκπαιδευτικά έργα. Επιπλέον, είναι εμπειρογνώμονας σε αρκετές χώρες, όπως η Πολωνία ή η Πορτογαλία, αξιολογώντας εκπαιδευτικές ερευνητικές προτάσεις. «Όσες χώρες παίρνουν στα σοβαρά το διαγωνισμό PISA, τα πάνε καλά…», είναι το πρώτο πράγμα που λέει ο δρ Δημόπουλος στο protothema.gr.
Ερμηνεύοντας τις διαχρονικά χαμηλές επιδόσεις των ελληνόπουλων στο PISA
Η συμμετοχή της Ελλάδας στον διαγωνισμό PISA (Διεθνής Δοκιμασία της OECD για τις Σχολικές Επιδόσεις) έχει φέρει στο φως μια σειρά από ανησυχητικά ευρήματα καθώς οι επιδόσεις των μαθητών παραμένουν διαχρονικά χαμηλές σε σύγκριση με άλλες χώρες.
«Το PISA αποτελεί μία έρευνα, που παρέχει πλούσια δεδομένα όχι μόνο σε σχέση με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις αλλά εξετάζει, επίσης, τις ανισότητες σε επίπεδο φύλου, κοινωνικής προέλευσης και άλλες παραμέτρους, όπως οι αντιλήψεις των παιδιών σχετικά με τη λειτουργία του σχολείου. Ωστόσο, αν και το υλικό που παρέχεται είναι εκτενές, προσφέροντας ένα πλήρες πλαίσιο για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, αυτό δεν αξιοποιείται επαρκώς», εξηγεί ο δρ Δημόπουλος, για να προσθέσει: «βασικό πρόβλημα είναι, πως σε πολύ μεγάλο βαθμό – και παρά το γεγονός ότι έχουν υπάρξει μεμονωμένες προσπάθειες στο παρελθόν - δεν έχουμε κινηθεί οργανωμένα στο να αντλήσουμε τα μηνύματα του διαγωνισμού και να προσπαθήσουμε να αναιρέσουμε τις αιτίες».
Παραδείγματα χωρών που αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της εκπαίδευσης είναι η Πορτογαλία, η Γερμανία, η Πολωνία και άλλες ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες Συγκεκριμένα, η περίπτωση της Εσθονίας αποτελεί ένα παράδειγμα επιτυχούς μεταρρύθμισης και βελτίωσης στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στη χώρα μας, η απουσία συστηματικής και συνεκτικής προσπάθειας για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών, φαίνεται να είναι ένας από τους κύριους λόγους, που παραμένουν οι επιδόσεις των ελληνόπουλων χαμηλές. Όπως υπογραμμίζει ο νέος Εθνικός Συντονιστής του PISA, «στο χώρο της παιδείας, γίνονται κινήσεις αποσπασματικές, μερικές φορές ακόμη και αντιφατικές. Δεν πρόκειται για εύκολη προσπάθεια, καμία μεταβολή του εκπαιδευτικού συστήματος δεν αποδίδει την επόμενη ημέρα – χρειάζεται χρόνος. Για το λόγο αυτό, οι χώρες σχεδιάζουν με μακροχρόνια προοπτική τη βελτίωσή του εκπαιδευτικού τους συστήματος».
Όπως αναφέρει ο εθνικός συντονιστής, «σε κάθε περίπτωση, πρωτοβουλίες της πολιτείας, όπως η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών ή τα εργαστήρια δεξιοτήτων, χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν – σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία και τις μελέτες, τουλάχιστον 6 με 7 χρόνια. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν έχουμε αυτή την υπομονή - τα θέλουμε όλα, τα θέλουμε τώρα, τα θέλουμε τέλεια. Χρειάζεται όμως συστηματική δουλειά». Αναγνωρίζει, ωστόσο, πως γίνονται πλέον προσπάθειες με τα νέα προγράμματα σπουδών: «Αν και σταδιακά γίνονται θετικά βήματα, κινηθήκαμε λίγο καθυστερημένα σε σχέση με τα μηνύματα του διαγωνισμού».
Μια από τις κύριες προκλήσεις φαίνεται να είναι η στροφή της προσοχής αποκλειστικά στην ακαδημαϊκή γνώση αντί για τις πρακτικές εφαρμογής της σχολικής γνώσης στην πραγματική ζωή. «Ένα κυρίαρχο στοιχείο στη λογική των θεμάτων του διαγωνισμού PISA, είναι η διερεύνηση της ικανότητας των παιδιών να εφαρμόσουν τη σχολική γνώση σε συνθήκες της καθημερινής ζωής. Αν όμως, ξεφυλλίσουμε ένα ελληνικό σχολικό βιβλίο, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αντίθετα, προωθείται ιδιαίτερα η ακαδημαϊκή και πολύ εξειδικευμένη γνώση, η οποία δεν θα φανεί χρήσιμη στην πλατιά μάζα των παιδιών, που θα είναι οι αυριανοί πολίτες και χρειάζονται ένα βασικό επίπεδο γνώσεων σε ορισμένα θέματα. Επομένως έχουμε ένα ζήτημα συνολικού προσανατολισμού των προγραμμάτων σπουδών», εξηγεί ο ίδιος.
Διαγωνισμός PISA - ένα συλλογικό εγχείρημα για την αξιολόγηση της εκπαίδευσης
Αν και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ‘ευαγγέλιο’, ο διαγωνισμός PISA αναδεικνύεται ως ένα εργαλείο πολύτιμο για την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής ποιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Δεν πρόκειται για μία μονοδιάστατη μέτρηση ακαδημαϊκής επίδοσης αλλά αποτελεί ένα συμμετοχικό εγχείρημα των χωρών. Η επιστημονική του εγκυρότητα είναι αναντίρρητη, καθώς περιλαμβάνει μια σειρά αυστηρών διαδικασιών για τη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων. «Ο διαγωνισμός PISA είναι ένα συλλογικό εγχείρημα όλων των χωρών, που συναποφασίζουν για την κατεύθυνση του διαγωνισμού ενώ δεν υπάρχει μία κατεύθυνση που δίνεται από κάπου κεντρικά», υπογραμμίζει ο δρ Δημόπουλος και συνεχίζει: «Ο σχεδιασμός εμπεριέχει μεγάλη εμπειρογνωμοσύνη και οι διαδικασίες του είναι πάρα πολύ αυστηρές», σημειώνει ο δρ Δημόπουλος.
Από τις βασικές αρχές του PISA, είναι ο αναστοχασμός, η προσήλωση στη συνεχή βελτίωση και η προσαρμογή στις εξελίξεις του χρόνου, σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις και προκλήσεις της εκπαίδευσης, προσφέροντας έτσι ένα ευρύτερο φάσμα αξιολόγησης. «Διόλου τυχαίο που έχουν προστεθεί νέα πεδία στον επιστημονικό διάλογο, όπως η γλωσσομάθεια, η εκμάθηση των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο, το τεστ του οικονομικού εγγραμματισμού – ενδεχομένως ο ΟΟΣΑ να ενσωματώσει κι άλλα», επισημαίνει ο ίδιος.
Οι πρoτεραιότητες για το νέο Εθνικό Συντονιστή
Το υπουργείο Παιδείας αναγνωρίζοντας την ανάγκη για αναβάθμιση της εκπαιδευτικής πολιτικής και έχοντας ήδη δρομολογήσει σημαντικές αλλαγές, σκοπεύει να αξιοποιήσει το ευρύ φάσμα πληροφοριών, που παρέχει ο διαγωνισμός PISA – έχει, μάλιστα, ζητήσει έκθεση από τον ΟΟΣΑ με συστάσεις προσαρμοσμένες στα ελληνικά δεδομένα.
Σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητες για το νέο Εθνικό Συντονιστή του διαγωνισμού στη χώρα μας, «η πρώτη πρόκληση είναι, να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά αυτά τα δεδομένα χωρίς να στεκόμαστε στα αποτελέσματα της πρώτης ημέρας.
Επόμενο στάδιο, είναι η ενημέρωση και η συζήτηση με την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς υπάρχουν πολλές παρανοήσεις ή άγνοια γύρω από τον διαγωνισμό. Έχω ακούσει εκπαιδευτικό να λέει ‘μα είναι φυσικό να αποτυγχάνουν, αφού τα παιδιά μας εξετάζονται στα αγγλικά’ – δεν γνώριζε, δηλαδή, ότι τα θέματα μεταφράζονται προσεκτικά στα ελληνικά… Έχω ακούσει μέχρι και ότι ''ο διαγωνισμός είναι όχημα απολύσεων''!.
Τέλος, η αξιολόγηση των πληροφοριών, που παρέχει ο PISA , να γίνεται σε συνάρτηση με τις εκπαιδευτικές αξίες της χώρας μας», καταλήγει.
Ειδήσεις σήμερα:
Γλυφάδα: Αυτοκτόνησε άνδρας - Χτυπούσε τη γυναίκα του και αυτοπυροβολήθηκε όταν έγινε αντιληπτός από την ΕΛΑΣ
Καιρός: Σαββατοκύριακο με 30άρια και νέα άνοδος από Δευτέρα - Δείτε πού θα «χτυπήσει» η αφρικανική σκόνη
Μις Υφήλιος: Ανατροπή με τη συμμετοχή της Σαουδικής Αραβίας - Ο διαγωνισμός διαψεύδει την… υποψήφια
Σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητες για το νέο Εθνικό Συντονιστή του διαγωνισμού στη χώρα μας, «η πρώτη πρόκληση είναι, να αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά αυτά τα δεδομένα χωρίς να στεκόμαστε στα αποτελέσματα της πρώτης ημέρας.
Επόμενο στάδιο, είναι η ενημέρωση και η συζήτηση με την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς υπάρχουν πολλές παρανοήσεις ή άγνοια γύρω από τον διαγωνισμό. Έχω ακούσει εκπαιδευτικό να λέει ‘μα είναι φυσικό να αποτυγχάνουν, αφού τα παιδιά μας εξετάζονται στα αγγλικά’ – δεν γνώριζε, δηλαδή, ότι τα θέματα μεταφράζονται προσεκτικά στα ελληνικά… Έχω ακούσει μέχρι και ότι ''ο διαγωνισμός είναι όχημα απολύσεων''!.
Τέλος, η αξιολόγηση των πληροφοριών, που παρέχει ο PISA , να γίνεται σε συνάρτηση με τις εκπαιδευτικές αξίες της χώρας μας», καταλήγει.
Ειδήσεις σήμερα:
Γλυφάδα: Αυτοκτόνησε άνδρας - Χτυπούσε τη γυναίκα του και αυτοπυροβολήθηκε όταν έγινε αντιληπτός από την ΕΛΑΣ
Καιρός: Σαββατοκύριακο με 30άρια και νέα άνοδος από Δευτέρα - Δείτε πού θα «χτυπήσει» η αφρικανική σκόνη
Μις Υφήλιος: Ανατροπή με τη συμμετοχή της Σαουδικής Αραβίας - Ο διαγωνισμός διαψεύδει την… υποψήφια
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr