Αφιέρωμα: O χάρτης του ελληνικού κρασιού 2024 - Σπουδαία λευκά και ροζέ από την Κρήτη
Ο Master of Wine Κωνσταντίνος Λαζαράκης επιλέγει τις αγαπημένες του ετικέτες από τον ελληνικό αμπελώνα και παρουσιάζει ένα προς ένα 150 ελληνικά λευκά και ροζέ κρασιά που επιλέγει ως τα αγαπημένα του για τη φετινή χρονιά
Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη λίστα που περιλαμβάνει ετικέτες από κάθε περιοχή της Ελλάδας και καλύπτει όλο το εύρος των ποικιλιών που καλλιεργούνται στη χώρα μας.
Στο γ' μέρος παρουσιάζουμε σήμερα τα καλύτερα κρασιά της Κρήτης:
Γιατί ξεχωρίζει: Το οινοποιείο Στραταριδάκη είναι κατά πάσα πιθανότητα το πρώτο στην Ελλάδα που μας έδωσε ένα κρασί από 100% Μοσχάτο Σπίνας. Δοκιμάζοντας την εσοδεία του 2023 καταλαβαίνεις πως εξακολουθεί αυτή η ετικέτα να είναι το σημείο αναφοράς για την ποικιλία. Μέθοδος παραγωγής: Το σταφύλι προήλθε από αμπελώνα ηλικίας 15 ετών φυτεμένο σε υψόμετρο από 200 έως 280 μέτρα έκτασης 96 στρεμμάτων. Το έδαφος έχει αργιλοπηλώδη σύσταση και τα πρέμνα έχουν διαμόρφωση αμφίπλευρο κορδόνι (double cordon). Η πυκνότητα φύτευσης είναι 270 φυτά το στρέμμα και ο τρύγος έγινε το τρίτο δεκαήμερο του Αυγούστου. Στο οινοποιείο εφαρμόστηκε προ-ζυμωτική επαφή με τα στέμφυλα για 7 ώρες στους 8οC. Η αλκοολική ζύμωση έγινε σε ανοξείδωτη δεξαμενή στους 14,5οC και το νεαρό κρασί ωρίμασε με τις οινολάσπες του και περιοδική ανάδευσή τους. Προτεινόμενο πιάτο: Τορτίγια με κοτόπουλο (Quesadillas).
Γιατί ξεχωρίζει: Ο Γρίφος από τη Σίλβα Δασκαλάκη μάς πηγαίνει λίγο παρακάτω το Βιδιανό ως ποικιλία. Είναι μια εκδοχή με φοβερό τουπέ έχοντας περάσει από αμφορείς χωρίς πρόσθετα θειώδη, με χαρακτήρα που μπορεί να μην είναι για όλους αλλά σίγουρα οι οπαδοί του στυλ θα το αγαπήσουν. Μέθοδος παραγωγής: Τα σταφύλια προήλθαν από ιδιόκτητο αμπελώνα που βρίσκεται στα 350 μέτρα υψόμετρο και έχει αργιλώδες έδαφος πλούσιο σε ασβέστιο. Τα πρέμνα κλαδεύονται με σύστημα αμφίπλευρης αμολυτής (double Guyot) και έχουν πυκνότητα 320 πρέμνα στο στρέμμα. Η καλλιέργεια ακολουθεί τα βιοδυναμικά πρότυπα. Η ζύμωση έγινε με ζύμες του περιβάλλοντος χωρίς προσθήκη θειώδους σε αμφορείς όπου και παρέμεινε το κρασί μέχρι τη στιγμή της εμφιάλωσης. Το κρασί έχει πιστοποιηθεί ως βιολογικό. Προτεινόμενο πιάτο: Χοιρινό πρασοσέλινο.
Γιατί ξεχωρίζει: Το Μοσχάτο Σπίνας, αυτή η ιδιαίτερη υποποικιλία του λευκού Μοσχάτου, δίνει κρασιά για όσους πιστεύουν πως το λευκό μοσχάτο δίνει κρασιά όμορφα στη μύτη αλλά ελαφρά στο στόμα. Αυτό το Μοσχάτο Σπίνας από το οινοποιείο Κουρκουλού έχει πλούσιο σώμα χωρίς να χάνει την ισορροπία του. Μέθοδος παραγωγής: Τα σταφύλια προήλθαν από ξηρικά αμπελοτόπια με μέση ηλικία τα 15 έτη του Δήμου Αμαρίου Ρεθύμνου. Το υψόμετρό τους κυμαίνεται μεταξύ 400 και 450 μέτρων. Τα σταφύλια συλλέχθηκαν με το χέρι, μεταφέρθηκαν άμεσα στο οινοποιείο και ακολούθησε προσεκτική διαλογή. Πραγματοποιήθηκε προ-ζυμωτική κρυο-εκχύλιση και έπειτα κλασική λευκή οινοποίηση σε διαβαθμισμένες θερμοκρασίες σε ανοξείδωτη δεξαμενή. Προτεινόμενο πιάτο: Παραδοσιακή μαγειρίτσα.
Γιατί ξεχωρίζει: Η Ηλιάνα Μαλίχιν, ενώ είναι αρκετά μικρότερη από 30 ετών, έχει ήδη τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας. Όλοι οι σοβαροί αμπελουργοί της περιοχής του Ρεθύμνου θέλουν να δημιουργήσει κρασιά με τα σταφύλια τους και όλοι οι σοβαροί οινόφιλοι θέλουν να πιούν τα κρασιά της. Αυτό το Λιάτικο ροζέ είναι ένα υπόδειγμα αυτής της εξαιρετικής κρητικής ποικιλίας. Μέθοδος παραγωγής: Τα εδάφη είναι κυρίως πηλώδη με κόκκινο χρώμα και τα αμπέλια είναι μη ποτιστικά και έχουν κυπελλοειδή διαμόρφωση. Οι ηλικίες των φυτών κυμαίνονται μεταξύ 10 και 50 ετών. Κατά την οινοποίηση, το 80% του χυμού εξήγχθη από τα σταφύλια εντός 5 ωρών ενώ το υπόλοιπο 20% σε 48. Η αλκοολική ζύμωση έγινε στους 22οC από ζύμες του περιβάλλοντος και η προσθήκη θειωδών κρατήθηκε χαμηλά. Το νεαρό κρασί ωρίμασε σε ανοξείδωτη δεξαμενή για 8 μήνες. Προτεινόμενο πιάτο: Κουνέλι κοκκινιστό με μανιτάρια.
Γιατί ξεχωρίζει: Το Γερτό από τη Μονή Τοπλού σε κάνει να σκεφτείς πως ίσως το Θραψαθήρι βρίσκει τα καλύτερά του στο Λασίθι. Ένα κρασί με αρκετά υψηλό αλκοολικό τίτλο που όμως εξισορροπείται τέλεια. Μέθοδος παραγωγής: Τα σταφύλια προήλθαν από αμπελώνα 30 ετών που βρίσκεται στα 190 μέτρα υψόμετρο και έχει πηλώδες έδαφος. Η πυκνότητα φύτευσης είναι 310 πρέμνα το στρέμμα και η μέση απόδοση σε σταφύλι κυμαίνεται από 400 σε 600 κιλά το στρέμμα. Στο οινοποιείο εφαρμόστηκε προ-ζυμωτική επαφή με τα στέμφυλα για 10 ώρες στους 8 με 10οC. Ο καθαρός χυμός ζύμωσε στους 16οC και το φρέσκο κρασί ωρίμασε για έξι μήνες πάνω στις οινολάσπες (sur lie). Προτεινόμενο πιάτο: Ψαρόσουπα με μπακαλιάρο.
Γιατί ξεχωρίζει: Το Δαφνί είναι μια σπάνια ποικιλία της Κρήτης όπου έχει ονομαστεί έτσι γιατί σύμφωνα με τους ντόπιους μυρίζει δάφνη. Σε περίπτωση που αναρωτιέστε πώς είναι αυτό δυνατό, δοκιμάστε το Ψαράδες από το οινοποιείο Λυραράκη. Πραγματικά είναι σαν να σπας φύλλα δάφνης στα χέρια σου. Μέθοδος παραγωγής: Το υψόμετρο του αμπελώνα φθάνει τα 480 μέτρα και το έδαφος είναι αργιλοπηλώδες. Τα κλήματα έχουν βορειοανατολικό προσανατολισμό και είναι διαμορφωμένα σε κορδόνι. Η απόδοσή τους δε ξεπέρασε τα 900 κιλά το στρέμμα. Προ-ζυμωτικά τα στέμφυλα παρέμειναν σε επαφή με τον χυμό για 3 ώρες σε χαμηλή θερμοκρασία. Το 10% του χυμού προήλθε από σταφύλια που τρυγήθηκαν πρώιμα για να τονιστεί η οξύτητα και να ενισχυθεί ο βοτανικός χαρακτήρας του κρασιού. Η ζύμωση έγινε σε ανοξείδωτη δεξαμενή σε θερμοκρασίες μεταξύ 17 και 18°C. Το νεαρό κρασί ωρίμασε με τις οινολάσπες για 4 μήνες. Προτεινόμενο πιάτο: Ψητά καλαμάρια.
Γιατί ξεχωρίζει: Οι περισσότερες λευκές ποικιλίες που κατάγονται από την Κρήτη δίνουν κρασιά τα οποία είναι είτε βασισμένα στην εκρηκτικότητα είτε στην πυκνότητα στο στόμα. Το Θραψαθήρι όμως είναι λίγο διαφορετικό μιας και κινείται σε πολύ πιο φινετσάτους δρόμους, ειδικά όταν παράγεται από μία κορυφαία οινολογική ομάδα όπως αυτήν της Ιδαίας Οινοποιητικής. Μέθοδος παραγωγής: Το υψόμετρο του αμπελώνα φθάνει τα 600 μέτρα και το έδαφος χαρακτηρίζεται ως αργιλο-ασβεστώδες. Στο οινοποιείο τα σταφύλια οινοποιούνται με την κλασική λευκή οινοποίηση. Το κρασί μετά την αλκοολική ζύμωση ωρίμασε για τέσσερις με πέντε μήνες μαζί με τις λεπτές οινολάσπες και ακολούθησε εμφιάλωση. Προτεινόμενο πιάτο: Φρέσκα κυδώνια της θάλασσας.
Γιατί ξεχωρίζει: Το οινοποιείο Γαράκης είναι μια από τις σχετικά τελευταίες προσθήκες στη λίστα των οινοποιών από την περιοχή του Ηρακλείου. Η Λαγκάδα, ένα ατόφιο Μοσχάτο Σπίνας, μας δείχνει πως το δυναμικό είναι υψηλό και πρέπει να περιμένουμε πολλά. Μέθοδος παραγωγής: Ο αμπελώνας βρίσκεται στο χωριό Κουνάβοι Ηρακλείου Κρήτης. Πρόκειται για ιδιόκτητο αμπελώνα ήπιων παρεμβάσεων στην περιοχή Λαγκάδα. Η ηλικία του ριζικού συστήματος ξεπερνά τα 30 χρόνια, ενώ η ποικιλία Μοσχάτο Σπίνας έχει μπολιαστεί την τελευταία εικοσαετία πάνω σε Ροζακί. Στη διαδικασία οινοποίησης εφαρμόστηκε προ-ζυμωτική επαφή με τα στέμφυλα σε χαμηλή θερμοκρασία και στη συνέχεια ο καθαρός χυμός ζύμωσε σε ελεγχόμενη θερμοκρασία. Προτεινόμενο πιάτο: Κρητικός ντάκος.
Γιατί ξεχωρίζει: Το οινοποιείο Ευφροσύνη παίρνει το πουλέν του κρητικού αμπελώνα ως προς τις λευκές ποικιλίες, το Βιδιανό, και το παντρεύει με τo πιο δημοφιλές λευκό σταφύλι σε παγκόσμιο επίπεδο, το Chardonnay. Έξι μήνες παλαίωση στο βαρέλι δίνουν κάποιες νότες βανίλιας που είναι ακριβώς όσες χρειάζεται για να δοθεί πολυπλοκότητα χωρίς να γύρει η ισορροπία προς τα δρύινα χαρακτηριστικά. Μέθοδος παραγωγής: Το σταφύλι προήλθε από αμπελώνα σε υψόμετρο που ξεκινά στα 350 και καταλήγει στα 400 μέτρα και καλλιεργείται με βάση τα βιολογικά πρότυπα. Το έδαφος είναι πηλώδες σε ασβεστολιθικό υπέδαφος. Το κρασί προήλθε από το χαρμάνιασμα του Chardonnay με το τοπικό Βιδιανό. Το κρασί πριν την εμφιάλωση ωρίμασε για τρεις μήνες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια. Το κρασί έχει πιστοποιηθεί ως βιολογικό και vegan. Προτεινόμενο πιάτο: Μανιταρόσουπα με απάκι και σέλινο.
Γιατί ξεχωρίζει: Αν κάποιος θέλει να δοκιμάσει ένα τυπικότατο Μοσχάτο Σπίνας δεν χρειάζεται να ψάξει παραπέρα από την αντίστοιχη ετικέτα από το οινοποιείο Χαραλαμπάκη. Εκρηκτική αρωματική διάσταση, ένα μέτριο σώμα , αλλά και μία λιπαρή υφή στον ουρανίσκο. Μέθοδος παραγωγής: Το σταφύλι προήλθε από το Καλό Χωριό και τη θέση Μύλος, έναν ιδιόκτητο αμπελώνα 46 στρεμμάτων που μετρά οκτώ χρόνια ζωής. Η καλλιέργεια είναι συμβατική και οι αποδόσεις δε ξεπερνάνε τα 700 κιλά το στρέμμα. Στο οινοποιείο εφαρμόστηκε προ-ζυμωτική επαφή των στεμφύλων με τον χυμό σε χαμηλή θερμοκρασία και μετά τον διαχωρισμό, ο καθαρός χυμός ζύμωσε σε ανοξείδωτη δεξαμενή. Προτεινόμενο πιάτο: Ριζότο με γαρίδες και ξύσμα λεμονιού.
Γιατί ξεχωρίζει: Δυστυχώς όλο και περισσότεροι οινοπαραγωγοί από την περιοχή του Ηρακλείου της Κρήτης, αφήνουν τη Βηλάνα να μείνει στις πίσω θέσεις του οχήματος και δίνουν έμφαση σε άλλες λευκές ποικιλίες όπως για παράδειγμα το Βιδιανό. Όμως, αυτή η Βηλάνα από το Moinoterra μας γεμίζει αισιοδοξία ότι κάποιοι θα μείνουν προσηλωμένοι σε αυτό το σταφύλι και θα δώσουν τα ποιοτικά κρασιά που μπορεί να παραγάγει. Μέθοδος παραγωγής: Τα σταφύλια προήλθαν από αμπελώνα 23 ετών που βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μέτρων. Το έδαφος είναι αργιλοπηλώδες και η καλλιέργεια έχει πιστοποιηθεί ως βιολογική. Ο τρύγος έγινε χειρωνακτικά στις 13 του Σεπτέμβρη και η απόδοση σε σταφύλι έφθασε τα 400 κιλά το στρέμμα. Στο πιεστήριο οδηγήθηκαν ολόκληρα τσαμπιά και ο καθαρός χυμός τους ζύμωσε στους 16 με 18οC. Το κρασί ωρίμασε για 8 μήνες με τις οινολάσπες όπου εφαρμόστηκαν περιοδικές αναδεύσεις. Προτεινόμενο πιάτο: Ταρτάρ λαβράκι με λάιμ.
Γιατί ξεχωρίζει: Ο Νίκος Δουλουφάκης είναι ένας πραγματικός «μάγος» του Βιδιανού όπου βγάζει καινούριες εκδοχές με χαρακτηριστική άνεση σαν κουνέλια από το μαγικό του καπέλο. Εδώ έχουμε ένα αφρώδες φτιαγμένο με την παραδοσιακή μέθοδο που έχουμε στη σαμπάνια και μας δείχνει πως το Βιδιανό και σε αυτό το στυλ αγγίζει υψηλές ποιότητες. Μέθοδος παραγωγής: Το σταφύλι προήλθε από γραμμικό αμπελώνα στη περιοχή των Δαφνών σε υψόμετρο 550 μέτρων. Στο οινοποιείο εφαρμόστηκε η παραδοσιακή μέθοδος της Καμπανίας (δεύτερη ζύμωση στη φιάλη). Για το κρασί βάσης πραγματοποιήθηκε κλασική λευκή οινοποίηση. Ακολούθησε η δεύτερη ζύμωση και παραμονή στη φιάλη με τις οινολάσπες για 24 μήνες. Ο εκπωματισμός έγινε τον Μάρτιο του 2023. Προτεινόμενο πιάτο: Μανιτάρια πλευρώτους ψητά, με λαδολέμονο και μυρωδικά.
Γιατί ξεχωρίζει: Το Αόρι είναι πιθανότατα το λιγότερο Μοσχάτο στην έκφραση και στον χαρακτήρα κρασί που παράγεται από Μοσχάτο Σπίνας σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Αιμίλιος Ανδρέι μάς δίνει ένα κρασί που σχεδόν έχει έναν γαλλικό αέρα με φινέτσα και αέρινη δομή. Μέθοδος παραγωγής: Τα σταφύλια προήλθαν από αμπέλια σε υψόμετρο που φθάνει τα 800 μέτρα. Τα εδάφη εκεί είναι σχιστολιθικά με άριστες ικανότητες αποστράγγισης. Τα κλήματα είναι αυτόριζα και για την καλλιέργειά τους εφαρμόζονται οι αρχές της βιολογικής αμπελουργίας. Στο οινοποιείο ο χυμός των σταφυλιών ζύμωσε αυθόρμητα και το φρέσκο κρασί ωρίμασε με παραμονή στις οινολάσπες για χρονική περίοδο έξι μηνών. Προτεινόμενο πιάτο: Πίτες με σπανάκι και μυρωδικά.
Γιατί ξεχωρίζει: Η Ελιά του Καραβιτάκη είναι ένα από τα κορυφαία Βιδιανά της χώρας μας. Κατορθώνει να συνδυάζει υψηλή πυκνότητα, ένα καθόλου βαρύ στόμα, μια δροσερή οξύτητα αλλά και μια απόλυτα ισορροπημένη έκφραση του βαρελιού. Από όπου και αν αρχίσουμε να το ξετυλίγουμε το αποτέλεσμα φαντάζει περίτεχνο. Μέθοδος παραγωγής: Το έδαφος περιέχει σχιστόλιθο και άμμο. Ο αμπελώνας είναι μη ποτιστικός, γραμμικός κατά το 80% και κυπελλοειδής κατά το 20%. Στο οινοποιείο, το 80% του κρασιού ζύμωσε σε ανοξείδωτες δεξαμενές και το υπόλοιπο 20% σε βαρέλια. Μετά τη ζύμωση το νεαρό παρέμεινε για τετράμηνη ωρίμαση με τις οινολάσπες. Σε αυτό το διάστημα εφαρμόζονταν περιοδικές αναδεύσεις (batonnage). Προτεινόμενο πιάτο: Κριθαρότο θαλασσινών.
Γιατί ξεχωρίζει: Το οινοποιείο Μανουσάκη ξεκίνησε την πορεία του στο ελληνικό οινικό στερέωμα ως σπεσιαλίστας των ποικιλιών του Ροδανού ποταμού της Γαλλίας. Αν και σιγά-σιγά πληθαίνουν οι ετικέτες από ελληνικές ποικιλίες, αυτό το Roussanne, μια θρυλική ποικιλία της Γαλλίας, εξακολουθεί να είναι ένα από τα καλυτέρα δείγματα γραφής εκτός της γενέτειράς του. Μέθοδος παραγωγής: Τα αμπέλια βρίσκοται στα Χανιά σε εδάφη σχιστολοθικά και αμμοαργιλοπηλώδη σε υψόμετρο 350 και 600 μέτρων. Η διαμόρφωση των φυτών είναι κυπελλοειδής και γραμμική σε αμφίπλευρο κορδόνι (Royat) και σε αμολυτή (Guyot). Ο τρύγος έγινε από 15 έως 25 Αυγούστου. Το κρασί μετά τη ζύμωση ωρίμασε για περίπου επτά μήνες με τις οινολάσπες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια. Τα βαρέλια χρησιμοποιούνται για τέσσερα γεμίσματα και μετά αντικαθίστανται. Το κρασί έχει πιστοποιηθεί ως βιολογικό. Προτεινόμενο πιάτο: Ριζότο μανιταριών με μαύρη τρούφα.
