Η Φλόγα ταξιδεύει για τη Μασσαλία - Η ειδική αποστολή και η ιστορία του ιστιοφόρου Belem

Με τη μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού να αποδίδει τιμές και την επισημότητα που αρμόζει στην περίσταση, ο «χρυσός» τριπλός Ολυμπιονίκης και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής «Παρίσι 2024», Tony Estanguet, μετέφερε το πρωί του Σαββάτου 27 Απριλίου την Ολυμπιακή Φλόγα στο ιστορικό τρικάταρτο γαλλικό ιστιοφόρο «Belem».

Το τρικάταρτο ιστιοφόρο έχει παράλληλη ιστορία με τους Ολυμπιακούς Αγώνες καθώς ναυπηγήθηκε τη χρονιά που αναβίωσε η κορυφαία αθλητική διοργάνωση (1896) και, όπως και οι Αγώνες, επιβίωσε παγκοσμίων πολέμων και πολλών αντιξοοτήτων. 

Από νωρίς το πρωί του Σαββάτου στην πύλη Ε11 του λιμανιού του Πειραιά επικρατούσε μεγάλη κινητικότητα, αυστηρά μέτρα ασφαλείας, ενώ ο καιρός ήταν σημαντικός σύμμαχος για όλους.

Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν η Πρέσβειρα της Γαλλίας Laurence Ayer, η Γαλλίδα υπουργός Αθλητισμού και Ολυμπιακών Αγώνων  Amelie Oudea -Castera, εκπρόσωποι από την πόλη της Μασσαλίας και ο Δήμαρχος του Πειραιά Γιάννης Μώραλης.

Δίπλα τους και δύο σπουδαίες Γαλλίδες αθλήτριες, η Γκαμπριέλα Παπαδάκη και η Μπεατρίς Χες, που συνέδεσαν τα όνόματά τους με τη λαμπαδηδρομία καθώς μετάφεραν τη Φλόγα στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Την Ολυμπιακή Φλόγα ανέβασε στο Belem ο Γάλλος τριπλός Ολυμπιονίκης του canoë Tony Estanguet, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής «Παρίσι 2024».

Η Οργανωτική Επιτροπή Λαμπαδηδρομίας της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής παρέδωσε στους εκπροσώπους της Γαλλίας έξι φαναράκια με το Φως της Αρχαίας Ολυμπίας. Το ένα από αυτά μεταφέρθηκε από τον πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής «Παρίσι 2024», Tony Estanguet, στο «Belem» και παραδόθηκε στον καπετάνιο του ιστιοφόρου Aymeric Gibet. Δύο από τα φαναράκια θα μεταφερθούν αεροπορικώς στη Γαλλία ώστε, εάν παραστεί ανάγκη, να χρησιμοποιηθεί η Φλόγα τους ως αναπληρωματική και δύο έμειναν στη γαλλική πρεσβεία ως μία επιπλέον ασφάλεια.

Σε μια υπέρλαμπρη γιορτή, γεμάτη συγκίνηση, η Ελλάδα παρέδωσε την Ολυμπιακή Φλόγα στη Γαλλία και το ταξίδι του ιστιοφόρου Belem θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη στις 8 Μαΐου στη Μασσαλία. 

Μετά από 12 ημέρες ταξιδιού με το τρικάταρτο ιστιοφόρο «Belem», ξεκινώντας από την Ελλάδα, και συγκεκριμένα από το λιμάνι του Πειραιά, η Ολυμπιακή Φλόγα αναμένεται την Τετάρτη (8/5) στη Μασσαλία, όπου πρόκειται να την υποδεχθούν 150.000 άνθρωποι, υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας, λιγότερο από τρεις μήνες πριν από τους Αγώνες του Παρισιού.

Δείτε το βίντεο που εξασφάλισε το protothema - Ο Tony Estanguet, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής «Παρίσι 2024» ανεβάζει τη Φλόγα, σε βαθύ κλίμα συγκίνησης, στο Ιστιοφόρο Belem 

Ο Νίκος Αλιάγας στο protothema.gr

Στην εκδήλωση δεν θα μπορούσε να μην βρίσκεται και ο παρουσιαστής, γνωστός για τη μεγάλη καριέρα που διαγράφει στη γαλλική τηλεόραση, και καταξιωμένος δημοσιογράφος Νίκος Αλιάγας που μίλησε στο protothema.

«Το Ολυμπιακό πνεύμα ενώνει. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δίνουν τη σκυτάλη της γνώσης, της ανθρώπινης υπόστασης πέρα από οτιδήποτε έχει να κάνει με επίτευγμα. Η ουσία είναι η ανθρωπιά. Πρόκειται για μια ιδέα, για μια λάμψη στο σκοτάδι. Για να καταλάβεις τον Ολυμπισμό, δεν φτάνει να δεις το επίτευγμα στο αγωνιστικό κομμάτι, πρέπει να δεις και την ανθρώπινη υπόσταση».

Ερωτηθείς σχετικά με την ασφάλεια στη γαλλική πρωτεύουσα - ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι - και για το κίνδυνο τρομοκρατικής επίθεσης, αναφέρει:  

«Η Γαλλία έχει δοκιμαστεί από τρομοκρατία από κοινωνικές διαταραχές -  ''κίτρινα γιλέκα''  - δεν πρέπει να φοβόμαστε. Περιμένουμε τους αγώνες με χαρά, σαν μια στιγμή που θα ενωθούμε μαζί. Το χρειαζόμαστε όλοι. Δεν πρέπει να φοβόμαστε, έχουν και θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας».

Την Ολυμπιακή Φλόγα «ξεπροβόδισε» ένα άλλο ιστορικό πλοίο, η τριήρης του Πολεμικού Ναυτικού, «Ολυμπιάς», ενώ 25 ιστιοπλοϊκά σκάφη συνόδευσαν το ιστιοφόρο Belem έξω από το λιμάνι του Πειραιά.

Βίντεο: Η τριήρης «Ολυμπιάς» στις εκδηλώσεις για την Ολυμπιακή Φλόγα

Εν πλω για τη Γαλλία η Φλόγα - Το Belem αναχωρεί από τον Πειραιά για τη  Μασσαλία, λίγα λεπτά πριν τις 11 το πρωί του Σαββάτου, 27 Απριλίου του 2024. 

Υπενθυμίζεται ότι η γαλλική πρεσβεία και το γαλλικό ινστιτούτο Ελλάδος ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων 2024 στο Παρίσι (26/7-11/8) έχουν ανακοινώσει μια σειρά σημαντικών εκδηλώσεων και δράσεων. 

Τον Ιούνιο επιπλέον, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ολυμπιακής Ημέρας, θα λάβουν χώρα στο γαλλικό ινστιτούτο διάφορες δραστηριότητες μεταξύ των οποίων η παρουσία του παραολυμπιονίκη σέρφερ Ερίκ Νταργκέν, που αναδείχθηκε επανειλημμένα πρωταθλητής Γαλλίας και ο οποίος θα παρουσιάσει το ντοκιμαντέρ του, Ora.

Η ξενάγηση του Protothema.gr στο ιστιοφόρο που μεταφέρει την Ολυμπιακή Φλόγα

Ανεβαίνοντας στο ιστορικό, τρικάταρτο γαλλικό ιστιοφόρο «Belem» την Τρίτη 23 Απριλίου του 2024, που είχε δέσει στον Πειραιά, και με ιστορία 128 χρόνων, το πρώτο που αισθάνεσαι είναι δέος.

Μέλος του πληρώματος μας πληροφορεί πως στην αρχική κατασκευή το ιστιοφόρο έφερε ακρόπρωρο με το έμβλημα του στρατού της Βραζιλίας και το σύνθημα «Ordem e Progresso» (Τάξη και Πρόοδος). Στο πίσω μέρος του ιστιοφόρου, δύο εξίσου επιχρυσωμένα ανάγλυφα, που αποτυπώνουν «μυθικά» ψάρια, δένουν αρμονικά με την επιφάνεια της πρύμνης, ενώ στην κουπαστή δεσπόζει η ορειχάλκινη καμπάνα του πλοίου με την εγχάρακτη επιγραφή «Belem».

Συναντάμε τον κυβερνήτη δίπλα στο κεντρικό πηδάλιο του «Belem», το οποίο χρησιμοποιείται έως σήμερα για την πλοήγηση του πλοίου υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Πίσω του βρίσκεται το αρχικό σπιράγιο του ιστιοφόρου, στο οποίο παραπλεύρως τοποθετούνται καθίσματα, γνωστά ως καθίσματα των δεσποινίδων (banc des demoiselles), καθότι εκεί κάθονταν οι γυναίκες για να ξεκουραστούν.

Το «Belem», αναφέρει ο κυβερνήτης Aymeric Gibet, έχει μια μεγάλη ιστορία.

Οπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο protothema: «Είναι ένας σπουδαίος συμβολισμός για εμάς να συνδέσουμε το ''Belem'' με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τους οποίους έχει την ίδια ηλικία».

Οι όμορφες εμπειρίες από τα ταξίδια μας με το ιστιοφόρο είναι περισσότερες από τις άσχημες. Ναι, υπάρχουν στιγμές που αισθάνεσαι μόνος, είναι ένα μικρό πλοίο και όλο αυτό δημιουργεί στρες και άγχος. Αλλά πάντα σκέπτομαι το Belem με χαρά!», απαντά σε ερώτηση για τις κακές και καλές στιγμές που έχει βιώσει επάνω στο ιστορικό ιστιοφόρο. 

Σήμερα το πλοίο αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος «Belem», με στόχο τη συντήρηση και τη συμμετοχή του σε εκδηλώσεις εντός και εκτός της χώρας, ενώ το έργο του ιδρύματος χρηματοδοτείται από τη γαλλική τράπεζα Caisse d’Épargne.

Τιμητική ήταν και η παρουσία του πολιτικού συμβούλου της Πρεσβείας του Καναδά στην Αθήνα κ.Walter Bernyck.

Σημαντική ήταν και η συμβολή του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας.

Μια ιστορία που ξεπερνά τον ένα αιώνα - Οι τέσσερις ζωές του Belem 

Εμπορικό πλοίο 1896 - 1913

Το τρικάταρτο ιστιοφόρο « Belem » καθελκύστηκε στις 10 Ιουνίου 1896 στα ναυπηγεία Dubigeon στο Chantenay-sur-Loire, για λογαριασμό της πλοιοκτήτριας εταιρείας Crouan.
Από το 1896 και μέχρι το 1913, το εμπορικό πλοίο πραγματοποίησε 33 υπερατλαντικά ταξίδια, με προορισμό κυρίως τη Βραζιλία, απ' όπου μετέφερε κακάο για την σοκολατοποιΐα Menier που ήταν και ο βασικός του παραγγελιοδότης, αλλά και τη Γαλλική Γουιάνα και τις Δυτικές Ινδίες μεταφέροντας ρούμι και ζάχαρη.

Στην Αθήνα, από το πρωί η ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα «βαριά», ενώ την ώρα που σουρούπωνε, η αφρικανική σκόνη σε συνδυασμό με το ηλιοβασίλεμα δημιούργησαν ένα πορτοκαλί απόκοσμο χρώμα στον ουρανό. 

Βρετανικό πολυτελές σκάφος αναψυχής 1914 - 1950

Το 1914, το Belem αγοράστηκε από τον Δούκα του Westminster, ο οποίος το μετέτρεψε σε σκάφος αναψυχής και το εφοδίασε με μηχανές, πριν το πουλήσει το 1921 στον Sir Arthur Ernest Guinness, ο οποίος το μετονόμασε σε «Fantôme II», ολοκλήρωσε τον εξοπλισμό του και πραγματοποίησε με αυτό πολλά ταξίδια, εκ των οποίων και έναν περίπλου της Γης το 1923-1924.

Ιταλικό εκπαιδευτικό πλοίο 1951 - 1978

Το 1951, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το πλοίο αγοράστηκε από το Ίδρυμα Cini στη Βενετία, μετονομάστηκε σε «Giorgio Cini» και μετατράπηκε σε εκπαιδευτικό πλοίο για τα ορφανά του ιταλικού ναυτικού και τους δόκιμους αξιωματικούς των ιταλικών σχολών του εμπορικού ναυτικού.

Το Belem σήμερα

Το 1979, το τρικάταρτο ιστιοφόρο αγοράστηκε από τη γαλλική τράπεζα Caisse d’Épargne, ξαναπήρε το αρχικό του όνομα και ύψωσε ξανά τη γαλλική σημαία. Στη συνέχεια, δωρίστηκε στο Ίδρυμα Belem που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της γαλλικής τράπεζας και το οποίο αναγνωρίστηκε ως κοινωφελές ίδρυμα το 1980. Το Ίδρυμα Belem ανέλαβε την αναστήλωση του σκάφους στη Βρέστη και στη συνέχεια στο Παρίσι, και το μετέτρεψε σε εκπαιδευτικό πλοίο ανοιχτό στο ευρύ κοινό. Το Belem ανακηρύχθηκε ιστορικό μνημείο το 1984.

Πολλά μεγάλα ταξίδια και εορτασμοί σημάδεψαν την πρόσφατη ιστορία του Belem:

- Το 1986, το πλοίο συμμετείχε στις εορταστικές εκδηλώσεις για την εκατονταετηρίδα του Αγάλματος της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη,
- το 2002, το Belem επέστρεψε στο Belém της Βραζιλίας και στη συνέχεια στο Saint-Pierre της Μαρτινίκας για να αποτίνει φόρο τιμής στα θύματα της έκρηξης του ηφαιστείου Πελέ το 1902,
- το 2008, το πλοίο εκπροσώπησε τη Γαλλία στην 400η επέτειο από την ίδρυση της πόλης του Κεμπέκ,
- το 2012, το Belem προσκλήθηκε από την βασίλισσα Ελισάβετ Β' για να πάρει μέρος στον εορτασμό του Διαμαντένιου Ιωβηλαίου και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου,
- το 2014, ακολουθώντας τα ίχνη του Giorgio Cini, το πλοίο επέστρεψε στη Βενετία,
- το 2016, το Belem γιόρτασε τα 120 χρόνια του,
- το 2020, το Ίδρυμα Belem γιόρτασε τα 40 χρόνια από την ίδρυσή του.

Γιατί το Belem συνεχίζει να ταξιδεύει;

Τα περισσότερα από τα πλοία που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα έχουν εξαφανιστεί ή έχουν αποσυρθεί, μη όντας πλέον χρήσιμα καθώς αντικαταστάθηκαν από τα ατμόπλοια. Το θαύμα της επιβίωσης του Belem έγκειται στην απίστευτη προσαρμοστικότητά του και κυρίως στους ανθρώπους που το αγάπησαν και ανέλαβαν να το συντηρήσουν. Οι εκάστοτε πλοιοκτήτες του μετέτρεψαν τη χρήση του με την πάροδο των αιώνων, αναθέτοντάς του 4 διαδοχικές χρήσεις, ανάλογα με την οικονομική πραγματικότητα της εποχής τους: φορτηγό πλοίο, πολυτελές σκάφος αναψυχής, εκπαιδευτικό πλοίο για τους Ιταλούς μαθητευόμενους και δόκιμους αξιωματικούς και, σήμερα, επισκέψιμο εκπαιδευτικό πλοίο για όλους.

Το Belem υπήρξε ιδιαίτερα καλότυχο, γλυτώνοντας ως εκ θαύματος από μια πυρκαγιά, από την έκρηξη του ηφαιστείου Πελέ, από τους βομβαρδισμούς των δύο Παγκόσμιων Πολέμων και από έναν σεισμό στην Ιαπωνία...


Το πλήρωμα 

Στην υπηρεσία του τρικάταρτου ιστιοφόρου 

Το Belem ταξιδεύει με ένα μικτό πλήρωμα 16 επαγγελματιών ναυτικών του εμπορικού ναυτικού. Πρόκειται για πολίτες που έχουν εκπαιδευτεί στον τομέα της εμπορικής ναυτιλίας. Πέρα από τις καθαρά ναυτικές ικανότητες, διαθέτουν επίσης γνώσεις παραδοσιακής ναυσιπλοΐας καθώς και επικοινωνιακές και παιδαγωγικές δεξιότητες, χρήσιμες για τη μετάδοση γνώσεων. Κατά μέσο όρο, οι ναυτικοί παραμένουν στο πλοίο για διάστημα 45 ημερών. Στη συνέχεια, ο καθένας από αυτούς αντικαθίσταται από άλλους ναυτικούς.

Με αυτόν τον τρόπο το Ίδρυμα Belem υποδέχεται και εκπαιδεύει σαράντα περίπου ναυτικούς κατά τη διάρκεια μιας σεζόν. Τα μέλη του πληρώματος είναι αρμόδια για τη ναυσιπλοΐα του τρικάταρτου ιστιοφόρου, την επίβλεψη των επιβατών, τη συμμετοχή τους στους χειρισμούς του πλοίου, τη συντήρηση του πλοίου και κυρίως, για τη διασφάλιση της ασφάλειάς του και όλων όσων επιβαίνουν σε αυτό. Το πλήρωμα απαρτίζεται από πέντε αξιωματικούς (τον καπετάνιο, τον υποπλοίαρχο, τον αρχιμηχανικό και τους δύο ανθυποπλοίαρχους), δύο επαγγελματίες μάγειρες και έναν ναύκληρο που επιβλέπει οκτώ ναυτικούς (εκπαιδευτές) - στους οποίους εντάσσεται και ο καραβομαραγκός. Ο ναύκληρος αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ των αξιωματικών και των ναυτικών.

Το Ίδρυμα Belem έχει αναθέσει τη συντήρηση και τον εξοπλισμό του πλοίου (πρόσληψη και διαχείριση του προσωπικού επί του πλοίου) στην εταιρεία V. Ships France, με έδρα τη Νάντη.