Τουρισμός 2024: Πάμε καλύτερα με διεύρυνση της σεζόν

Mε το δεξί άνοιξε η αυλαία της νέας τουριστικής περιόδου για τους μεγάλους νησιωτικούς προορισμούς της χώρας, τη Ρόδο, την Κρήτη, την Κω και την Κέρκυρα, σε μία σεζόν όπου από τώρα έχουν διαμορφωθεί νέες τάσεις. Πρώτη, η τάση για επιμήκυνση της θερινής περιόδου ειδικά προς το τέλος της, δεύτερη η τάση για αύξηση των ταξιδιών εκτός της αιχμής του Αυγούστου λόγω των χαμηλότερων τιμών αλλά και των κλιματολογικών συνθηκών με λιγότερο υψηλές θερμοκρασίες και τρίτη η τάση της ανόδου των λιγότερο προβεβλημένων νησιωτικών προορισμών, επίσης λόγω πιο ελκυστικών τιμών αλλά και μικρότερης κοσμοσυρροής.

Σε επίπεδο πρώτων εκτιμήσεων, από την Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνεται ότι μετά την περσινή χρονιά των ιστορικών υψηλών επιδόσεων ο ελληνικός τουρισμός, παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και τις πληθωριστικές πιέσεις σε βασικές ευρωπαϊκές αγορές, διατηρεί τον θετικό του βηματισμό και οι εισπράξεις, όπως εκτιμάται, θα καταγράψουν μικρή άνοδο το 2024.

Αντίστοιχοι είναι και οι πρόδρομοι δείκτες από την ίδια την τουριστική αγορά. Και ενώ πολλές εποχιακές μονάδων στα νησιά είναι ήδη ανοιχτές λόγω και των πασχαλινών διακοπών, τα πρώτα μηνύματα των κρατήσεων για τη νέα σεζόν, όπως δηλώνουν στο «ΘΕΜΑ» κορυφαίοι ξενοδόχοι, παραπέμπουν σε μία «καλή εικόνα, αντίστοιχη και λίγο καλύτερη από αυτή του 2023», που ήταν άλλωστε και η καλύτερη ιστορικά χρονιά από πλευράς εισπράξεων για τον ελληνικό τουρισμό.

Με βάση τα οριστικά στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις-ρεκόρ κατά το 2023 διαμορφώθηκαν στα 20,59 δισ. ευρώ (+16,5% έναντι του 2022) και η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση σε πάνω από 36 εκατομμύρια ταξιδιώτες (+20,8%), συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας. Ωστόσο, μείωση κατά 3,5% έναντι του 2022 παρουσίασε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι φτάνοντας πέρυσι τα 571 ευρώ, λόγω και της υποχώρησης κατά 11% του δείκτη της μέσης διάρκειας παραμονής, στις 6,5 από 7,4 διανυκτερεύσεις το 2022.

Από το έτερο μέτωπο, αυτό της αεροπορικής αγοράς, αεροπορικών και αεροδρομίων, πέραν της πολύ καλής πορείας της Αθήνας που διανύει φέτος την καλύτερή της χρονιά, στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια υπό τη διαχείριση της Fraport Greece, όπου περιλαμβάνονται μερικοί από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, η εικόνα παραπέμπει σε «ήπια ανάπτυξη» το 2024 με δύο ταχύτητες.

Η εικόνα στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια

«Για τη σεζόν του 2024 -και με την επιφύλαξη των γεωπολιτικών εξελίξεων- βλέπουμε ότι θα έχουμε μία ανάπτυξη πιο ήπια σε σχέση με πέρυσι οδεύοντας προς σταθεροποίηση», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο Γιώργος Βήλος, γενικός διευθυντής Ανάπτυξης της Fraport Greece, με το σκεπτικό ότι δεν θα σημειωθούν οι διψήφιοι ρυθμοί που καταγράφηκαν τα δύο τελευταία χρόνια της ανάκαμψης μετά την πανδημία. Ως προς τη μέχρι σήμερα πορεία της επιβατικής κίνησης στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια (Ακτιο, Χανιά, Κέρκυρα, Καβάλα, Κεφαλονιά, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθος, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη, Σκιάθος), το ξεκίνημα του πρώτου, πιο αδύναμου λόγω της εποχικότητας, τριμήνου του έτους έκλεισε με πάνω από 2 εκατομμύρια επιβάτες συνολικής κίνησης, έναντι των 1,88 εκατομμυρίων του αντίστοιχου περσινού τριμήνου, με τον φετινό Απρίλιο να κλείνει με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία επίσης με θετικό πρόσημο σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2023.

«Για τη φετινή θερινή σεζόν στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια βλέπουμε προορισμούς δύο ταχυτήτων, με μία κόπωση και κάμψη στους δύο μεγάλους προορισμούς των Κυκλάδων, στα αεροδρόμια της Μυκόνου και της Σαντορίνης, και μικρότερη παρουσία των αεροπορικών. Από την άλλη πλευρά, μεγάλοι προορισμοί, όπως η Ρόδος, η Κως, το αεροδρόμιο των Χανίων ή της Κέρκυρας, παρουσιάζουν ισχυρή ζήτηση. Εκεί φαίνεται ότι επενδύουν και οι μεγάλοι tour operators, βλέποντας και αυτοί από την πλευρά τους σημάδια ισχυρής ζήτησης», σημειώνει ο ίδιος.

Η παρατηρούμενη κόπωση στους δύο premium προορισμούς της χώρας καταγράφηκε και στην πρόσφατη ετήσια μεγάλη συνάντηση του κλάδου των ευρωπαϊκών αερομεταφορών «Routes Europe 2024» (22-24 Απριλίου), με την αγορά να εστιάζει, όπως συνέβη και πέρυσι, στο θέμα των υποδομών και των τιμών. Οι δύο premium προορισμοί της χώρας είχαν πέρυσι μικρή πτώση στη διεθνή αεροπορική τους κίνηση, ωστόσο συνολικά στην κίνηση εσωτερικού - εξωτερικού έκλεισαν τελικά την αρχική ψαλίδα με 1,66 εκατομμύρια επιβάτες (-1,7% έναντι του 2022) για τη Μύκονο και 2,77 εκατομμύρια επιβάτες (+1,1%) για τη Σαντορίνη.

Ο κ. Βήλος αναφέρεται και στις φετινές τάσεις της σεζόν όπως καταγράφονται από τη Fraport Greece, η οποία πραγματοποιεί συνεχείς επαφές με τους τουριστικούς φορείς ανά την Ελλάδα: «Μία σημαντική τάση είναι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στα άκρα της. Πλέον, ολοένα περισσότεροι ταξιδιώτες, όχι οικογένειες, αλλά νεότερες ηλικίες ή συνταξιούχοι, προγραμματίζουν ταξίδια εκτός της υψηλής περιόδου με τα δεδομένα των πιο λογικών τιμών και των καλών κλιματολογικών συνθηκών. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτά τα ταξίδια δεν είναι σε βάρος της υψηλής περιόδου του Αυγούστου, να μειώνεται δηλαδή η κίνηση στην αιχμή της σεζόν, περισσότερο πρόκειται για μία εξομάλυνση της καμπύλης», σχολιάζει ο κ. Βήλος.

Από την πλευρά τους, και οι αεροπορικές επιδιώκουν να έχουν συνδέσεις τους μήνες εκτός της υψηλής περιόδου του καλοκαιριού γιατί βρίσκουν διαθέσιμα slots (χρονοθυρίδες για τις πτήσεις στα αεροδρόμια με συγκεκριμένη χωρητικότητα αεροσκάφους, σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και περίοδο), κατανέμουν καλύτερα τη χρήση του στόλου τους, ενώ και από πλευράς των αεροδρομίων, όπως αυτά της Fraport Greece, παρέχονται περισσότερα κίνητρα.

«Είμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και βλέπουμε τη σεζόν να παρατείνεται προς το τέλος της, μετά τον Οκτώβριο και μέσα στον Νοέμβριο, κυρίως προς τους μεγάλους προορισμούς. Οι αεροπορικές επιδιώκουν και αυτές να έχουν μεγαλύτερη παρουσία στα μεγάλα νησιά γιατί υπάρχουν περισσότερες υποδομές, με ξενοδοχεία και tour operators, και άρα μειώνουν το όποιο ρίσκο. Μία ακόμη τάση που έχει ενδιαφέρον και διαπιστώνουμε φέτος είναι ότι κερδίζουν πλέον κοινά και οι μικρότεροι, πιο εναλλακτικοί προορισμοί εκτός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όπως π.χ. η Λέσβος στο Βορειοανατολικό Αιγαίο που συνδυάζει καλύτερες τιμές και λιγότερη πολυκοσμία».

Συνολικά σε ό,τι αφορά τις προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις στη χώρα μας, από τις κύριες ξένες αγορές εμφανίζονται για όλη τη θερινή σεζόν -με βάση τα στοιχεία έως τις 29 Απριλίου- αυξημένες κατά 8,6% έναντι του 2023, στα 27,03 εκατομμύρια, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι θα καλυφθούν στο σύνολό τους, κάτι που εξαρτάται από τις πληρότητες των αεροπλάνων.

Τα μηνύματα από τους ξενοδόχους

Την ίδια στιγμή, με ήπια αύξηση σε σύγκριση με τη σεζόν του 2023 κινούνται οι κρατήσεις ανά την Ελλάδα σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γιάννη Χατζή, εν μέσω των δεδομένων προκλήσεων για τον κλάδο, «όπως η απειλή γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά και ακραία καιρικά φαινόμενα. Ωστόσο, ο ελληνικός τουρισμός θα συνεχίσει να αποτελεί το μεγάλο τροφοδότη της οικονομίας».

Για συγκρατημένη αισιοδοξία, προσδοκώντας μία ακόμα καλή χρονιά το 2024, έχει κάνει λόγο και ο Γιάννης Παράσχης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, με βάση «τα υφιστάμενα στοιχεία, τις προβλέψεις, αλλά και τις μέχρι σήμερα προκρατήσεις, παρά την πολυπλοκότητα του μακροοικονομικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος και τον ιδιαίτερα αυξημένο διεθνή ανταγωνισμό».

Αντίστοιχα και η Τράπεζα της Ελλάδος, στις τελευταίες της εκτιμήσεις για τον τουριστικό τομέα, επισημαίνει ότι «παρουσιάζει και φέτος θετικές προοπτικές, παρά τη συνεχιζόμενη διεθνή αβεβαιότητα, τις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή και πρόσφατα στην Ερυθρά Θάλασσα και παρά τις πιέσεις στην εξωτερική ζήτηση εξαιτίας του υψηλού, αν και επιβραδυνόμενου, πληθωρισμού στα ευρωπαϊκά κράτη. Οι ευνοϊκοί για την Ελλάδα πρόδρομοι δείκτες τουριστικής δραστηριότητας, όπως ο προγραμματισμός αεροπορικών θέσεων και οι κρατήσεις ξενοδοχείων, επιβεβαιώνουν το θετικό κλίμα στον τουριστικό κλάδο, δημιουργώντας προσδοκίες για μία ακόμη ανοδική χρονιά. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες εκτιμάται ότι θα καταγράψουν μικρή άνοδο το 2024, χωρίς να επηρεάζονται σημαντικά από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, κυρίως μέσω της επέκτασης της τουριστικής περιόδου, της αξιοποίησης άλλων μορφών τουρισμού και της ενίσχυσης της κρουαζιέρας».

Η εικόνα από τις ξένες αγορές

Από τις μέχρι στιγμής κρατήσεις από τις μεγάλες αγορές της χώρας, και δη τις δύο μεγαλύτερες, όπως διαπιστώνεται από τους ξενοδόχους, η Γερμανία, η οποία πέρυσι είχε στο ξεκίνημα της σεζόν μία υστέρηση, φέτος εμφανίζεται πιο στιβαρή παρουσιάζοντας σταθερή ροή κρατήσεων, σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο που παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα.

Οι κρατήσεις από τη Γαλλία -και ενώ υπήρχε μία σχετική ανησυχία ότι μπορεί φέτος οι Γάλλοι να «φρενάρουν» τα ταξίδια τους λόγω της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων- κινούνται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι και μοιράζονται σε όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου, έστω κι αν ο Αύγουστος μπορεί να παρουσιάσει μία σχετική υστέρηση.
Στις αγορές που κινούνται ανοδικά με πολλές πτήσεις τσάρτερ και μάλιστα αναπληρώνουν τα κενά από χώρες που λείπουν από τον ελληνικό τουρισμό (βλ. Ρωσία, Ουκρανία, Ισραήλ) περιλαμβάνονται η τσεχική και η πολωνική.

Η μεγάλη αύξηση από την Πολωνία, δε, καταγράφεται παρά το γεγονός ότι η τελευταία γειτνιάζει με εμπόλεμη ζώνη και επομένως η ψυχολογία θα μπορούσε να είναι αρνητική. Εντυπωσιακή αναμένεται και φέτος η πορεία της αμερικανικής αγοράς, απ’ όπου η αυξημένη συνδεσιμότητα του 2024 παραπέμπει σε αύξηση των διεθνών εισερχόμενων προγραμματισμένων θέσεων κατά 24%, στις 600.000 περίπου.