Προβλήματα στις οικοδομές: ΣτΕ και δήμοι βραχυκυκλώνουν οριστικά χιλιάδες νέες άδειες
20.05.202418:54
Με τη νέα απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου κι άλλοι δήμοι δεν θα εγκρίνουν τις άδειες που ζητούν το μπόνους ύψους στα βιοκλιματικά κτίρια όπως προέβλεπε ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός
Σε δυναμική συμμαχία των δήμων της Αττικής με στόχο το ξήλωμα των μπόνους δόμησης εξελίσσονται οι κινητοποιήσεις για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) που προκαλούν ένα σαρωτικό κύμα αντίδρασης από τον Βορρά μέχρι τον Νότο της πόλης και οδηγούν στο πάγωμα της οικοδομικής δραστηριότητας για όσες άδειες ζητούν να εκμεταλλευτούν τα κίνητρα του νόμου.
Η αγορά έχει νεκρώσει, καθώς οι κατασκευαστές παγώνουν τη μία μετά την άλλη τις οικοδομικές άδειες μέχρι να ξεδιαλύνει το τοπίο. Εχουν σταματήσει να ζητούν έκδοση οικοδομικών αδειών, αναφέρουν στελέχη της Αυτοδιοίκησης, καθώς ο κόσμος έχει καταλάβει ότι οι δήμαρχοι που αντιδρούν στην... ασχήμια της πόλης τους και στα κτιριακά μεγαθήρια δεν θα αφήσουν καμία άδεια με χρήση μπόνους να φτάσει στα μπετά.
Επιπλέον, υπάρχει ο φόβος ότι ακόμη και να υπερπηδηθούν όλα τα εμπόδια, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι διατάξεις του ΝΟΚ να κριθούν αντισυνταγματικές και οι πολίτες να μπουν σε περιπέτειες, αφού εκκρεμεί η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Τους κλυδωνισμούς που προκαλεί ο ΝΟΚ στην αγορά και τους κινδύνους για όσους πολίτες δεν δείξουν τη δέουσα προσοχή επικυρώνει και η πρόσφατη απόφαση του Ε’ τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, την οποία υπογράφει η πρόεδρος του τμήματος Μαργαρίτα Γκορτζολίδου.
Στην απόφαση, με την οποία έγινε αποδεκτό το αίτημα του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης για διαταγή αναστολής έκδοσης αδειών απευθείας από τον δήμαρχο στην Υπηρεσία Δόμησης (εντέλλεσθε), αναφέρεται ότι η συνέχιση της έκδοσης οικοδομικών αδειών μπορεί να οδηγήσει σε τετελεσμένα, τη στιγμή που υφίσταται ενδεχόμενο να κριθούν οι διατάξεις αυτές αντίθετες στο Σύνταγμα. Κάτι τέτοιο, όπως σημειώνει, θα έχει σοβαρές και ανεπανόρθωτες βλάβες για το οικιστικό περιβάλλον της περιοχής, που η αποκατάστασή τους θα απαιτήσει, με βάση τον νόμο, την κατεδάφιση κτισμάτων.
Η δισέλιδη απόφαση διαταγής του ΣτΕ, εν αντιθέσει με άλλες αποφάσεις που είναι μερικών γραμμών, αποδεικνύει την ευαισθησία του ανώτατου δικαστηρίου στο θέμα, για το οποίο είχαν σταλεί πολυσέλιδο υπόμνημα από το υπουργείο, γνωμοδότηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και άλλες βεβαιώσεις για να αντικρουστούν τα επιχειρήματα του δήμου.
Οι παλινωδίες με τα ύψη και η χλιαρή στάση της κυβέρνησης σε ένα θέμα που παίρνει μορφή χιονοστιβάδας, δείχνουν ικανές να προκαλέσουν σοβαρές ρωγμές και στην υπόλοιπη οικοδομική δραστηριότητα. Πέρσι στον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, που ανήκει στους πρωταθλητές της αδειοδότησης αλλά και στους δήμους που πρωτοστατούν στις κινητοποιήσεις κατά των μπόνους, χορηγήθηκαν οικοδομικές άδειες που αντιστοιχούν περίπου σε 96.000 τ.μ.
Οπως δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο δήμαρχος Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, από τις αρχές του έτους έως σήμερα θα έπρεπε κατά αντιστοιχία με πέρυσι να έχουν καλυφθεί περί τα 45.000 τ.μ., αλλά μέχρι στιγμής τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι κάτω από τα 20.000 τ.μ. Το μούδιασμα που παρατηρείται στην αγορά επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές, όπως αναφέρουν παράγοντες της Αυτοδιοίκησης.
Ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών / Πανελλήνιας Ενωσης Αριτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ) Δημήτρης Ξυνομηλάκης, σε πρόσφατη συζήτηση για το θέμα του ΝΟΚ, προέβλεψε ότι η Αθήνα θα μείνει να «περιποιείται» τα παλιά ενεργοβόρα κτίρια τύπου ΜΙΝΙΟΝ, διότι ουδείς θα διακινδυνεύσει να γκρεμίσει παλιό και να ανεγείρει νέο κτίριο, για να μη χάσει από το ύψος και το μέγεθος του κτιρίου. Από την πλευρά τους, μηχανικοί που δραστηριοποιούνται στα νότια και βόρεια προάστια υποστηρίζουν ότι αδυνατούν πλέον να ασκήσουν το επάγγελμά τους διότι ουδείς είναι σε υπεύθυνη θέση να διασφαλίσει τους νόμιμους όρους δόμησης των κτιρίων.
Κίνημα κατά του ΝΟΚ
Οι αποφάσεις του ΣτΕ αλλά και το γαϊτανάκι αντιδράσεων που έχει προκαλέσει αποδεικνύουν ότι η υπόθεση των μπόνους όχι μόνο δεν εκτονώνεται αλλά παίρνει νέες διαστάσεις, προσθέτοντας και νέους δήμους στους κρίκους της αλυσίδας που πνίγει τα πρόσφατα πυροσβεστικά μέτρα της κυβέρνησης και τις πιέσεις των μηχανικών, αφού η αναστολή έκδοσης αδειών επεκτείνεται σε όλο και περισσότερους δήμους.
Μετά τη Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη, τον Αλιμο και την Κηφισιά, στυλώνουν τα πόδια απέναντι στον ΝΟΚ οι δήμοι Παπάγου-Χολαργού, Βριλησσίων, Αμαρουσίου, Μοσχάτου-Ταύρου, ενώ ακολουθούν η Νέα Σμύρνη και φυσικά ο μεγαλύτερος δήμος της χώρας, ο Δήμος Αθηναίων από τον οποίο ξεκίνησε να μαζεύεται το κουβάρι των υψών με το ξενοδοχείο της CΟCΟ-MAT στου Μακρυγιάννη. Σύμφωνα με πληροφορίες, στον χορό ετοιμάζονται να μπουν και μεγάλοι δήμοι της Θεσσαλονίκης.
Το κίνημα κατά του ΝΟΚ δυναμώνει, με την τελευταία απόφαση του ΣτΕ να ανοίγει τον δρόμο για κλιμάκωση των αντιδράσεων, καθώς αίρονται όλα τα εμπόδια και οι περιορισμοί που είχε θέσει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ακυρώνοντας το εντέλλεσθε του δημάρχου των 3Β, αλλά και άλλες παρόμοιες αποφάσεις των δήμων.
«Η τροπολογία που ψηφίστηκε πρόσφατα από το ΥΠΕΝ, κινείται ναι μεν στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα και συνεπώς είναι μονόδρομος η αναστολή των οικοδομικών αδειών, καθώς η αλόγιστη χρήση των ευεργετημάτων που υιοθετεί θα φέρει επιπλέον υπερδόμηση στον ήδη επιβαρυμένο οικιστικό ιστό, που θα πλήξει την πόλη και την ποιότητα ζωής των κατοίκων», δήλωνε τις προηγούμενες ημέρες στο δημοτικό συμβούλιο ο δήμαρχος Αμαρουσίου Θοδωρής Αμπατζόγλου.
«Συντασσόμαστε με τις αποφάσεις της ΚΕΔΕ και όλων των δήμων της χώρας, ώστε να διαφυλάξουμε το πολεοδομικό και περιβαλλοντικό ισοζύγιο που θέτουν σε κίνδυνο οι επίμαχες διατάξεις του ΝΟΚ και να αποτρέψουμε την περαιτέρω περιβαλλοντική υποβάθμιση στην πόλη μας». Οπως αναφέρει, ο δήμος ήδη έχει ενταχθεί στη διαδικασία εκπόνησης και έγκρισης Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το οποίο θα αποτελέσει και το πρώτο επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού για το σύνολο των διοικητικών ορίων του δήμου μας.
Μέχρι σήμερα, από τα μπόνους δόμησης του ΝΟΚ έχουν ευνοηθεί με επιπλέον τετραγωνικά εκατοντάδες κτίρια. Στην πολεοδομία Κηφισιάς από το 2020 έως σήμερα έχουν υποβληθεί 455 αιτήματα για κατεδάφιση κτιρίων και ανέγερση νέων ή αναθεωρήσεις αδειών βάσει των ευνοϊκών διατάξεων του Οικοδομικού Κανονισμού. Αντιστοίχως στη Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη 115 από τις 187 οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν από αρχές 2022 έως και τον περασμένο Μάρτιο έκαναν χρήση τουλάχιστον ενός από κίνητρα του ΝΟΚ. Στον Αλιμο, 15 πολυκατοικίες έχουν χτιστεί με βάση τα μπόνους του ΝΟΚ, ενώ ο δήμος έχει προσφύγει κατά άλλων 30 οικοδομικών αδειών που έκαναν χρήση των συγκεκριμένων διατάξεων.
Η τροπολογία
Η στάση των δήμων αλλά και οι αποφάσεις του ΣτΕ αποδυναμώνουν και τη νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ, με την οποία επιχειρήθηκε να πέσουν οι τόνοι των υψών, κάτι όμως που δεν συνέβη. Οι δήμαρχοι κατηγορούν την Πολιτεία ότι νομοθέτησε δίχως καμία διαβούλευση με τους ΟΤΑ και η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ ουσιαστικά αδειάζει την πολιτική ηγεσία, η οποία στα αιτήματα για αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών είχε απαντήσει ότι ο ρόλος αυτός ανήκει στην Πολιτεία, συμβουλεύοντας τους δήμους να περιοριστούν στα καθήκοντά τους.
Με το εντέλλεσθε που έδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας, η δικαστική εξουσία βγάζει μπροστά τους δήμους, θεωρώντας ότι έχουν το δικαίωμα να προστατεύσουν τις πόλεις από την εργολαβική λαίλαπα.
Θυμίζουμε ότι με την τροπολογία που ψηφίστηκε από το ΥΠΕΝ πριν το Πάσχα, δεν εφαρμόζονται τα «μπόνους» δόμησης που δίνει ο ΝΟΚ για την περιβαλλοντική αναβάθμιση σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές (άρθρο 10), σε περιοχές με συντελεστή δόμησης έως 0,8. Από 0,8 έως 1,6 συντελεστή εφαρμόζονται τα άρθρα 10 (παράγραφος 1) του ΝΟΚ και 15 (παράγραφος 8) με μάξιμουμ δόμηση επιπλέον 2,5 μέτρα. Από συντελεστή δόμησης 1,6 και πάνω συνδυαστικά τα άρθρα 10 (παράγραφος 1) και 15 προσθέτουν 3 μέτρα.
Οσο για τα μπόνους ύψους του άρθρου 19, που δίνει κίνητρα με την προϋπόθεση φυτεμένου δώματος, φυτεμένων υπαίθριων χώρων και άλλων, διατηρούνται ως έχουν. Χωρίς αλλαγές παραμένουν και τα κίνητρα του άρθρου 25 που δίνει δώρο έξτρα συντελεστή δόμησης 5% με 10% σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.