Η θεά Νίκη στο Καλλιμάρμαρο με φόντο τον Παρθενώνα: το σχέδιο του Ολυμπιακού μεταλλίου, που «γέννησε» η φαντασία της δημιουργού Έλενας Βότση, δημιουργήθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνεςτου 2004 και αποφασίστηκε από τους Αθανάτους να κοσμεί σταθερά τη μία του πλευρά για πολλά ακόμη χρόνια.
«Το να βλέπω τους κορυφαίους αθλητές του κόσμου να φορούν το μετάλλιο, που σχεδίασα, είναι ίσως το ισχυρότερο συναίσθημα αυτό-εκπλήρωσης. Στο επίκεντρο της προσοχής κάτι Ελληνικό, να το βλέπουν εκατομμύρια μάτια σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκείνη τη στιγμή σκέφτομαι πως η Ελλάδα έχει κερδίσει τη θέση, που της αξίζει», λέει η διακεκριμένη σχεδιάστρια κοσμημάτων, Έλενα Βότση, μιλώντας στο protothema.gr για την εμπειρία της και τη σημασία της διαχρονίας του Ολυμπιακού μεταλλίου, που σχεδίασε το 2004.
Πώς «χώρεσε» το Ολυμπιακό πνεύμα στο μετάλλιο – Ο ρόλος των δύο ασανσέρ
Κλείσιμο
Η σχεδιάστρια κοσμημάτων Έλενα Βότση, η οποία υπήρξε μαθήτρια του Δημήτρη Μυταρά στην Καλών Τεχνών, επανασχεδίασε το 2003 το μετάλλιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Το δικό της σχέδιο επελέγη από τους Αθανάτους για να κοσμεί από το 2004 και εντεύθεν τη μία πλευρά όλων των Ολυμπιακών μεταλλίων, χωρίς ‘ημερομηνία λήξης’, κατόπιν σχετικής εισήγησης της προέδρου του «Αθήνα 2004» Γιάννας Αγγελοπούλου.
«Γεμάτη απορία άνοιξα το σφραγισμένο φάκελο από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) – δεν είχα ιδέα τί μπορεί να είναι», θυμάται η Έλενα Βότση για εκείνη την ημέρα του 2003, όταν έλαβε την πρόσκληση να συμμετάσχει στο διεθνή διαγωνισμό, που είχε προκηρυχθεί. Ήταν η πρώτη φορά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928 στο Άμστερνταμ, που θα προχωρούσαν σε αντικατάσταση του σχεδίου του Τζουζέπε Κασιόλι στα μετάλλια. Η πρόθεση της ΔΟΕ ήταν να συμπεριληφθούν Ελληνικά στοιχεία, τα οποία θα αναδείκνυαν το στενό σύνδεσμο μεταξύ Ελλάδας και Ολυμπιακών Αγώνων.
«Μετά το πρώτο σοκ, βγήκα στους δρόμους και περπατούσα. "Αποκλείεται! Δεν μπορώ να το κάνω!", η πρώτη μου αντίδραση ενώ το γεγονός πως έπρεπε να δεσμευθώ με απόλυτη εχεμύθεια, έκανε ακόμη μεγαλύτερο το άγχος μου. Στη συνέχεια, όμως, άρχισαν να πέφτουν σαν καρτέλες η μία μετά την άλλη τα σχέδια στο μυαλό μου. Συγκέντρωσα στοιχεία, βιβλία – όλα όσα χρειαζόμουν κι ήρθα στον τόπο μου, στην Ύδρα για να συγκεντρωθώ. Κλείστηκα στο σπίτι, σχεδίαζα αδιάκοπα - η δυσκολία ήταν ότι έπρεπε να παραδώσουμε μόνο ένα σχέδιο. Ώσπου, κατέληξα στην αρχική μου ιδέα», μοιράζεται την εμπειρία της η σχεδιάστρια.
Για να «χωρέσει» την Ολυμπιακή ιδέα και την αναβίωσή της στο μετάλλιο, η σχεδιάστρια επέλεξε τη θεά Νίκη για την πρωταγωνιστική θέση. «Σύμφωνα με το μύθο, η θεά Νίκη κατεβαίνει από τον ουρανό για να στεφανώσει το νικητή των Ολυμπιακών Αγώνων. Η "Νίκη" του Μενδαίου Παιώνιου είναι ένα άγαλμα, το οποίο εκτίθεται στο μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας και συνδέεται άμεσα με την Ελληνική καταγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Το άγαλμα, που φτάνει σχεδόν 3 μέτρα ύψος και φιλοτέχνησε το 421 π.Χ. ο Παιώνιος, λατρεύτηκε στην αρχαιότητα σαν η προσωποποίηση της νίκης τόσο στο στάδιο, όσο και στο πεδίο των μαχών. Από την ιστορική έρευνα προέκυψε, ότι η θεά Νίκη παριστάνονταν πάντα να φέρει φτερά, να κατεβαίνει από τους ουρανούς και να στεφανώνει το νικητή», λέει η σχεδιάστρια.
«Για το λόγο αυτό, έπρεπε να βρίσκεται οπωσδήποτε σε όρθια θέση κι αυτό ήταν ένα λάθος στο προηγούμενο Ολυμπιακό μετάλλιο, όπου ήταν καθιστή σε ένα βράχο. Ένα άλλο "ιστορικό" σφάλμα ήταν πως μέχρι τότε, στο μετάλλιο απεικονίζονταν το Κολοσσαίο, το οποίο δεν είχε καμία σχέση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες», δηλώνει η Έλενα Βότση.
Στη βασική πλευρά του μεταλλίου της Βότση, η Νίκη στέκεται στο κέντρο του Παναθηναϊκού σταδίου, στο οποίο πραγματοποιήθηκε η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896. Στο φόντο, ο Παρθενώνας, το στολίδι των Αθηνών και της αρχαίας Ελλάδας, της γενέτειρας της Δημοκρατίας και της Φιλοσοφίας, εκεί που απέκτησαν ουσιαστικό νόημα λέξεις όπως «οικουμένη» ή «κληρονομιά».
«Συμπεριέλαβα, δηλαδή, τα τρία πρώτα μοτίβα, που ήρθαν στο μυαλό μου για να σχεδιάσω το Ολυμπιακό μετάλλιο. Ήταν τα σύμβολα, που ήθελα να αξιοποιήσω ώστε να γίνει η σύνδεση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, μύθου και πραγματικότητας», συνοψίζει την έμπνευσή της η σχεδιάστρια.
Όσο για τα επόμενα βήματα της διαδικασίας, η κα. Βότση θυμάται: «Παρέδωσα το σχέδιο κι ακολούθησαν τα ραντεβού με την Επιτροπή, η οποία θα έκανε την επιλογή του σχεδίου. Δεν είχα αντιληφθεί, ότι το δικό μου βρίσκονταν μεταξύ των επικρατέστερων. Θυμάμαι, μάλιστα, ότι υπήρχαν δύο ασανσέρ, για να μην δει ο ένας σχεδιαστής τον άλλο - ανεβοκατεβαίναμε παράλληλα. Δεν έμαθα ποτέ ποιοι άλλοι συμμετείχαν στο διαγωνισμό. Στο άνοιγμα των φακέλων, δεν πήγα, επειδή είχα πολύ άγχος. Φτάνει η μέρα, που μου ανακοινώνουν ότι επέλεξαν το δικό μου σχέδιο - την ίδια μέρα, έμαθα πως ήμουν έγκυος στο γιο μου… Ακόμη και σήμερα, δεν μπορώ να πιστέψω ό,τι συνέβη, το βλέπω σαν όνειρο».
Κάθε φορά που η κ.Βότση βλέπει τους κορυφαίους στον κόσμο αθλητές να φέρουν το δικό της μετάλλιο στο στήθος, παραδέχεται πως το συναίσθημα είναι «απίστευτο!», για να προσθέσει: «Είναι πραγματικά μεγάλη η χαρά να βλέπω τους ανθρώπους, που έχουν προσπαθήσει τόσα χρόνια, να κρατούν με τόση συγκίνηση το μετάλλιο που έχω σχεδιάσει. Αξίζει να πω ότι το 2004 είχαν έρθει πολλοί αθλητές αλλά και οι γονείς τους, εδώ, στην Ύδρα για να μιλήσουμε και να φωτογραφηθούμε παρέα».
Διαχρονικό και πολύτιμο
Η διαχρονικότητα, που συνδέθηκε με το Ολυμπιακό μετάλλιο, που σχεδίασε η Έλενα Βότση, αναμφίβολα το καθιστά ακόμη πιο πολύτιμο καθώς η μπροστινή πλευρά του θα παραμείνει ίδια για πολλές ακόμη διοργανώσεις στο μέλλον – δεν έχει διευκρινιστεί ως πότε. Η πίσω πλευρά μπορεί να αλλάζει από την κάθε χώρα, που φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με βάση τη δική της κουλτούρα και πολιτισμό.
«Αν και σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, το μετάλλιο σχεδιάστηκε μόνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, στη συνέχεια, η Οργανωτική Επιτροπή δέχθηκε την πρόταση της προέδρου του 2004, κας. Γιάννας Αγγελοπούλου, να παραμείνει το σχέδιό μου σταθερά ίδιο στην μπροστινή πλευρά του μεταλλίου - ήταν μία προσωπική της επιτυχία! Στο νέο μετάλλιο υπάρχει το στοιχείο της ελληνικότητας ως προς τη γέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και ως προς την αναβίωση, λόγω Καλλιμάρμαρου», εξηγεί η κ.Βότση
Πώς σχολιάζει η σχεδιάστρια τη φετινή τελετή έναρξης στο Παρίσι
«Θεωρώ πως το στάδιο είναι το "σπίτι" του αθλητή κι εκεί πρέπει να γίνεται η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο αθλητής είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής, στο στάδιο "χτυπά" η καρδιά του. Σέβομαι την επιλογή της κάθε χώρας αλλά κατά τη γνώμη μου, όλα πρέπει να λαμβάνουν χώρα εντός του σταδίου σε ένδειξη σεβασμού προς τους αθλητές - για τη δύναμη, την προσπάθεια, την αντοχή τους, τα χαμόγελα και τα δάκρυά τους. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι οι αθλητές. Κι αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε», καταλήγει.
