Διασώσεις ζώων στο καμένο δάσος του Βαρνάβα - «Είναι λίγο να σώσεις μόνο μία χελώνα;»
15.08.202414:28
Η περιπλάνηση στο καμένο δάσος και ο απολογισμός της δράσης
Τα παιδιά μου γύρισαν χθες βράδυ στο σπίτι αλλαγμένα. Πιο συνειδητοποιημένα. Ανταποκρινόμενα σε κάλεσμα για δράση, που διοργάνωνε ο σύλλογος για την προστασία και την περίθαλψη άγριας ζωής, Anima και της οργάνωσης Save your Hood, αφιέρωσαν τη μέρα τους στο καμένο δάσος του Βαρνάβα.
Ξεκίνησαν για να ζήσουν την «περιπέτεια», βρέθηκαν σε μία «κόλαση». Κατάφεραν να σώσουν μόνο μία χελώνα. Την αρχική τους απογοήτευση για την τόσο μικρή βοήθεια, διαδέχθηκε η αισιόδοξη σκέψη ότι δεν παύει να είναι μία ζωή, που με τη σειρά της θα φέρει κι άλλες ζωές στον κόσμο. Όπως και η αίσθηση ότι «έκαναν το καθήκον τους» αναλαμβάνοντας το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί.
«Μαμά, πάρε μας χοντρά γάντια και μάσκες» μου είχαν στείλει μήνυμα από την παραμονή στο κινητό, η Μαριεύα και ο Στέφανος, 22 και 21 ετών αντίστοιχα - «Θα πάμε να σώσουμε ζώα στο Βαρνάβα, που κάηκε». Πράγματι, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες, που τους είχαν δώσει από την Anima, το Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής και τη Save your Hood, ξεκίνησαν με πλήρη «εξάρτυση».
Η προσέλευση των εθελοντών ήταν μεγάλη: 342 εθελοντές. Κτηνίατρος, διασώστες και υπεύθυνοι ομάδων έδιναν οδηγίες σχετικά με το πως θα έπρεπε να κινηθούν για να είναι ασφαλείς αλλά και για το πως θα διαχειριστούν τα ζώα – ζωντανά ή νεκρά. Παράλληλα, ήταν διαρκής η παρουσία των εναέριων μέσων και ομάδων πυροσβεστών, καθώς ακόμη πολλά από τα δέντρα σιγόκαιγαν.
Οι πρώτες εντυπώσεις
«Φτάσαμε Καπανδρίτι, βλέπαμε πράσινο κι απορήσαμε – "πού είναι τα καμένα;". Μέχρι που στρίψαμε. Είδαμε την ίδια την κόλαση. Ήταν σοκαριστικό», ήταν η πρώτη τους αντίδραση μόλις βρέθηκαν στο πεδίο. «Κόσμος παντού, πάρα πολλοί εθελοντές. Ηλικίες, μεταξύ 20-30 οι περισσότεροι αλλά ήταν και μεγαλύτεροι. Παιδιά, καθόλου. Όπως ήμασταν συγκεντρωμένοι, οι υπεύθυνοι μας έδωσαν λεπτομερείς οδηγίες για το τι θα έπρεπε να κάνουμε αν βρούμε ζώο. Θα υπήρχε διαρκής επικοινωνία μέσω ομαδικής στο whatsapp, ώστε να δίνουμε συντεταγμένες για το σημείο, που βρισκόμαστε όταν εντοπίσουμε ζώο. Ανάλογα με την περίπτωση, ή θα ερχόταν κάποιος υπεύθυνος, όπως στην περίπτωση αλεπούς ή φιδιού για να το διαχειριστεί ή αν επρόκειτο για κάτι πιο εύκολο, όπως οι χελώνες, θα τις πηγαίναμε οι ίδιοι στο σημείο συγκέντρωσης, αφού προηγουμένως τις βρέχαμε λίγο. Ο καθένας είχε το ζευγάρι του, απαγορευόταν να κυκλοφορείς μόνος. Τόνισαν ότι κυρίως έπρεπε να προστατεύουμε το ταίρι μας – εννοείται ότι εμείς ήμασταν μαζί, σαν αδέλφια. Ο ένας έπρεπε να μένει με το εύρημα κι ο άλλος είχε την ευθύνη να στείλει τις συντεταγμένες στην ομαδική, όπως και φωτογραφία» αναφέρουν τα παιδιά.
Οι ειδικοί, προετοίμασαν τους εθελοντές και για δύο ακόμη, ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις, που υπήρχε ενδεχόμενο να συναντήσουν στη διάρκεια της δράσης: «Πρόκειται για ένα δάσος, που έχει καεί. Έχει "γδυθεί" εντελώς, δηλαδή», επεσήμαναν. «Αυτό σημαίνει, ότι ίσως αντικρίσετε πράγματα, που κάποιος δεν θα ήθελε να δείτε – να υπάρχει ένα έγκλημα, να δείτε ανθρώπινα λείψανα… έχει συμβεί στο παρελθόν. Επίσης, σε ό,τι αφορά στα νεκρά ζώα, μας εξήγησαν ότι αν δούμε μόνο οστά, δεν χρειάζεται να δώσουμε σημασία, επειδή ο θάνατός τους θα ήταν προγενέστερος της φωτιάς. Μας είχαν πει "θα καταλάβετε από τη μυρωδιά της σάρκας αν υπάρχει καμένο ζώο" - και όντως βρήκαμε τέτοια ζώα πολλά. Μάλιστα, πριν ξεκινήσουμε, μας μοίρασαν και κόκκινα μανό για να σημαδεύουμε τα νεκρά ζώα, ώστε να μην ασχολούνται οι επόμενοι που θα τα έβλεπαν και να συνεχίζουν».
Η περιπλάνηση στο καμένο δάσος
«Χωριστήκαμε σε ομάδες, προσπαθώντας να καλύψουμε μεγαλύτερη έκταση – άλλοι στο φαράγγι, άλλοι στην κάτω πλευρά του δάσους, διασκορπιστήκαμε σε διάφορα σημεία. Έπρεπε να διανύσουμε μεγάλη απόσταση. Ήταν κουραστικό, επειδή είχε πολλή στάχτη και τα πόδια μας βούλιαζαν. Πολλά από τα δέντρα ακόμη σιγόκαιγαν – ήταν ψυχοφθόρο. Ένα τοπίο όλο καμένο, πραγματικά απόκοσμο. Μία αλεπού καμένη δίπλα στο φαράγγι. Καμένα πουλιά πολλά. Αλλά και καμένες χελώνες, σκατζόχοιροι, φίδια –είδαμε μία καμένη οχιά με ανοιχτό στόμα…σαν να πέθανε τρομαγμένη! Βρέθηκαν, επίσης, τραυματισμένα σκυλιά, λαγοί, σαύρες, που προσπαθούσαν να βρουν το δρόμο τους μέσα στις στάχτες.
Εμείς, βρήκαμε μία χελώνα ζωντανή. Την περιλούσαμε με λίγο νεράκι, τη μεταφέραμε στο ειδικό σημείο συγκέντρωσης με τις λεκάνες. Όλες τις χελώνες τις κατέγραφαν με έναν αριθμό – ο δικός μας, ο Καπ, ήταν ο 15. "Καπ" από το Καπανδρίτι!», αναφέρουν με υπερηφάνεια η Μαριεύα και ο Στέφανος.
Αντίθετα με την αρχική τους εντύπωση ότι θα «ζήσουν την περιπέτεια» ότι θα μπουν στο δάσος και θα βρουν όλα τα θύματα της φωτιάς γρήγορα, τα παιδιά σύντομα κατάλαβαν ότι αυτό ήταν μία πλάνη.
«Εκεί που νομίζεις ότι θα σώσεις τα πάντα, αποθαρρύνεσαι. Όλα μαύρα, λες "τι γίνεται;" Σκεφτήκαμε ότι ίσως ήταν προτιμότερο αντί να στρέφουμε την προσοχή μας αποκλειστικά στα καμένα σημεία, να ψάχνουμε για ζώα και όπου υπήρχαν ίχνη πράσινου – "αν ήμασταν στη θέση των ζώων, πού θα αναζητούσαμε καταφύγιο;’" είπαμε. Πράγματι, έτσι βρήκαμε τον Καπ. Κοιτούσαμε σε λαγούμια, μετακινούσαμε πέτρες. Μας είχαν ενημερώσει, ότι συχνά οι χελώνες σφηνώνουν από το στρες και χρειάζεται τρόπος για να τις ξεκολλήσεις».
Οι προσδοκίες και τα συναισθήματα
Η Μαριεύα και ο Στέφανος ξεκίνησαν πολύ αισιόδοξα. Το είχαν δει περιπέτεια. Η πραγματικότητα, όμως, τους διέψευσε. «Μόλις στρίψαμε κι αντικρίσαμε τη μαυρίλα, ενστικτωδώς κλείσαμε τη μουσική στο αυτοκίνητο. Σοβαρέψαμε ξαφνικά. Ζοριστήκαμε. Ήταν ένα χάος. Φτάνεις εκεί και λες "όπα". Καταλαβαίνεις, ότι η φωτιά είναι "ανήθικη"», είναι το πρώτο που θα πουν.
Όσο για την αλληλεπίδραση με τους υπόλοιπους εθελοντές, εξηγούν: «Νιώσαμε όλοι άνετα μεταξύ μας. Καταλάβαμε πως μας συνδέει η κοινή προσέγγιση στα πράγματα. Ταυτόχρονα, θρηνούσαμε όλοι για το ίδιο πράγμα: τη γη… Ας λένε, κάθε φορά ‘ευτυχώς, δεν είχαμε απώλειες’ - κι όμως! Δεκάδες χιλιάδες ήταν οι απώλειες για το οικοσύστημα μετά τη φωτιά. Ήρθε κάποια στιγμή ένας νεαρός κρατώντας μία ακρίδα – αυτήν είχε βρει για να σώσει. Και οι υπεύθυνοι του ζήτησαν να την αφήσει ξανά πίσω, επειδή θα βοηθήσει το οικοσύστημα, είναι η τροφή κάποιου άλλου ζώου. Μόνο που δεν έβαλε τα κλάματα, η ακρίδα ήταν κυριολεκτικά μέσα στις στάχτες, δεν του πήγαινε η καρδιά να την αφήσει. Προσπάθησε να βρει το πιο πράσινο μέρος, που μπορούσε για να την επανατοποθετήσει. Όλα αυτά τα μικρά πράγματα είναι, που σε συγκινούν και σε κάνουν να βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά. Τελικά, νιώσαμε πολύ καλά που πήγαμε, που συμμετείχαμε, που γίναμε κομμάτι της προσπάθειας. Νιώσαμε ότι συμβάλαμε με κάποιο τρόπο. Ακόμη κι αν βοηθήσαμε τελικά μόνο μία χελώνα, ήταν κάτι. Είναι μία ζωή. Που θα φέρει στον κόσμο κι άλλες ζωές, θα αναπαραχθεί».
Ο απολογισμός της δράσης
Η Μαρία Καληντέρη, διασώστρια του σταθμού της Anima, μαζί με τον Ηλία Νικολάου, επίσης διασώστη, συντόνιζαν τη δράση. Μιλώντας στο protothema.gr, η Μαρία ενημερώνει ότι «τα ζώα που διασώθηκαν χθες από την περιοχή του Βαρνάβα ήταν 10 αβλεφαροι – ένα είδος σαύρας - 23 χελώνες εκ των οποίων, η μία με σοβαρά εγκαύματα και από φίδια, τέσσερις σαϊτες και δύο οχιές.
Ζώα, που εθεάθησαν στην περιοχή κατά τη βραδινή πεζοπορία, ήταν ένα γιδοβύζι (νυχτερινό πουλί), ένας λαγός, τρία καβούρια γλυκού νερού λόγω του παρακείμενου ρέματος, δεκάδες σαμιαμίδια, ένα αγιόφιδο, αράχνες, αλογάκια της Παναγίας και λοιπά έντομα. Νεκρά εντοπίστηκαν ένα αγριογούρουνο, μία αλεπού και αρκετές χελώνες.
Από τα ζώα που συγκεντρώνονται, όσα χρειάζονται περίθαλψη όπως η εγκαυματίας χελώνα, μεταφέρονται στο σταθμό. Τα υπόλοιπα, μεταφέρονται σε χώρο της Anima στα Καλύβια για να τα φροντίσουμε, να ταϊστούν, να ηρεμήσουν. Στο διάστημα αυτό, παρακολουθούνται από κτηνίατρο. Κι από Σεπτέμβριο, που συνήθως ηρεμεί η κατάσταση με τις πυρκαγιές, τα απελευθερώνουμε, όχι πάλι στα καμένα αλλά στην περιοχή περιμετρικά».
Οι συζητήσεις
«Φουλ κατάρες στους εμπρηστές, ξεκάθαρα! Σχολιάσαμε αρνητικά, όμως, κι όλους αυτούς, που κάθονται στον καναπέ, θεωρώντας ότι δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτε. Που δεν αναλαμβάνουν το μερίδιο της ευθύνης, που τους αναλογεί, κάνοντας έστω κάτι μικρό για να βοηθήσουν. Τελικά, δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι όλοι, ο καθένας μας, φέρει μία ευθύνη. Αντίθετα, έχουμε μπει σε μία γυάλα και θεωρούμε ότι είναι ΟΚ να κάνουμε ό,τι γουστάρουμε. Έχει καεί το σύμπαν και οι περισσότεροι περιορίζονται στο να επιρρίπτουν ευθύνες στους πολιτικούς ή να γράφουν σχόλια στα σόσιαλ. Το θέμα είναι τί κάνεις εσύ γι’αυτό. Αν δεν γίνεσαι κομμάτι της γης που πατάς, είσαι εντελώς αποσυνδεδεμένος από τη φύση, πού οδηγείσαι;
Από την άλλη, βλέποντας τόσους πολλούς εθελοντές στο πεδίο, ακόμη κι αν βρεθεί στο ίδιο σημείο κάποιος, που νιώθει άσχημα ψυχολογικά, με τον τρόπο μας τον βοηθάμε, επειδή τον κάνουμε να πιστέψει ξανά στους ανθρώπους. Βλέπει πως υπάρχει ελπίδα.
Μάλλον αυτό είναι που συνειδητοποιήσαμε μέσα από δράσεις, όπως η συγκεκριμένη: ότι υπάρχει ελπίδα. Περισσότερο για την ανθρωπότητα, παρά για τη φύση. Επειδή, η φύση εξαρτάται από εμάς. Επομένως, αν δεν ελπίζεις στο να βελτιωθεί η ανθρωπότητα, είναι καταδικασμένη και η φύση».