Οικοχωριά για επιστροφή στη φύση και... άμεση δημοκρατία

του Σταύρου Γριμάνη

«Οικοχωριά», «Ecovillage», «Αγαποκοινότητες» και διάφορα άλλα ονοματίζουν τη σύγχρονη τάση της επιστροφής στη φύση, όπως εκφράζεται τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα. Με αυτούς τους όρους σηματοδοτούνται ουσιαστικά οι επιμέρους ομαδικές πρωτοβουλίες που έχουν αναπτυχθεί ή αναπτύσσονται επί ελληνικού εδάφους και οι οποίες διέπονται από οικολογικό πνεύμα, αλλά και ένα γενικότερο πλαίσιο κοινωνικής οργάνωσης, το οποίο παραπέμπει σε μορφές άμεσης δημοκρατίας.

Δεν πρόκειται βέβαια για καινούριο φαινόμενο, αφού συναντάται εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλα σημεία του κόσμου. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο με ιδιαίτερη ένταση λόγω των ασφυκτικών συνθηκών ζωής στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, του όλο και πιο δύσκολου αγώνα για την επαγγελματική και εργασιακή κατοχύρωση, αλλά και την ίδια την επιβίωση, καθώς και της σκληρής καθημερινότητας σε όλες τις πλευρές και εκφάνσεις της.

Ανέκαθεν η φύση αποτελούσε το κυρίαρχο καταφύγιο προσφέροντας με την ηρεμία της πολύτιμες ανάσες. Γι’ αυτό ολοένα περισσότεροι άνθρωποι της πόλης επιλέγουν πλέον να δραπετεύουν σε αυτήν, όποτε το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις τους.

Υπάρχουν όμως και ορισμένοι που αποφάσισαν να δουν με ολοκληρωτικά άλλο πρίσμα το νόημα της ζωής. Να απομακρυνθούν από τον πολύβουο αστικό ιστό και να οργανώσουν τη διαβίωσή τους μέσα στη φύση και με τα απαραίτητα που εκείνη μπορεί να προσφέρει. Μακριά από τους αναπόφευκτους καταναγκασμούς της αδυσώπητης σύγχρονης καθημερινότητας, επέλεξαν τα, κατά την άποψή τους, «λίγα και καλά» που, όπως πιστεύουν, αρκούν για να κατακτήσει κανείς την ευτυχία. Η ολιγάρκεια, η αυτάρκεια και ο σεβασμός στη φύση και τους κανόνες της είναι κάποια από τα βασικά στοιχεία αυτών των κοινοτήτων.

Ασφαλώς η απεξάρτηση του σημερινού ανθρώπου από τις δεκάδες δεσμεύσεις -οικονομικές, κοινωνικές, οικογενειακές, ακόμη και τεχνολογικές- αποτελεί από μόνη της ένα δύσκολο εγχείρημα. Υπάρχουν ωστόσο δίπλα μας και εκείνοι που το πέτυχαν ή προσπαθούν να το πετύχουν.

Tο πρώτο

Οσο κι αν όλα αυτά μοιάζουν σε ορισμένους «ρομαντικά» ή «επιστροφή στο παρελθόν», διατυπώνεται και η αντίθετη άποψη: ότι στόχος αυτών των κινήσεων είναι η επιστροφή στο μέλλον, δεδομένου ότι η πρόκληση της βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας αναδεικνύεται σε μονόδρομο λόγω της κλιματικής κρίσης, έστω κι αν δεν χρειαστεί όλοι να... πάρουμε τα βουνά.

Ολες αυτές οι πρωτοβουλίες όμως βρίσκονται αντιμέτωπες με διάφορα προβλήματα, με πρώτο και βασικό εκείνο της οικονομικής βιωσιμότητας, αλλά και με αρκετές γραφειοκρατικές εμπλοκές.

Η πρώτη τέτοια κοινότητα που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα ήταν το οικολογικό χωριό Σκάλα, το οποίο όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, εδώ και κάποια χρόνια έχει αναστείλει τη λειτουργία του. Βρισκόταν σε απόσταση περίπου 50 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, κοντά στο Ζαγκλιβέρι, στις παρυφές ενός δάσους από βελανιδιές. Το αγρόκτημα αγοράστηκε το 1998 με στόχο τη δημιουργία ενός οικολογικού χωριού και το 2004 χτίστηκε το πρώτο οίκημα. Ωστόσο, πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να πάρει πιο σταθερή μορφή. Κάτι που έγινε το 2012, όταν οι δύο πρώτες οικογένειες αποφάσισαν να κατοικήσουν μόνιμα εκεί. Στη συνέχεια ζούσαν στο Οικοχωριό Σκάλα επτά ενήλικες και τέσσερα παιδιά σε δύο σπιτάκια και δύο τροχόσπιτα. Μαζί με αυτά οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν ένα τρίτο σπίτι-πυρήνα, όπου μαγείρευαν σε κοινή κουζίνα και έτρωγαν συνήθως όλοι μαζί. Ολες οι κατασκευές ήταν με υλικά φιλικά στο περιβάλλον και με ελάχιστες ενεργειακές ανάγκες.

Το Οικοχωριό, συνολικής έκτασης 60 στρεμμάτων, ήταν ανεξάρτητο ενεργειακά καθώς ηλεκτροδοτείτο από φωτοβολταϊκά πάνελ, ενώ χρησιμοποιούσε πόσιμο νερό από πηγές και βρόχινο για τις αρδεύσεις. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν διάφορα προϊόντα, όπως μήλα, φράουλες, κυδώνια, βερίκοκα, ροδάκινα και λαχανικά, ενώ τα υπόλοιπα τρόφιμα τα προμηθεύονταν από τοπικούς παραγωγούς. Το Οικοχωριό ήταν μέλος του Global Eco Village Network και κατά τη λειτουργία του φιλοξενήθηκαν δεκάδες εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο.

Η Αγαποκοινότητα

«Μια νέα πρόταση ζωής έξω από τα συνηθισμένα». Ετσι συστήνει το εγχείρημα για το Οικοχωριό Αγαποκοινότητα ο εμπνευστής του Αργύρης Μουτσιόπουλος, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του Ειρήνη Τσιρίδου και τα δύο παιδιά τους αποτελούν τους πρώτους εν δυνάμει κατοίκους του. Οι ίδιοι είναι και ιδιοκτήτες της έκτασης των 13 στρεμμάτων όπου θα αναπτυχθεί η Αγαποκοινότητα, ενώ τώρα διαμένουν στο χωριό Μενδενίτσα της Φθιώτιδας.

Μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», αναφέρει ότι το εγχείρημα είναι έτοιμο και επικοινωνείται προς τους ενδιαφερόμενους να γίνουν μόνιμοι κάτοικοι, ενώ τονίζει ότι όλα βασίζονται σε χαρτιά, συμφωνητικά και τα απαραίτητα για τη νομική κατοχύρωση των μελών της κοινότητας. Επίσης, υπάρχουν μελέτες για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών μέσω ΑΠΕ.
Η Αγαποκοινότητα, που λειτουργεί με τη νομική μορφή συλλόγου, θα περιλαμβάνει 14 σπιτάκια για 14 οικογένειες ή μεμονωμένα άτομα, που θα είναι δύο διαστάσεων: 35 τ.μ. για δύο ενήλικες με ή χωρίς παιδιά και 45 τ.μ. για 3-4 ενήλικες (με ή χωρίς παιδιά). Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Μουτσιόπουλο υπάρχει μια καθυστέρηση λόγω των γενικότερων συνθηκών. Συγκεκριμένα, πριν από δύο χρόνια είχαν συγκεντρωθεί οι υποψήφιοι κάτοικοι για τα 14 σπιτάκια, αλλά λόγω της γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης επήλθε σημαντική αύξηση στο κόστος κατασκευής και συμμετοχής. Ετσι, η υπόθεση πάγωσε μέχρι πριν από τρεις μήνες περίπου που άρχισε να κινητοποιείται ξανά.

«Με τις σημερινές τιμές, το συνολικό κόστος για το Οικοχωριό υπολογίζεται σε 1,5-1,7 εκατ. ευρώ και το έργο θα εξελιχθεί σε δύο φάσεις. Κατά την πρώτη θα κατασκευαστούν τα σπίτια των μελών της κοινότητας και ένα κοινό κτίριο 80 τ.μ., ενώ στη δεύτερη τα υπόλοιπα κτίρια», εξηγεί ο κ. Μουτσιόπουλος.

Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης και λειτουργίας του, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάτι συγκεκριμένο, καθώς ναι μεν οι ενδιαφερόμενοι ανέρχονται σε περισσότερους από 300, αλλά δεν έχει συμπληρωθεί ακόμη ο αριθμός των 14 κατοίκων ή οικογενειών που θα προχωρήσουν στο επόμενο βήμα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα προς τούτο είναι το οικονομικό, δεδομένου ότι κάθε κάτοικος ή οικογένεια θα πρέπει να καταβάλει 50.000 ευρώ για να αποκτήσει το δικό του σπιτάκι. Μόνο όταν συμπληρωθούν οι οριστικοί κάτοικοι και για τα 14 θα αρχίσει η κατασκευή τους.

Η τοποθεσία και οι αρχές

Η Αγαποκοινότητα θα εγκατασταθεί κοντά στο χωριό Μενδενίτσα, στο όρος Καλλίδρομο (σε 500 μ. υψόμετρο), σε 10 στρέμματα όπου θα αναπτυχθούν τα σπιτάκια και οι υποδομές και σε άλλα 3 στρέμματα όπου θα γίνονται οι καλλιέργειες.

Σύμφωνα με τις γραπτές αρχές της κοινότητας, «Δημιουργούμε ένα Πρότυπο Οικοχωριό, όπου όλα τα όντα θα ζουν αρμονικά. Με πηγαίο σεβασμό προς τη μητέρα Γη, κοντά σε ιαματικές πηγές, μέσα στη φύση».

Στις βασικές αρχές της κοινότητας περιλαμβάνεται και αυτή που προβλέπει ότι τα μέλη της θα ζουν την «άχρονη αιωνιότητα», που σημαίνει ότι ρολόγια, ημερολόγια, κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρονικοί υπολογιστές θα βρίσκονται σε έναν συγκεκριμένο στεγασμένο χώρο μαζεμένα. Εκεί θα υπάρχει Ιντερνετ και laptop και όποιος θέλει θα μπορεί να χρησιμοποιεί τηλέφωνο καθώς και Διαδίκτυο για την επικοινωνία του. Τηλεόραση δεν θα υπάρχει πουθενά. Στα σπιτάκια, που θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες τους με φωτοβολταϊκά, θα υπάρχει ένας διακόπτης για το φως αλλά καμία πρίζα. Ακόμη, τα μέλη θα ξυπνούν με την ανατολή του ήλιου και θα ησυχάζουν με το σούρουπο. Η διατροφή θα είναι χορτοφαγική, χωρίς τη χρήση ζωικών παραγώγων, με προσανατολισμό στην Ιπποκράτεια Διατροφή, χωρίς άσκοπη υπερκατανάλωση και με απόλυτο σεβασμό στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του σώματος για θρέψη.

Επίσης, στην κοινότητα δεν επιτρέπονται τα κατοικίδια και οικόσιτα ζώα, ενώ όλοι οι σταθεροί κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες κατά τη διάρκεια της παραμονής τους θα απέχουν πλήρως σε όλους τους χώρους -εσωτερικούς και εξωτερικούς- από όλες τις εξαρτητικές ουσίες (αλκοόλ, τσιγάρο, καπνός, άτμισμα και κάθε είδους ναρκωτικά). Για τα παιδιά προβλέπεται ότι θα πηγαίνουν σχολείο στο χωριό Μώλος, σε απόσταση 10 χλμ., και θα υπάρχει μικρό πούλμαν για τη μεταφορά τους.

Σημειώνεται μάλιστα ότι «είναι μία κοινότητα που έχει σχεδιαστεί αρχιτεκτονικά με ιερή γεωμετρία και με στοιχεία περμακουλτούρας». Παράλληλα, όλα τα κτίρια θα έχουν παθητικά συστήματα για εξοικονόμηση ενέργειας και θα χαρακτηριστούν τουριστικά καταλύματα με σήμα του ΕΟΤ. Η Αγαποκοινότητα θα είναι επισκέψιμη για όλο τον κόσμο (εκτός από κάποιες ημέρες τον μήνα). Θα έχει έσοδα από την επισκεψιμότητα (βασικά τους ξενώνες), από το φυσικό κατάστημα, το e-shop, αλλά και από το εστιατόριο. Θα υπάρχει ένα ταμείο του συλλόγου μέσω του οποίου θα καλύπτονται τα έξοδα της διατροφής των σταθερών κατοίκων και της συντήρησης των κτιρίων.

Το Nesson Ecovillage

Ενα ακόμη φιλόδοξο εγχείρημα είναι το Nesson Ecovillage, που και αυτό βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, αλλά έχει τις ρίζες του σε παλαιότερες πρωτοβουλίες. Βρίσκεται στο χωριό Νέσσωνας της Θεσσαλίας, κοντά στην πόλη της Λάρισας, και το σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη του Οικοχωριού σε έκταση 15 στρεμμάτων, ενώ άλλα 16 στρέμματα καλύπτει το αειphόria farm, ένα αγρόκτημα παραγωγής προϊόντων με βάση την αναγεννητική γεωργία.

Η αρχική ομάδα κινητοποιήθηκε από το 1999 και σήμερα έχει εξελιχθεί σε έναν κοινωνικό συνεταιρισμό που δραστηριοποιείται στη φυσική δόμηση, στην αειφορική καλλιέργεια και τις βιώσιμες τεχνολογίες γενικότερα. «Το κτήμα στον Νέσσωνα Λάρισας, που είναι πεδίο δοκιμής και εφαρμογής των παραπάνω τεχνολογιών, καλλιεργείται με τη μέθοδο της περμακουλτούρας και της αναγεννητικής γεωργίας και αποτελεί ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα με δάσος τροφής, μονοετείς καλλιέργειες και ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης του νερού και της ενέργειας», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Χρήστος Κοντομάνος, εκ των βασικών συντελεστών του εγχειρήματος, τονίζει ότι ήδη υπάρχουν περί τα 12 άτομα στην κοινότητα και σε πρώτη φάση θα δημιουργηθούν 10 σπίτια με φυσική δόμηση. Επίσης, μέχρι τα τέλη της χρονιάς εκτιμάται ότι θα έχουν εκδοθεί και οι απαραίτητες άδειες για να ξεκινήσει η κατασκευή τους. Οπως εξηγεί ο ίδιος, η κοινότητα θα βασίζεται στην αλληλοσυμπλήρωση και τα μέλη της θα συμβάλλουν περισσότερο με την προσωπική τους εργασία και τις δεξιότητές τους, ενώ θα υπάρχει κοινό ταμείο.

Η ομάδα που ήδη ζει και εργάζεται εκεί έχει αναλάβει πρόσφατα και τη λειτουργία του καφενείου του χωριού και σκοπεύει να μετατρέψει χώρους του σχολείου σε πολιτιστικό κέντρο. Η κοινότητα διαχειρίζεται την αειphόria farm με βάση την αναγεννητική γεωργία, «μία μείξη από παραδοσιακές και σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας που ως πρωταρχικό στόχο έχει την αύξηση της οργανικής ουσίας και της μικροβιακής ζωής του εδάφους, επιτυγχάνοντας παράλληλα αφθονία τροφής». Για να εξασφαλιστεί αυτό, δεν χρησιμοποιoύνται χημικά σκευάσματα, λίπασμα και καλλιεργητική τεχνική (εντατικό όργωμα, κάψιμο υπολειμμάτων κ.ά.). Στόχος του αειphόria farm, που έχει δομηθεί σε μια συνεργασία του αγροκτήματος στον Νέσσωνα με τοπικούς παραγωγούς δεσμευμένους να καλλιεργούν και να επεξεργάζονται τα προϊόντα τους με μεθόδους ορθές για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, είναι η εξασφάλιση αυτάρκειας σε αγροτικά προϊόντα για τα μέλη της κοινότητας, ενώ το πλεόνασμα πωλείται σε καταναλωτές.

Οσον αφορά τη δημιουργία του Οικοχωριού, στόχος είναι «να αναλωθούν όσο το δυνατόν λιγότεροι φυσικοί και οικονομικοί πόροι για να φτιαχτεί, αλλά και να λειτουργεί με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος, να εξασφαλίζει οικονομική και ενεργειακή αυτονομία στους κατοίκους του και να προωθεί την οικονομική ανάπτυξη της γύρω περιοχής», όπως σημειώνεται στους σκοπούς του συνεταιρισμού. Προς αυτή την κατεύθυνση, στον χώρο του αγροκτήματος υπάρχουν επτά κτίρια και αρκετές ακόμη κατασκευές. Μάλιστα το πρώτο σπίτι χτίστηκε το 2000 με τη μέθοδο του στοιβαχτού πηλού (cob), και τώρα πλέον χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς λόγους σε προγράμματα οικοτουρισμού, ενώ ακολούθησε το δεύτερο αρκετά χρόνια μετά με τη μέθοδο του αχυροπηλού, που χρησιμοποιείται για να στεγάσει τους διαχειριστές του αγροκτήματος.

Οι άλλες κοινότητες

Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές ακόμη παρόμοιες πρωτοβουλίες, όπως ο σύλλογος «Αείφαρον», που μέσω των δράσεών του και της οικοκοινότητας στην Αρχαία Νεμέα προάγει «τον Συλλογικό τρόπο ζωής, την Πράσινη Αυτάρκεια, τον Οικοτουρισμό, την Παραγωγή Βιολογικών Προϊόντων, την Τέχνη, το Ευ Ζην και την Αυτογνωσία». Η συγκεκριμένη οικοκοινότητα αριθμεί κατά πληροφορίες περισσότερα από 30 μέλη.

Στις παλαιές προσπάθειες κατατάσσεται το Ελπιδοχώρι στην Αργολίδα, στην Τοπική Κοινότητα Μαλανδρενίου, που ξεκίνησε το 2018, με όραμα να γίνει «ένας χώρος όπου γονείς και παιδιά συνυπάρχουν στη φύση για μικρά ή μεγαλύτερα διαστήματα εκπαιδευόμενοι ταυτόχρονα σε διάφορα θέματα, με στόχο την ομοφωνία, την καλή σχέση, την ισοτιμία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την αγάπη προς το περιβάλλον». Οπως αναφέρεται σχετικά, «πετυχαίνοντας σε ένα ποσοστό το στόχο του (όσο η κρίση επιτρέπει τέτοιου είδους εμπνεύσεις), εξελίσσεται σε ένα Πολύ-λειτουργικό Αγρόκτημα που παρέχει πολλών και διαφόρων ειδών εμπειρίες, έχοντας πάντα στο κέντρο των δράσεων και των επιλογών του το Περιβάλλον, την Παράδοση, τον Πολιτισμό και την Προσωπική Ανάπτυξη». Σημειώνεται ότι κατά την πρώτη επταετία λειτουργίας του ολοκλήρωσε πάνω από 100 δράσεις και δέχτηκε περισσότερους από 2.500 επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στο Global Eco Village Network, όπου καταγράφονται όλες αυτές οι πρωτοβουλίες σε παγκόσμια επίπεδο, υπάρχουν αρκετές ακόμη ελληνικές περιπτώσεις, κάποιες από τις οποίες ωστόσο είναι αβέβαιο εάν εξακολουθούν να λειτουργούν.

Ισότητα των φύλων

Ανάμεσα στα ελληνικά Eco Village περιλαμβάνεται το Hives Project στη Χαλκιδική, που ιδρύθηκε το 2013 με στόχο «την ευαισθητοποίηση σχετικά με το περιβάλλον, τη διαπολιτισμική αλληλεπίδραση, τον αμοιβαίο σεβασμό, την ισότητα των φύλων και τη μη τυπική εκπαίδευση». Λίγο νωρίτερα, το 2012, ξεκίνησε την πορεία του το Korogonas Ark στη Λακωνία, που προβάλλεται ως «μια σύγχρονη Κιβωτός για τη διατήρηση και διάδοση παραδοσιακών αξιών, πληροφοριών, παλαιών και σύγχρονων γνώσεων, καθώς και στοιχείων και μεθόδων, μεταξύ των οποίων τράπεζες σπόρων, φυσική, βιολογική και βιώσιμη καλλιέργεια, προστασία διαφόρων ποικιλιών φυτών, νερού και πόρων της Μητέρας Φύσης».

Ακόμη, το Tinos Eco Lodge, που αφορά την οικοδόμηση ενός φιλικού προς το περιβάλλον τουριστικού προορισμού στο νησί της Τήνου, χρησιμοποιώντας με βιώσιμο τρόπο τους φυσικούς πόρους και δημιουργώντας ένα αυτοσυντηρούμενο σύστημα εκτός δικτύου.

Στους «παλιούς» του είδους ανήκει και η Οικοτοπία στην Ιθάκη, με εμπνευστή τον Γερμανό Ρολφ Μπρούνερ, που ζει εκεί επί 30 χρόνια. Η οικολογική κοινότητα αναπτύσσεται σε ένα ειδυλλιακό σημείο του νησιού, αλλά για να αποκτήσει κανείς οικόπεδο 4.175 τ.μ. θα χρειαστεί να δώσει 80.000 ευρώ και άλλα τόσα για ένα βιοκλιματικό σπίτι 50 τ.μ. από πέτρα και ξύλο.

Η περμακουλτούρα και τι γίνεται διεθνώς

Η τάση για τα Οικοχωριά είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε παγκόσμιο επίπεδο αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του Global Eco Village Network, του δικτύου το οποίο αποτελείται από περίπου 10.000 κοινότητες και συναφή έργα. Μεταξύ αυτών υπάρχουν μεγάλα υποδίκτυα, όπως το Sarvodaya (2.000 ενεργά βιώσιμα χωριά στη Σρι Λάνκα), η Ομοσπονδία Damanhur στην Ιταλία, η REDES στη Σενεγάλη, καθώς και μικρά αγροτικά οικολογικά χωριά, όπως η Gaia Asociación στην Αργεντινή και το Huehuecoyotl στο Μεξικό. Ακόμη, έργα αστικής αναζωογόνησης όπως το Los Angeles EcoVillage και το Christiania στην Κοπεγχάγη, εκπαιδευτικά κέντρα όπως το Findhorn στη Σκωτία, το Κέντρο Εναλλακτικής Τεχνολογίας στην Ουαλία, το Earthlands στη Μασαχουσέτη κ.ά.

Κοινό χαρακτηριστικό στις περισσότερες περιπτώσεις είναι οι αρχές της περμακουλτούρας και της σοσιοκρατίας. Ο όρος περμακουλτούρα, από την αγγλική λέξη «permaculture», χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του ’70 ως σύντμηση των εννοιών «μόνιμη καλλιέργεια» (permanent agriculture) και «μόνιμος πολιτισμός» (permanent culture). Ουσιαστικά και στην ελληνική εκδοχή της σημαίνει τη μόνιμη καλλιέργεια ως ένα σύστημα που στοχεύει στη δημιουργία βιώσιμων ανθρώπινων οικισμών, συμβατών με τα σχέδια της φύσης. Από την άλλη, η σοσιοκρατία (ή κοινωνιοκρατία) είναι μία μέθοδος συμμετοχικής λήψης αποφάσεων με συναίνεση και ένα οργανωτικό μοντέλο για ομάδες, οργανώσεις και οργανισμούς.

Προέρχεται από τον Ζέραρντ Εντενμπουργκ, έναν Ολλανδό ηλεκτρολόγο μηχανικό που τη δεκαετία του ’60 ήθελε να δημιουργήσει ένα κλίμα συνεργασίας σε επιχειρηματικό περιβάλλον. Ετσι, ανέπτυξε μία οργανωτική μέθοδο που ονομάστηκε Σοσιοκρατική Κυκλική Μέθοδος (Sociocracy), η οποία έκτοτε εφαρμόζεται από εταιρείες, μικρές επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κολέγια, κοινότητες συγκατοίκησης κ.ά. Αναφέρεται ως μία ολοκληρωμένη μεθοδολογία που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος, καθώς προσφέρει δομή η οποία επιτρέπει την ισοδύναμη συμμετοχή όλων των μελών μιας ομάδας στην πραγμάτωση του κοινού στόχου.