Πότε το sharing βλάπτει σοβαρά τα παιδιά μας

Sponsored content

Φαίνεται να έχει περάσει μια αιωνιότητα, όμως μέχρι και πριν από λίγα χρόνια τα στιγμιότυπα της ζωής μας αποτυπώνονταν σε ιλουστρασιόν φωτογραφικό χαρτί που τα μοιραζόμασταν επιλεκτικά με συγγενείς και φίλους. Μέχρι τη στιγμή, που στη ζωή μας εμφανίστηκαν τα social media αλλάζοντας ριζικά την καθημερινότητα, αλλά και την αντίληψή μας περί ιδιωτικότητας. Πλέον, μοιραζόμαστε αυθόρμητα φωτογραφίες και βίντεο από διακοπές, εξόδους, προσωπικά επιτεύγματα, διάφορες εμπειρίες και βέβαια από τα παιδιά μας, χωρίς να νιώθουμε ότι απειλούμαστε με κάποιον τρόπο. Είναι όμως έτσι; Κάθε άλλο, αφού από τη στιγμή που ανεβάζουμε μια φωτογραφία στο διαδίκτυο, αυτόματα βγαίνει εκτός γεωγραφικών και χρονικών ορίων και γίνεται διαθέσιμη σε όλον τον κόσμο, με απρόβλεπτες συνέπειες για τα προσωπικά μας δεδομένα.


Ένα μήνυμα, εκατομμύρια αποδέκτες
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Διαδικτύου που γιορτάστηκε στις 29 Οκτωβρίου, η COSMOTE, μέλος του Ομίλου Telekom, μοιράζεται την κοινωνική καμπάνια «ShareWithCare», προωθώντας την ψηφιακή ασφάλεια, την υπεύθυνη χρήση των τεχνολογιών και τη διαδικτυακή προστασία κυρίως των πιο ευάλωτων, δηλαδή των παιδιών που η εικόνα τους προβάλλεται, χωρίς τη συναίνεσή τους. Με αυτόν τον τρόπο, στοχεύει στην προστασία της νέας γενιάς και ειδικότερα των παιδιών, καλλιεργώντας βαθύτερα την αξία της ιδιωτικότητας, μιας έννοιας που η ραγδαία εξάπλωση των social media κατάφερε να εκτοπίσει από τη ζωή μας. Θέμα της πολυβραβευμένης καμπάνιας είναι οι κίνδυνοι που κρύβει το sharenting, ένας όρος που προκύπτει από την συνδυασμό των λέξεων share και parenting, και σημαίνει δημόσια κοινοποίηση εικόνων και πληροφοριών των παιδιών από τους γονείς τους στα social media. Το μήνυμα καλεί τους γονείς να προστατεύσουν τα προσωπικά δεδομένα, αποφεύγοντας δημοσιεύσεις που μελλοντικά πιθανόν να προκαλέσουν προβλήματα ασφάλειας και εκμετάλλευσης.

Η καμπάνια της Telekom ξεκινά με ένα δραματοποιημένο deepfake βίντεο της 9χρονης Ella με τίτλο «Χωρίς συναίνεση -Ένα μήνυμα από την Ella». Βλέπουμε λοιπόν την ενήλικη εκδοχή της, κατασκευασμένη από την ΑΙ τεχνολογία να απευθύνεται στους ίδιους τους γονείς της, όμως στην ουσία απευθύνεται σε κάθε γονέα όπου και αν βρίσκεται. Καθώς εκτυλίσσεται η ιστορία στο βίντεο, απελευθερώνονται μικρές δόσεις ηλεκτροσόκ, αφού μέσα σε ελάχιστο χρόνο αποτυπώνονται οι τρομακτικές συνέπειες της κοινοποίησης των φωτογραφιών της μικρής Ella στο διαδίκτυο – και οποιουδήποτε παιδιού - από τους ίδιους τους γονείς. Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα την «ενήλικη Ella» να ζητά από την μητέρα και τον πατέρα της που έχουν μείνει εμβρόντητοι, να περιορίσουν την ψηφιακή έκθεσή της, προειδοποιώντας για τους αμέτρητους κινδύνους που ελλοχεύουν σε μια τόσο συνηθισμένη κίνηση.


Social media και deepfake
Βέβαια, το γεγονός ότι ανεβάζουμε φωτογραφίες δεν μας κάνει κακούς ή αδιάφορους γονείς, αφού η πρόθεσή μας είναι να μοιραστούμε με τους διαδικτυακούς μας φίλους το γέλιο, τη λάμψη και τη χαρά των παιδιών μας, και να δημιουργήσουμε ένα ψηφιακό άλμπουμ όπου έχουμε πρόσβαση ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο, αντανακλά τη χαμηλή ψηφιακή εγρήγορση που διαθέτουμε με τους αριθμούς να είναι αδιάψευστοι μάρτυρες για το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση σήμερα, αλλά και πώς αναμένεται να εξελιχθεί στο άμεσο μέλλον. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Telekom, μέχρι την ηλικία των πέντε ετών ένα παιδί έχει κατά μέσο όρο περίπου 1.500 φωτογραφίες του online, ανεβασμένες από τους γονείς του, φυσικά χωρίς τη δική του συναίνεση. Όσο για την ιδιωτικότητα, το 75% των γονιών μοιράζεται και δημοσιεύει φωτογραφίες/videos των παιδιών του στα social media τη στιγμή που 8 στους 10 ακολούθους, τους είναι άνθρωποι εντελώς άγνωστοι. Παράλληλα, το The New Yorker προβλέπει ένα αρκετά δυστοπικό μέλλον: μέχρι το 2030, τα δύο τρίτα των κρουσμάτων κλοπής ταυτότητας (deepfake) θα συνδέονται με την πρακτική της ανάρτησης φωτογραφιών, αυξάνοντας την έκθεση σε κινδύνους, όπως αναγνώριση προσώπου και άλλες απειλές για την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα.

Η καμπάνια «ShareWithCare», την οποία μοιράστηκε η COSMOTE -ως μέλος του Ομίλου Telekom- στα ψηφιακά της κανάλια, μας δίνει τροφή για σκέψη και μια γερή βάση για να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με τα social media. Προτεραιότητα είναι η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα όλων μας, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, και αναφαίρετο δικαίωμα ο καθορισμός της ψηφιακής μας ταυτότητας.