Οδοιπορικό σε καταυλισμό Ρομά στον Ασπρόπυργo - Καίνε καλώδια για να βγάλουν χαλκό, δείτε βίντεο

Ένας φαύλος κύκλος παρανομίας ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας, στον καταυλισμό Νέας Ζωής στον Ασπρόπυργο. 

Καθώς περιηγηθήκαμε στα στενά του καταυλισμού, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με εικόνες που επιβεβαιώνουν μια καθημερινότητα γεμάτη κινδύνους. 

Κατά την παραμονή μας στον καταυλισμό, γίναμε μάρτυρες μιας διαδικασίας που προκαλεί σοκ: την καύση κλεμμένων καλωδίων για την εξαγωγή χαλκού. Μάλιστα, όπως μας εξήγησαν, ο χαλκός που κάηκε εκείνη την ημέρα είχε κλαπεί από έναν κλεπταποδόχο, ο οποίος με τη σειρά του τον είχε προμηθευτεί από άλλη ομάδα Ρομά. Το σκηνικό ήταν αποκαρδιωτικό: καλώδια τυλιγμένα στις φλόγες, πυκνοί μαύροι καπνοί να αιωρούνται στον αέρα και μια έντονη μυρωδιά καμένου πλαστικού που διαπερνούσε τα πάντα.

Χωρίς κανέναν ενδοιασμό, ένας Ρομά λέει μπροστά στην κάμερα του protothema.gr: «Καίμε τα καλώδια, βγάζουμε τον χαλκό και τον πουλάμε για λίγα ευρώ. Δεν έχουμε να φάμε, πρέπει να κλέψουμε για να ζήσουμε».

Η εικόνα ήταν σοκαριστική, όχι μόνο λόγω του τοξικού νέφους που απλωνόταν στον αέρα, αλλά και επειδή η όλη διαδικασία γινόταν μπροστά σε παιδιά. Τα παιδιά αυτά, που μεγαλώνουν σε αυτό το περιβάλλον, εισπνέουν καθημερινά δηλητηριώδη αέρια, βάζοντας σε κίνδυνο την υγεία τους. Επιπλέον, η καύση αυτή δεν απειλεί μόνο τη δημόσια υγεία, αλλά και το περιβάλλον, δημιουργώντας μια αλυσίδα καταστροφικών συνεπειών.

Η διαδρομή του χαλκού

Η καύση των καλωδίων δεν είναι παρά το τελευταίο στάδιο ενός σύνθετου κυκλώματος που συνεχίζεται αδιάκοπα εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Όλα ξεκινούν από μεγάλα έργα υποδομής, συχνά χρηματοδοτούμενα από εταιρείες ξένων συμφερόντων. Αυτές οι εταιρείες συνεργάζονται με ελληνικές βιομηχανίες χαλκού για την παροχή και τοποθέτηση των καλωδίων.

Οι Ρομά κλέβουν τμηματικά τα καλώδια, καταστρέφοντας σταδιακά τα έργα στο σύνολό τους. Αφού κάψουν τα καλώδια και εξάγουν τον χαλκό, τον πουλάνε παράνομα σε σκραπατζίδικα της περιοχής του Ασπροπύργου. Από εκεί, ο χαλκός πωλείται σε πολύ χαμηλές τιμές πίσω στις βιομηχανίες χαλκού, οι οποίες τον επαναχρησιμοποιούν.

Η συνέχεια αυτού του φαύλου κύκλου είναι εξίσου εντυπωσιακή: οι εταιρείες που υφίστανται τις κλοπές αποζημιώνονται για τη μη φύλαξη των έργων τους, αγοράζουν ξανά τον ίδιο χαλκό και έτσι το κόστος ενός έργου εκτοξεύεται. Ένα έργο που αρχικά κοστίζει Χ ποσό, καταλήγει να κοστίζει πολλαπλάσια, με όλους τους εμπλεκόμενους -τους Ρομά, τα σκραπατζίδικα, τις βιομηχανίες χαλκού και τις εταιρείες- να βγαίνουν κερδισμένοι, εκτός από την κοινωνία, που επωμίζεται το οικονομικό βάρος.

Είναι γνωστό άλλωστε το εύκολο και γρήγορο κέρδος από την παράνομη επεξεργασία χαλκού, που προέρχεται από τα καλώδια σηματοδότησης και ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου. Αποτελεί τον κύριο λόγο για τον οποίο η «μαφία του σκραπ» δρα ανενόχλητη εδώ και δεκαετίες.

Μάλιστα, το γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις εμπλεκόμενοι υπήρξαν υπάλληλοι του ΟΣΕ, σε συνδυασμό με τα ελλιπή ή αποσπασματικά μέτρα πρόληψης και καταστολής, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί αυτή η δραστηριότητα ως ένα «τέλειο έγκλημα».

Στελέχη του ΟΣΕ επισημαίνουν ότι στο παρελθόν ζητήθηκε ακόμα και η συνδρομή της ΕΥΠ, μέσω παρακολουθήσεων τηλεφωνικών συνομιλιών υπόπτων, για να αποκαλυφθεί η λειτουργία των κυκλωμάτων που εμπορεύονται χαλκό.

Παρά τη δυσκολία εντοπισμού των υπευθύνων, η μέθοδος δράσης τους είναι απλή. Μικρές ομάδες, συχνά αποτελούμενες από Ρομά, όπως αυτή που φαίνεται στο βίντεο ντοκουμέντο του protothema.gr, αποσπούν τα καλώδια ηλεκτρονικής σηματοδότησης που βρίσκονται κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών, ακόμα και όταν αυτά είναι προστατευμένα με τσιμεντένιο περίβλημα.

Στη συνέχεια, μεταφέρουν τον χάλκινο αγωγό στους καταυλισμούς, όπου τον καίνε σε ανοιχτούς χώρους για να απομακρύνουν το πλαστικό περίβλημα. Ο «καθαρός» χαλκός πωλείται έπειτα σε σκραπατζίδικα με την τιμή του να κυμαίνεται στα 6,5-7 ευρώ το κιλό.