Έρευνα της διαΝΕΟσις: Πώς «βλέπουν» οι Έλληνες τις ΜΚΟ και έννοιες όπως η φιλανθρωπία και ο ακτιβισμός;

Πόσο καλά γνωρίζουν οι Έλληνες τα κοινωφελή ιδρύματα και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών; Πώς αξιολογούν τη δραστηριότητά τους και σε τι βαθμό τα εμπιστεύονται; Πώς αντιμετωπίζουν έννοιες όπως ο εθελοντισμός, η αλληλεγγύη και ο ακτιβισμός; Στα παραπάνω ερωτήματα απαντά μια νέα μεγάλη έρευνα κοινής γνώμης της διαΝΕΟσις, η οποία πραγματοποιήθηκε από την MRB Hellas σε πανελλαδικό δείγμα 1.103 ατόμων τον Μάρτιο του 2024.

Η έρευνα, που διενεργήθηκε στα πλαίσια του Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα του Ιδρύματος Μποδοσάκη, χαρτογραφεί τις απόψεις των Ελλήνων για τη δραστηριότητα των κοινωφελών ιδρυμάτων και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών. Η διαΝΕΟσις συμμετείχε στη συντονιστική επιτροπή του Σχεδίου, συμβάλλοντας παράλληλα και με τη συγγραφή μέρους του από τα στελέχη της.

Πόσο φιλάνθρωποι είναι οι Έλληνες;

Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, η ελληνική κοινωνία αποδεικνύει τη φιλανθρωπική της δράση διαχρονικά και έμπρακτα, καθώς 2 στους 3 πολίτες (67,2%) δηλώνουν ότι στη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών έχουν προβεί στην παροχή κάποιας υλικής βοήθειας (τρόφιμα, ρουχισμός, φάρμακα) και περισσότεροι από 2 στους 5 πολίτες (43,7%) έχουν προσφέρει κάποια χρηματική βοήθεια (συνολικά η παροχή χρηματικής και υλικής βοήθειας καταγράφεται στο 36%).

Ενθαρρυντικό στοιχείο για την υποστήριξη σημαντικών σκοπών της Κοινωνίας των Πολιτών αποτελεί το γεγονός ότι 1 στους 5 πολίτες (20,2%) δηλώνει ότι έχει προσφέρει κάποια μορφής εθελοντική εργασία στη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών (συνολικά, η παροχή χρηματικής και υλικής βοήθειας και εθελοντικής εργασίας καταγράφεται στο 10,3%).

Καθώς η ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από ένα πλέγμα ηθικών αξιών που διαμορφώνουν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των πολιτών, με συντριπτικά ποσοστά αποδοχής, καταγράφονται ως θετικές έννοιες ο εθελοντισμός (89,3%), η αλληλεγγύη (88,4%) και η φιλανθρωπία (86,7%). Αυτές οι ηθικές αξίες προωθούν –κατά περίπτωση– την αλληλοβοήθεια και τη συνεργασία μεταξύ των μελών της κοινότητας, ενισχύοντας την αίσθηση κοινής ευθύνης και συμβολής στο κοινό καλό.

Επίσης, σημαντική είναι η τέταρτη θέση θετικών αναφορών που καταλαμβάνει η επιχειρηματικότητα (με 79,6%). Στον αντίποδα βρίσκεται, για παράδειγμα, ο συνδικαλισμός για τον οποίο μόλις το 40,7% έχει πολύ θετική στάση.

Μία ακόμα έννοια που συνδέεται με τον εθελοντισμό, τουλάχιστον σε κάποια χαρακτηριστικά του, είναι ο ακτιβισμός. Αποτελεί σημαντικό εύρημα της παρούσας έρευνας το γεγονός ότι σχεδόν 2 στους 3 Έλληνες (63,4%) αποτιμούν θετικά τη συγκεκριμένη έννοια. Οι ακτιβιστές επιδιώκουν να προκαλέσουν αλλαγές στην κοινωνία δρώντας μέσω διάφορων μεθόδων, όπως οι διαδηλώσεις, ο ανοικτός διάλογος, η εκστρατεία πληροφόρησης και η δημιουργία πιέσεων προς τους αρμόδιους φορείς ή τις εταιρείες.

Βαθμός γνωριμίας με τα κοινωφελή ιδρύματα και τις ΜΚΟ της Κοινωνίας των Πολιτών

Στην ελληνική κοινωνία, τα κοινωφελή ιδρύματα και οι ΜΚΟ της Κοινωνίας των Πολιτών –με πολυσχιδή δράση και εύρος δραστηριοτήτων– διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προσπάθεια για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης όλων των πολιτών αλλά και εξειδικευμένων κοινοτήτων που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Ωστόσο, σήμερα, ο βαθμός γνωριμίας όσον αφορά στις δράσεις τους καταγράφεται σε χαμηλά ποσοστά, με τη μειοψηφία της κοινής γνώμης (38,1% έναντι 36,1% το 2018) να δηλώνει ότι έχει επαρκή γνώση για το έργο των κοινωφελών ιδρυμάτων (δηλαδή γνωρίζουν πολύ και αρκετά τη δράση τους).

Σε αντίστοιχα χαμηλά ποσοστά καταγράφεται και η γνωριμία με τη δράση των ΜΚΟ με μόνο 1 στους 3 πολίτες (34,2%) να αναφέρουν ότι γνωρίζουν (πολύ και αρκετά) για τις δράσεις τους.

Ανεξάρτητα όμως από τον βαθμό γνωριμίας με τις δράσεις τους, θετική αποτυπώνεται η αξιολόγηση για τα κοινωφελή ιδρύματα για 2 στους 3 Έλληνες (68,7%). Σε όσους μάλιστα γνωρίζουν για τη δράση τους, το ποσοστό θετικής αξιολόγησης αυξάνεται στο 82,7%, και σε όσους εμπιστεύονται τις δράσεις τους, στο 84,5%.

Εμπιστεύονται οι Έλληνες τα κοινωφελή ιδρύματα;

Η έρευνα, επίσης, αναδεικνύει τη σημασία που αποδίδει η ελληνική κοινωνία στα κοινωφελή ιδρύματα, τα οποία στην αξιολόγηση μιας σειράς θεσμών καταλαμβάνουν την πρώτη θέση, με υψηλά ποσοστά εμπιστοσύνης (44,3% των ερωτωμένων δηλώνουν πως τους έχουν πολλή και αρκετή εμπιστοσύνη). Αυτό ίσως απορρέει από την αναγνώριση του ρόλου και της προσφοράς τους, ιδίως κατά τη διάρκεια της κρίσης και της πανδημίας της Covid-19. Παράλληλα όμως, ενισχύει τις προσδοκίες για τη μελλοντική τους πορεία. Η Εκκλησία (42,2%) και η κυβέρνηση (38,9%) βρίσκονται στη δεύτερη και στην τρίτη θέση αντίστοιχα.

Ωστόσο, με χαμηλότερα ποσοστά ακολουθούν στη σειρά κατάταξης εμπιστοσύνης τα κοινωνικά κινήματα, με περίπου 1 στους 3 πολίτες να δηλώνει εμπιστοσύνη (30,8%) και οι ΜΚΟ, με περίπου 1 στους 4 πολίτες να δηλώνει εμπιστοσύνη (26,2%). Παρά τη συμβολή τους σε κρίσιμες διαστάσεις του κοινωνικού κράτους, οι ΜΚΟ οφείλουν να αναδείξουν το έργο τους, ώστε να βελτιώσουν την εικόνα και την αξιοπιστία τους στο σύνολο της κοινωνίας.

Ακολουθεί μια σύντομη παρουσίαση των βασικών ευρημάτων της μελέτης.

Πόσο θετικά αποτιμούν οι Έλληνες τις έννοιες:

89,3% Εθελοντισμός
88,4% Αλληλεγγύη
86,7% Φιλανθρωπία
79,6% Επιχειρηματικότητα
63,4% Ακτιβισμός
40,6% Συνδικαλισμός

Ποιους θεσμούς εμπιστεύονται;

44,3% Κοινωφελή ιδρύματα
42,2% Εκκλησία
38,9% Κυβέρνηση
30,8% Κοινωνικά κινήματα (#MeToo κ.ά.)
26,2% ΜΚΟ της ΚτΠ
22,5% Πολιτικά κόμματα
18,3% Συνδικάτα

Ποιος αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά τα κοινωνικά ζητήματα:(μ.ό. των παραπάνω 10 δράσεων)

39,4% Το κράτος
17,5% Τα κοινωφελή ιδρύματα
12,2% Οι επιχειρήσεις
10,3% Οι ΜΚΟ της Κοινωνίας των Πολιτών

Πόσο βοηθούν οι Έλληνες;

Σχεδόν 7 στους 10 (67,2%) έχουν παράσχει βοήθεια (τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα) τους τελευταίους 12 μήνες.
1 στους 5 (20,2%) έχει προσφέρει εθελοντική εργασία (διοικητική/ οργανωτική, καθαρισμό, φύλαξη παιδιών, μαθήματα, φροντίδα ηλικιωμένων) τους τελευταίους 12 μήνες.
Λίγο περισσότεροι από 2 στους 5 (43,7%) έχουν προσφέρει χρηματική βοήθεια τους τελευταίους 12 μήνες.
1 στους 10 (9,7%) έχει καταβάλει οικονομική βοήθεια σε κάποια Μη Κυβερνητική Οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών.
3,9% είναι μέλη κάποιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης.
72,3% των Μillennials (28-43 ετών) αξιολογούν θετικά την έννοια του ακτιβισμού (το υψηλότερο ποσοστό στις ηλικιακές ομάδες).
71,6% πιστεύουν ότι η ευτυχία του κάθε ανθρώπου στη ζωή εξαρτάται κυρίως από τις δυνατότητές του.
49,9% συμφωνούν με την άποψη ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανώτερος από τους άλλους.
9 στους 10 (91,9%) θα προσέφεραν υλική βοήθεια (τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα), εάν βρίσκονταν στις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία. Σχεδόν 6 στους 10 (56,8%) θα φιλοξενούσαν πλημμυροπαθείς στο σπίτι τους.
Σχεδόν 8 στους 10 (78,8%) θα προσέφεραν υλική βοήθεια (τρόφιμα, ρουχισμό, φάρμακα), εάν βρίσκονταν στη Λέσβο και έβλεπαν τις ροέςμεταναστών προς το νησί. Σχεδόν 1 στους 4 (23,4%) θα φιλοξενούσε μετανάστες στο σπίτι του.

Το προφίλ των κοινωφελών ιδρυμάτων

Το 44,3% του πληθυσμού εμπιστεύεται τα κοινωφελή ιδρύματα. Αντίστοιχα, περισσότεροι από τους μισούς (55,5%) πιστεύουν ότι πίσω από τις φιλανθρωπικές δράσεις τους καλύπτουν άλλους σκοπούς (φορολογικούς, πολιτικούς, υστεροφημίας κτλ.).

Οι ερωτώμενοι απαντούν πως τα κοινωφελή ιδρύματα κάνουν πολλά & αρκετά:

για πολιτιστικές εκδηλώσεις (54,7%)
για τους πρόσφυγες (43,1%)
για υποτροφίες σπουδών σε νέους (39,9%)
για την καταπολέμηση των διακρίσεων (36%)
για δωρεές στην υγεία (35,8%)

Το προφίλ των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων

Απολαμβάνουν μικρότερης αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης σε σχέση με τα κοινωφελή ιδρύματα· 1 στους 4 Έλληνες δηλώνει εμπιστοσύνη σε αυτές (26,2%).

7 στους 10 (70,4%) πιστεύουν ότι πίσω από τις φιλανθρωπικές δράσεις τους καλύπτουν άλλους σκοπούς (φορολογικούς, πολιτικούς, υστεροφημίας κτλ.).

Μόνο 1 στους 3 (34,2%) αναφέρει ότι γνωρίζει (πολύ & αρκετά) τις δράσεις τους.

Η Γενιά Ζ (17-27 ετών) είναι εκείνη που αξιολογεί πιο θετικά (σε ποσοστό 70,3%) τη δράση τους.

Για τους Έλληνες, αυτά που μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην ενδυνάμωση και αποκατάσταση των σκοπών και των δράσεών τους είναι:
Η απόλυτη διαφάνεια σε όλες τις πράξεις τους (60,9% των ερωτώμενων).
Ο έλεγχος από ανεξάρτητες αρχές (44,6%).
Ο έλεγχος από το κράτος (26,2%).
64,1% θεωρούν ότι η λειτουργία των ΜΚΟ θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από το κράτος.
73,3% πιστεύουν ότι οι κοινωφελείς δράσεις τους θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές με τις δράσεις του κράτους.
46% πιστεύουν ότι το κράτος θα πρέπει να αναθέτει έργα στις ΜΚΟ.

Σε σχέση με την οικονομική βιωσιμότητα των MKO της ΚτΠ, 1 στους 2 πολίτες πιστεύει ότι αυτή θα πρέπει να εξασφαλίζεται από συνδυασμό δωρεών και οικονομικής ενίσχυσης από το κράτος (49,7%), όπου το τελευταίο θα πρέπει να έχει τη μικρότερη συμβολή στην ενίσχυση (δωρεές και χορηγίες 29,1%, ενίσχυση από το κράτος 12,2%).

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα απαντούν πως οι MKO της ΚτΠ κάνουν πολλά & αρκετά:

για τους πρόσφυγες (53,4%)
για την καταπολέμηση των διακρίσεων (44,6%)
για το φυσικό περιβάλλον (30,6%)
για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις (30,4%)



Ειδήσεις σήμερα:

Γιατί ο Μητσοτάκης κλείνει τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο - Η αντεπίθεση σε Σαμαρά και Καραμανλή

«Ψυχρή εισβολή» με ισχυρές βροχές και χιόνια, αναμένεται έκτακτο δελτίο της ΕΜΥ – Οι 6 περιοχές που θα χτυπήσει η κακοκαιρία

Τραγικός θάνατος για YouTuber: Πέθανε από το κρύο σε χιονοθύελλα στη Σουηδία - «Μην ανησυχείτε, θα τα καταφέρω» το τελευταίο μήνυμά του