Κύπρος: Συνάντηση Χριστοδουλίδη - Στάρμερ στη Λευκωσία - Επίσκεψη Βρετανού πρωθυπουργού μετά από 53 χρόνια
10.12.202409:51
Η επίσκεψη Στάρμερ εξόργισε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε γιατί οι Βρετανοί δεν τους ενημέρωσαν
Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτή την ώρα στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία η κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ του Κύπριου Προέδρου,Νίκου Χριστοδουλίδηκαι του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασίλειου, Κιρ Στάρμερ, ο οποίος πραγματοποιεί την πρώτη επίσημη επίσκεψη Βρετανού Πρωθυπουργού στην Κύπρο μετά από 53 χρόνια.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Πρωθυπουργός Στάρμερ έχουν αυτή τη στιγμή κατ’ ιδίαν συνάντηση και θα ακολουθήσουν οι διευρυμένες συνομιλίες αντιπροσωπειών των δυο χωρών. Ο Κ. Στάρμερ έφτασε στη Κύπροαπό το αεροδρόμιο Λάρνακας και όχι όπως συνήθιζαν μέχρι σήμερα Βρετανοί αξιωματούχοι από το αεροδρόμιο της βρετανικής Βάσης Επισκοπής.
Η επίσκεψη Στάρμερ εξόργισε στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε γιατί οι Βρετανοί ούτε καν τον ενημέρωσαν ενώ δεν έχει προβλεφθεί στο πρόγραμμα μετάβαση στα κατεχόμενα και συνάντηση μαζί του, κάτι που κατά πάγια τακτική έκαναν οι Βρετανοί αξιωματούχοι. Ο Ερσίν Τατάρ είπε πως η Βρετανία είναι εγγυήτρια δύναμη και θα πρέπει να τηρεί τις ισορροπίες μεταξύ των δύο πλευρών στη Κύπρο.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως πληροφορείται το protothema.gr δεν προτίθεται να θέσει θέμα Βάσεων στις επαφές με τον Κιρ Στάρμερ, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ήθελε να το θέσει έστω και με έμμεσο τρόπο η Βρετανία, η οποία διακατέχεται από ανησυχία μετά την γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης το 2019 σε προσφυγή του Μαυρίκιου για τα νησιά Chagos, τα οποία κατακράτησε μετά την λήξη της αποικιοκρατίας, αξιοποιώντας τα ως βάσεις σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Το Διεθνές Δικαστήριο στη γνωμοδότηση του δικαίωσε τον Μαυρίκιο διαπιστώνοντας παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου από την Βρετανία, την οποία κάλεσε να εγκαταλείψει τις βάσεις.
Το Λονδίνο θέλει να διασφαλίσει πως οι Βάσεις, επί του παρόντος θα διατηρήσουν το καθεστώς κυριαρχίας που απολαμβάνουν και δεν θα υπάρξει περιπλοκή που θα αμφισβητεί την συνέχιση της υπάρξεως τους.
Η Λευκωσία δεν θα θέσει θέμα Βάσεων, γιατί κάτι τέτοιο αγγίζει τον πυρήνα των συμφωνιών ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 και είναι προφανές πως θα ήταν προβληματικό να αμφισβητηθεί η συνθήκη πάνω στην οποία εδράζεται η νομιμότητα του κράτους. Η διαφορά με τον Μαυρίκιο είναι πως η Κυπριακή πλευρά υπέγραψε τις συνθήκες του 1960 αποδεχόμενη την παραμονή κυρίαρχων βρετανικών βάσεων.
Η Βρετανία είναι εγγυήτρια δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και μπορεί να συμβάλλει στην πρόοδο της διαδικασίας για επίλυση του Κυπριακού, αναμένοντας βεβαίως (όπως συμβαίνει στις διεθνείς σχέσεις) και ανταλλάγματα.
Πάνω σε αυτή τη βάση μπορεί να γίνει μια παραγωγική συζήτηση, αλλά όπως επισημαίνουν πολιτικοί κύκλοι στη Λευκωσία, σήμερα οι προτεραιότητες , ξεπερνούν αυτές των Βάσεων. Η Ανατολική Μεσόγειος φλέγεται και η διατήρηση της ασφάλειας, αποτελεί κύριο μέλημα και για τη Λευκωσία και για το Λονδίνο.
Στην έναρξη της κατ΄ιδίαν συζήτησής τους ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απευθυνόμενος προς τον Βρετανό Πρωθυπουργό τον καλωσόρισε και είπε ότι πράγματι πρόκειται για μια ιστορική επίσκεψη, 53 χρόνια μετά την τελευταία επίσκεψη Βρετανού Πρωθυπουργού για διμερή συνάντηση.
Επίσης, συνέχισε, «η συνάντησή μας πραγματοποιείται δύο μήνες μετά τη συνάντησή μας στην Downing Street και αυτό αποτελεί σαφή απόδειξη της ισχυρής πολιτικής μας βούλησης να συνεργαστούμε για την προώθηση των διμερών μας σχέσεων από την άμυνα, την ασφάλεια, τις επενδύσεις, το εμπόριο, την εκπαίδευση, την τεχνολογία, σε όλα τα επίπεδα».
Πρόσθεσε ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός επισκέπτεται την Κύπρο σε μια περίοδο «που έχουμε σημαντικές εξελίξεις στην περιοχή μας. Θα ανταλλάξουμε απόψεις και θα δούμε πώς μπορούμε να συνεργαστούμε για να δημιουργήσουμε συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας. Φυσικά, θα συζητήσουμε τις σχέσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και τη δεύτερη κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, συμπλήρωσε ότι θα συζητηθεί και το Κυπριακό, σημειώνοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εγγυήτρια δύναμη, είναι "pen-holder" (συντάκτης) των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ «και έχετε ένα ιδιαίτερο ρόλο να διαδραματίσετε για την επανέναρξη των συνομιλιών και την επίλυση του Κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Από πλευράς του ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας, απευθυνόμενος στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας είπε ότι «είναι πραγματικό προνόμιο να βρίσκομαι εδώ και χαίρομαι τόσο πολύ που μετά τη συνάντησή μας στο Λονδίνο τον Οκτώβριο, καταφέραμε να οργανώσουμε αυτή την ιστορική συνάντηση τόσο γρήγορα στην Κύπρο».
«Παρακαλώ να το λάβετε ως δήλωση της πρόθεσής μου ότι η ήδη ισχυρή εταιρική σχέση μεταξύ των χωρών μας είναι ιστορικά ισχυρή λόγω των δεσμών που έχουμε από ανθρώπους προς ανθρώπους εδώ και πολλά χρόνια», είπε ο Πρωθυπουργός Στάρμερ προσθέτοντας ότι «τα κοινά συμφέροντα μπορούν να φτάσουν σε ακόμη ισχυρότερο επίπεδο μεταξύ μας, είτε πρόκειται για τα παγκόσμια ζητήματα που αντιμετωπίζουμε από κοινού, είτε πρόκειται για το εμπόριο και τις επενδύσεις, την ενέργεια, την υγεία, την ΕΕ. Υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα στα οποία οι χώρες μας συνεργάζονται ήδη τόσο στενά».
Σημείωσε ακόμη ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που θα πρέπει να συζητηθούν επαναλαμβάνοντας ότι «αισθάνομαι προνομιούχος που είμαι ο πρώτος Πρωθυπουργός εδώ και αρκετό καιρό που κάθομαι εδώ και έχω την ευκαιρία να κάνω αυτές τις συζητήσεις μαζί σας και να τις οδηγήσουμε σε άλλο επίπεδο. Ανυπομονώ πολύ να ανανεώσουμε και να ενισχύσουμε τους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών μας».
Μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Πρωθυπουργός Στάρμερ συμμετέχουν αυτή τη στιγμή στις διευρυμένες διαβουλεύσεις αντιπροσωπειών των δυο χωρών, προτού ο Βρετανός Πρωθυπουργός αναχωρήσει από το Προεδρικό Μέγαρο, ολοκληρώνοντας την επίσκεψη εργασίας του στην Κύπρο.