Ντε Γκρες: Γιατί τα παιδιά του τέως διάλεξαν την ιθαγένεια από τη βασιλεία - Η ιστορία, το παρασκήνιο και τα σχέδια της οικογένειας

Η υιοθέτηση ενός «λαϊκού» επωνύμου από τον πρίγκιπα Παύλο και άλλα εννέα μέλη της τέως βασιλικής οικογένειας που ανήκουν σε δύο γενεές επισφραγίζει το οριστικό κλείσιμο ενός από τους τελευταίους μεταπολιτευτικούς κύκλους που παρέμενε, με κάποιον τρόπο, ανοιχτός επί τουλάχιστον 30 χρόνια. Τον κύκλο γύρω από το status, τη στάση και τις διαθέσεις της τέως βασιλικής οικογένειας στην Ελλάδα μετά την κατάργηση της βασιλείας.

Η κυβέρνηση πιστώνεται την επιτυχή επίλυση μιας χρονίζουσας και ενίοτε κακοφορμίζουσας ασάφειας, η οποία φαινόταν όλο και πιο κενή νοήματος, όλο και πιο αναχρονιστική.

Η ανακοίνωση των Ντε Γκρες για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας

«Είμαστε συγκινημένοι που μετά από τριάντα χρόνια έχουμε και πάλι την ελληνική ιθαγένεια. Η στέρηση της ιθαγένειάς μας, με τον νόμο του 1994, μας κατέστησε ανιθαγενείς με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο ατομικών δικαιωμάτων αλλά και συναισθηματικής δοκιμασίας.

Ο πατέρας μας και η οικογένειά μας σεβαστήκαμε απόλυτα το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 1974. Η πρόβλεψη όμως του νόμου του 1994 για το θέμα της ιθαγένειας, προϊόν της τότε πολιτικής συγκυρίας, δεν άρμοζε προς έναν τέως αρχηγό του ελληνικού κράτους και ένα θεσμό που υπηρέτησε πιστά τη χώρα. Ο θάνατος του πατέρα μας έκλεισε έναν κύκλο.

Προϋπόθεση για την επιστροφή της ιθαγένειάς μας, ήταν να δηλώσουμε επώνυμο και επιλέξαμε αυτό που είχε επιλέξει και ο αποθανών θείος μας, Μιχαήλ Ντε Γκρες και είναι ό,τι πιο οικείο σε εμάς, αφού ουδέποτε η οικογένειά μας είχε επώνυμο.

Στα χρόνια που στερηθήκαμε την ιθαγένεια μας, ζήσαμε με το καθήκον και την τιμή να υπηρετούμε την πατρίδα μας με πίστη και αφοσίωση απ’ όπου και αν βρισκόμασταν, με όλες μας τις δυνάμεις. Οι ίδιες αρχές θα συνεχίσουν να καθορίζουν την πορεία της οικογένειάς μας».

Τι κέρδισε η κυβέρνηση και τι η τέως βασιλική οικογένεια

Ενώ από πολιτικής άποψης, το κυβερνών κόμμα ιδανικά σταματά τη διαρροή ψηφοφόρων προς το πιο συντηρητικό, παραδοσιακά φιλοβασιλικό άκρο του δεξιού φάσματος.

Σε σημειολογικό επίπεδο, υποχρεώνοντας τους τέως σε συνθηκολόγηση και δήλωση σεβασμού προς το θεμελιώδες άρθρο του Συντάγματος για τη φύση του πολιτεύματος, η κυβέρνηση κατήγαγε μια νίκη γοήτρου, την οποία λογικά εκτιμά το κεντρώο και προοδευτικό κοινό.

Σε μια παράδοξη διεργασία που εξελίχθηκε σε διάφορα στάδια στη διάρκεια του 2024, ο Παύλος ικανοποίησε τη μεγάλη επιθυμία του πατέρα του - και ταυτόχρονα την παραβίασε.

Διότι αφενός ο Κωνσταντίνος, ασχέτως των τριβών και των εντάσεων με την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση, δεν έπαψε ποτέ να θεωρεί τον εαυτό του Ελληνα - βασιλέα των Ελλήνων για την ακρίβεια. Και το ίδιο πίστευε για την οικογένειά του.

Αφετέρου, όμως, ο ίδιος αρνιόταν σθεναρά και επίμονα να συμβιβαστεί με την τυπική υποχρέωση της χρήσης ενός επωνύμου όπως κάθε άλλος κοινός Ελληνας πολίτης. Το βήμα αυτό εντέλει το έκανε ο πρωτότοκος γιος του, ο Παύλος.

Για τα τέσσερα αδέλφια και τα πέντε παιδιά του, αλλά πάντα εις το όνομα του πατρός του. Και μάλιστα, διαλέγοντας το «Ντε Γκρες», ένα επώνυμο που πιθανότατα δεν θα ενέκρινε ο Κωνσταντίνος.

Με καταλυτικά γεγονότα τον θάνατο του Κωνσταντίνου Β’ στις 10 Ιανουαρίου του 2023, τον δίαυλο επικοινωνίας που δημιουργήθηκε μεταξύ της κυβέρνησης και της τέως βασιλικής οικογένειας, μαζί με κάποια ανεπίσημα ιδιωτικά γεύματα στην περιώνυμη «Ράτκα» με συνδαιτυμόνες τον πρίγκιπα Νικόλαο και τον υπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Μάκη Βορίδη για τη διευθέτηση των λεπτομερειών ενός ιδιότυπου πλην αρκετά χαμηλόφωνου quid pro quo, πλέον δέκα μέλη της τέως βασιλικής δυναστείας αποκτούν (ή ανακτούν) την ελληνική ιθαγένεια.

Επιγραμματικά, ο Παύλος -στο εξής Ντε Γκρες- χρειάστηκε να δεσμευτεί ότι παραιτείται οριστικά από κάθε ενδεχόμενη βλέψη να αμφισβητήσει την τρέχουσα μορφή του πολιτεύματος, που ορίζεται ως προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Σε αντάλλαγμα αυτής της δήλωσης, το κράτος από την πλευρά του αποφάσισε να άρει τα σχετικά νομικά κωλύματα και να παραχωρήσει -ή να αποκαταστήσει, αν προτιμά κανείς- την ελληνική ιθαγένεια στα πέντε τέκνα του Κωνσταντίνου Β’, καθώς και σε πέντε από τα εγγόνια του.

Συγκεκριμένα, η δήλωση του Παύλου αναφέρει επί λέξει τα εξής: «Ο Παύλος και τα υπόλοιπα μέλη της τέως βασιλικής οικογένειας κατέθεσαν το πρωί της Πέμπτης στο Ληξιαρχείο Αθηνών έκθεση δήλωσης βάσει της παραγράφου 6 του νόμου 2215/1994 μέσω του πληρεξούσιου δικηγόρου τους. Ο Παύλος: Α) Ρητά και ανεπιφύλακτα σέβεται το Σύνταγμα της Ελλάδος, αποδέχεται και αναγνωρίζει το πολίτευμα της Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου 1974, με το οποίο καθορίστηκε κατά τρόπο μη υποκείμενο σε μεταβολή η μορφή του πολιτεύματος. Και Β) Ρητά και ανεπιφύλακτα παραιτείται από τις κάθε είδους διεκδικήσεις οι οποίες συνδέονται με την κατά το παρελθόν άσκηση του πολιτειακού πολιτεύματος αξιώματος ή της κατοχής οποιουδήποτε τίτλου». Στην ίδια δήλωση διευκρινίζεται ότι το επώνυμο που επέλεξαν τελικώς οι απόγονοι του Κωνσταντίνου είναι Ντε Γκρες (De Grece).

Το «όχι» της Αννας-Μαρίας

Στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, υπ’ αριθμόν 7035 με ημερομηνία δημοσίευσης 20 Δεκεμβρίου 2024 και με την υπογραφή του υπουργού Εσωτερικών Θεόδωρου Λιβάνιου, ανακοινώνεται ότι αποφασίστηκε «η αναγνώριση της ελληνικής ιθαγένειας του 1. (επώνυμο) ΝΤΕ ΓΚΡΕΣ, (όνομα) ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, (πατρώνυμο) ΠΑΥΛΟΣ, (μητρώνυμο) ΜΑΡΙ-ΣΑΝΤΑΛ». Ακολουθούν άλλες 9 πανομοιότυπες αποφάσεις -με τη σειρά που αναφέρονται στο ΦΕΚ- για την Αλεξία, τον Παύλο, τον Νικόλαο, τον Οδυσσέα-Κίμωνα, τον Κωνσταντίνο-Αλέξιο, τον Αριστείδη-Σταύρο, τη Θεοδώρα, τον Φίλιππο και τη Μαρία-Ολυμπία. Πρόκειται για τα παιδιά του Κωνσταντίνου και τα παιδιά του Παύλου. Για άπαντες εντέλλεται η εγγραφή τους στο δημοτολόγιο του Δήμου Αθηναίων.

Στην πράξη η δήλωση προς το Ληξιαρχείο, η οποία προηγήθηκε του ΦΕΚ, σημαίνει ότι ο Παύλος και τα τέσσερα αδέλφια του, ήτοι η Αλεξία, ο Νικόλαος, η Θεοδώρα και ο Φίλιππος, όπως και τα πέντε παιδιά του τέως διαδόχου, σύντομα θα είναι σε θέση να επιδεικνύουν διαβατήριο με το εθνόσημο της Ελλάδας, μαζί με εκείνο της Δανίας που χρησιμοποιούσαν μέχρι σήμερα.

Επίσης, ένα στοιχείο με ιδιαίτερη -κυρίως συμβολική- βαρύτητα είναι ότι μαζί με την ιθαγένεια τα άρρενα τέκνα του Παύλου αποκτούν αυτομάτως και την υποχρέωση να υπηρετήσουν στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις -η ηλικία τους είναι στρατεύσιμη- αν αποφασίσουν να αξιοποιήσουν οποιοδήποτε δικαίωμα συνοδεύει την ελληνική ιθαγένεια.

Η πρόθεση πάντως του Παύλου είναι τα αγόρια του να περάσουν από τις τάξεις του Ελληνικού Στρατού, κάτι που θεωρείται εξόχως τιμητικό στο πλαίσιο της φιλοπατρίας που προβάλλει διαχρονικά η οικογένεια.

Ο 57χρονος σήμερα Παύλος έχει πέντε παιδιά με τη σύζυγό του Μαρί-Σαντάλ: την 28χρονη Μαρία-Ολυμπία, τον Κωνσταντίνο-Αλέξιο (26 ετών), τον Αχιλλέα-Ανδρέα (24), τον Οδυσσέα-Κίμωνα (20) και τον Αριστείδη-Σταύρο (16). Από την άλλη, ένα εξίσου αξιοπρόσεκτο στοιχείο της όλης υπόθεσης αφορά την τέως βασίλισσα της Ελλάδος, τη χήρα του Κωνσταντίνου, Αννα-Μαρία.

Η οποία φέρεται ότι απαξιοί πλήρως να ακολουθήσει τη διαδικασία απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας, εμμένοντας στην πάγια και διά βίου ανένδοτη θέση του τεθνεώτος συζύγου της ότι «εγώ δεν έχω επώνυμο διότι ούτε η οικογένειά μου, η οποία προέρχεται από τη Δανία, έχει επώνυμο. Η δανική βασιλική οικογένεια δεν έχει επώνυμο».

Η στάση της Αννας-Μαρίας δημιουργεί μια νέα εστία αμηχανίας και αντιφάσεων γύρω από την τέως μοναρχική οικογένεια, το τι πραγματικά πιστεύουν οι συγγενείς του Κωνσταντίνου και πώς αυτοπροσδιορίζονται σε σχέση με την Ελλάδα.

Η Αννα-Μαρία παραμένει αφοσιωμένη στις αντιλήψεις όχι μόνο του Κωνσταντίνου, αλλά και των γαλαζοαίματων προγόνων της, εφόσον ανήκει και η ίδια στον βασιλικό οίκο της Δανίας - ως αδελφή της νυν βασίλισσας Μαργκρέτε, θυγατέρα του Φρειδερίκου του 9ου, εγγονή του Χριστιανού του 10ου της Δανιμαρκίας κ.ο.κ.

Αν όμως η απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας αφήνει την Αννα-Μαρία παγερά αδιάφορη -μολονότι διαμένει σχεδόν μόνιμα στην Αθήνα, όπως και ο Νικόλαος-, τότε εκ των πραγμάτων διαφοροποιείται από την επιλογή των παιδιών της και τη «συνθηκολόγηση» με την ελληνική κυβέρνηση και μάλλον εναντιώνεται σε αυτήν.

Εξάλλου ο Κωνσταντίνος τον Νοέμβριο του 1994 είχε φτάσει έως την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης αποδυόμενος σε έναν σκληρό νομικό αγώνα εναντίον του ελληνικού κράτους, διεκδικώντας ακριβώς την εξαίρεσή του από την υποχρέωση να φέρει επώνυμο, και συγκεκριμένα το «Γλύξμπουργκ», το οποίο ο ίδιος χαρακτήριζε υποτιμητικό, μια απροκάλυπτη και εσκεμμένη προσβολή της προσωπικότητάς του εκ μέρους της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Το επιχείρημα του Κωνσταντίνου το 1994 όταν κατήγγειλε στο Στρασβούργο την ελληνική κυβέρνηση συνίστατο στο ότι το «Γλύξμπουργκ» ήταν μια ονομασία γεωγραφικού σημείου, όχι οικογένειας ή οτιδήποτε άλλου συναφούς θα προσιδίαζε σε άνθρωπο, πολλώ δε μάλλον σε πρόσωπο αυθεντικής βασιλικής καταγωγής όπως εκείνος. «Είναι σαν να με λένε π.χ. Κένσινγκτον», έλεγε τότε ο τέως βασιλέας σε συνεντεύξεις του.

Παρεμπιπτόντως, η βασιλική οικογένεια της Βρετανίας, ίσως η πιο διάσημη και εμβληματική στον κόσμο, ήδη από το 1917 είχε βρει μια ευφυή λύση στο ονοματολογικό της: με διάταγμα του βασιλέα Γεωργίου Ε’ η δυναστεία υιοθέτησε το επώνυμο «Γουίνδσορ», το οποίο ήταν μεν τοπωνύμιο (ακριβώς όπως το «Γλύξμπουργκ» που απεχθανόταν ο Κωνσταντίνος), εξελίχθηκε όμως σε οικογενειακό όνομα.

Σε ό,τι αφορά την προσφυγή του 1994, ο τέως βασιλέας της Ελλάδας ισχυριζόταν ότι το να τον αποκαλούν «Γλύξμπουργκ» συνιστά παραβίαση της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του και είναι μια πράξη τιμωρητική και εκδικητική εις βάρος του, για την οποία ευθύνεται η ελληνική κυβέρνηση.

Προς επίρρωσιν της άποψής του, ο Κωνσταντίνος επικαλέστηκε απόφαση του πρωθυπουργού της Δανίας, ο οποίος το 1983 όριζε ότι «από την εποχή του Χριστιανού Θ’, προγόνου του Κωνσταντίνου, κανένας Δανός βασιλέας ή άλλο μέλος της οικογένειάς του δεν ονομάζεται “Γλύξμπουργκ” ή φέρει οποιοδήποτε άλλο επώνυμο». Ωστόσο, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν πείστηκε.

Και ενώ δικαίωσε τον Κωνσταντίνο σε σχέση με την περιουσία του στην Ελλάδα, απέρριψε ως αβάσιμες τις καταγγελίες για την ηθική βλάβη εξαιτίας της υποχρέωσης να υιοθετήσει κάποιο επώνυμο.

Ντε Γκρες, όπως Μισέλ

Μία άλλη -αρκετά παράδοξη- πτυχή των τελευταίων εξελίξεων με την ιθαγένεια της τέως βασιλικής οικογένειας σχετίζεται με το ίδιο το επώνυμο και την τεθλασμένη διαδρομή του στον χρόνο.

Η επινόηση και χρήση του «Ντε Γκρες» αποδίδεται στον πρίγκιπα Μιχαήλ ή Μισέλ, τον μετέπειτα διάσημο συγγραφέα δεκάδων επιτυχημένων ιστορικών μυθιστορημάτων, με πωλήσεις εκατομμυρίων αντιτύπων ανά τον κόσμο. Ο Μισέλ ντε Γκρες, μολονότι περίπου συνομήλικος με τον βασιλιά, στο γενεαλογικό δέντρο των συγγενών λογιζόταν ως θείος του Κωνσταντίνου.

Ηταν γιος του πρίγκιπα Χριστόφορου της Ελλάδας και της Δανίας, του πέμπτου κατά ηλικιακή σειρά γιου και τελευταίου από τα οκτώ παιδιά του Γεωργίου Α’ και της βασίλισσας Ολγας, του ηγεμονικού ζεύγους της Ελλάδας κατά την περίοδο 1863-1913.

Ο Γεώργιος Α’, μέλος των Σλέσβιχ - Χόλσταϊν - Σόντερμπουργκ - Γλύξμπουργκ, της μοναρχικής δυναστείας της Δανίας, ήταν ο γενάρχης της βασιλικής οικογένειας και προπάππος του Κωνσταντίνου Β’, προ-προπάππος του Παύλου κ.λπ.

Ο Μισέλ μεγάλωσε εκτός Ελλάδος και στη χώρα ήρθε για πρώτη φορά το 1964, σε ηλικία 25 ετών, ωθούμενος από μια ασυνήθιστη αίσθηση καθήκοντος για την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Ασφαλώς ήταν ευπρόσδεκτος στα βασιλικά ανάκτορα των Αθηνών και λέγεται ότι ο βασιλιάς Παύλος, ο πατέρας του Κωνσταντίνου, φερόταν στον Μισέλ σαν να ήταν δικό του παιδί.

Το 1965, ωστόσο, όταν ο Μιχαήλ γνωστοποίησε την πρόθεσή του να παντρευτεί μια Ελληνίδα κοινή θνητή και όχι κάποια από τον κύκλο των ευγενών, της αυλής κ.λπ., ήρθε αντιμέτωπος με τον άκαμπτο ηθικό κώδικα του βασιλικού οίκου, ο οποίος απέκλειε το ενδεχόμενο ενός τέτοιου γάμου.

Εκτός εάν ο Μιχαήλ απεμπολούσε τον πριγκιπικό τίτλο του, καθώς και την όποια θέση του στη σειρά διαδοχής για τον θρόνο του ελληνικού βασιλείου.

Οπως αποδείχθηκε, ο έρωτας του Μιχαήλ με τη Μαρίνα Καρέλλα ήταν σαρωτικός και ανίκητος, οπότε, όταν εκείνος παραιτήθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη από τίτλους και προσδοκίες για το στέμμα, υποβιβάστηκε σε έναν απλό πολίτη.

Ο ανιψιός του, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, έγινε και κουμπάρος του, σε γαμήλια τελετή που πραγματοποιήθηκε στα ανάκτορα, περνώντας τα στέφανα στο κεφάλι της εικαστικού Μαρίνας Καρέλλα και του Μισέλ, το επώνυμο του οποίου θα ήταν στο εξής Ντε Γκρες. Ετσι, η επιλογή του επωνύμου θα αποδεικνυόταν απίθανα διορατική, εφόσον 60 χρόνια αργότερα θα αποσπούσε την προτίμηση των απογόνων του Κωνσταντίνου.

Από μια άλλη άποψη, όμως, το «Ντε Γκρες» ίσως δεν θα ενέπνεε ιδιαίτερα τον ίδιο τον τέως βασιλέα, αφού ταυτίστηκε με ένα πρόσωπο που προέκρινε τον βίο του λαϊκού, κοινού πολίτη και απαρνήθηκε το βασιλικό μεγαλείο, την αίγλη και το κύρος του επίζηλου, πλην κληρονομικού τίτλου ευγενείας με τον οποίο γεννήθηκε.

Επομένως, είναι ακόμη και ειρωνικό ότι τα παιδιά και τα εγγόνια του τέως βασιλέα των Ελλήνων θα πορεύονται στο εξής με το όνομα που σκαρφίστηκε ένας αποσυνάγωγος, ένας προθύμως και αυτοβούλως αποσκιρτήσας από τον βασιλικό οίκο.

Επιπλέον, ο Μισέλ ντε Γκρες ήταν ο μόνος από τη βασιλική δυναστεία ο οποίος δεν χρειάστηκε να διαφύγει από την Ελλάδα ύστερα από το αποτυχημένο αντι-πραξικόπημα που επιχείρησε ο Κωνσταντίνος τον Δεκέμβριο του 1967. Παρά τη στενή συγγενική σχέση του με τον άνακτα, ο Μισέλ ντε Γκρες δεν απασχόλησε τη χούντα των συνταγματαρχών.

Η υιοθέτηση του κοσμικού επωνύμου, έστω και ξενικού, έγινε η ασπίδα προστασίας και η ασυλία του. Και πριν από 20 χρόνια ο Μισέλ έγινε για μία ακόμη φορά πρόδρομος, όταν ακολούθησε τη διαδικασία των δηλώσεων που τώρα υποβάλλουν ο Παύλος και οι συγγενείς του. Τότε ο Μισέλ ντε Γκρες (ο οποίος απεβίωσε στο τέλος του φετινού Ιουλίου) είχε εξασφαλίσει την ελληνική ιθαγένεια για τον ίδιο και τις δύο κόρες του.

Το φινάλε ενός σίριαλ

Η αφαίρεση της ιθαγένειας -και των δικαιωμάτων τους στα βασιλικά κτήματα, στο Τατόι κ.α.- έγινε με τον λεγόμενο «νόμο Βενιζέλου», τον 2215 του 1994, ως ένα περαιτέρω και τελειωτικό μήνυμα προς τους τέως ότι είναι ανεπιθύμητοι στην Ελλάδα.

Το υπόβαθρο αυτής της έχθρας είχε δημιουργηθεί αν όχι με τους αμφιλεγόμενους χειρισμούς του νεαρού και άπειρου άνακτος πριν από το πραξικόπημα του 1967 και στην πρώτη φάση της δικτατορίας, σίγουρα όμως με το δημοψήφισμα του 1974 και το «Ναι» ή «Οχι» στον θεσμό της βασιλείας.

Ο ελληνικός λαός απεφάνθη με ένα συντριπτικό ποσοστό 69,2% υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας και η οικογένεια του τέως αναγκάστηκε να εγκατασταθεί μόνιμα στο εξωτερικό.

Ο Κωνσταντίνος, μολονότι επισήμως δήλωνε σεβασμό και υποταγή στη βούληση του κυρίαρχου λαού, σύμφωνα με ορισμένες ιστορικές πηγές, φέρεται να είχε εμπλακεί ακόμη και σε ένα σχέδιο συνωμοσίας που αποσκοπούσε στην ανατροπή του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και της πρώτης δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης μετά την επταετή δικτατορία.

Στα χρόνια που ακολούθησαν το δημοψήφισμα και την κατ’ ουσίαν αποπομπή τους, οι επισκέψεις του Κωνσταντίνου και της οικογένειάς του στην Ελλάδα αντιμετωπίζονταν ως μια ανυπόφορη ενόχληση, ως πρόσχημα για τη διέγερση διχαστικών διλημμάτων και παθών - αν όχι ως απειλή για την παλινόρθωση της εν Ελλάδι μοναρχίας.

Το αποκορύφωμα αυτού του «ψυχρού πολέμου» αλά ελληνικά ήταν βεβαίως η κωμικοτραγική υπερβολή της 12ης Φεβρουαρίου 1981, όταν δεν επετράπη στον Κωνσταντίνο και τους οικείους του να παραμείνουν στη χώρα παρά μόνο για έξι ώρες, παρόλο ότι ο λόγος της έλευσής τους ήταν η κηδεία της βασίλισσας Φρειδερίκης.

Η saga του επωνύμου εξακολούθησε να ανακινείται από καιρού εις καιρόν χωρίς να καταλήγει πουθενά, ακολουθώντας μια διαδρομή παράλληλη με το μπρα ντε φερ ανάμεσα στους τέως και το ελληνικό κράτος για τη βασιλική περιουσία.

Το 1991 συνήφθη συμφωνία του Κωνσταντίνου με την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η οποία κυρώθηκε διά νόμου το 1992. Εντούτοις, η υποτιθέμενη διευθέτηση των περιουσιακών, φορολογικών κ.λπ. εκκρεμοτήτων δεν προχώρησε σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, καθώς εν τω μεταξύ το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στη διακυβέρνηση.

Κάποιες επισκέψεις του Κωνσταντίνου στην Κρήτη και τη Μάνη ερέθισαν την πάγια αντιπάθεια του Ανδρέα Παπανδρέου προς τον τέως, αντιμετωπίστηκαν ως θρασείες προκλήσεις και τελικώς οδήγησαν στην αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας με τον 2215/1994.

Βεβαίως, ο Κωνσταντίνος δεν σταμάτησε να επισκέπτεται την Ελλάδα, ταξιδεύοντας κατ’ ανάγκην με ένα διαβατήριο που δεν ανέγραφε πλέον «Κωνσταντίνος, τέως βασιλεύς των Ελλήνων», όπως στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, αλλά «Constantine de Grecia».

Περίπου στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κάθε φορά που κλείνονταν καταλύματα στο επώνυμο «Ντε Γκρέτσια» για ολιγοήμερες διακοπές κ.λπ.. οι εφημερίδες, εν είδει παραπολιτικών σχολίων, συνήθιζαν να ειρωνεύονται το καινοφανές επώνυμο του τέως άνακτος. Ενδεχομένως μια παρεμφερής αντίδραση θα παρατηρείται και για το «Ντε Γκρες» εγχωρίως, κάτι που ουδόλως θα πτοήσει τους άμεσα ενδιαφερόμενους.

Οι οποίοι άλλωστε δεν θα σταματήσουν να περιφέρονται ανά τον κόσμο απολαμβάνοντας προσφωνήσεις του τύπου «αυτού υψηλότης», «πρίγκηπας», «διάδοχος» κ.λπ.

Ο βασιλικός τίτλος είναι κάτι σαν ανεξίτηλο brand name, κάτι που δεν ισχύει με την όψιμη υιοθεσία ενός επωνύμου. Το ότι οι ίδιοι οι τέως αποδέχτηκαν ότι οι τίτλοι τους απαγορεύονται από το ελληνικό Σύνταγμα ή ότι δεν έχουν καμία διάθεση να τους αξιοποιήσουν πολιτικά στην Ελλάδα είναι σχεδόν επουσιώδες.

Ειδήσεις σήμερα:

Ο Μιχάλης Μητρούσης θα χειρουργηθεί εντός της ημέρας μετά το σοκαριστικό τροχαίο που είχε στη Συγγρού

Έδεσσα: Το σπίτι... οφθαλμαπάτη που έκανε θραύση στο TikTok

Τομ Χανκς: Ανησυχία για την υγεία του μετά την εμφάνισή του στο Saturday Night Live - Έτρεμαν τα χέρια του