ΣτΕ: Περιορισμός της ελευθερίας η απαγόρευση καπνίσματος, είναι όμως θεμιτός

Περιορισμό στην ελευθερία όσων επιλέγουν να καπνίζουν αποτελεί, σύμφωνα με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η απαγόρευση καπνίσματος σε καφετέριες, καφενεία, ταβέρνες, μπαρ και άλλους τέτοιου είδους χώρους.

Ωστόσο, η απαγόρευση αυτή είναι θεμιτή, κατά το ΣτΕ, διότι το σχετικό μέτρο στηρίζεται στο άρθρο 21 παράγραφος 3 του Συντάγματος, που προβλέπει την υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την προστασία της υγείας των πολιτών.

Με το σκεπτικό αυτό, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας απέρριψε προσφυγές που είχαν καταθέσει ο «Πανελλήνιος Σύνδεσμος Κέντρων Εστίασης και Διασκέδασης» και 150 επιχειρηματίες, οι οποίοι ζητούσαν να ακυρωθεί η από 25.8.2010 υπουργική απόφαση που απαγόρευσε το κάπνισμα στις επιχειρήσεις τους και προβλέπει την επιβολή προστίμων στους παραβάτες.

Οι προσφεύγοντες υποστήριζαν πως η ολική απαγόρευση του καπνίσματος στις επιχειρήσεις τους είναι αντίθετη στις συνταγματικές αρχές της ισότητας, της αναλογικότητας και της οικονομικής και επαγγελματικής ελευθερίας των πολιτών.

Μάλιστα, όπως ανέφεραν η ολική απαγόρευση σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, τις αλλεπάλληλες αυξήσεις στους φόρους, έχει ως αποτέλεσμα να πλήττεται σφοδρά η επαγγελματική τους δραστηριότητα και να χάνουν το 70%-90% της πελατείας τους.

Το ΣτΕ με σειρά αποφάσεών τους (4171-4177/2012) έκρινε ότι πράγματι η ολική απαγόρευση καπνίσματος  «συνιστά σημαντικό περιορισμό στην ελευθερία των ανθρώπων οι οποίοι επιλέγουν να καπνίζουν αλλά και στην ελευθερία ασκήσεως του επαγγέλματος των ιδιοκτητών των καταστημάτων, καθώς πλέον δεν θα μπορούν να επιτρέπουν σε πελάτες τους να καπνίζουν εντός των καταστημάτων τους, με αποτέλεσμα να χάνουν μεγάλο μέρος της πελατείας τους.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις αποφάσεις το ΣτΕ,  η απαγόρευση καπνίσματος σε τέτοιους χώρους στηρίζεται στην συνταγματική επιταγή που υποχρεώνει την πολιτεία να λαμβάνει μέτρα για την προστασία της υγείας των πολιτών και δεν είναι αντίθετη στη διάταξη του άρθρου 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος, καθόσον συνιστά θεμιτό περιορισμό της ελευθερίας εν γένει και της επαγγελματικής ελευθερίας των ιδιοκτητών. 

Και αυτό διότι «επιβάλλεται κατά τρόπο γενικό και αντικειμενικό, τελεί δέ σε συνάφεια προς το αντικείμενο της ρυθμίσεως και τον επιδιωκόμενο με αυτή σκοπό δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος συνίσταται στην προστασία των πολιτών από τους κινδύνους που εγκυμονεί το κάπνισμα για την υγεία τους, τόσο των καπνιζόντων, όσο, και κυρίως, εκείνων που υφίστανται τις επιδράσεις του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους».

Ακόμη στις αποφάσεις του ΣτΕ αναφέρεται πως η ολική απαγόρευση καπνίσματος «δικαιολογείται και από την ανάγκη της προστασίας και της μη περαιτέρω επιβαρύνσεως του συστήματος της κοινωνικής ασφαλίσεως των πολιτών, το οποίο κατοχυρώνεται από τη διάταξη του άρθρου 22 παράγραφος 5 του Συντάγματος, από τις δαπάνες που θα υποβληθεί αυτό για την αντιμετώπιση των ασθενειών που προκαλούνται από το κάπνισμα».

Μάλιστα, στις αποφάσεις γίνεται επίκληση, μεταξύ άλλων, στατιστικών στοιχείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας,  σύμφωνα με τα οποία 3,5 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο οφείλονται στο κάπνισμα.