Ο Αγγλος πρεσβευτής, ο σύζυγός του και οι λεπροί από το «Νησί»

«Με κάνετε και κοκκινίζω» είναι η αυθόρμητη απάντηση του νέου Βρετανού πρεσβευτή στη χώρα μας κ. Τζον Κίτμερ στο σχόλιό μου για τα άψογα ελληνικά του, ο οποίος αγαπάει από καρδιάς οτιδήποτε ελληνικό: από τη λογοτεχνία και την ποίησή μας -την οποία σπουδάζει κιόλας- μέχρι τα βράδια στα θερινά σινεμά και το φαγητό.

Γνωρίζοντας και μιλώντας πολύ καλά τη γλώσσα μας, χωρίς ίχνος προφοράς, και με τη ζέση ενός ανθρώπου που έχει ονειρευτεί και αγαπήσει την Ελλάδα, έχει μετατρέψει, εδώ και κάποιους μήνες, την κατοικία του σε κέντρο υποδοχής του ελληνικού πολιτισμού. Σε αντίθεση με προηγούμενους πρεσβευτές που έδιναν προτεραιότητα, αν και φιλέλληνες, στους Βρετανούς επισκέπτες τους, ο κ. Κίτμερ προτιμάει να ακούει ελληνικές ιστορίες από τους φίλους του, να εξηγεί τους λόγους που αγάπησε από μικρό παιδί τα νησιά μας και να μιλάει με άνεση στη μητρική μας γλώσσα. Αν και μικρόσωμος, τα έχει βάλει με... τέρατα, όπως ολόκληρη η Ελληνική Γραμματεία και Ιστορία, τις οποίες μελετάει με ενδιαφέρον από το σχολείο ακόμη. «Ημουν εγώ που επέλεξα το συγκεκριμένο σχολείο που δίδασκε αρχαία ελληνικά», λέει με περηφάνια, κάτι που μεθόδευσε στη συνέχεια των σπουδών του ακολουθώντας κλασικές σπουδές στην Οξφόρδη και κάνοντας αυτή τη στιγμή το διδακτορικό του στον άγνωστο στους Βρετανούς Γιάννη Ρίτσο - και μάλιστα στο Kings College του Λονδίνου.

Την αγάπη για την Ελλάδα ομολογεί ότι του την κληροδότησε ο πατέρας του, ο οποίος ταξίδευε συχνά στη χώρα μας ως επιχειρηματίας και του κουβαλούσε τα memorabilia που συνηθίζουν να αγοράζουν οι τουρίστες: κομπολόγια, σπαρτιάτικα κράνη και τσολιαδάκια, τα οποία όμως εκείνος αγάπησε για πάντα. Δεν τα είδε ως ειρωνικά σκεύη μιας Ιστορίας, αλλά ως fragmenta ενός πολιτισμού που έχει αφήσει την ψυχική του σφραγίδα στο φορτωμένο με διακρίσεις βιογραφικό του Βρετανού πρεσβευτή. Ετσι μεγαλώνοντας δεν ξέχασε τους ελληνικούς καλλιτεχνικούς ρυθμούς, ούτε όταν χρειάστηκε να σταδιοδρομήσει σε πιο γραφειοκρατικά μέρη, σε διάφορα μέρη της Ευρώπης. Αποτύπωσε άρτια λέξεις, εικόνες και χρώματα από την κουλτούρα μας που ούτε καν εμείς σήμερα θυμόμαστε - γιατί, αλήθεια, ποιος μπορεί να αναφέρει στον καθημερινό του λόγο τη λέξη «μοσχοβολιά» που με άνεση χρησιμοποιεί ο Βρετανός πρεσβευτής; Οι υπάλληλοι της πρεσβείας ομολογούν ότι του αρέσει να περιεργάζεται κάθε ελληνικό κείμενο με λεπτομέρεια και να έχει λόγο σε συγκεκριμένες διατυπώσεις.




Αλλά δεν είναι μόνο αυτά στα οποία διαφέρει ο Βρετανός πρεσβευτής Τζον Κίτμερ: είναι χαλαρός με τους καλεσμένους του και φροντίζει να τους συνοδεύει στη βεράντα της πανέμορφης κατοικίας του κάθε φορά που προτιμούν να το σκάνε για ένα τσιγάρο - όπως αυτή την αφιερωμένη στη Βικτόρια Χίσλοπ ξεχωριστή βραδιά. Κυρίως, όμως, ακολουθώντας το παράδειγμα του ίδιου του ποιητή που τόσο αγαπά, του Γιάννη Ρίτσου, και πρωτύτερα του λόρδου Βύρωνα, το φημισμένο πορτρέτο του οποίου, φιλοτεχνημένο από τον Τόμας Φίλιπς, στολίζει για χρόνια τα ενδότερα του χώρου, φροντίζει να υποδέχεται τους καλεσμένους του συνοδευόμενος από τον αγαπημένο σύζυγό του Ντέιβιντ.




Εχοντας νομιμοποιήσει τη σχέση του προτού ακόμη επικυρωθεί από τη Μεγάλη Βρετανία -τη 15η χώρα που φρόντισε να το κάνει μαζί με τη Γαλλία, γιατί στην Ελλάδα έχουμε ακόμη μέλλον - και ακολουθώντας το πρωτόκολλο, παραβρίσκεται με τον έτερόν του ήμισυ στην υποδοχή σπάζοντας στην πράξη τις προκαταλήψεις. Ξέρει εξάλλου ότι κομμάτια της παραδοχής του φωλιάζουν στην ελληνική ποίηση -Καβάφη και Ρίτσο που τόσο αγαπά-, εμπνέονται από το αρχαιοελληνικό κάλλος, φλερτάρουν με την αποθέωση της ομορφιάς και του ηδυσμένου λόγου. Και αυτή τη βρίσκει κανείς σε αφθονία σε αυτή την κατοικία, ακόμη και στα πανέμορφα έπιπλα, που μοιάζουν λες και είχαν συμμετάσχει κι αυτά στις σπουδαίες ιστορικές στιγμές που έζησε η πρεσβευτική κατοικία, αλλά στάθηκαν περήφανα εκεί αψηφώντας το πέρασμα των χρόνων.




Πάει, άλλωστε, σχεδόν ένας αιώνας από τότε που η σύζυγος του Ελευθέριου Βενιζέλου, η Ελενα Σκυλίτση, ζητούσε από τον αρχιτέκτονα Μεταξά -το 1935- να οικοδομήσει μια μεγαλοπρεπή οικία, ικανή να φιλοξενεί τις σπουδαίες ιστορικές προσωπικότητες της εποχής. «Το γεγονός ότι το σπίτι φτιάχτηκε γι’ αυτό τον λόγο με τεράστιους χώρους υποδοχής είναι κάτι που διευκολύνει και τη σημερινή εύρυθμη λειτουργία του», παραδέχεται υπάλληλος της πρεσβείας, η οποία εξηγεί ότι λίγα πράγματα χρειάστηκαν να αλλάξουν από τότε που η χήρα Βενιζέλου πουλούσε το σπίτι, έναν μόλις χρόνο μετά την κατασκευή του, στη βρετανική πρεσβεία. Τα αριστοκρατικά περσικά χαλιά είναι αυθεντικά και χρονολογούνται από τότε, όπως και πολλά από τα έπιπλα ή οι αριστουργηματικοί πολυέλαιοι που δίνουν αίγλη στον χώρο και στη βραδιά. Ο εύχαρις πρεσβευτής είναι συγκινητικός στα όσα λέει για την Ελλάδα, επιμένοντας ότι «δεν μπορείς να αγαπήσεις πραγματικά τη χώρα αν δεν ξέρεις τη γλώσσα, δεν έχεις μαγευτεί από τη μουσικότητα και την εσωτερική ομορφιά της».




Από τα αξέχαστα αυτά καλοκαίρια στην Ελλάδα, τα οποία ο κ. Κίτμερ ανακαλύπτει ακόμη -περιγράφει δε ενθουσιασμένος το τελευταίο του ταξίδι στη Ρόδο στην απέραντη βεράντα, την πιο όμορφη που έχω δει στη ζωή μου- ανάμεσα σε ένα πανδαιμόνιο από εσπεριδοειδή, αμυγδαλιές, απαλό φρέσκο γρασίδι και κουτσουπιές. «Κύριε πρέσβη, μας κακομαθαίνετε!» είναι η αυθόρμητη ατάκα που έρχεται στο στόμα όλων - και ας είναι απόλυτα κλισέ για έναν άνθρωπο που ονειρεύτηκε τις ελληνικές λέξεις και ομολογεί ότι πάνω σε αυτές στραφταλίζει η απέριττη αλήθεια τους. «Τα σπίτια μας είναι χτισμένα πάνω σε άλλα σπίτια ευθύγραμμα, μαρμάρινα, και εκείνα πάνω σε άλλα», είναι οι αγαπημένοι του στίχοι από τον Ρίτσο με τους οποίους φρόντισε να σφραγίσει την άφιξή του στη χώρα μας - και είναι τουλάχιστον παρήγορο να ξέρει κανείς ότι κάποιοι ξένοι αγαπούν τόσο πραγματικά και συμβολικά αυτή τη γη. «Πόσοι αλήθεια μη φιλέλληνες μπορούν να αντιληφθούν πραγματικά τη λέξη "κουκουλοφόρος";» αναρωτιέται ο πρεσβευτής σε άψογα ελληνικά, μια ερώτηση που μπορεί να κάνει μόνο κάποιος που έχει δει την άλλη πλευρά του ελληνικού φεγγαριού.

Βικτόρια Χίσλοπ Vs Βικτόρια Μπέκαμ «Πριν από έναν χρόνο είχα βρεθεί στην πρεσβεία μαζί με τον Ντέιβιντ Μπέκαμ, αλλά οι ικανότητές μου στο ποδόσφαιρο είναι λιγότερες από ό,τι στον λογοτεχνικό λόγο», είπε ξεκινώντας την ομιλία της η Βικτόρια Χίσλοπ στα ελληνικά, με το γνωστό βρετανικό, φλεγματικό χιούμορ, που δεν άφηνε όμως αμφιβολίες για την ανεξίτηλη σφραγίδα που έχει βάλει στους χώρους της πρεσβείας ο διάσημος ποδοσφαιριστής. «Ο πανζουρλισμός που είχε δημιουργηθεί όταν είχε έρθει εδώ ο Μπέκαμ δεν έχει προηγούμενο», μας λέει υπάλληλος της πρεσβείας, συγκρίνοντας την άφιξη του κόσμου μόνο με τις ημέρες του θανάτου της πριγκίπισσας Νταϊάνα, τότε που ο κόσμος είχε αρχίσει να συρρέει από νωρίς για να αφήσει το δικό του λουλούδι. «Με τον Μπέκαμ ήθελαν να φωτογραφηθούν όλοι -γυναίκες, μεγάλοι, ηλικιωμένοι, παιδιά- και εκείνος δεχόταν να το κάνει με όλους χωρίς βεντετισμούς», ομολογούν οι άνθρωποι που ζουν τις επίσημες δεξιώσεις του πρεσβευτή από κοντά χρόνια τώρα. Σε λίγες μέρες μάλιστα οι ένοικοι της πρεσβείας ετοιμάζονται να υποδεχθούν τη δικιά μας Σοφία Κοκοσαλάκη με αφορμή τα γενέθλια της βασίλισσας. Η Βικτόρια Χίσλοπ, πάντως, χάριν της οποίας διοργανώθηκε η ειδικά αφιερωμένη σε αυτήν τιμητική βραδιά, μοιάζει με τακτική θαμώνας, αφού θεωρείται πλέον πρέσβειρα της ελληνοβρετανικής φιλίας και μια Βρετανίδα που έχει τιμήσει τη χώρα μας όσο λίγες. Την υπερασπίστηκε σε δύσκολες στιγμές στα ξένα έντυπα, την εξύμνησε μέσα από τα βιβλία της που έγιναν πρώτα μπεστ σέλερ στη χώρα της, στη Μεγάλη Βρετανία και μετά στην Ελλάδα. «Αν δεν είχε τύχει να ταξιδέψω στην Ελλάδα, να αγαπήσω το τοπίο και να μαγευτώ, δεν θα είχα γράψει μια λέξη ελληνικά», μας λέει με εξομολογητική διάθεση μιλώντας ελληνικά η πετυχημένη συγγραφέας του «Νησιού» και του πρόσφατου «Ο τελευταίος χορός», με διηγήματα με φόντο τη χώρα μας. «Αρχίζω πλέον να καταλαβαίνω ότι μέρος του έργου μου δεν είναι μόνο να αλλάξει η οπτική των ξένων προς την Ελλάδα, αλλά και των ντόπιων προς τη χώρα τους. Γι’ αυτό προσπαθώ να πείσω τους ίδιους τους Ελληνες πόσο όμορφη και ενδιαφέρουσα μου φαίνεται η Ελλάδα. Υπέροχο φως, σπουδαία ομορφιά, θερμοί άνθρωποι», είναι για τη γνωστή συγγραφέα τα βασικά χαρακτηριστικά της αγαπημένης της χώρας. Δεν ξεχνάει, επίσης, τις υπέροχες στιγμές που πέρασε με τους φίλους της τον καιρό που γυριζόταν η τηλεοπτική σειρά,  γι’ αυτό και φρόντισε να τους έχει κοντά της τη συγκεκριμένη βραδιά στην πρεσβευτική κατοικία. Θερμές αγκαλιές αντάλλαξε η Χίσλοπ με την πάντα κομψή Κατερίνα Λέχου, τον Τάσο Νούσια, τον Νίκο Ορφανό, τον σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη, ο οποίος μάλιστα έσπευσε να διαψεύσει τις φήμες που τον θέλουν να γυρίζει το «Νήμα» της Βικτόρια Χίσλοπ σε νέο σίριαλ. «Πολύ θα το ήθελα, αλλά οι καιροί είναι δύσκολοι», μας είπε σχολιάζοντας τον θόρυβο που έχει δημιουργηθεί γύρω από το όνομά του. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης ο συνθέτης του «Νησιού» ταλαντούχος και διεθνώς αναγνωρισμένος Μίνως Μάτσας μαζί με τον πατέρα του Μάκη Μάτσα, της γνωστής δισκογραφικής εταιρείας. Αργότερα η ομήγυρη μεγάλωσε κι άλλο με την άφιξη του Μιχάλη Χατζηγιάννη και της Ελεωνόρας Ζουγανέλη. Ιδιαίτερα χαρούμενη η Βικτόρια Χίσλοπ, φαινόταν ευδιάθετη μέσα στην αρχαιοελληνικής κοπής, πολύ κομψή τουαλέτα της. «Οσα περισσότερα μαθαίνω για την Ελλάδα τόσο πιο βαθιά γίνεται η αγάπη μου γι’ αυτήν» ήταν η φράση της που δεν μπορεί να μην αποτυπωθεί αυτές τις δύσκολες μέρες, όπου η γνώση μάλλον σκοτώνει παρά σε κάνει πιο ρομαντικό. Στο όμορφο όμως σπίτι του Βρετανού πρεσβευτή τα πάντα φαίνονται υπέροχα αντεστραμμένα: από τη φιλελληνική ατμόσφαιρα μέχρι τους ανθισμένους κήπους στην καρδιά του Κολωνακίου. Εχεις δε την αίσθηση ότι μια αλμύρα καταφτάνει από τη θάλασσα ή από κάποιο αγαπημένο στη Χίσλοπ ελληνικό «Νησί».