Ανεξάρτητο Πριγκιπάτο Μυκόνου
08.07.2013
11:12
- Μόνο εδω δεν ξέρουν τι πάει να πει κρίση
- Οι Μυκονιάτες κλείνουν την πόρτα στην... τρόϊκα, ζούν το τουριστικό
τους θαύμα και δηλώνουν οτι δεν έχουν ανάγκη την υπόλοιπη Ελλάδα
- Ακρίβεια, ανασφάλιστη εργασία και τα σκουπίδια στους δρόμους οι μεγάλες πληγές.
- Εκατοντάδες νέοι εργάζονται σε "τουριστικές δουλειές του ποδαριού" χωρίς ασφάλιση
Στα 60 περίπου χρόνια τουριστικής ιστορίας του νησιού, από την εποχή που σαν γάτες πάταγαν το πόδι τους στο νησί η Μελίνα Μερκούρη, ο Δημήτρης Καρέλας και ο Ζάχος Χατζηφωτίου μέχρι σήμερα που Λιβανέζοι ξεφορτώνουν πακτωλούς χρημάτων και γεμίζουν πισίνες με σαμπάνια Cristal για πλάκα, η Μύκονος φαίνεται να ζει σε άλλο πλανήτη.
Κάποτε ήταν το περιώνυμο greek chic με τον εξαγνιστικό αέρα και τα πνεύματα της Δήλου που έφερναν στο νησί τους μποέμ, ωραίους και ωραίες της εποχής, θεσπίζοντας την ελληνική βερσιόν του μύθου των Χάμπτονς, του παραθαλάσσιου παραδείσου δύο ώρες από τη Νέα Υόρκη.
Αργότερα ήταν η ακολασία του τρίπτυχου sex, drugs and rock ’n’ roll που αναβίωνε το άσωτο πνεύμα του «Studio 54», με πλούσιους και καλλονές να χάνουν το μυαλό τους δίπλα σε drag queens και καλοζωισμένους χίπηδες που άφηναν τα απομεινάρια μιας νύχτας κραιπάλης στους ασβεστωμένους τοίχους της Χώρας. Και πιο μετά ήρθαν οι πιτσιρικάδες με το πλοίο της γραμμής, αποφασισμένοι να αφήσουν τα κόκαλά τους στα πεζούλια -ως μια ιδιότυπη τελετή μύησης στο περίφημο ελευθεριάζον μυκονιάτικο πνεύμα που επέβαλλε ποτάμια μπίρας και τεκίλας-, ημιλιπόθυμοι από το αλκοόλ και ενίοτε ημίγυμνοι.
Κάποτε ήταν το περιώνυμο greek chic με τον εξαγνιστικό αέρα και τα πνεύματα της Δήλου που έφερναν στο νησί τους μποέμ, ωραίους και ωραίες της εποχής, θεσπίζοντας την ελληνική βερσιόν του μύθου των Χάμπτονς, του παραθαλάσσιου παραδείσου δύο ώρες από τη Νέα Υόρκη.
Αργότερα ήταν η ακολασία του τρίπτυχου sex, drugs and rock ’n’ roll που αναβίωνε το άσωτο πνεύμα του «Studio 54», με πλούσιους και καλλονές να χάνουν το μυαλό τους δίπλα σε drag queens και καλοζωισμένους χίπηδες που άφηναν τα απομεινάρια μιας νύχτας κραιπάλης στους ασβεστωμένους τοίχους της Χώρας. Και πιο μετά ήρθαν οι πιτσιρικάδες με το πλοίο της γραμμής, αποφασισμένοι να αφήσουν τα κόκαλά τους στα πεζούλια -ως μια ιδιότυπη τελετή μύησης στο περίφημο ελευθεριάζον μυκονιάτικο πνεύμα που επέβαλλε ποτάμια μπίρας και τεκίλας-, ημιλιπόθυμοι από το αλκοόλ και ενίοτε ημίγυμνοι.
Σούσι και ξερό ψωμί για τους Γιαπωνέζους τουρίστες στις ξαπλώστρες της Ψαρούς
Μέχρι που ήρθαν τα 90ς και οι άνεμοι έφεραν νέα χούγια στο νησί, με την κοσμοπολίτικη ιστορία να καταχωνιάζεται ως κειμήλιο στα σεντούκια και τη Μύκονο να θυμίζει Κηφισιά που από τόπος αναψυχής και εξοχικών κατοικιών μεταμορφώθηκε σε αστική περιοχή. Είναι η εποχή του lifestyle, του νεοπλουτισμού, των must, των in και out, των πάρτι της ξιπασιάς, των παπαράτσι, των celebrities και της βίλας με ονοματεπώνυμο - από αυτές που γέμιζαν περιοδικά διακόσμησης, με τους ιδιοκτήτες να περιγράφουν με ποζάτο χαμόγελο αυτοπεποίθησης το προσωπικό τoυς success story με φόντο το Αιγαίο και τον μίνιμαλ καναπέ βεράντας από τον Βαρβέρη. Στη Μύκονο πια χωράνε όλοι. Πιτσιρικάδες με τα σουβλάκια στο χέρι να στριμώχνονται δίπλα σε πολυπροβεβλημένους εκδότες και νεόπλουτους επιχειρηματίες, ενώ οι Ιταλοί ήταν οι μόνοι τουρίστες που έκαναν αισθητή την παρουσία τους τον Αύγουστο, αφού οι ξένοι μεγιστάνες και κοσμοπολίτες του παρελθόντος λάκισαν προς άλλους, πιο εκλεκτικούς προορισμούς. Μικρό το κακό για τον τουριστικό τορβανά, αφού κι αν έφυγε το παλιό χρήμα, ήρθε το νέο να καλύψει τα κενά. Οσο για τους «παλαιοημερολογίτες» λάτρεις του ρετρό κοσμοπολιτισμού, ας πάρουν την γκρίνια τους κι ας αράξουν αλλού. Τη Μύκονο δεν την αγγίζει τίποτα και όσο τα άλλα νησιά παραπαίουν έρμαια της κάθε κυβερνητικής πολιτικής, εκείνη σηκώνει την παντιέρα της αντίστασης καταρρίπτοντας κάθε χρόνο και νέο ρεκόρ τουριστικών αφίξεων - με μέτρο σύγκρισης ένα προηγούμενο δικό της.
Ο Μάρκος Δακτυλίδης, ιδιοκτήτης της αλυσίδας «Myconian Collection», με έξι πολυτελή ξενοδοχεία στις πιο γνωστές παραλίες της Μυκόνου
Πριν από τα ζοφερά χρόνια του μνημονίου, άπαντες -από περαστικούς του Σαββατοκύριακου και του Δεκαπενταύγουστου μέχρι μυημένες παλιές καραβάνες του νησιού- προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το τουριστικό φαινόμενο της Μυκόνου πότε με κατάπληξη, πότε με κακία, πότε με θαυμασμό και πότε ακόμα και με επίκληση του μεταφυσικού. Αν οι παλιοί αναζητούν τις ερμηνείες στα μαγνητικά πεδία, οι νεότεροι γνωρίζουν ότι όλη αυτή η τρέλα δεν θα μπορούσε παρά να βρει τρόπο έκφρασης σε ένα σημείο της ελληνικής επικράτειας. Κι όπως γίνεται συνήθως, τον βρήκε στο ωραιότερο. Αρέσει δεν αρέσει σε όλους, οι Μυκονιάτες έπαιξαν με τους δικούς τους κανόνες και με τη βοήθεια του φυσικού κάλλους σήκωσαν τη σημαία της τουριστικής ναυαρχίδας αψηφώντας μνημόνια και κλείνοντας κατάμουτρα την πόρτα σε απεχθείς τροϊκανούς. Και όσο η υπόλοιπη χώρα πλήττεται σφόδρα από την οικονομική κρίση, με την ανεργία να καλπάζει στο 27% και τις επιχειρήσεις να καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, την ίδια στιγμή η Μύκονος γίνεται θέμα στον «Guardian» που μιλάει για ρεκόρ αφίξεων τουριστών ως ένα πρωτοφανές γεγονός στη ρημαγμένη χώρα των θαλασσοδανείων και της κατάρρευσης. Στη Μύκονο, όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς κι όσο στην υπόλοιπη επικράτεια ισχύει το «κάθε πέρσι και καλύτερα», στην κυκλαδίτικη αυτή γωνιά βασιλεύει το «κάθε φέτος και πλουσιότεροι», αφού μέχρι και τον Οκτώβριο υπολογίζεται ότι θα σουλατσάρουν στο νησί περισσότεροι από 1,5 εκατ. τουρίστες!
Οι ισχυρές κάστες της Ινδίας επιλέγουν τη Μύκονο για τους γάμους και τις κοινωνικές τους εκδηλώσεις, ξοδεύοντας αμύθητα ποσά
Τουτέστιν, στη Μύκονο η λέξη «ανεργία» είναι άγνωστη αφού σχεδόν όλοι έχουν απορροφηθεί στον τομέα του τουρισμού και οι μοναδικοί που ενδεχομένως να μη βρίσκουν δουλειά αυτή την περίοδο είναι όσοι ψάχτηκαν την τελευταία στιγμή, λίγο καιρό δηλαδή πριν από την επίσημη έναρξη της τουριστικής περιόδου. Οι εκτιμήσεις μάλιστα κάνουν λόγο για την «εισαγωγή» 5.500 εργαζομένων περίπου που ήρθαν για να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας για τις όλο και αυξανόμενες τουριστικές ανάγκες. Τα ευχάριστα μαντάτα για τους Μυκονιάτες έφτασαν τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, όταν και ανακοινώθηκαν τα επίσημα νούμερα που αφορούσαν τις αφίξεις των τουριστών. Για τον Απρίλιο αλλά και τον Μάιο είχε σημειωθεί αύξηση των αφίξεων σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2012 - τότε που η τουριστική σεζόν ξεκίνησε ουσιαστικά από τις 17 Ιουνίου και μετά λόγω της πολιτικής αστάθειας, των δεύτερων εθνικών εκλογών και της αβεβαιότητας για το αν θα μείνουμε ή όχι στο ευρώ.
Σαμπάνιες και πούρα οι ακριβές συνήθειες των καλλίγραμμων στάρλετ στις παραλίες της Μυκόνου
Πιο συγκεκριμένα, ο φετινός Απρίλιος σημείωσε αύξηση κατά 360% σε σχέση με τον περσινό, ενώ τον Μάιο παρατηρήθηκε αύξηση 120%, πάντα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ο Ιούνιος, σύμφωνα με τα στοιχεία από τον Αερολιμένα Μυκόνου, χαρακτηρίζεται «εκρηκτικός» και ένα από τα πρώτα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι η Μύκονος φαίνεται να επιτυγχάνει τον πρώτο της στόχο, τη διεύρυνση δηλαδή της τουριστικής περιόδου. Οι προβλέψεις λένε ότι η φετινή σεζόν θα κλείσει με μια επιπλέον αύξηση σε σχέση με πέρσι, της τάξης του 15% με 20%. Τα παραπάνω ποσοστά αφορούν τις αφίξεις από αέρα και θάλασσα, ενώ προβλέπεται ότι και φέτος -παρά τις αρχικές δυσοίωνες προβλέψεις- θα αφιχθούν στο λιμάνι της Μυκόνου περισσότερα από 600 κρουαζερόπλοια.
Η «ναυμαχία» των mega yachts στον κόλπο της Ψαρούς
Η Μύκονος συνεχίζει να θεωρείται και φέτος ένας από τους κορυφαίους προορισμούς στην Ελλάδα σε αφίξεις τσάρτερ. Αν το 2012 -σε μια «κουτσή» ουσιαστικά σεζόν- είχε αναφερθεί πως στο αεροδρόμιο του νησιού είχαν προσγειωθεί περισσότερα λίαρ τζετ σε σχέση με αυτά στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», φέτος τον Ιούνιο μόνο προσγειώθηκαν περισσότερα από 200 λίαρ τζετ, ενώ τον Ιούλιο, βάσει των προβλέψεων του Αερολιμένα Μυκόνου, ο αριθμός αυτός αναμένεται να διπλασιαστεί. Μεγάλη αύξηση παρουσίασαν και οι πτήσεις τσάρτερ. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί αύξηση 125% στις πτήσεις τσάρτερ σε σχέση με πέρσι. Σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει και το γεγονός των καθημερινών ναυλωμένων πτήσεων από Κωνσταντινούπολη, ενώ αρκετές είναι και αυτές που καταφτάνουν από Λίβανο, Ισραήλ, Ιταλία και Μεγάλη Βρετανία. «Εχουμε καταβάλει προσπάθειες να συνδέσουμε τη Μύκονο και με τη Σμύρνη, γιατί είχαμε διαπιστώσει το τεράστιο ενδιαφέρον των Τούρκων να επισκεφτούν το νησί μας», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο μέχρι πρότινος δήμαρχος Μυκόνου (τέθηκε σε αργία πριν από λίγες μέρες, ωσότου ξεκαθαρίσει το θέμα της εμπλοκής του ή μη σε οικονομικό σκάνδαλο του δήμου) κ. Αθανάσιος Κουσαθανάς-Μέγας. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας MTC GROUP που συνεργάζεται με τον Δήμο Μυκόνου σε θέματα τουρισμού, κ. Νότη Μαρτάκη, ειδικά για φέτος έχουν επιτευχθεί μεγάλα ανοίγματα και σε αγορές που ήταν άγνωστες όχι μόνο στο νησί, αλλά και στις περισσότερες τουριστικές περιοχές της χώρας.
«Εχουμε πολλούς τουρίστες από τη Λατινική Αμερική, με έμφαση στη Βραζιλία και την Αργεντινή», αναφέρει ο κ. Μαρτάκης, για να προσθέσει: «Φυσικά έχουμε και από την Τουρκία, αλλά και από την Ιαπωνία, το Ντουμπάι και την Αυστραλία. Για να μην ξεχάσουμε τη Μαλαισία, αλλά και την Ινδία».
Πανάκριβα χειροποίητα ταχύπλοα, συνώνυμα του πλούτου και της χλιδής, χρησιμοποιούνται και ως πλωτά μπαρ για πριβέ πάρτι
Να σημειωθεί ότι η Μύκονος έγινε ευρύτερα γνωστή στους Ινδούς χάρη σε μια μεγαλεπήβολη ιδιωτική εκδήλωση που διοργανώθηκε πέρσι το καλοκαίρι και έλαβε μεγάλη δημοσιότητα όχι μόνο λόγω των επώνυμων καλεσμένων, αλλά κυρίως λόγω του υπέρογκου κόστους της - που ξεπέρασε, σύμφωνα με τους διοργανωτές, το 1 εκατ. ευρώ.
πεντακόσιοι εκλεκτοί καλεσμένοι, 5.000 σπασμένα πιάτα, 15 Ινδοί μάγειρες και εκατοντάδες στολισμένα γαϊδουράκια ήταν ο τελικός απολογισμός του γάμου του επιχειρηματία από το Ντουμπάι Σαγκάρ Σεγουακραμάνι και της Φάρα Μέχτα (κόρης ενός από τους ιδιοκτήτες του μεγαλύτερου εκδοτικού συγκροτήματος της Ινδίας), που έγινε πρώτο θέμα συζήτησης στα σαλόνια της υψηλής ινδικής κοινωνίας. Και όσο τα ανοίγματα σε νέες τουριστικές αγορές αλλάζουν τον συνήθη ανθρωπότυπο-επισκέπτη της Μυκόνου, την ίδια στιγμή μια άλλη τουριστική αγορά φαίνεται να σβήνει από τον χάρτη. Πρόκειται φυσικά για την ελληνική, αφού η οικονομική κρίση «ξέρασε» στη μυκονιάτικη στεριά τα επιχειρηματικά πτώματα που κάποτε λιάζονταν στην πρώτη ξαπλώστρα-κύμα στην Ψαρού. Ο μέσος Ελληνας, αν τελικά καταφέρει φέτος να πάει διακοπές, το σίγουρο είναι ότι θα βγάλει εισιτήριο για πιο φιλικούς προς την τσέπη του προορισμούς, αφού ως γνωστόν στη Μύκονο ισχύει το παζάρι του «ακατέβατου» και οι τιμές συγκρίνονται μόνο με το Μόντε Κάρλο - και κάπως έτσι είναι πια και το νησί. Δεν θα μπορούσαν, άλλωστε, να κάνουν διαφορετικά όταν η Μύκονος, και παρά την κρίση, συνεχίζει να πουλάει σε τιμές Μόντε Κάρλο. Για παράδειγμα, στο περιβόητο «Nammos» στην παραλία της Ψαρούς και στο «Solymar» στο Καλό Λιβάδι, το σετ ομπρέλα με δύο ξαπλώστρες μαζί με την κατανάλωση δύο καφέδων θα κοστίσει στον λουόμενο 40 ευρώ, στα καλά εστιατόρια το κόστος ανά άτομο κυμαίνεται από 70 έως 100 ευρώ, ενώ στα μπαρ και τα κλαμπ η τιμή του ποτού δεν πέφτει κάτω από τα 10 ευρώ. Η απουσία των Ελλήνων, ωστόσο, διόλου φαίνεται να έχει προβληματίσει τους Μυκονιάτες, καθώς αυτή ισοσκελίζεται από την ηχηρή παρουσία των ξένων.
Σουίτες και δωμάτια τέλος για φέτος στα πολυτελή resorts της Μυκόνου
Οι ντόπιοι, βέβαια, συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η Μύκονος δεν είναι τόσο ακριβή όσο την παρουσιάζουν, ότι απευθύνεται σε τουρίστες όλων των βαλαντίων και πως οι Ελληνες την έκοψαν από τις επιλογές τους μάλλον για ψυχολογικούς λόγους.
«Στο εστιατόριο του Super Paradise τρως σουβλάκι-καλαμάκι με 1,5 ευρώ. Βέβαια, υπάρχει και η σαμπάνια των 100 ευρώ. Το σετ ξαπλώστρα - ομπρέλα κοστίζει 12 ευρώ, όμως υπάρχουν και ειδικά πριβέ τραπέζια με προσωπική σερβιτόρα και σεκιούριτι που προσφέρονται με ελάχιστη κατανάλωση 1.000 ευρώ. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτός που τρώει το σουβλάκι του 1,5 ευρώ μπορεί να διασκεδάσει μαζί με αυτόν που ανοίγει σαμπάνιες των 1.000 ευρώ. Οσον αφορά στη διαμονή, ενδεικτικά τον Ιούλιο προσφέρονται ενοικιαζόμενα δωμάτια από 45 ευρώ, ενώ υπάρχουν εστιατόρια όπως η “Μαρία” και το “Μαγειριό” στα οποία μπορείς να φας ικανοποιητικά με 10-15 ευρώ το άτομο», λένε χαρακτηριστικά. Παραμένει εντυπωσιακό το γεγονός ότι παρά την ακρίβεια, εν μέσω της λαίλαπας της οικονομικής κρίσης, η τοπική οικονομία αντιμετώπισε τις λιγότερες απώλειες σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Αν και οι έμποροι εξακολουθούν να γκρινιάζουν για μείωση των αγορών, στην πραγματικότητα μάλλον είναι «κακομαθημένοι» αφού οι απώλειες των εσόδων τους είναι μηδαμινές, συγκριτικά με την κατάσταση που επικρατεί σε άλλα τουριστικά σημεία της χώρας. «Εδώ ο έμπορος μπορεί να διαμαρτύρεται γιατί πέρσι ή πρόπερσι έβγαζε 1.000 ευρώ καθαρό κέρδος την ημέρα, ενώ φέτος βγάζει 800 ευρώ», λέει στο «ΘΕΜΑ» ένας παράγοντας του νησιού. Το 23% του ΦΠΑ είχε φυσικά κάποια αρνητική επίδραση -όπως και παντού, άλλωστε- στον χώρο της εστίασης, τελικά όμως οι εστιάτορες της Μυκόνου είχαν τη δυνατότητα να τον απορροφήσουν, ενώ αρκετοί ήταν και αυτοί που προχώρησαν σε μειώσεις των τιμών για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό.
Ρωμαϊκά όργια με την υπογραφή διάσημων μόδιστρων όπως οι Ντιν και Νταν, που έχουν κάνει τη Μύκονο δεύτερο σπίτι τους
Στη Μύκονο γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο γκέι τουρισμός είναι πιο σημαντικός από τον λεγόμενο οικογενειακό - και αυτό δεν το έβγαλαν από το κεφάλι τους: βάσει διεθνών στατιστικών στοιχείων, θεωρείται ο πλέον προσοδοφόρος, καθώς ανά άτομο αντιστοιχεί και ένα πορτοφόλι, σε αντίθεση με τον οικογενειακό όπου ένα πορτοφόλι μοιράζονται τρία ή και περισσότερα άτομα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Μυκόνου, αυτό το ιδιαίτερο κομμάτι του τουρισμού αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση, βελτιώνοντας μάλιστα κατά πολύ και την ποιότητά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ζήτησης που έχει η Μύκονος στις γκέι κοινότητες του πλανήτη, η πρόσφατη επίσκεψη του κ. Νίκου Μαρτίκα, ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους tour operators στη Μεγάλη Βρετανία που ειδικεύεται στον γκέι τουρισμό. Ο κ. Μαρτίκας, στη συνάντηση που είχε με τους υπεύθυνους της δημοτικής αρχής, τους ανέφερε ότι διακινεί «professional» γκέι τουρισμό, εξηγώντας ότι οι πελάτες του προέρχονται από ανώτερα κοινωνικά στρώματα (τραπεζίτες, στελέχη επιχειρήσεων, γιατροί, δικηγόροι).
Ο ίδιος υποστήριξε πως στόχος του είναι να φέρει 4.000 τουρίστες αυτής της κατηγορίας, οι οποίοι κλείνουν δωμάτια σε ξενοδοχεία με τιμή πόρτας από 180 ευρώ το δίκλινο και άνω. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο συγκεκριμένος tour operator έκλεισε συμφωνία με την επιχείρηση «Super Paradise» για ελκυστικά πακέτα που προορίζονται αποκλειστικά για τους επιλεγμένους γκέι τουρίστες.
Μέχρι που ήρθαν τα 90ς και οι άνεμοι έφεραν νέα χούγια στο νησί, με την κοσμοπολίτικη ιστορία να καταχωνιάζεται ως κειμήλιο στα σεντούκια και τη Μύκονο να θυμίζει Κηφισιά που από τόπος αναψυχής και εξοχικών κατοικιών μεταμορφώθηκε σε αστική περιοχή. Είναι η εποχή του lifestyle, του νεοπλουτισμού, των must, των in και out, των πάρτι της ξιπασιάς, των παπαράτσι, των celebrities και της βίλας με ονοματεπώνυμο - από αυτές που γέμιζαν περιοδικά διακόσμησης, με τους ιδιοκτήτες να περιγράφουν με ποζάτο χαμόγελο αυτοπεποίθησης το προσωπικό τoυς success story με φόντο το Αιγαίο και τον μίνιμαλ καναπέ βεράντας από τον Βαρβέρη. Στη Μύκονο πια χωράνε όλοι. Πιτσιρικάδες με τα σουβλάκια στο χέρι να στριμώχνονται δίπλα σε πολυπροβεβλημένους εκδότες και νεόπλουτους επιχειρηματίες, ενώ οι Ιταλοί ήταν οι μόνοι τουρίστες που έκαναν αισθητή την παρουσία τους τον Αύγουστο, αφού οι ξένοι μεγιστάνες και κοσμοπολίτες του παρελθόντος λάκισαν προς άλλους, πιο εκλεκτικούς προορισμούς. Μικρό το κακό για τον τουριστικό τορβανά, αφού κι αν έφυγε το παλιό χρήμα, ήρθε το νέο να καλύψει τα κενά. Οσο για τους «παλαιοημερολογίτες» λάτρεις του ρετρό κοσμοπολιτισμού, ας πάρουν την γκρίνια τους κι ας αράξουν αλλού. Τη Μύκονο δεν την αγγίζει τίποτα και όσο τα άλλα νησιά παραπαίουν έρμαια της κάθε κυβερνητικής πολιτικής, εκείνη σηκώνει την παντιέρα της αντίστασης καταρρίπτοντας κάθε χρόνο και νέο ρεκόρ τουριστικών αφίξεων - με μέτρο σύγκρισης ένα προηγούμενο δικό της.
Ο Μάρκος Δακτυλίδης, ιδιοκτήτης της αλυσίδας «Myconian Collection», με έξι πολυτελή ξενοδοχεία στις πιο γνωστές παραλίες της Μυκόνου
Πριν από τα ζοφερά χρόνια του μνημονίου, άπαντες -από περαστικούς του Σαββατοκύριακου και του Δεκαπενταύγουστου μέχρι μυημένες παλιές καραβάνες του νησιού- προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το τουριστικό φαινόμενο της Μυκόνου πότε με κατάπληξη, πότε με κακία, πότε με θαυμασμό και πότε ακόμα και με επίκληση του μεταφυσικού. Αν οι παλιοί αναζητούν τις ερμηνείες στα μαγνητικά πεδία, οι νεότεροι γνωρίζουν ότι όλη αυτή η τρέλα δεν θα μπορούσε παρά να βρει τρόπο έκφρασης σε ένα σημείο της ελληνικής επικράτειας. Κι όπως γίνεται συνήθως, τον βρήκε στο ωραιότερο. Αρέσει δεν αρέσει σε όλους, οι Μυκονιάτες έπαιξαν με τους δικούς τους κανόνες και με τη βοήθεια του φυσικού κάλλους σήκωσαν τη σημαία της τουριστικής ναυαρχίδας αψηφώντας μνημόνια και κλείνοντας κατάμουτρα την πόρτα σε απεχθείς τροϊκανούς. Και όσο η υπόλοιπη χώρα πλήττεται σφόδρα από την οικονομική κρίση, με την ανεργία να καλπάζει στο 27% και τις επιχειρήσεις να καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, την ίδια στιγμή η Μύκονος γίνεται θέμα στον «Guardian» που μιλάει για ρεκόρ αφίξεων τουριστών ως ένα πρωτοφανές γεγονός στη ρημαγμένη χώρα των θαλασσοδανείων και της κατάρρευσης. Στη Μύκονο, όμως, τα πράγματα είναι αλλιώς κι όσο στην υπόλοιπη επικράτεια ισχύει το «κάθε πέρσι και καλύτερα», στην κυκλαδίτικη αυτή γωνιά βασιλεύει το «κάθε φέτος και πλουσιότεροι», αφού μέχρι και τον Οκτώβριο υπολογίζεται ότι θα σουλατσάρουν στο νησί περισσότεροι από 1,5 εκατ. τουρίστες!
Οι ισχυρές κάστες της Ινδίας επιλέγουν τη Μύκονο για τους γάμους και τις κοινωνικές τους εκδηλώσεις, ξοδεύοντας αμύθητα ποσά
Το τουριστικό θαύμα σε αριθμούς
Αν το μόνο που σήμερα φαίνεται να συνδέει τη Μύκονο με τις παραδόσεις της είναι το εκλεκτό τυρί της, η γνωστή κοπανιστή Μυκόνου και οι απόγονοι του Πέτρου του πελεκάνου, ουδείς νοιάζεται από τη στιγμή που τα νούμερα ευημερούν και το νησί συνεχίζει να κρατά τα ηνία του τουρισμού, πετυχαίνοντας μεγάλα ανοίγματα σε άγνωστες μέχρι χθες παγκόσμιες τουριστικές αγορές.Τουτέστιν, στη Μύκονο η λέξη «ανεργία» είναι άγνωστη αφού σχεδόν όλοι έχουν απορροφηθεί στον τομέα του τουρισμού και οι μοναδικοί που ενδεχομένως να μη βρίσκουν δουλειά αυτή την περίοδο είναι όσοι ψάχτηκαν την τελευταία στιγμή, λίγο καιρό δηλαδή πριν από την επίσημη έναρξη της τουριστικής περιόδου. Οι εκτιμήσεις μάλιστα κάνουν λόγο για την «εισαγωγή» 5.500 εργαζομένων περίπου που ήρθαν για να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας για τις όλο και αυξανόμενες τουριστικές ανάγκες. Τα ευχάριστα μαντάτα για τους Μυκονιάτες έφτασαν τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, όταν και ανακοινώθηκαν τα επίσημα νούμερα που αφορούσαν τις αφίξεις των τουριστών. Για τον Απρίλιο αλλά και τον Μάιο είχε σημειωθεί αύξηση των αφίξεων σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2012 - τότε που η τουριστική σεζόν ξεκίνησε ουσιαστικά από τις 17 Ιουνίου και μετά λόγω της πολιτικής αστάθειας, των δεύτερων εθνικών εκλογών και της αβεβαιότητας για το αν θα μείνουμε ή όχι στο ευρώ.
Σαμπάνιες και πούρα οι ακριβές συνήθειες των καλλίγραμμων στάρλετ στις παραλίες της Μυκόνου
Πιο συγκεκριμένα, ο φετινός Απρίλιος σημείωσε αύξηση κατά 360% σε σχέση με τον περσινό, ενώ τον Μάιο παρατηρήθηκε αύξηση 120%, πάντα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ο Ιούνιος, σύμφωνα με τα στοιχεία από τον Αερολιμένα Μυκόνου, χαρακτηρίζεται «εκρηκτικός» και ένα από τα πρώτα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι ότι η Μύκονος φαίνεται να επιτυγχάνει τον πρώτο της στόχο, τη διεύρυνση δηλαδή της τουριστικής περιόδου. Οι προβλέψεις λένε ότι η φετινή σεζόν θα κλείσει με μια επιπλέον αύξηση σε σχέση με πέρσι, της τάξης του 15% με 20%. Τα παραπάνω ποσοστά αφορούν τις αφίξεις από αέρα και θάλασσα, ενώ προβλέπεται ότι και φέτος -παρά τις αρχικές δυσοίωνες προβλέψεις- θα αφιχθούν στο λιμάνι της Μυκόνου περισσότερα από 600 κρουαζερόπλοια.
Η «ναυμαχία» των mega yachts στον κόλπο της Ψαρούς
Η Μύκονος συνεχίζει να θεωρείται και φέτος ένας από τους κορυφαίους προορισμούς στην Ελλάδα σε αφίξεις τσάρτερ. Αν το 2012 -σε μια «κουτσή» ουσιαστικά σεζόν- είχε αναφερθεί πως στο αεροδρόμιο του νησιού είχαν προσγειωθεί περισσότερα λίαρ τζετ σε σχέση με αυτά στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», φέτος τον Ιούνιο μόνο προσγειώθηκαν περισσότερα από 200 λίαρ τζετ, ενώ τον Ιούλιο, βάσει των προβλέψεων του Αερολιμένα Μυκόνου, ο αριθμός αυτός αναμένεται να διπλασιαστεί. Μεγάλη αύξηση παρουσίασαν και οι πτήσεις τσάρτερ. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί αύξηση 125% στις πτήσεις τσάρτερ σε σχέση με πέρσι. Σημαντικό ρόλο έχει διαδραματίσει και το γεγονός των καθημερινών ναυλωμένων πτήσεων από Κωνσταντινούπολη, ενώ αρκετές είναι και αυτές που καταφτάνουν από Λίβανο, Ισραήλ, Ιταλία και Μεγάλη Βρετανία. «Εχουμε καταβάλει προσπάθειες να συνδέσουμε τη Μύκονο και με τη Σμύρνη, γιατί είχαμε διαπιστώσει το τεράστιο ενδιαφέρον των Τούρκων να επισκεφτούν το νησί μας», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο μέχρι πρότινος δήμαρχος Μυκόνου (τέθηκε σε αργία πριν από λίγες μέρες, ωσότου ξεκαθαρίσει το θέμα της εμπλοκής του ή μη σε οικονομικό σκάνδαλο του δήμου) κ. Αθανάσιος Κουσαθανάς-Μέγας. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας MTC GROUP που συνεργάζεται με τον Δήμο Μυκόνου σε θέματα τουρισμού, κ. Νότη Μαρτάκη, ειδικά για φέτος έχουν επιτευχθεί μεγάλα ανοίγματα και σε αγορές που ήταν άγνωστες όχι μόνο στο νησί, αλλά και στις περισσότερες τουριστικές περιοχές της χώρας.
«Εχουμε πολλούς τουρίστες από τη Λατινική Αμερική, με έμφαση στη Βραζιλία και την Αργεντινή», αναφέρει ο κ. Μαρτάκης, για να προσθέσει: «Φυσικά έχουμε και από την Τουρκία, αλλά και από την Ιαπωνία, το Ντουμπάι και την Αυστραλία. Για να μην ξεχάσουμε τη Μαλαισία, αλλά και την Ινδία».
Πανάκριβα χειροποίητα ταχύπλοα, συνώνυμα του πλούτου και της χλιδής, χρησιμοποιούνται και ως πλωτά μπαρ για πριβέ πάρτι
Να σημειωθεί ότι η Μύκονος έγινε ευρύτερα γνωστή στους Ινδούς χάρη σε μια μεγαλεπήβολη ιδιωτική εκδήλωση που διοργανώθηκε πέρσι το καλοκαίρι και έλαβε μεγάλη δημοσιότητα όχι μόνο λόγω των επώνυμων καλεσμένων, αλλά κυρίως λόγω του υπέρογκου κόστους της - που ξεπέρασε, σύμφωνα με τους διοργανωτές, το 1 εκατ. ευρώ.
πεντακόσιοι εκλεκτοί καλεσμένοι, 5.000 σπασμένα πιάτα, 15 Ινδοί μάγειρες και εκατοντάδες στολισμένα γαϊδουράκια ήταν ο τελικός απολογισμός του γάμου του επιχειρηματία από το Ντουμπάι Σαγκάρ Σεγουακραμάνι και της Φάρα Μέχτα (κόρης ενός από τους ιδιοκτήτες του μεγαλύτερου εκδοτικού συγκροτήματος της Ινδίας), που έγινε πρώτο θέμα συζήτησης στα σαλόνια της υψηλής ινδικής κοινωνίας. Και όσο τα ανοίγματα σε νέες τουριστικές αγορές αλλάζουν τον συνήθη ανθρωπότυπο-επισκέπτη της Μυκόνου, την ίδια στιγμή μια άλλη τουριστική αγορά φαίνεται να σβήνει από τον χάρτη. Πρόκειται φυσικά για την ελληνική, αφού η οικονομική κρίση «ξέρασε» στη μυκονιάτικη στεριά τα επιχειρηματικά πτώματα που κάποτε λιάζονταν στην πρώτη ξαπλώστρα-κύμα στην Ψαρού. Ο μέσος Ελληνας, αν τελικά καταφέρει φέτος να πάει διακοπές, το σίγουρο είναι ότι θα βγάλει εισιτήριο για πιο φιλικούς προς την τσέπη του προορισμούς, αφού ως γνωστόν στη Μύκονο ισχύει το παζάρι του «ακατέβατου» και οι τιμές συγκρίνονται μόνο με το Μόντε Κάρλο - και κάπως έτσι είναι πια και το νησί. Δεν θα μπορούσαν, άλλωστε, να κάνουν διαφορετικά όταν η Μύκονος, και παρά την κρίση, συνεχίζει να πουλάει σε τιμές Μόντε Κάρλο. Για παράδειγμα, στο περιβόητο «Nammos» στην παραλία της Ψαρούς και στο «Solymar» στο Καλό Λιβάδι, το σετ ομπρέλα με δύο ξαπλώστρες μαζί με την κατανάλωση δύο καφέδων θα κοστίσει στον λουόμενο 40 ευρώ, στα καλά εστιατόρια το κόστος ανά άτομο κυμαίνεται από 70 έως 100 ευρώ, ενώ στα μπαρ και τα κλαμπ η τιμή του ποτού δεν πέφτει κάτω από τα 10 ευρώ. Η απουσία των Ελλήνων, ωστόσο, διόλου φαίνεται να έχει προβληματίσει τους Μυκονιάτες, καθώς αυτή ισοσκελίζεται από την ηχηρή παρουσία των ξένων.
Σουίτες και δωμάτια τέλος για φέτος στα πολυτελή resorts της Μυκόνου
Οι ντόπιοι, βέβαια, συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η Μύκονος δεν είναι τόσο ακριβή όσο την παρουσιάζουν, ότι απευθύνεται σε τουρίστες όλων των βαλαντίων και πως οι Ελληνες την έκοψαν από τις επιλογές τους μάλλον για ψυχολογικούς λόγους.
«Στο εστιατόριο του Super Paradise τρως σουβλάκι-καλαμάκι με 1,5 ευρώ. Βέβαια, υπάρχει και η σαμπάνια των 100 ευρώ. Το σετ ξαπλώστρα - ομπρέλα κοστίζει 12 ευρώ, όμως υπάρχουν και ειδικά πριβέ τραπέζια με προσωπική σερβιτόρα και σεκιούριτι που προσφέρονται με ελάχιστη κατανάλωση 1.000 ευρώ. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτός που τρώει το σουβλάκι του 1,5 ευρώ μπορεί να διασκεδάσει μαζί με αυτόν που ανοίγει σαμπάνιες των 1.000 ευρώ. Οσον αφορά στη διαμονή, ενδεικτικά τον Ιούλιο προσφέρονται ενοικιαζόμενα δωμάτια από 45 ευρώ, ενώ υπάρχουν εστιατόρια όπως η “Μαρία” και το “Μαγειριό” στα οποία μπορείς να φας ικανοποιητικά με 10-15 ευρώ το άτομο», λένε χαρακτηριστικά. Παραμένει εντυπωσιακό το γεγονός ότι παρά την ακρίβεια, εν μέσω της λαίλαπας της οικονομικής κρίσης, η τοπική οικονομία αντιμετώπισε τις λιγότερες απώλειες σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Αν και οι έμποροι εξακολουθούν να γκρινιάζουν για μείωση των αγορών, στην πραγματικότητα μάλλον είναι «κακομαθημένοι» αφού οι απώλειες των εσόδων τους είναι μηδαμινές, συγκριτικά με την κατάσταση που επικρατεί σε άλλα τουριστικά σημεία της χώρας. «Εδώ ο έμπορος μπορεί να διαμαρτύρεται γιατί πέρσι ή πρόπερσι έβγαζε 1.000 ευρώ καθαρό κέρδος την ημέρα, ενώ φέτος βγάζει 800 ευρώ», λέει στο «ΘΕΜΑ» ένας παράγοντας του νησιού. Το 23% του ΦΠΑ είχε φυσικά κάποια αρνητική επίδραση -όπως και παντού, άλλωστε- στον χώρο της εστίασης, τελικά όμως οι εστιάτορες της Μυκόνου είχαν τη δυνατότητα να τον απορροφήσουν, ενώ αρκετοί ήταν και αυτοί που προχώρησαν σε μειώσεις των τιμών για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό.
|
Φοροδιαφυγή και ανασφάλιστη εργασία
Οσον αφορά στη φοροδιαφυγή, αυτή φαίνεται να έχει περιοριστεί εξαιτίας και των συνεχών ελέγχων που πραγματοποιούνται στο νησί από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Η Μύκονος βρίσκεται κάθε χρόνο στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ και οι επιχειρηματίες δείχνουν να συνετίζονται - υπό τον φόβο των υψηλών προστίμων. «Αν υπάρχει φοροδιαφυγή, είναι σε χαμηλό ποσοστό και φυσικά απέχει πολύ από το 80% που παρατηρήθηκε πρόσφατα στο Πήλιο», σχολίασε Μυκονιάτης ιδιοκτήτης εστιατορίου. Τα ποσοστά της ανασφάλιστης εργασίας, όπως υποστηρίζουν οι τοπικοί παράγοντες, έχουν περιοριστεί κι αυτά υπό τον φόβο των συχνών ελέγχων από ΙΚΑ και ΣΔΟΕ. Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει τη Μύκονο τόσο ελκυστική για τον ξένο τουρίστα ώστε να την προτιμά από άλλα γνωστά παραθεριστικά κέντρα του πλανήτη; «Η Μύκονος πουλάει αρχιτεκτονική, φυσικό τοπίο, γραφικότητα και ποικιλία ενδιαφερόντων», απαντά ο διευθύνων σύμβουλος της MTC GROUP κ. Μαρτάκης και συνεχίζει: «Μια από τις καμπάνιες μας πέρσι στο εξωτερικό ήταν και αυτή που έλεγε ότι στις επτά το πρωί κάποιοι λένε καλημέρα και κάποιοι καληνύχτα. Το 2012 θέλαμε να τονίσουμε και το κομμάτι της νυχτερινής διασκέδασης. Η φετινή καμπάνια είχε ως μότο τη φράση “Εχεις χρόνο για τη Μύκονο και την άλλη Μύκονο”. Και αυτό γιατί αποφασίσαμε να αναδείξουμε και τις άλλες ομορφιές μας εκτός από το κλάμπινγκ και την έντονη νυχτερινή ζωή. Φέτος θέλαμε να προβάλουμε περισσότερο τις εναλλακτικές δυνατότητες που έχει ο επισκέπτης στο νησί. Η όλη καμπάνια στόχευσε στο να διευρυνθεί η δεξαμενή άντλησης τουριστών και να αυξηθεί ο μέσος όρος παραμονής τους, που συνήθως δεν ξεπερνά τις 3-4 μέρες».Η ανάσταση του real estate
Ο τομέας του real estate είναι αυτός που δέχτηκε τα μεγαλύτερα πλήγματα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Εκατοντάδες βίλες του ένδοξου -νεοπλουτίστικου- παρελθόντος παρέμεναν στα αζήτητα και παρά την πτώση των τιμών το αγοραστικό ενδιαφέρον ήταν βυθισμένο σε κώμα. Ολα αυτά μέχρι πρότινος, διότι φέτος και ειδικά τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αναθέρμανση του αγοραστικού ενδιαφέροντος, κυρίως από τους ξένους που σπεύδουν στο νησί για να εντοπίσουν τις καλές ευκαιρίες. «Λιβανέζοι, Ισραηλινοί, Τούρκοι και Αραβες έχουν δείξει ενδιαφέρον για να αγοράσουν ακίνητα στο νησί», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ο αρχιτέκτονας-μηχανικός κ. Αποστόλης Στεργιόπουλος, που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στη Μύκονο. «Γνωρίζω, για παράδειγμα, πως αυτή τη στιγμή ένας Λιβανέζος επιχειρηματίας αγοράζει μια βίλα στον Τούρλο 300 τ.μ. με πισίνα. Συμφώνησε να την αγοράσει αντί 1,3 εκατ. ευρώ. Και δεν είναι ο μοναδικός».Ο γκέι professional τουρισμός
Τη δεκαετία του ’70, όταν στα περισσότερα νησιά της χώρας οι ντόπιοι κυνηγούσαν τους γκέι τουρίστες με τις μαγκούρες, στη Μύκονο τους υποδέχονταν με βασιλικές τιμές. Η αντοχή των ντόπιων νησιωτών στις σεξουαλικές ιδιαιτερότητες και στο διαφορετικό σε μια εποχή που τα ταμπού περίσσευαν ήταν ο λόγος που εγκαινιάστηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά ο όρος «γκέι τουρισμός». Το θρυλικό μπαρ «Pierros» αποτέλεσε επί σειρά ετών το προπύργιο των ομοφυλόφιλων και εκεί φιλοξενήθηκαν δεκάδες διάσημες προσωπικότητες, ενώ σήμερα υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία και μαγαζιά που είναι φιλικά σε γκέι τουρίστες. Είναι κοινό μυστικό ότι ο κινητήριος μοχλός του μυκονιάτικου τουρισμού στηρίζεται σε ένα ποσοστό της τάξης του 30% στις παγκόσμιες γκέι κοινότητες, που θεωρούν το νησί, τα ξενοδοχεία και τα μαγαζιά του gay friendly (σ.σ.: φιλικά προς τους γκέι).Στη Μύκονο γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο γκέι τουρισμός είναι πιο σημαντικός από τον λεγόμενο οικογενειακό - και αυτό δεν το έβγαλαν από το κεφάλι τους: βάσει διεθνών στατιστικών στοιχείων, θεωρείται ο πλέον προσοδοφόρος, καθώς ανά άτομο αντιστοιχεί και ένα πορτοφόλι, σε αντίθεση με τον οικογενειακό όπου ένα πορτοφόλι μοιράζονται τρία ή και περισσότερα άτομα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Μυκόνου, αυτό το ιδιαίτερο κομμάτι του τουρισμού αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση, βελτιώνοντας μάλιστα κατά πολύ και την ποιότητά του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ζήτησης που έχει η Μύκονος στις γκέι κοινότητες του πλανήτη, η πρόσφατη επίσκεψη του κ. Νίκου Μαρτίκα, ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους tour operators στη Μεγάλη Βρετανία που ειδικεύεται στον γκέι τουρισμό. Ο κ. Μαρτίκας, στη συνάντηση που είχε με τους υπεύθυνους της δημοτικής αρχής, τους ανέφερε ότι διακινεί «professional» γκέι τουρισμό, εξηγώντας ότι οι πελάτες του προέρχονται από ανώτερα κοινωνικά στρώματα (τραπεζίτες, στελέχη επιχειρήσεων, γιατροί, δικηγόροι).
Ο ίδιος υποστήριξε πως στόχος του είναι να φέρει 4.000 τουρίστες αυτής της κατηγορίας, οι οποίοι κλείνουν δωμάτια σε ξενοδοχεία με τιμή πόρτας από 180 ευρώ το δίκλινο και άνω. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο συγκεκριμένος tour operator έκλεισε συμφωνία με την επιχείρηση «Super Paradise» για ελκυστικά πακέτα που προορίζονται αποκλειστικά για τους επιλεγμένους γκέι τουρίστες.
Η... βρόμικη πλευρά του νησιούΤη στιγμή που οι αυξήσεις χτυπάνε κόκκινο και χιλιάδες τουρίστες αποβιβάζονται στη Μύκονο για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, η εικόνα που αντικρίζουν στο παλιό λιμάνι είναι αποκαρδιωτική. Τόνοι σκουπιδιών στοιβαγμένοι σε διάφορα σημεία προκαλούν τουλάχιστον αρνητικές εντυπώσεις. Μετά την αργία στην οποία έχει τεθεί ο δήμαρχος του νησιού τα ηνία έχουν περάσει βάσει νόμου στα χέρια της τρίτης πλειοψηφούσας στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, της κυρίας Ειρήνης Γρυπάρη, συζύγου του μανάβη κ. Δαμιανού Γρυπάρη. Η απειρία της, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν έχει προλάβει να ενημερωθεί για τρέχοντα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν το νησί, καθιστά την προσπάθειά της να βάλει τάξη ακόμα πιο δύσκολη. |
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr