Μίνι Βατοπέδι στη Σκόπελο

Παρά την καλή γειτονία σχεδόν ενός αιώνα, η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας πηγαίνει στα δικαστήρια την οικογένεια Κοσμά διεκδικώντας ενάμισι στρέμμα γης. Η σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πλευρών ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα, καθώς η σκοπελίτικη οικογένεια, η οποία στην παραλία του Γλυστερίου έχει στήσει την αγαπημένη ψαροταβέρνα παραθεριστών αλλά και jet setters και Χολιγουντιανών σταρ, κάνει λόγο για παραποίηση στοιχείων και πηγαίνει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Η οικογένεια Κοσμά είναι γέννημα-θρέμμα Σκοπελίτες. Διαθέτει μια μεγάλη έκταση στο Γλυστέρι Σκοπέλου, στην οποία έχουν μεγαλώσει περίπου πέντε γενιές της. «Εδώ γεννηθήκαμε και γαλουχηθήκαμε, πράγμα που συμβαίνει σήμερα και με τα παιδιά μας», αναφέρει ο κ. Βαγγέλης Κοσμάς, γιος της οικογένειας, και συμπληρώνει: «Για εμάς το Γλυστέρι είναι ο τόπος μας. Κατοικούμε και οι ίδιοι στην περιοχή, ασχολούμαστε με την κτηνοτροφία και εκτρέφουμε κοπάδια». Επί πολλά χρόνια (πάνω από έναν αιώνα, όπως μαρτυρούν τα συμβόλαιά τους), η οικογένεια διατηρούσε σχέσεις καλής γειτονίας με μοναστήρι της περιοχής, το οποίο ως περιουσιακό στοιχείο ανήκει στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους. «Με τους καλόγερους είχαμε σχεδόν συγγενικές σχέσεις», εξομολογείται στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Κοσμάς.«Γνωρίζω από διηγήσεις του πατέρα μου ότι οι παππούδες μου ζούσαν μαζί με τους μοναχούς. Μια φέτα ψωμί να είχαν, τη μοιραζόντουσαν».

Αυτά μέχρι πριν από 10 χρόνια, οπότε οι ιθύνοντες της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας αποφασίζουν ότι τα κτήματά τους που βλέπουν θάλασσα και γειτονεύουν με την έκταση της οικογένειας Κοσμά μπορούν να αξιοποιηθούν και επομένως να ενοικιαστούν, προκειμένου να δημιουργηθεί μια τουριστικά αξιοποιήσιμη παραλία. Οπως καταγγέλλει η οικογένεια Κοσμά, στα σχέδια της συγκεκριμένης μονής ήταν μέχρι και η αλλαγή δρόμων, κάτι φυσικά που τους βρήκε αντίθετους, αφού μια τέτοια ενέργεια θα μετέτρεπε την παραλία σε ιδιωτική προς όφελος του μοναστηριού και επομένως θα είχε επιβλαβείς συνέπειες τόσο για τη Σκόπελο όσο και για την επιτυχημένη επιχείρηση που διατηρούσαν. Στο πλευρό τους, μάλιστα, τάχθηκε πλήθος Σκοπελιτών. Η εταιρεία, που είχε ενοικιάσει την περιοχή από το μοναστήρι προς αξιοποίηση, βλέποντας τη σωρεία προβλημάτων, αποχώρησε, και ο πόλεμος είχε μόλις ξεκινήσει...

Ανακοπή κατά της εκτέλεσης της απόφασης

Aνακοπή της οικογένειας Κοσμά, με την οποία αυτή δεν στρέφεται κατά του δεδικασμένου και αμετακλήτου της αποφάσεως την οποία επιχειρεί να εκτελέσει η Αγία Μονή, αλλά κατά της ίδιας της δυνατότητας εκτελέσεως αυτής της απόφασης εξαιτίας ακριβώς του αντιφατικού και αόριστου περιεχομένου της στο διατακτικό της, που δεν επιτρέπει τον εντοπισμό στην πραγματικότητα των ακινήτων, τα οποία η δικαστική απόφαση επιδικάζει στη μονή.

«Η ασφάλεια δικαίου, σε μια ευνομούμενη πολιτεία, τονίζει η οικογένεια Κοσμά, επιτάσσει όχι μόνον να υλοποιείται το δίκαιο βάσει προηγουμένης δικαστικής αποφάσεως και έγκυρου εκτελεστού τίτλου, αλλά και να προκύπτει σαφώς και αποκλειστικά η επιδικασθείσα έκταση από αυτή την ίδια την δικαστική απόφαση, διαφορετικά σύμφωνα με το νόμο η αναγκαστική εκτέλεση απαγορεύεται, πράγμα που συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση με την προσπάθεια της Μονής να αποβάλλει την οικογένεια από την ιδιοκτησία της και την επιχείρησή της, με βάση μια αντιφατική και αόριστη δικαστική απόφαση.

Οι δικαστικές αποφάσεις και μάλιστα οι τελεσίδικες και αμετάκλητες δεν επιτρέπεται ούτε να ερμηνεύονται ούτε να διορθώνονται ούτε από τους διαδίκους, όπως επιχειρεί η Μονή, ούτε και από άλλα Δικαστήρια, όπως έκανε πρόσφατα το Δικαστήριο Ασφαλιστικών Μέτρων του Βόλου, που ενώ αποδέχονται στην ουσία τα παράπονα της οικογένειας Κοσμά για τα σφάλματα και την αοριστία της δικαστικής απόφασης, προσπαθούν να τα αποδώσουν δήθεν σε... “παραδρομή η οποία έλαβε χώρα” και να ερμηνεύσουν και διορθώσουν παρά το νόμο την επίμαχη απόφαση εις όφελος της Μονής. Μόνον αρμόδιο να διορθώσει και ερμηνεύσει μιαν δικαστική απόφαση είναι σύμφωνα με το νόμο το ίδιο το δικαστήριο που την εξέδωσε. Ας εγκαταλείψει λοιπόν η Ιερά Μονή και όσοι υιοθετούν τις απόψεις της», τονίζει ο Ευ. Κοσμάς, «τις προσπάθειες να παρακάμψει και “διορθώσει” το αόριστο και αντιφατικό τελεσίδικο και αμετάκλητο διατακτικό της ανωτέρω αποφάσεως και ας αποδεχθεί το αυτονόητο, ότι η δικαστική αυτή απόφαση με αυτό το διατακτικό δεν μπορεί να εκτελεστεί έτσι όπως η ίδια η Μονή περιέγραψε το διεκδικούμενο από αυτή ακίνητο στην αγωγή της, με άλλα όρια και άλλους συνορίτες από τους πραγματικούς, έτσι όπως το απεικόνισε σε διάφορα διαγράμματα τα οποία προσκόμιζε στα Δικαστήρια επί μια δεκαετία, με εξαφανισμένους τους ασφαλτοστρωμένους δημόσιους και δημοτικούς δρόμους, οι οποίοι διαχωρίζουν την ιδιοκτησία της από εκείνη της οικογένειας Κοσμά την οποία διεκδικεί, πράγμα για το οποίο θα έπρεπε ήδη η υπόθεση να είχε διαβιβαστεί στην Εισαγγελία».

H παραλία

και δεν πίστευε στα μάτια της. Σύμφωνα μ’ αυτή, το μοναστήρι αμφισβήτησε την ιδιοκτησία της στο κομμάτι της γης που γειτονεύει (παρεμβαλλόμενου δημοτικού δρόμου ανάμεσα στις δύο ιδιοκτησίες), και το διεκδίκησε διατεινόμενη ότι είναι δικό της. Η Αγία Λαύρα κέρδισε τη δίκη πρωτόδικα, ενώ την ίδια τύχη έμελλε να έχει η υπόθεση και στις υπόλοιπες δικαστικές βαθμίδες. Ακόμη και ο Αρειος Πάγος επικύρωσε ότι το συγκεκριμένο κομμάτι γης είναι περιουσία του μοναστηριού «λόγω χρησικτησίας», που έλαβε χώρα -σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση- από τα τέλη του 19ου έως και τις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ κρίθηκε ότι «έκτοτε η μονή θα μπορούσε οποτεδήποτε να εγείρει αγωγή κυριότητας, ακόμη και μετά από εκατοντάδες χρόνια, αφού σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και νομολογία “δεν χωρεί χρησικτησία σε βάρος ακινήτων των μονών”, καθώς προστατεύονται όπως τα δημόσια ακίνητα». «Παραποιήθηκαν τοπογραφικά σύνορα όπως αυτά περιγράφονται στα συμβόλαια και εξαφανίστηκαν ως διά μαγείας δημόσιοι δρόμοι», καταγγέλλει η οικογένεια Κοσμά, που επισημαίνει: «Υποστηρίχτηκαν εξόφθαλμα ψέματα προκειμένου το συγκεκριμένο κομμάτι γης μας, μαζί μ’ αυτό του μοναστηριού που βλέπει θάλασσα, να αποτελέσουν ένα αξιοποιήσιμο φιλέτο που μπορεί να φέρει κέρδη στη μονή». Και ο κ. Κοσμάς συμπληρώνει: «Οι αντίδικοι είχαν το θράσος να κάνουν μέχρι και εικονική παραποίηση της θέσης που βρίσκεται το κτήμα μας. Αλλα τοπογραφικά παρουσίαζαν, άλλα ανέφεραν στα δικόγραφά τους και άλλα ισχύουν στην πραγματικότητα. Φτάνοντας σε απόγνωση και ψάχνοντας το δίκιο μας, ζητήσαμε από το δικαστήριο, το πιο λογικό, να γίνει πραγματογνωμοσύνη και επιτόπια αυτοψία. Τότε συνειδητοποιήσαμε ότι όταν καταλήγεις στη Δικαιοσύνη, έχοντας ως αντίδικο την Εκκλησία για τέτοια θέματα, είναι δύσκολο να βρεις το δίκιο σου». Εντός Ελλάδας, τουλάχιστον…

Οταν η συγκεκριμένη υπόθεση τελεσιδίκησε δικαιώνοντας το μοναστήρι, η οικογένεια Κοσμά αναζήτησε το δίκιο της στην Ευρώπη. Στο συγκεκριμένο οικόπεδο, από το οποίο ζουν τρεις οικογένειες, όχι μόνο κατοικούν οι γηραιότεροι της οικογένειας Κοσμά και τον χειμώνα, αλλά είναι και οι μοναδικοί κάτοικοι αυτού του άγριου βορινού τόπου. Πριν από λίγο καιρό η σκοπελίτικη οικογένεια, εκπροσωπούμενη από τη δικηγόρο κυρία Ηλέκτρα-Λήδα Κούτρα, προσφεύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων παραπονούμενη για παραβιάσεις των δικαιωμάτων της περιουσίας και ζητώντας απαγόρευση των διακρίσεων, σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, κάνοντας λόγο και για καταχρηστική άσκηση δικαιώματος από την Ελληνική Πολιτεία.

«Αν αυτό που συνέβη στη συγκεκριμένη οικογένεια θεωρούνταν ανεκτό σε δημοκρατική κοινωνία, τότε σχεδόν κανένας ιδιοκτήτης στην Ελλάδα σήμερα δεν μπορεί να θεωρείται ασφαλής», τονίζει η δικηγόρος κυρία Κούτρα και συνεχίζει: «Η υπόθεση αναδεικνύει ανάγλυφα τα δυσανάλογα προνόμια των ιερών μονών ως διαδίκων σε εμπράγματες δίκες και ως ιδιοκτητών περιουσίας, που εξομοιώνονται πλήρως από πλευράς προστασίας με το Ελληνικό Δημόσιο, χωρίς να τηρείται η αρχή της αναλογικότητας και χωρίς αυτό να δικαιολογείται από τον σκοπό του ευεργετήματος αυτού ή τον σκοπό της ίδιας της συγκέντρωσης περιουσίας. Θεωρώ ότι η ελληνική νομοθεσία και νομολογία σχετικά με την προστασία των μονών ως ιδιοκτητών γης και ως διαδίκων καθιστά ανασφαλείς τους ιδιοκτήτες στην Ελλάδα και δεν συμβαδίζει με τις εγγυήσεις της ευρωπαϊκής σύμβασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρωτοκόλλου, ιδιαίτερα δε μετά την αναγνώριση των ιερών μονών από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το 1994, στην υπόθεση “Ιερές μονές κατά Ελλάδας”, ως φορέων ιδιωτικής περιουσίας». Η υπόθεση είναι σοβαρή και μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς, αν τελικά κερδηθεί στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, τότε ένα είναι σίγουρο: θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για όλες τις μονές οι οποίες διεκδικούν με παρόμοιο τρόπο ακίνητα σε διάφορες γωνιές της επικράτειας.

Μαζεύονται οι σταρ μέχρι να πεις... ροφός στιφάδο

Η ταβέρνα της οικογένειας Κοσμά, η οποία βρίσκεται στο αμφισβητούμενο κομμάτι, έχει αποδειχτεί το απόλυτο meeting point των σελέμπριτι που απολαμβάνουν καλοκαίρι στις Σποράδες.  «Ποιος είναι ο λόγος που το συγκεκριμένο στέκι έγινε τόσο μοδάτο;» αναρωτήθηκε δημοσιογράφος της εφημερίδας «Daily Telegraph», για να δώσει την απάντηση: «Οι καλές γεύσεις και μια σειρά από συγκυρίες». Εκεί, για παράδειγμα, γυρίστηκαν κάποιες από τις σκηνές του μιούζικαλ «Mamma Mia!», έτρωγε καθημερινά ο Πιρς Μπρόσναν και συνωστίζονται διασημότητες απ’ όλο τον κόσμο που αναζητούν καλές γεύσεις χωρίς τυμπανοκρουσίες.



«Ερχεται κόσμος που δεν τον γνωρίζουμε», εξομολογείται η κόρη της οικογένειας, η κυρία Μαρία Κοσμά. «Για παράδειγμα, οι ηθοποιοί του “Mamma Mia!” ήταν συνεχώς σ’ εμάς. Ο Πιρς Μπρόσναν ερχόταν τακτικά εδώ, προκειμένου να δειπνήσει μαζί με την οικογένειά του. Απολάβανε τους κορφάδες και το φρέσκο μπαρμπουνάκι. Εμαθε να λέει “Στην υγειά σου” και να τσουγκρίζει με πάθος το ποτήρι. Την τελευταία ημέρα που μας επισκέφθηκε ξέχασε και το καπέλο του σ’ εμάς. Γι’ αυτό και ο δημοσιογράφος της “Daily Telegraph” έγραψε με νόημα: “Αυτό που είχε ο Μπρόσναν στο κεφάλι του, θα το βρείτε στο Γλυστέρι”».



Η σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, που δεν είναι άλλη από τον ροφό στιφάδο, έγινε γνωστή χάρη στον ατίθασο τηλεοπτικό σταρ της μαρμίτας Τζέιμι Ολιβερ. Ο εκκεντρικός Βρετανός, όπως αποκάλυψε στο άρθρο που υπέγραψε στο περιοδικό «Jamie magazine», πήρε μια μπουκιά ψωμί για να μη χαλαλίσει ούτε γραμμάριο σάλτσας στον νεροχύτη της κουζίνας. Και συμπλήρωσε: «Για εμένα Σκόπελος είναι η ψαρόσουπα και το θαλασσινό στιφάδο στην ψαροταβέρνα του παλιού καρνάγιου». «Πότε ήρθε, πότε έφαγε, ούτε που τον πήραμε χαμπάρι», αποκαλύπτει η κυρία Κοσμά. «Να φανταστείτε, έμαθα ότι έγραψε για εμάς έπειτα από έναν χρόνο. Το επόμενο καλοκαίρι ήρθε μια Αγγλίδα πελάτισσα και μου το ανέφερε με ενθουσιασμό. Δεν είναι ο μόνος που αναφέρεται σ’ εμάς με τα καλύτερα λόγια. Η κυρία Μαριάννα Λάτση κάποια φορά που μας επισκέφθηκε μου ψιθύρισε: “Ομολογώ ότι δεν έχω φάει καλύτερα!”. Γι' αυτό και πέρσι δεν δίστασε να φέρει σε εμάς τους φιλοξενούμενούς της Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Τζον Τραβόλτα με τις οικογένειές τους».

Τα περισσότερα πιάτα στο Γλυστέρι διαθέτουν ντομάτα, δάφνη, ρίγανη, δαμάσκηνα και μυρωδικά που παράγει ο τόπος. Οι σκαφάτοι που αγκυροβολούν στο λιμανάκι της περιοχής αφήνονται στα ταλαντούχα χέρια της μαμάς Κυρατσούς, για στιγμές γαστρονομικής ευτυχίας. Στους εξωτερικούς τοίχους του μαγαζιού ένα παζλ από φωτογραφίες μαρτυρά τους επώνυμους εραστές της συγκεκριμένης γευστικής γωνιάς: Mαριάννα Λάτση, Φαουάζ Γκρουόζι, Ηλίας Ψινάκης, Νίκος Σύρρος, Αντζελα Ισμαήλου, Αλέξης Παπαδημητρίου, Παύλος Ιωαννίδης, Δημήτρης Κοντομηνάς, καθώς και μέλη της οικογένειας Δαυίδ.