Το κόκκινο «καβαφικό» λεωφορείο ταξιδεύει στην Αθήνα και προκαλεί αντιδράσεις

«Δεν έχω σήμερα κεφάλι για δουλειά», «Είν' επικίνδυνον πράγμα η βία», «Ξένος εγώ ξένος πολύ», «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις», «Και τέλος πάντων, να, τραβούμ' εμπρός» «Όπως μπορείς πια δούλεψε, μυαλό» «Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή» (Μάρτιαι Ειδοί).

Στίχοι του κορυφαίου ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη «ταξιδεύουν» από την περασμένη Δευτέρα σε όλη την Αθήνα με λεωφορεία, τρένα, τραμ και μετρό.

Ένας στίχος ωστόσο έχει προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις επειδή έτσι όπως έχει αναπαραχθεί μοιάζει να αποκτά διαφορετικό νόημα και μάλιστα με φόντο τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ελλάδα με το φόνο του Παύλου Φύσσα και όλη τη συζήτηση περί βίας.

«Είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία», αναγράφεται μεταξύ των άλλων στίχων, από το ποίημα «Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.» από τα Αναγνωρισμένα ποιήματα του Καβάφη, και πολύ εύκολα γίνεται συνειρμός με τη συζήτηση για τη βία που είναι ανοιχτή στην ελληνική πολιτική σκηνή αλλά- κυρίως- στην ελληνική κοινωνία. Αλλά έτσι αποκομμένος ο στίχος νοηματοδοτείται διαφορετικά απ’ ό,τι αν κάποιος διαβάσει μεγαλύτερο απόσπασμα του ποιήματος, όπου ο Καβάφης λέει: Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός. Να μη βιαζόμεθα, είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.

Στο θέμα αναφέρθηκε και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ρένα Δούρου, γράφοντας στο Twitter: «Ζούμε σε μια χώρα που και ο Καβάφης είναι θέμα… “μονταζιέρας”. Πετσοκόβουμε, και “μην πέσουμε από τα σύννεφα”, αν βγει αύριο μια ανακοίνωση που θα εξηγεί ότι δε χωρούσε όλος ο στίχος».


Το «ντύσιμο» των μέσων μαζικής μεταφοράς δε... γλίτωσε φυσικά από την εφευρετικότητα των χρηστών του internet, οι οποίοι με αισθητικές παρεμβάσεις πάνω στη φωτογραφία του «καβαφικού» κόκκινου λεωφορείου με φόντο το κτίριο της Βουλής εκφράζουν την αντίθεσή τους. Ο καθένας φτιάχνει το δικό του... λεωφορείο, με το δικό του μήνυμα.

















Ο συγγραφέας Νίκος Σαραντάκος κάνει λόγο για «ψιλοκομμένο Καβάφη» στο ιστολόγιό του: «Είναι απάτη προς τους αναγνώστες και ΄ύβρις προς τον ποιητή, αφενός επειδή η λέξη βία δεν έχει τη σημασία της βίας από όπου κι αν προέρχεται αλλά της βιασύνης. Αν προστεθεί ακόμη ένας στίχος, το νόημα αλλάζει. Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός. Να μη βιαζόμεθα, είν' επικίνδυνον πράγμα η βία» γράφει ο συγγραφέας.

Η συγκεκριμένη ιδέα πρόκειται για μια πρωτοβουλία του αρχείου Καβάφη, το οποίο έχει περιέλθει στο Ίδρυμα Ωνάση και η οποία προσκαλεί το κοινό μέσα από τη σύγχρονη ματιά του βραβευμένου δημιουργικού γραφείου Beetroot να συνομιλήσει με τον αλεξανδρινό ποιητή.

«Είναι μια κίνηση που σηματοδοτεί τη δική μας στάση απέναντι στο έργο του Καβάφη και στο πώς θέλουμε να κυκλοφορεί το περιεχόμενο του αρχείου στο ευρύ κοινό. Η εικαστική γραμμή είναι αρκετά πιο ποπ και οι στίχοι απολύτως καταληπτοί και όπως κυκλοφορούν στην πόλη με τα μέσα μαζικής μεταφοράς μπορούν να αποδείξουν στο μη μηυμένο κοινό πόσο οικείος ποιητής είναι ο Καβάφης, πώς μιλάει μέσα από πολλές διαδρομές - στην κυριολεξία στη συγκεκριμένη περίπτωση - και εκφράζει το πνεύμα της εποχής μας» τονίζει η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

Η συγκεκριμένη καμπάνια είναι η πρώτη από μια σειρά δράσεων που προγραμματίζει το Αρχείο Καβάφη, και τις επόμενες ημέρες (έως τις 29/10) θα ανακοινωθεί η πολιτική και η φιλοσοφία του Αρχείου.

Γύρω στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα προσκαλέσει το κοινό σε έναν οπτικοακουστικό περίπατο στην Ακαδημία Πλάτωνος με την έκθεση «Εικαστικοί Διάλογοι» να ξεδιπλώσει αυτή τη φορά τη ματιά έντεκα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών της νέας γενιάς πάνω στο σύμπαν του τιμώμενου φέτος ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη.