Στρασβούργο: Και οι ομόφυλοι έχουν δικαίωμα στο σύμφωνο συμβίωσης

Σε δημόσια ακρόαση αποφάσισε η Ολομέλεια του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την προσφυγή που έχουν υποβάλει κατά της Ελλάδος, ο Γρηγόρης Βαλιανάτος και οκτώ ακόμη Έλληνες υπήκοοι για το δικαίωμα «συμβίωσης» σε ομοφυλόφιλα ζευγάρια και έκρινε «παράνομο» τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο συμβίωσης στην Ελλάδα. Με την εν λόγω προσφυγή ζητούνταν να επεκταθεί ο νόμος που αναγνωρίζει τη «συμβίωση» μεταξύ ανύπαντρων ετερόφυλων ζευγαριών και στα ομόφυλα ζευγάρια που ζουν στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, στη σημερινή του απόφαση το ΕΔΑΔ έκρινε ότι η μη πρόβλεψη συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια στην Ελλάδα συνιστά παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και συγκεκριμένα του άρθρου 14 (απαγόρευση διακρίσεων) και του άρθρου 8 (δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής).

Η απόφαση αφορά στο νόμο 3719/2008 με τον οποίο εισαγόταν ο θεσμός του "συμφώνου συμβίωσης" με τον οποίο ζευγάρια μπορούν να επισημοποιήσουν τη σχέση τους με πιο ευέλικτο τρόπο απ' ότι η τέλεση γάμου. Στο νόμο όμως δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη για τα ομόφυλα ζευγάρια, ο νόμος μιλούσε για ζευγάρια αντίθετου φύλου, κάτι που από την πρώτη στιγμή στηλίτευσαν οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων στη χώρα μας.

Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι από τις 19 χώρες που έχουν εισάγει αυτή τη μορφή ένωσης ζευγαριών με νόμιμη μορφή, μόνο στη Λιθουανία και την Ελλάδα έχει χορηγηθεί το δικαίωμα αυτό αποκλειστικά σε ζευγάρια διαφορετικού φύλου. Ακόμη, διευκρίνισε ότι τα ζευγάρια του ιδίου φύλου είναι εξίσου ικανά με τα ζευγάρια διαφορετικού φύλου να εισέρχονται σε σταθερές σχέσεις, οπότε τα ομόφυλα ζευγάρια βρίσκονται σε παρόμοια θέση με τα ζευγάρια αντίθετου φύλου σε σχέση με την ανάγκη προστασίας και νομικής αναγνώρισης των σχέσεών τους.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, παρότι δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης για το θέμα, υπάρχει μια σαφής τάση για νομική αναγνώριση των σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. 

Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση είναι ένα "ζωντανό εργαλείο" που πρέπει να ερμηνεύεται υπό τις παρούσες συνθήκες, τόνισε, εν κατακλείδι, το Δικαστήριο, οπότε το κράτος της Ελλάδας, σύμφωνα με το άρθρο 8, έπρεπε να είχε λάβει υπόψη εξελίξεις στην κοινωνία μεταξύ των οποίων και το γεγονός ότι δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος ή μία επιλογή ως προς το πώς διαλέγει κάποιος να δημιουργήσει οικογένεια και να ζήσει στην προσωπική του ζωή. Το Δικαστήριο υποχρεώνει την Ελλάδα να πληρώσει το κάθε πρόσωπο πίσω από την αγωγή (σύνολο έξι) από 5.000 ευρώ.