Διάλυση της σύμβασης για το μετρό Θεσσαλονίκης ζητά ο «Άκτωρας»

Απρόσμενες διαστάσεις παίρνει η κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης μετά την αιφνιδιαστική απόφαση της κατασκευάστριας κοινοπραξίας, στην οποία ηγείται ο Άκτωρας για διακοπή εργασιών σε όλο το έργο, η οποία όπως αναφέρεται διατηρεί «το δικαίωμα της διάλυσης της σύμβασης», εξαιτίας του πλήρους εκτροχιασμού του έργου. Την διακοπή των εργασιών κοινοποίησε την Πέμπτη 13 Μαρτίου και ώρα 18.30  στην Αττικό Μετρό με δικαστικό επιμελητή ο εκπρόσωπος της κοινοπραξίας κ. Μιχάλης Σίμας, δίνοντας νέα τροπή στο πολύπαθο έργο που εδώ και μήνες θυμίζει ακυβέρνητο πλοίο μέσα στο πέλαγος.

Η εταιρεία επικαλείται το γράμμα του νόμου (άρθρο 62 του ν. 3669/2008) υποστηρίζοντας ότι ο ανάδοχος μπορεί να ζητήσει την διάλυση της σύμβασης εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: 1) εάν καθυστερήσει η σύμβαση μετά την υπογραφή της πάνω από τρεις μήνες 2) αν οι εργασίες διακοπούν με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών και 3) εφόσον η καθυστέρηση εργασιών χωρίς υπαιτιότητα του εργολάβου υπερβεί την οριακή προθεσμία. Όπως αναφέρεται «είναι σαφές ότι η διακοπή εργασιών συνεπάγεται στο δικαίωμα διάλυσης της σύμβασης σύμφωνα με ειδική διαδικασία τούτο δε ανεξαρτήτως αν η διακοπή των εργασιών αφορά το σύνολο του έργου ή σε τμήματα αυτού. Σε κάθε περίπτωση πάντως η διακοπή εργασιών στα ανωτέρω τμήματα του έργου (σταθμούς) οδηγεί σε ολική διακοπή εργασιών σε όλο το έργο». Όπως σημειώνεται ο λόγος είναι ότι «τα έργα μετρό είναι ιδιαίτερα περίπλοκα και οι εργασίες κάθε φάσης εξαρτώνται από τον συντονισμό τους με άλλες εργασίες που έπονται, τις απαιτήσεις των οποίων οφείλουν εκ των προτέρων να έχουν προβλέψει»….
 
Η Βενιζέλου και οι αποζημιώσεις
 
Στην επιστολή 41 σελίδων που αποκαλύπτει το “newmoney” και εστάλη στην Αττικό Μετρό ο εκπρόσωπος του αναδόχου επικαλείται τις πολύμηνες καθυστερήσεις στον σταθμό της Βενιζέλου λόγω αρχαιοτήτων, οι οποίες όπως αναφέρεται παρασύρουν το σύνολο του έργου με αποκλειστική ευθύνη της εταιρείας ενώ αποκαλύπτει ότι μπλοκαρισμένο είναι το σύνολο των σταθμών, γεγονός που καθιστά αδύνατη την εκτέλεση των εργασιών. «Το οίκοθεν συνταχθέν και εγκριθέν από την Αττικό Μετρό αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα του έργου επί του οποίου έχουμε καταθέσει την διαφωνία μας που βρίσκεται στο στάδιο της διαιτησίας και στην οποία εμμένουμε πλήρως έχει προ πολλού ολισθήσει και έχει καταστεί ανεφάρμοστο. Ακόμη και αν ως δια μαγείας αίρονταν όλα τα προβλήματα του έργου το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα οδηγεί σε θεωρητική περάτωσή του τον Αύγουστο του 2019 !!! αντί της προβλεπόμενης από την ΑΜ ημερομηνίας τον Νοέμβριο του 2016. Συνεπώς εκ των ανωτέρω είναι φανερό ότι παρουσιάζεται πλήρης αδυναμία εκτέλεσης εργασιών στο σύνολο του έργου με αποκλειστική υπαιτιότητα της Αττικό Μετρό». Η επιστολή καθιστά σαφές ότι η κοινοπραξία θα εμμείνει σε όλες τις απαιτήσεις για αποζημιώσεις που υπολογίζονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και βρίσκονται στο στάδιο της διαιτησίας και αφήνει να εννοηθεί ότι το τελικό ποσό θα αναπροσαρμοστεί μετά την οριστική κατάληξη του θέματος.
 
Δικονομική ενέργεια λέει η Αττικό Μετρό
 

Την απόλυτη ψυχρολουσία από την δυσμενή τροπή των εξελίξεων, δέχεται η διοίκηση της Αττικό Μετρό, χάνοντας μαζί με την ψυχραιμία της και το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ την Παρασκευή το μεσημέρι ο διευθύνων σύμβουλος κ. Χρίστος Τσίτουρας μας διαβεβαίωνε ότι πρόκειται για νομικά τερτίπια της κοινοπραξίας και ότι το έργο συνεχίζεται κανονικά, όταν αντιλήφθηκε ότι είχαμε στα χέρια μας την επιστολή του αναδόχου, αργά το απόγευμα της ίδιας μέρας εξέδωσε δελτίο τύπου ανακοινώνοντας με Σιβυλλικό τρόπο το πάγωμα των εργασιών! Ο ίδιος μάλιστα που στην ανακοίνωση σημείωνε ότι «η σύμβαση κατασκευής δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης», κάνοντας λόγο για δήθεν «χρονικά περιθώρια που εξαντλούνται» και ότι « ήρθε η ώρα των υπεύθυνων αποφάσεων για όλους» παραδεχόταν στην συνομιλία μας ότι εύλογα ο ανάδοχος αντιδρά για τις καθυστερήσεις λόγω της αρχαιολογίας στην Βενιζέλου, ισχυριζόταν όμως ότι υπάρχουν άλλοι διαθέσιμοι χώροι στο μετρό που μπορεί η κοινοπραξία να δουλέψει. «Διάλυση της σύμβασης μονομερώς από τον εργολάβο δεν μπορεί να γίνει, δεν μπορεί να σταματά έτσι ένα δημόσιο έργο» μας είπε λίγη ώρα αργότερα σε άλλη τηλεφωνική μας επικοινωνία και αφού είχε ενημερώσει και τον υπουργό Υποδομών κ. Μιχάλη Χρυσοχοίδη που βρισκόταν στο Βέλγιο.

Πέραν όμως των όσων υποστηρίζει η διοίκηση της Αττικό Μετρό, η πραγματικότητα είναι ότι φέρει μεγάλη ευθύνη για την εκτροπή της πορείας του έργου. Την ίδια άποψη εκφράζουν σε συνομιλίες τους στελέχη της κοινοπραξίας που μετρούν από την κατασκευή του έργου σχεδόν δύο χρεοκοπίες στο έργο (της ΑΕΓΕΚ και της Ιταλικής Seli) αλλά και κυβερνητικές πηγές που θεωρούν ότι το έργο λόγω της ανωριμότητάς του, στην πραγματικότητα εγκαταλείφθηκε στην τύχη του. Είναι μάλιστα κωμικοτραγικό το γεγονός ότι την ώρα που η βασική γραμμή του μετρό βουλιάζει και τα κονδύλια για τα έργα βγαίνουν με το σταγονόμετρο, η διοίκηση της εταιρείας περιφέρεται σε άστοχες και άκυρες προεκλογικές ημερίδες για να ανακοινώνει την επέκταση του δικτύου προς Σταυρούπολη και Εύοσμο!        
 
Στον αέρα η διαιτησία του έργου   
 
Τα πισωγυρίσματα του έργου δεν έχουν τέλος ενώ τα ανυπέρβλητα προβλήματα και οι καθυστερήσεις δεν αποκλείουν η Βενιζέλου –ανάλογα και με την έκβαση της υπόθεσης στο ΣτΕ-  να μετατεθεί για αργότερα και να γίνει τμηματική παράδοση του μετρό. «Είναι αστείο να μιλάμε για τμηματική παράδοση, θα παραδώσουμε σταθμούς ή μετρό;» σχολιάζουν στελέχη της κοινοπραξίας που θεωρούν «εξαιρετικής σημασίας την αυστηρή τήρηση αλληλουχίας των εργασιών» στο μετρό της πόλης.

Όπως αναφέρουν όλο το έργο είναι σήμερα στον αέρα ακόμη και η διαιτησία για τις διεκδικήσεις του αναδόχου εξαιτίας των συνεχών αλλαγών στο έργο. Αφορμή είναι η πρόσφατη απόφαση του Προέδρου του Συμβουλίου του Επικρατείας να ορίσει επιδιαιτητές για να επιλύσουν με θεσμικό τρόπο την διαφωνία για τις αποζημιώσεις που έχει ανακύψει μεταξύ της κοινοπραξίας του έργου και της Αττικό Μετρό, επικαλούμενο αυξημένο φόρτο εργασίας στο ΣτΕ. Στην εταιρεία παραδέχονται την εμπλοκή και ψάχνουν παράθυρο διεξόδου.    
 
Με αυτούς τους ρυθμούς το 2019 έτοιμο το μετρό και βλέπουμε
 
Από την αναλυτική παράθεση των στοιχείων και των επιχειρημάτων του αναδόχου στην μακροσκελή επιστολή προκύπτουν τα εξής:

-Ενώ έχει παρέλθει 1,5 έτος από την λήξη της συμβατικής προθεσμίας ολοκλήρωσης του έργου που ήταν η 1 Οκτωβρίου του 2012 έχει εκτελεσθεί το 26,84% του έργου συνολικής δαπάνης 214.202.184 ευρώ. Όπως σημειώνεται από τις υπολειπόμενες προς εκτέλεση εργασίες συνολικής δαπάνης 583.797.815 ευρώ μπορούν να εκτελεστούν εργασίες αποσπασματικού χαρακτήρα ύψους 6.703.426 ευρώ ήτοι ποσοστό 1,15%!

-Οι μετροπόντικες (ΤΒΜ) βρίσκονται σε ακινησία επί δύο χρόνια στο σταθμό Ανάληψη λόγω έλλειψης απαλλοτριώσεων κυρίως στην Βούλγαρη η οποία θα καταργηθεί και με τεράστιες καθυστερήσεις παράδοσης χώρων και αδυναμίας εκτέλεσης εργασιών στους σταθμούς Πατρίκιος και Νέα Ελβετία με άμεσο κίνδυνο πλήρους καταστροφής τους. Τονίζεται μάλιστα ότι η αβεβαιότητα κατασκευής των έργων πολιτικού μηχανικού, η πιθανότητα κατάργησης σταθμών (Βενιζέλος, Βούλγαρη) δεν επιτρέπουν την σύνταξη μελετών με άμεση επίπτωση σε όλο το φάσμα των μελετών, προμήθειας υλικών, κ.α.

-Με βάση το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα η προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης των αρχαιολογικών ανασκαφών και παράδοσης των χώρων στην Βενιζέλου ήταν η 22 Ιουλίου του 2008. Ο σταθμός όμως δεν έχει παραδοθεί ακόμη και κατά συνέπεια η καθυστέρηση ανέρχεται σε 68 μήνες με προφανής υπέρβαση του χρονοδιαγράμματος με υπαιτιότητα της Αττικό μετρό. Ο ανάδοχος αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο της κατάργησης του σταθμού, σημειώνοντας ότι «η διατάραξη του ομαλού τρόπου κατασκευής συμπαρασύρει σειρά επόμενων εργασιών».
 
Μεγάλες οι επιπτώσεις από την κατάργηση της Βενιζέλου
 
Η κατάργηση της Βενιζέλου θα έχει επιπτώσεις σε ευρύ φάσμα μελετών του έργου, θα προκαλέσει τροποποιήσεις σε ήδη κατασκευασμένα έργα, δημιουργεί την ανάγκη για πρόσθετα έργα στο τμήμα Δημοκρατίας –Αγίας Σοφίας, σημαντική αύξηση στο κόστος και περαιτέρω  καθυστέρηση 2 έως 3 ετών. Επίσης σημειώνεται ότι κατάργηση του σταθμού προκαλεί κενό 1.150 μέτρων μεταξύ των σταθμών Δημοκρατίας και Αγίας Σοφίας που υπερβαίνει τις διεθνείς προδιαγραφές ασφαλείας μετρό για μήκος σήραγγας χωρίς φρέατα. Συνεπώς αναφέρεται, θα απαιτηθεί κατασκευή νέου φρέατος (μεταξύ των δύο σταθμών) και αυτό απαιτεί την ανεύρεση νέου χώρου που δεν φαίνεται να υπάρχει καθώς και νέες μελέτες, νέες περιβαλλοντικές εγκρίσεις και νέες αρχαιολογικές έρευνες.     
 
Μικρή η πρόοδος και στους άλλους σταθμούς
 
Εξίμιση χρόνια μετά την έναρξη του χρόνου κατασκευής του έργου και πέραν των σοβαρών εμποδίων που έχουν ανακύψει με την αρχαιολογία η δαπάνη της οποίας έχει εκτιναχθεί σύμφωνα με τα στοιχεία της Αττικό μετρό κατά 1.200% μικρή είναι η πρόοδος των εργασιών και στα άλλους σταθμούς. Για παράδειγμα στο Παπάφειο έχει εκτελεστεί το 15,5% των  εργασιών, στον σταθμό και την διακλάδωση Πατρικίου το 10,46% , στο σταθμό και Διασταύρωση Νέας Ελβετίας το 4,89%, στο Αμαξοστάσιο το 12,16%, στον σταθμό Δημοκρατίας το 23,8%, στην Βενιζέλου το 19,29%, στην Αγία Σοφία το 23,4% και στο Συντριβάνι το 22%.