Εκρηκτικό κοκτέιλ

Απαισιοδοξία επικρατεί στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος καθώς τα δημοσιονομικά και το ασφαλιστικό από τη μία πλευρά και οι δυσοίωνες εξελίξεις σε σκοπιανό και ελληνοτουρκικά από την άλλη δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που μπορεί να υπονομεύσει την κυβερνητική σταθερότητα. 

Μόλις πέντε μήνες μετά τις εκλογές η κυβέρνηση δείχνει κουρασμένη, έχει χάσει την δυναμική της και αδυνατεί να προωθήσει το κυβερνητικό έργο. Η υπόθεση Μαγγίνα έφερε πίσω το ασφαλιστικό ενώ η «Ζαχοπουλιάδα» βούλιαξε την κυβέρνηση σε τέλμα και παράλληλα έπληξε ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της και αποδόμισε το πολιτικό προφίλ του πρωθυπουργού ο οποίος ακόμη και τώρα αδυνατεί να ανακτήσει τον έλεγχο των πραγμάτων. Σε ένα άλλο επίπεδο οι εξελίξεις αυτές έχουν προκαλέσει πρόβλημα συνοχής στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος με τα στελέχη να αμφισβητούν έντονα το περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου ζητώντας αλλαγές μηχανισμού και προσώπων. Για πρώτη φορά μάλιστα έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα του πρωθυπουργού να βρει διέξοδο. Αλλά και οι υπουργοί του έχουν χαμηλή, αποφεύγουν να προωθούν ακόμη και τα μικρά θέματα του τομέα τους ενώ δεν εγκαταλείπουν τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις.

Μέσα σε αυτό το αρνητικό πλαίσιο η κυβέρνηση ήδη αποδυναμωμένη και με χαμηλό ηθικό καλείται να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες των δημοσιονομικών στο εσωτερικό μέτωπο και στις αρνητικές προοπτικές στα εξωτερικά θέματα. Ενδεικτικό της αμηχανίας του Μεγάρου Μαξίμου είναι ότι επέλεξε την σύγκρουση στο ασφαλιστικό προκειμένου να ξεφύγει από την υπόθεση Ζαχόπουλου και να επιτύχει την «φυγή προς τα εμπρός». Οι χειρισμοί στο ασφαλιστικό όμως προκαλούν ήδη εσωκομματικές τριβές. Στα δημοσιονομικά η αρνητική διεθνής συγκυρία προοιονίζεται επιπλέον δυσκολίες με επιδείνωση των οικονομικών δεικτών ενώ η ακρίβεια συνεχίζει να κατατρώγει τα χαμηλά εισοδήματα αυξάνοντας την δυσαρέσκεια την κοινωνίας αλλά και των κομματικών στελεχών που βλέπουν να χάνεται η ανοχή της κοινής γνώμης.  

Σύννεφα όμως συσσωρεύονται και στον τομέα των εξωτερικών θεμάτων. Η αλλαγή ηγεσίας στην Κύπρο και η κινητικότητα που θα ακολουθήσει στο κυπριακό αποτελούν προς το παρόν άγνωστη παράμετρο. Είναι όμως βέβαιη η αρνητική εξέλιξη στο σκοπιανό καθώς ακόμη και μετά το ταξείδι της υπουργού Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον οι υπερατλαντικοί εταίροι εξακολουθούν να προωθούν την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και παράλληλα μέσω του ελεγχόμενου μεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς προτείνουν διπλή ονομασία. Η μονομερής ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου περιπλέκει ακόμη περισσότερα τα πράγματα καθώς δημιουργεί προυποθέσεις ευρύτερης αποσταθεροποίησης στα Βαλκάνια και αναμένεται να αυξήσει τις πιέσεις των εταίρων μας στο σκοπιανό. Η χώρα μας δεν μπορεί να αναγνωρίσει την μονομερή ανεξαρτητοποίηση αφού κάτι τέτοιο είναι αντίθετο στα εθνικά συμφέροντα και στις πάγιες θέσεις της εξωτερικής πολιτικής.

Το ανεξάρτητο Κόσσοβο δημιουργεί προυποθέσεις απόσχισης των Αλβανών των Σκοπίων και περαιτέρω αποσταθεροποίησής τους. Το επιχείρημα των σκοπιανών και των αμερικανών είναι ότι η ονομασία σε συνδυασμό με την ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς θα λειτουργήσουν σταθεροποιητικά για τα Σκόπια. Η Ελλάδα είναι σε δύσκολη θέση. Από τη μία δεν μπορεί να δεχθεί σε καμία περίπτωση την ονομασία «Μακεδονία» ούτε  να απελευθερώσει την ευρωατλαντική προοπτική τους χωρίς κοινά αποδεκτή ονομασία. Από την άλλη όμως είναι σαφές ότι έχει κάθε συμφέρον να διατηρηθούν τα Σκόπια αφού ο μακροπρόθεσμος και σοβαρός κίνδυνος για την χώρα μας είναι η μεγάλη Αλβανία που διατηρεί τα αλυτρωτικά της σύνδρομα.

 Σε κάθε περίπτωση ο κ. Καραμανλής και η υπουργός των Εξωτερικών του είναι υποχρεωμένοι αφενός να απορρίψουν τις προτάσεις Νίμιτς που αναμένεται στην χώρα μας και αφετέρου να βάλλουν βέτο στην είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Μία τέτοια κίνηση η κυβέρνηση προσωρινά θα κερδίσει πόντους στο εσωτερικό μέτωπο, είναι βέβαιο όμως και ότι θα αυξήσει τις πιέσεις της υπερδύναμης και τις τρικλοποδιές που θα βάλλει η αμερικανική διπλωματία. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό η κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης αλλά και της κοινής γνώμης θα εστιαστεί όχι στην κίνηση του βέτο αλλά στην αποτελεσματικότητά της που δεν είναι καθόλου δεδομένη. Άλλωστε το βέτο απλώς αναβάλλει το ζήτημα δεν το επιλύει.

Αλλά και οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά δεν είναι ευοίωνες μετά την παρακινδυνευμένη κίνηση της υπουργού Εξωτερικών να ανοίξει πλήρως την ατζέντα των διμερών θεμάτων. Οι τούρκοι είναι βέβαιο ότι θα προβάλλουν το θέμα της μειονότητας στην Θράκη αφού το δέχθηκε αυτό επισήμως ο κ. Καραμανλής κατά την επίσκεψή του στην Άγκυρα ενώ παράλληλα θα προωθήσουν όλες τις διεκδικήσεις τους στο Αιγαίο. Η κυβέρνηση θα βρεθεί για άλλη μία φορά στην δύσκολη θέση να αμύνεται και παράλληλα να δέχεται κριτική από την αντιπολίτευση.

Η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου είναι πιο σοβαρή για την χώρα μας από ότι φαίνεται. Κατ αρχάς δημιουργεί προηγούμενο για την κατεχόμενη Κύπρο. Είναι σαφές ότι οι τουρκοκύπριοι θα εκμεταλλευθούν την συγκυρία για να προωθήσουν την δική τους αναγνώριση ως ανεξάρτητου κράτους. Σε ένα άλλο πεδίο θα προκαλέσει γενικότερο ζήτημα αλλαγής συνόρων στα Βαλκάνια καθώς και άλλες εθνικές κοινότητες θα ζητήσουν ανεξαρτητοποίηση. Μακροπρόθεσμα είναι μία εξέλιξη την οποία θα εκμεταλλευθεί η τουρκία για να προωθήσει περαιτέρω την αυτοδιοίκηση της μουσουλμανικής μειονότητας.

Κυβερνητικά στελέχη πιθανολογούν ότι ο συνδυασμός των αρνητικών εξελίξεων σε εσωτερικά και εξωτερικά θέματα θα επαναφέρει ζήτημα πρόωρων εκλογών, ενδεχόμενο που ο πρωθυπουργός δεν έχει απορρίψει.