Θεσσαλονίκη: Σεμινάριο της ΕΕ για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους

Τα εγκλήματα μίσους δεν στρέφονται μόνο κατά των θυμάτων τους, αλλά βλάπτουν συνολικά την κοινωνία, ενώ, όπως δείχνουν τα στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών, αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα στην ΕΕ. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων διστάζουν να απευθυνθούν στην αστυνομία και σε άλλους οργανισμούς, με αποτέλεσμα τα εγκλήματα μίσους να μην καταγράφονται, να παραμένουν ανεξιχνίαστα και "αόρατα".

Η αποτελεσματική καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους, η ενθάρρυνση των θυμάτων να τα καταγγείλουν και η βελτίωση των μεθόδων καταγραφής είναι το θέμα του σεμιναρίου, που διοργανώνουν η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, o Οργανισμός της ΕΕ για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν σήμερα στη Θεσσαλονίκη.

Την υιοθέτηση οδικού χάρτη για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους θα προτείνει η Ελληνική Προεδρία, όπως υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών Ιωάννης Ιωαννίδης.

Τόνισε, δε, ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοηθεί η ιδιαιτερότητα των εγκλημάτων μίσους, ωστόσο υπάρχει γενικότερο πρόβλημα αναφοράς των εγκλημάτων στην αστυνομία και πρόσβασης στη δικαιοσύνη.

Ο κ. Ιωαννίδης τόνισε ότι θα πρέπει να γίνει η αστυνομία φιλικότερη προς τα θύματα των εγκλημάτων. Σημαντική είναι η ενίσχυση της συνεργασίας της αστυνομίας με τη δικαιοσύνη, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στον συντονισμό και τη δικτύωση μεταξύ των θεσμών και της κοινωνίας των πολιτών.

Η συζήτηση για τα εγκλήματα μίσους θα συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Προεδρίας, η οποία, σύμφωνα με τον πρέσβη Τζιανλουντοβίκο Ντε Μαρτίνο ντι Μόντετζιορντάνο, πρόεδρο της ιταλικής Διυπουργικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα θα εργαστεί για την παρακολούθηση, πρόληψη και καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους.

Το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Office for Demokratic Institutions and Human Rights, ODIHR), του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) έχει εκπονήσει πρακτικό οδηγό για να αυξηθούν οι καταγγελίες εγκλημάτων μίσους στις αρμόδιες αρχές. Το στέλεχος του ODIHR, Τζοάνα Πέρι, δήλωσε ότι τα επίσημα στοιχεία σε πολλά κράτη μέλη του ΟΑΣΕ, δείχνουν χαμηλά επίπεδα εγκλημάτων μίσους, την ίδια ώρα που άλλες πηγές πληροφόρησης, όπως οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ανεβάζουν το ποσοστό αυτό.

Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του οδηγού αυτού είναι ότι η αστυνομία και οι άλλοι επίσημοι θεσμοί, πρέπει να συνεργαστούν με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, στις οποίες θα φτάσουν υποθέσεις θυμάτων που δεν έχουν έχουν το θάρρος να απευθυνθούν στην αστυνομία. Η κ. Πέρι υπογράμμισε ότι η αστυνομία θα πρέπει να συμφωνήσει σε έναν ορισμό για τα εγκλήματα μίσους, ενώ τα επίσημα στοιχεία για το ζήτημα αυτό θα πρέπει να δημοσιοποιούνται γιατί οι κοινότητες που επηρεάζονται και το κοινό πρέπει να γνωρίζουν τι συμβαίνει.

Η ΕΕ ήδη από το '90 έχει ξεκινήσει να παίρνει μέτρα πολιτικής για τα εγκλήματα μίσους, τα οποία τη δεκαετία του 2000 συμπληρώθηκαν με νομικά μέτρα. Ωστόσο, παρά την ύπαρξη νομικού πλαισίου, στην πράξη υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα στην εφαρμογή του, κυρίως όσον αφορά την προσέλευση των θυμάτων προς τις αρμόδιες αρχές για να καταγγείλουν το θέμα που τους αφορά, τόνισε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Γιάννης Δημητρακόπουλος, επικεφαλής του τμήματος ισότητας και δικαιωμάτων του πολίτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Πλέον, η δράση της ΕΕ και των κρατών μελών θα εστιαστεί σε πρακτικά ζητήματα, όπως στη βελτίωση της ανίχνευσης, τη διερεύνηση των εγκλημάτων μίσους, τη δικαστική τους εξέλιξη και παράλληλα, στην προστασία των θυμάτων.

Σε ότι αφορά τους τρόπους με τους οποίους θα ενθαρρυνθεί η καταγγελία των εγκλημάτων μίσους, ο κ. Δημητρακόπουλος υπογράμμισε ότι πρέπει-σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο σε συγκεκριμένες χώρες-να επανεξεταστεί, ο τρόπος που επικοινωνεί η αστυνομία με τον πολίτη "το κατά πόσο ο πολίτης βλέπει την αστυνομία σαν ένα "μπαμπούλα" ή σαν ένα οργανισμό που θα τον βοηθήσει".

Επιπλέον, ο αστυνομικός θα πρέπει να έχει τα απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίσει τον πολίτη και να να έχει εργαλεία στα χέρια του, δηλαδή απλούς και εύκολους μηχανισμούς καταγραφής, ώστε να κάνει τη δουλειά του πιο σωστά.

Στη συνέχεια, οι δικαστές χρειάζονται καλύτερη τεχνική κατάρτιση για να διαπιστώνουν το κίνητρο του εγκλήματος.

Ο κ. Δημητρακόπουλος τόνισε ότι το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο θα πρέπει να υιοθετηθεί το ταχύτερο δυνατόν και ότι καλό είναι η Ελλάδα να προχωρήσει ένα σκαλοπάτι παραπέρα απ' όσα προβλέπει ο Ευρωπαίος νομοθέτης και να εντάξει στα εγκλήματα μίσους, και αυτά που έχουν ως κίνητρο τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. "Αυτό θα έβαζε την Ελλάδα στην πρωτοπορία τον κρατών-μελών που έχουν μια νομοθεσία, η οποία καλύπτει όλα τα πιθανά εγκλήματα μίσους", ανέφερε χαρακτηριστικά.

Μερικές από τις προτάσεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων του σεμιναρίου, ήταν η διεξαγωγή εκστρατειών ώστε τα θύματα να μην αισθάνονται ενοχές και να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που τους συνέβη είναι έγκλημα και μπορούν να το καταγγείλουν, να δοθεί πρόσωπο στην αστυνομία, για παράδειγμα με τη μορφή κάποιου υπεύθυνου για τα εγκλήματα μίσους, να είναι δωρεάν η πρόσβαση στη δικαιοσύνη και να δοθεί στα θύματα νομική βοήθεια, η δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας για την καταγγελία των εγκλημάτων η κωδικοποίηση της συνεργασίας μεταξύ διαφόρων φορέων με την υπογραφή μνημονίων.