Σε θολό τοπίο η εφαρμογή των αντικαπνιστικών μέτρων στην Ελλάδα

Σύννεφα… καπνού καλύπτουν τις διατάξεις του περιβόητου αντικαπνιστικού νόμου που τέθηκε εχθές σε ισχύ στην χώρα μας. Η εφαρμογή του νόμου 3730/2008 για την Απαγόρευση του Καπνίσματος  –επτά μήνες μετά την ψήφισή του-  πυροδοτεί  αντιδράσεις στους καταστηματάρχες, προκαλεί αντιπαραθέσεις στις  αρμόδιες υπηρεσίες  και… ανάβει φωτιές στην τηλεφωνική γραμμή καταγγελιών «1142»  του υπουργείου Υγείας.

Ενδεικτικό της θολής εικόνας που επικρατεί σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νόμου, ακόμη και μετά την παροχή των ύστατων διευκρινήσεων διά της σχετικής υπουργικής απόφασης, είναι ότι άμα την έκδοσή της –την περασμένη Τρίτη-  η πολυαναμενόμενη απόφαση έλαβε την άγουσα για την  Επιτροπή Θεσμών της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) προκειμένου να γίνουν  διευκρινίσεις και διορθώσεις σε ασάφειες και κενά του νόμου.

Περιθώριο διορθώσεων, αλλαγών και τροποποιήσεων άφησε όμως και ο ίδιος ο υπουργός, ο κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος  προσθέτοντας στην υπουργική απόφαση ρήτρα για «επικαιροποίησή» της ως την 1η Ιανουαρίου 2010. Παράλληλα, ο κ. Αβραμόπουλος διαμηνύει σε έντονο ύφος από χθες  ότι προτίθεται να λάβει σκληρότερα  μέτρα εάν οι καπνιστές και κυρίως οι υπεύθυνοι των χώρων μαζικής συνάθροισης (καταστήματα, χώροι εργασίας κτλ)  δεν προσαρμοστούν στις νέες ρυθμίσεις ως την αρχή του 2010, όταν θα επικαιροποιηθεί η υπουργική απόφαση. «Βασική κατεύθυνση του νόμου είναι η γενική απαγόρευση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός, προσθέτοντας ότι «αν μέχρι τον Δεκέμβριο δεν έχουν δείξει όλοι τον βαθμό ευφυΐας που απαιτείται καταρχήν και δεν έχουν προσαρμοστεί, τότε να μην εκπλαγεί κανείς αν προχωρήσουμε σε γενική απαγόρευση του καπνίσματος».

Πάντως, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει το protothema.gr, στον χώρο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος το μέτρο της καθολικής απαγόρευσης θα ετύγχανε ευρείας αποδοχής. Οι εκπρόσωποι των καταστηματαρχών έχουν εκφράσει επανειλημμένως προς την ηγεσία του υπουργείου Υγείας τις αντιρρήσεις τους για τα… ημίμετρα  του αντικαπνιστικού νόμου -διαχωριστικά, συστήματα εξαερισμού και κλιματισμού-  και τον διαχωρισμό των καταστημάτων σε κατηγορίες ανάλογα με την επιφάνειά τους σε τμ, ζητώντας ακόμη και πιο αυστηρή εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, αλλά πάντως ενιαία για όλους. Ενστάσεις έντονες διατυπώνουν ακόμη οι ιδιοκτήτες καταστημάτων σε ό,τι αφορά την «αστυνόμευση» που τους αναθέτει ο νόμος, επισημαίνοντας πως δεν είναι εφικτός να κάνουν  τους «αστυνομικούς» επιπλήττοντας τυχόν πελάτες τους που ανάψουν τσιγάρο.
 
 
Πήρε «φωτιά» ο τετραψήφιος αριθμός του υπουργείου

Στο μεταξύ, έως αργά χθες το βράδυ η γραμμή ενημέρωσης και υποστήριξης για το κάπνισμα «1142» του υπουργείου Υγείας χτύπησε περισσότερες από 10. 200 φορές. Το «θολό» τοπίο του αντικαπνιστικού νόμου ήταν ο βασικός λόγος που χιλιάδες Έλληνες σήκωσαν το τηλέφωνο ζητώντας  διευκρινίσεις για την εφαρμογή του νόμου. Μάλιστα, το 69% των κλήσεων αφορούσε πληροφορίες για την εφαρμογή του νόμου σε καταστήματα και το 31% σε χώρους εργασίας. Κατεγράφησαν όμως και… φωνές συμπαράστασης: 150 πολίτες δήλωσαν εθελοντές κι έτοιμοι να συνδράμουν τον αγώνα του υπουργείου Υγείας κατά του καπνίσματος. Τέλος, από το σύνολο των τηλεφωνικών κλήσεων, οι 44 αφορούσαν καταγγελίες για παραβάσεις του νόμου. Ειδικότερα, τριάντα  πολίτες «κατέδωσαν» συγκεκριμένες επιχειρήσεις, καφετέριες, εστιατόρια και μπαρ, διότι δεν είχαν συμμορφωθεί με την γενική απαγόρευση του καπνίσματος και 13 πολίτες υπέδειξαν υπηρεσίες με «θεριακλήδες» δημοσίους  υπαλλήλους.

Ξεκίνησαν οι έλεγχοι

Δεκάδες έλεγχοι έγιναν χτες στην  Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη από  τους Επιθεωρητές Υγείας προκειμένου να διαπιστωθεί εάν εφαρμόζεται νόμος. «Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες καταστημάτων ήταν πρόθυμοι να συμμορφωθούν και κάποια άλλοι δεν γνώριζαν τι να κάνουν. Γι’  αυτό περιοριστήκαμε στις συστάσεις», δήλωσε ο γενικός επιθεωρητής Υγείας κ. Μιχάλης Σαμπατακάκης, διευκρινίζοντας πως η περίοδος...χάριτος, των συστάσεων δηλαδή,  θα διαρκέσει έναν μήνα μετά την παρέλευση του οποίου θα υπάρξουν κυρώσεις. Τους επιθεωρητές του Τομέα Ελέγχου Καπνού και Αλκοόλ του ΣΕΥΥΠ θα συνδράμουν στο έργο τους οι αστυνομικές και οι λιμενικές αρχές.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος, καταστήματα μέχρι 70 τετραγωνικά μέτρα θα πρέπει να λειτουργούν είτε ως χώροι καπνιζόντων είτε ως χώροι μη καπνιζόντων. Για τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας δημιουργίας χώρου καπνιζόντων πρέπει να υποβληθούν στην αρμόδια δημόσια αρχή σχετική μελέτη για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του χώρου καπνιζόντων καθώς και πλήρης κάτοψη και τοπογραφικό του καταστήματος.

Στα μεγαλύτερα καταστήματα προβλέπεται η δημιουργία χώρων καπνιζόντων (θα καταλαμβάνουν έως το 30% του εμβαδού του καταστήματος), πλήρως διαχωρισμένοι, με ειδικά φίλτρα εξαερισμού και χωριστή είσοδο. Επίσης, γυάλινο διαχωριστικό προβλέπεται για καταστήματα άνω των 300 τμ., το οποίο ενώ αρχικά θα έπρεπε να φτάνει μέχρι την οροφή του καταστήματος, τελικά «έπεσε» στα 2 μέτρα. Σε όλους τους χώρους καπνιζόντων  απαγορεύεται η είσοδος σε παιδιά και νέους ηλικίας έως και 18 ετών, ακόμα και εάν συνοδεύονται από τους γονείς τους.

Από την απαγόρευση του νόμου εξαιρούνται τα ψυχιατρικά ιδρύματα και οι μονάδες ψυχικής υγείας, για τους ασθενείς και μετά από γνωμάτευση του θεράποντος ιατρού. Τα πρόστιμα στην περίπτωση μη συμμόρφωσης, για τα καταστήματα ξεκινούν από τα 1.000 ευρώ, ενώ στους καταναλωτές από 50 ευρώ ως 500 ευρώ. Τα πρόστιμα θα επιβάλλονται από τη Δημοτική Αστυνομία, όπως κάνει για την παράνομη στάθμευση.

Τι ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Μέχρι στιγμής, εκτός από την Ελλάδα, άλλα δέκα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης  εφαρμόζουν μέτρα γενικής προστασίας από την έκθεση στον καπνό. Απόλυτη απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους και στους χώρους εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των μπαρ και των εστιατορίων, εφαρμόζεται στην Ιρλανδία και στη Βρετανία. 

Ανάλογη απαγόρευση προβλέπεται να ισχύσει στη Βουλγαρία τον Ιούνιο του 2010. Η Ιταλία, η Μάλτα, η Σουηδία, η Λεττονία, η Φινλανδία, η Σλοβενία, η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες έχουν θεσπίσει νομοθετικές ρυθμίσεις για την απαγόρευση του καπνίσματος σύμφωνα με τις οποίες επιτρέπεται το κάπνισμα σε ειδικά διαμορφωμένους κλειστούς χώρους.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου τάσσεται υπέρ της απαγόρευσης του τσιγάρου στους κλειστούς χώρος, σύμφωνα με έρευνα του ευρωβαρόμετρου. Μάλιστα, 6 στους 10 ερωτηθέντες λένε όχι στο κάπνισμα και στα μπαρ.