Συνταγματικό το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ

Το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν παραβιάζει την συνταγματικά κατοχυρωμένη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ(Δήμοι-Κοινότητες), αλλά ούτε την περιορίζει.

Αυτό έκρινε το Γ΄  Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με δύο αποφάσεις του (1716 και 1717/2014) και απέρριψε τις αιτήσεις της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και διαφόρων Δήμων της χώρας.

Η τοπική αυτοδιοίκηση ζητούσε να ακυρωθούν οι αποφάσεις του υπουργού Εσωτερικών και Οικονομικών του περασμένου Σεπτεμβρίου που αφορούσαν την κατάρτιση και υποβολή προϋπολογισμού των περιφερειών οικονομικού έτους 2014 και την παροχή οδηγιών για την κατάρτιση των προϋπολογισμών των Δήμων και Κοινοτήτων.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, στόχος του Παρατηρητηρίου είναι, μεταξύ των άλλων, η κατάρτιση από τους ΟΤΑ ρεαλιστικών και ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και απολογισμών, καθώς και η μηνιαία παρακολούθηση εκτέλεση των προϋπολογισμών  τους. Επίσης, οι προτάσεις του Παρατηρητήριου λαμβάνονται υπόψη για την κατάρτιση του ενοποιημένου προϋπολογισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης που αποτυπώνεται στο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι  η γνώμη που δίνει το Παρατηρητήριο υποδεικνύοντας τα ποσά που πρέπει να εγγραφούν στους κωδικούς των προϋπολογισμών ώστε αυτοί να είναι ισοσκελισμένοι και ρεαλιστικοί, δεν δεσμεύει το περιφερειακό συμβούλιο, το οποίο ψηφίζει τελικώς τον προϋπολογισμό. Το περιφερειακό συμβούλιο οφείλει να τη λαμβάνει υπόψη τη γνώμη του Παρατηρητήριου, αλλά μπορεί  και να αποκλίνει από αυτήν.

Πάντως, υπογραμμίζουν οι δικαστές, το περιφερειακό συμβούλιο οφείλει να τηρεί τις αρχές διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών και κατάρτισης του προϋπολογισμού και η νομιμότητα των πράξεων του ελέγχονται  από την αυτοτελή υπηρεσία εποπτείας των ΟΤΑ και τον ελεγκτή νομιμότητας. Και σε κάθε περίπτωση η νομιμότητα όλων αυτών κρίνεται  από τα δικαστήρια.
Αντίθετα, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας δεν προβλέπονται κυρώσεις για μη συμμόρφωση του περιφερειακού συμβουλίου στις υποδείξεις του Παρατηρητήριου, όπως υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των ΟΤΑ.

Συνεπώς, καταλήγουν οι δικαστές η γνωμοδότηση του Παρατηρητήριου δεν θίγει τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ η οποία κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα (άρθρο 120), αλλά και οι επίμαχες υπουργικές αποφάσεις περιέχουν οδηγίες κατάρτισης των προϋπολογισμών  των περιφερειών  και δεν περικόπτουν τα έσοδα των ΟΤΑ.