Συνταγματικές και νόμιμες οι επιστρατεύσεις εκπαιδευτικών και εργαζομένων στο Μετρό

Συνταγματική και νόμιμη ήταν η επιστράτευση (επίταξη προσωπικών υπηρεσιών) των εκπαιδευτικών που έγινε τον περασμένο  Μάιο, αλλά  και των εργαζομένων στα μέσα σταθερής τροχιάς (Ιανουάριο του 2013), καθώς από τις απεργιακές  αυτές κινητοποιήσεις των δύο αυτών κλάδων εργαζομένων  υπήρχε κίνδυνος για την δημόσια υγεία.

Αυτό αποφάσισε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με τρεις αποφάσεις της (1764-1766/2014) και απέρριψε τις προσφυγές της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και των σωματείων εργαζομένων στα μέσα σταθερής τροχιάς (Σωματείο Εργαζομένων Λειτουργίας Μετρό Αθηνών, ο Σύλλογος Εργαζομένων Τραμ, κ.λπ.).

Ειδικότερα, η ΟΛΜΕ είχε κηρύξει δυο απεργιακές κινητοποιήσεις  (24ώρη και 5νθήμερη απεργία) κατά την πρώτη ημέρα διενέργειας των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Αμέσως ο Πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι υπουργοί με  αποφάσεις τους έθεσαν σε  πολιτική κινητοποίηση τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και επέβαλαν την επίταξη των κτιρίων (σχολείων) που είναι αναγκαία για την διεξαγωγή των πανελλαδικών εξετάσεων.

Οι κυβερνητικές αποφάσεις επιστράτευσης των εκπαιδευτικών επικαλέστηκαν ότι οι απεργιακές κινητοποιήσεις θα επιφέρουν «σημαντική διαταραχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας και  σοβαρούς κινδύνους που επαπειλούνται για τη δημόσια τάξη και την υγεία των υποψηφίων στις εξετάσεις».

Από την πλευρά της η ΟΛΜΕ υποστήριξε ότι η πολιτική κινητοποίηση των εκπαιδευτικών και η επίταξη των προσωπικών τους υπηρεσιών όπως και η επίταξη της χρήσης ακινήτων και κινητών μέσων που είναι απαραίτητα για τις πανελλαδικές εξετάσεις, είναι αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και τις υπ’ αριθμ. 105, 87 και 98 Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας, τη Διεθνή Σύμβαση της Γενικής Συνδιάσκεψης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και στον Ν. 3536/2007 που προβλέπει την επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών κ.λπ. σε περίοδο ειρήνης.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας απέρριψαν ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς της ΟΛΜΕ, καθώς δέχθηκαν ουσιαστικά τα επιχειρήμτα του δημοσίου,δηλαδή ότι η επιστράτευση έγινε λόγω ύπαρξης κινδύνου της δημόσιας υγείας.

Ειδικότερα, οι δικαστές έκριναν ότι η αναβολή των πανελλαδικών εξετάσεων, λόγω της απεργίας των εκπαιδευτικών, «μπορεί να είχε πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των μαθητών που συμμετέχουν στις  εξετάσεις, σε έκταση και ένταση τέτοιες, ώστε να δημιουργείται κίνδυνος για την δημόσια υγεία, για την αντιμετώπιση του οποίου (σ.σ.: κινδύνου) δικαιολογείται κατά το Σύνταγμα και τον νόμο η επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών των εκπαιδευτικών».

Καθοριστικό ρόλο για την κρίση των συμβούλων διαδραμάτισε έκθεση  του  διευθυντή του Κέντρου Παιδικής Ψυχιατρικής του ΕΟΠΠΥ και ειδικού επιστημονικού συνεργάτη υπουργού (δεν αναφέρεται το όνομα του υπουργού στην απόπφαση), κ.λπ.

Μέσα σταθερής τροχιάς

Τον Ιανουάριο του 2013 με αποφάσεις  του Πρωθυπουργού και του υπουργού Ανάπτυξης πραγματοποιήθηκε η επίταξη του προσωπικού του Μετρό,  καθώς και η επίταξη της χρήσης των ακινήτων και κινητών της «Αττικό Μετρό Α.Ε.» και της «ΣΤΑΣΥ Α.Ε.» που είναι απαραίτητα για «την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου». Η επιστράτευση έγινε λόγω της κήρυξης 24ώρων επαναλαμβανόμενων απεργιακών κινητοποιήσεων και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Οι εργαζόμενοι στα μέσα σταθερής τροχιάς προσέφυγαν στο ΣτΕ επικαλούμενοι περίπου την ίδια νομική επιχειρηματολογία με τους εκπαιδευτικούς. Όμως διατύπωσαν το πρόσθετο επιχείρημα ότι σύμφωνα με την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (παλαιότερες αποφάσεις) η επίταξη υπηρεσιών μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση κινδύνων που απειλούν το γενικότερο κοινωνικό συμφέρον, όπως είναι οι θεομηνίες ή η αντιμετώπιση «ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία». Όμως, στην προκειμένη περίπτωση για την επίταξη του προσωπικού του Μετρό δεν συντρέχουν οι συνθήκες αυτές (Θεομηνία, κίνδυνος υγείας, κ.λπ.).

Η Ολομέλεια του ΣτΕ με απέρριψε και πάλι όλους λόγους που προβληθήκαν από τα Σωματεία των εργαζομένων στα μέσα σταθερής τροχιάς.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας υπογραμμίζουν ότι την επιστράτευση  υπαγορεύθηκε από λόγους αναγόμενους στην προστασία της υγείας  των κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής.

 Και αυτό γιατί κατά την διάρκεια των απεργιών στα μέσα σταθερής τροχιάς δεν υπήρχε προσωπικό ασφαλείας για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών μεταφοράς του κοινωνικού συνόλου. Δηλαδή, προσθέτουν οι δικαστικές αποφάσεις,  χωρίς να διασφαλίζεται η ελάχιστα απαιτούμενη παροχή της δημόσιας μεταφορικής υπηρεσίας.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κυκλοφορική συμφόρηση στις μετακινήσεις των άλλων μέσων μεταφοράς  ιδιωτικών και δημοσίων. Αυτή η κατάσταση, κατά τους συμβούλους Επικρατείας, δημιουργεί αντικειμενικό κίνδυνο για την υγεία των πολιτών που επιθυμούν να μετακινηθούν στο λεκανοπέδιο και ιδιαίτερα αυτών που έχουν ανάγκη «έγκαιρης προσβάσεως σε υπηρεσίες υγείας».

Μάλιστα αυτά τα προβλήματα επιβεβαιώνονται από στοιχεία που προσκόμισε το Δημόσιο τα οποία περιέχουν καταγγελίες ατόμων ευπαθών ομάδων, ηλικιωμένων, κ.λπ.

Έτσι, δικαιολογείται η επιβολή του μέτρου της πολιτικής επιστράτευσης. Μάλιστα, σύμφωνα με την Ολομέλεια, δεν παραβιάζεται η Συνταγματική αρχή της αναλογικότητας από την επ΄ αόριστο χρόνο  επιστράτευση των εργαζομένων στα  μέσα σταθερής τροχιάς.