Αντισυνταγματική η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ σύμφωνα με το ΣτΕ

Το Σύνταγμα με δύο άρθρα του δεν επιτρέπει την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ, αποφάνθηκε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με απόφασή της που δημοσιεύθηκε δύο ημέρες πριν της σημερινές Ευρωεκλογές.

Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ, αποτελεί πρόκριμα για την «τύχη» της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, παρά το γεγονός ότι απορρίφθηκαν για τυπικούς λόγους, οι σχετικές αιτήσεις των εργαζομένων στην εταιρεία ύδρευσης της συμπρωτεύουσας.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με την υπ΄ αριθμ. 1906/2014 απόφασή της έκανε δεκτή την αίτηση κατοίκων της Αθήνας που ζητούσαν να ακυρωθεί η κυβερνητική απόφαση με την οποία μεταβιβάστηκε χωρίς αντάλλαγμα από  το Ελληνικό Δημόσιο στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) το 34,033% του μετοχικού κεφαλαίου (36.245.240 μετοχές) της ΕΥΔΑΠ.

Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας, η μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε  ιδιωτική επιχείρηση είναι αντίθετη στα άρθρα 5 και 21 του Συντάγματος, που επιβάλλουν την μέριμνα του κράτους για την υγεία των πολιτών, αλλά   και κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην προστασία της υγείας.

Ειδικότερα, αναφέρεται στην δικαστική απόφαση ότι «η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας».

Αυτό, συνεχίζουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «ισχύει και προκειμένου περί των υπηρεσιών υδρεύσεως και αποχετεύσεως, τις οποίες δύναται να παρέχει μια δημόσια επιχείρηση που λειτουργεί υπό νομικό καθεστώς ιδιωτικού δικαίου ως Ανώνυμη Εταιρεία».

Όμως, ο χαρακτήρας της δημοσίας επιχειρήσεως «αναιρείται στην περίπτωση της αποξενώσεως του Ελληνικού Δημοσίου από τον έλεγχο της Α.Ε. δια του μετοχικού κεφαλαίου, ήτοι της αποξενώσεως του από εκείνο το ποσοστό των μετοχών που εξασφαλίζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα».

«Η κατ΄  ουσίαν μετατροπή της δημόσιας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη την συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία»,  υπογραμμίζεται στην δικαστική απόφαση.

Δεν παραλείπουν οι σύμβουλοι Επικρατείας να επισημάνουν, ότι «οι υπηρεσίες της ΕΥΔΑΠ παρέχεται μονοπωλιακώς, σε μεγάλο πληθυσμό διαβιούντα υπό δυσμενείς οικιστικές συνθήκες στον περιορισμένο χώρο της Αττικής, από δίκτυα που είναι μοναδικά στην  περιοχή και ανήκουν στα πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας» και συνεχίζουν: «Συνίστανται δε οι υπηρεσίες αυτές στην ύδρευση και αποχέτευση που είναι αναγκαίες για την υγιεινή διαβίωση και ιδίως στην παροχή του πόσιμου ύδατος, φυσικού αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση που καθίσταται σπανιότερο συν τω χρόνω».

Αβεβαιότητα  -αναφέρεται στην δικαστική απόφαση- «ως προς τη συνέχεια της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας με αυτόν τον βαθμό αναγκαιότητας δεν συγχωρείται από το άρθρο 5 του Συντάγματος» ειδικότερα μάλιστα μετά το από 6.4.2001 ψήφισμα της Ζ΄ αναθεωρητικής Βουλής, και «κατοχυρώνει το δικαίωμα στην προστασία της υγείας, καθώς και στο άρθρο 21 παράγραφος 3 που ορίζει ότι το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών».

Συνεπώς, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., του οποίου η διατήρηση είναι αναγκαία για να μην μετατραπεί η δημόσια επιχείρηση σε ιδιωτική, συνιστά παράβαση των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος».

Κατόπιν αυτών, η Ολομέλεια ακύρωσε την από 25.4.2012 απόφαση  της διυπουργικής επιτροπής αναδιαρθρώσεων και αποκρατικοποιήσεων κατά το σκέλος εκείνο που μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ  το 34,033% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ.

Παράλληλα, με άλλη απόφαση της Ολομέλειας, απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη η αίτηση της Ομοσπονδίας Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ.

Τέλος, με άλλες αποφάσεις της Ολομέλειας απορρίφθηκαν αιτήσεις του Σωματείου Εργαζομένων Εταιρείας Υδρεύσεως – Αποχετεύσεως Θεσσαλονίκης, της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδος και κατοίκων της συμπρωτεύουσας. Οι αιτήσεις απορρίφθηκαν, άλλες γιατί το καταστατικό των συνδικαλιστικών οργανώσεων δεν τους παρείχε το δικαίωμα και άλλες επειδή δεν νομιμοποιηθήκαν  οι δικηγόροι τους.

Κατά συνέπεια σε περίπτωση που υπάρξουν νέες προσφυγές κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ (σύμφωνα με την απόφαση για την ΕΥΔΑΠ) θα γίνουν δεκτές από το ΣτΕ.