Πεινασμένα αλλά και παχύσαρκα τα παιδιά στην Ελλάδα της κρίσης

Με τον εφιάλτη της επισιτιστικής ανασφάλειας ζουν έξι στα δέκα ελληνόπουλα, κατάσταση που αποτυπώνεται στην καθημερινότητά τους κυρίως με τη στέρηση σε βασικά είδη διατροφής αλλά ενίοτε και με τα… άδεια στομάχια. Το πρόγραμμα «διατροφή», που υλοποιείται για  3η συνεχή σχολική χρονιά από το Ινστιτούτο Prolepsis με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, επιχειρεί να απομακρύνει αυτόν τον εφιάλτη προσφέροντας καθημερινά δωρεάν υγιεινά γεύματα σε 406 σχολεία με 61.870 μαθητές σε κοινωνικοοικονομικά ευπαθείς περιοχές της χώρας.
 
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο πρόσφατης ενημερωτικής συνάντησης που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής «Prolepsis», αρχίζουν να αποτυπώνονται πλέον τα οφέλη από αυτήν την σημαντική προσπάθεια.

Συγκεκριμένα, καταγράφηκε μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας (κατά 11% το σχολικό έτος 2012-2013), μείωση των υπέρβαρων μαθητών (κατά 9%), βελτίωση των διατροφικών συνηθειών (στο 90% των μαθητών) και βελτίωση των σχολικών επιδόσεων στο 60% των μαθητών (σύμφωνα με τις δηλώσεις των γονέων).
 
«Η επισιτιστική ανασφάλεια και η παχυσαρκία των παιδιών, που επηρεάζονται άμεσα από τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας, αποτελούν όψεις του ιδίου νομίσματος με σημαντικές συνέπειες για την υγεία, αλλά και τη νοητική ανάπτυξη και εκπαιδευτική απόδοση των παιδιών. Επιπλέον, η επισιτιστική ανασφάλεια που στις ακραίες της μορφές εκφράζεται με πείνα συμβάλει τα μέγιστα στο φαινόμενο των ανισοτήτων στην υγεία» ανέφερε κατά την παρουσίαση των στοιχείων η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis, κυρία Αθηνά Λινού.
 

Πεινασμένα αλλά και παχύσαρκα παιδιά στην Ελλάδα της κρίσης

 Το θετικό σύμφωνα με την ειδικό, είναι ότι έχει σημειωθεί μικρή αλλά σημαντική αλλαγή στους δείκτες μέτρησης της ασιτίας και της κακής διατροφής. Από τη συγκριτική αξιολόγηση των ερωτηματολογίων κατά την έναρξη του προγράμματος το 2012 και την ολοκλήρωσή του τον Ιούνιο του 2013 προκύπτει ότι ο μέσος δείκτης επισιτιστικής ανασφάλειας των Ελληνόπουλων μειώθηκε κατά 11%. Κατά την έναρξη του προγράμματος η επισιτιστική ανασφάλεια αφορούσε το 65% των οικογενειών που συμμετείχαν, ενώ το 30% των μαθητών αναφέρονταν ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και το 9% λιποβαρείς.
 
Το πρόγραμμα επηρέασε θετικά τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών σε ποσοστό 89,5%  αλλά και της οικογένειας (77%). Πιο συγκεκριμένα παρατηρήθηκε στο 44% των μαθητών αύξηση της κατανάλωσης γάλατος, στο 26% αύξηση της κατανάλωσης μαύρου ψωμιού, στο 40% αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και στο 47% αύξηση στην κατανάλωση λαχανικών.

 

Πώς η κακή διατροφή συνδέεται με τις ανισότητες στην υγεία

 Η κυρία Λινού έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο κόστος των ανισοτήτων στην υγεία. Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι το κόστος περίθαλψης και η πρόωρη απώλεια ζωής που αποδίδονται στις ανισότητες στην υγεία επιβάρυνε σε μία τριετία τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 1,26 τρισεκατομμύρια δολάρια.
 
Παράλληλα, τουλάχιστον το 20-30% της νοσηρότητας οφείλεται στην κακή και ανεπαρκή διατροφή, κυρίως σε πρώιμη ηλικία με αντίστοιχο ποσοστό στο κόστος αντιμετώπισης.
 
Στην Ευρώπη, το 20-30% της παχυσαρκίας στους άνδρες και 40-50% της παχυσαρκίας στις γυναίκες οφείλεται σε κοινωνικοοικονομικές διαφορές.

Όπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση η μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας κατά 50% έως το 2015, αποτελεί τον υπ’ αριθμ. 1 Αναπτυξιακό Στόχο της Χιλιετίας όπως αποτυπώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 στη Διακήρυξη της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών.
 

«Εθνικός» στόχος η υλοποίηση ενός ενιαίου προγράμματος στα σχολεία

 Η πρόεδρος του Ινστιτούτου επισήμανε στους εκπροσώπους του δημόσιου τομέα που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση για την ενημερωτική συνάντηση την ανάγκη υλοποίησης ενός ενιαίου προγράμματος δωρεάν σίτισης, σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή στα σχολεία.
 
Τόνισε επίσης την ανάγκη αυστηρής εφαρμογής του υπάρχοντος νομικού πλαισίου σχετικά με τα επιτρεπόμενα προϊόντα διάθεσης στα σχολικά κυλικεία και κάλεσε τους αρμόδιους να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους.
 
Τέλος, στη διάρκεια της συνάντησης προτάθηκαν εναλλακτικές πρακτικές σίτισης στα δημόσια σχολεία με γνώμονα την υγιεινή διατροφή των μαθητών και την ταυτόχρονη εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και της σχολικής κοινότητας (π.χ. ενθάρρυνση της λειτουργίας των σχολικών κυλικείων με αποκλειστική ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης ή με αυτοδιαχείριση από μέλη των σχολικών μονάδων).