Καταργείται η προσωποκράτηση για χρέη των οικονομικά αδυνάτων

Ουσιαστικές τροποποιήσεις επέρχονται στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Δικαιοσύνης, Χαράλαμπος Αθανασίου, και το οποίο θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή.

Μία από τις ουσιαστικές τροποποιήσεις είναι ότι καταργείται η προσωποκράτηση για αστικά και εμπορικά χρέη για όσους αποδεδειγμένα αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους (οικονομικά αδύνατοι πολίτες).

Μάλιστα, ο κ. Αθανασίου διευκρίνισε ότι δεν θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο με τη διαδικασία των κωδίκων, δηλαδή σε μία συνεδρίαση της Βουλής, αλλά θα συζητηθεί κατ' άρθρον και αφού προηγουμένως ακούσει τις απόψεις των εμπλεκομένων φορέων (Δικηγορικοί Σύλλογοι, κ.λ.π.).

Ο κ.  Αθανασίου επισήμανε ότι με τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας γίνεται  μια προσπάθεια επιτάχυνσης και αποτελεσματικότερης εκδίκασης των πολιτικών υποθέσεων που αποτελούν τροχοπέδη και στις επενδύσεις.  

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, καταργούνται οι δίκες στο ακροατήριο και όλη η διαδικασία θα γίνεται εγγράφως (εκτός κι αν κρίνει ο δικαστής πως απαιτείται εξέταση μαρτύρων ενός από κάθε πλευρά) και θα διαρκεί από την κατάθεση της αγωγής μέχρι την έκδοση της απόφασης   περίπου 6-8 μήνες, δηλαδή στο 1/3 του χρόνου που απαιτείται σήμερα για την έκδοση πρωτόδικης απόφασης.

Πάντως, ο κ. Αθανασίου διευκρίνισε ότι δεν καταργείται η εμμάρτυρη απόδειξη.

Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας προβλέπει δύο μόνο στάδια για την εκδίκαση των αστικών διαφορών: το πρώτο είναι της κατάθεσης της αγωγής και το δεύτερο της έκδοσης της απόφασης.

Παράλληλα, η, διαδικασία στο ακροατήριο, με την εξέταση των μαρτύρων, τις αντεγκλήσεις και τις άπειρες αναβολές, καταργείται, καθώς πλέον προβλέπεται πως όλη η διαδικασία, ή το μεγαλύτερο μέρος της, θα διεξάγεται μόνον εγγράφως.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις:

1. Μόλις θα κατατίθεται η αγωγή για οποιαδήποτε αστική ή εμπορική διαφορά, οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν συνολικά ένα χρονικό διάστημα περίπου 130 ημερών για να καταθέσουν όλα τους τα έγγραφα, να αντικρούσουν αυτά που υποστηρίζει ο αντίδικός τους και να προσκομίσουν ό,τι νομίζουν ότι θα συμβάλει στη διεκδίκησή τους για παροχή έννομης προστασίας.

2. Δίκη στο ακροατήριο δεν θα γίνεται. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αν ο δικαστής, που θα χρεώνεται την υπόθεση, κρίνει ότι απαιτείται η εξέταση και κάποιου μάρτυρα, θα τον καλεί σε ορισμένη ημέρα και χώρο για να τον εξετάσει.

3. Μόλις ο φάκελος της υπόθεσης συμπληρωθεί από τους διαδίκους, ο δικαστής θα μελετά το υλικό που έχουν προσκομίσει και σε συγκεκριμένο χρόνο θα εκδίδει την απόφαση..

4. Η κατάργηση της συζήτησης στο ακροατήριο κρίθηκε αναγκαία από την αρμόδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή που ανέλαβε το τιτάνιο έργο βελτίωσης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, καθώς η μακρόχρονη εφαρμογή του ισχύοντος έως σήμερα συστήματος κατέδειξε πως μόνο καθυστερήσεις προκαλούσε και στην ουσία δεν διευκόλυνε τη γρήγορη και ουσιαστική επίλυση των χιλιάδων αστικών διαφορών που φθάνουν κάθε χρόνο στα ελληνικά δικαστήρια.

Οι αλλαγές που επιφέρει ο νόμος στο στάδιο της αναγκαστικής εκτέλεσης, ουσιαστικά καταργούν ή τουλάχιστον αφήνουν στη κρίση των δικαστηρίων την προσωποκράτηση για ιδιωτικές διαφορές. Δηλαδή, το δικαστήριο που θα οδηγηθεί ο οφειλέτης θα κρίνει αν είναι σε θέση να πληρώσει και θα προστατεύει τους οικονομικά αδύναμους από τη φυλάκιση.

Δηλαδή, η διάταξη καταργεί την προσωποκράτηση για αστικά και εμπορικά χρέη για όσους αποδεδειγμένα αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Το μέτρο παραμένει μόνο σε ισχύ για εκείνους που, ενώ διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα ικανοποίησης του αντιδίκου τους, δεν το κάνουν εσκεμμένα, αποκρύπτοντας τα οικονομικά μέσα τους ή αρνούνται να συμμορφωθούν προς δικαστικές αποφάσεις.

Ακόμη, ο κ. Αθανασίου τόνισε ότι θα υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές και στους πλειστηριασμούς ακινήτων, σε μια προσπάθεια, όπως χαρακτηριστικά είπε  "να εξουδετερώσουμε τα κοράκια".

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο όλες οι πράξεις κατά της αναγκαστικής εκτέλεσης θα συγκεντρώνονται σε μια πράξη (ανακοπή) για την άσκηση της οποίας προβλέπονται πλέον μόνο δύο στάδια, ένα πριν και ένα μετά τον πλειστηριασμό.

Ακόμη, προβλέπεται συγκεκριμένος προσδιορισμός του πλειστηριασμού το αργότερο εντός 8 μηνών από την ημέρα της κατάσχεσης, ενώ απλοποιείται και το σύστημα υποβολής προσφορών στον πλειστηριασμό.

Ως προς τις τιμές  των ακινήτων κατά τον πλειστηριασμό, αυτές θα είναι στα 2/3 της αντικειμενικής αξίας, στο δεύτερο στάδιο θα είναι στο 1/2 και μετά  στο 1/3.

Τέλος, ο κ. Αθανασίου επισήμανε ότι  οι πλειστηριασμοί συντόμως θα γίνονται ηλεκτρονικά και θα εξασφαλίζουν την πλήρη διαφάνεια και τον αποκλεισμό της χειραγώγησης.