Σοκ και θλίψη από την κατάρρευση του Γεφυριού της Πλάκας

Ήταν ένα από τα ομορφότερα στολίδια της Ηπείρου. Οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής το αποκαλούσαν «Ακρόπολη». Αποτελούσε το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι στα Βαλκάνια, το οποίο χτίστηκε από μάστορες της πέτρας τον 19ο αιώνα.  Όμως πλέον, μόνο ένα μικρό τμήμα του έχει απομείνει…

Το ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας δεν άντεξε τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν (και) τα Τζουμέρκα το Σαββατοκύριακο που πέρασε. Κατέρρευσε… προκαλώντας απέραντη θλίψη. 

Ο πρωθυπουργός Aλέξης Τσίπρας εξέφρασε τη λύπη του στο άκουσμα της είδησης, σημειώνοντας ότι κλιμάκιο του υπουργείου Υποδομών θα υπολογίσει το μέγεθος των ζημιών και θα ανακατασκευαστεί καθώς έχει πέσει μόνο το τόξο και έχουν μείνει οι βάσεις. Για τον λόγο αυτό μετέβησαν στην περιοχή κλιμάκια του υπουργείου Υποδομών από τη Θεσσαλονίκη και Πολιτισμού από την Αθήνα, ενώ ο κ. Τσίπρας είχε επικοινωνία και με το ΕΜΠ, το οποίο προσφέρθηκε να κάνει δωρεάν τη μελέτη ανακατασκευής του ιστορικού γεφυριού.

Μόλις το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες και υποχωρήσει η στάθμη των  υδάτων, θα ελεγχθεί η κατάσταση των θεμελίων των βάθρων, και θα αξιολογηθούν τα αίτια της πτώσης. Σε ανακοίνωση πάντως του υπουργείου Πολιτισμού αναφέρεται ότι έπειτα από αυτοψία και φωτογραφική τεκμηρίωση που διενεργήθηκε από τα αρμόδια κλιμάκια διαπιστώθηκε πτώση του ανατολικού ακρόβαθρου και της μεγάλης κεντρικής καμάρας και μερική μόνο καταστροφή του δυτικού ακρόβαθρου.

Οι Ηπειρώτες δηλώνουν συγκλονισμένοι. «Πενθούμε», «χάσαμε ένα ιερό μνημείο», «κατέρρευσε το σημείο αναφοράς του τόπου μας». Με αυτά τα λόγια περιγράφουν οι Πλακιώτες, αλλά και όλοι οι κάτοικοι των Τζουμέρκων, τα συναισθήματα τους για κατάρρευση του γεφυριού της Πλάκας, το πρωί της Κυριακής.

Το γεφύρι της Πλάκας ήταν ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι στον Άραχθο ποταμό και χρονολογείτο από το 1866.  Αποτελούσε «σύνορο» κι εκεί λειτουργούσε το τελωνείο της Ελεύθερης Ελλάδας με τη σκλαβωμένη Ήπειρο.

Μονότοξο, με άνοιγμα κάμαρας 40 μέτρα, ύψος 19 μέτρα και με άνοιγμα στην κορυφή 3,2 μέτρα, ένωνε τους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας. Ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων.











Το 1860 υπήρχε μια παλαιά γέφυρα η οποία καταστράφηκε και το 1863 ξαναχτίστηκε από την αρχή από το μάστορα Γιωργή από την Κόνιτσα με χορηγία του επιχειρηματία Γιάννη Λούλη, ενώ γκρεμίστηκε σχεδόν την ημέρα των εγκαινίων της.

Το 1866 ξαναχτίστηκε από τον μάστορα Κωνσταντίνο Μπέκα από τα Πράμαντα και το κόστος του χτισίματος έφτασε τα 180.000 οθωμανικά γρόσια. Το ποσό καλύφθηκε και πάλι από τον Λούλη και από συνδρομές κατοίκων από τις γύρω κοινότητες.

Τη δεκαετία του 1880 ο ποταμός Άραχθος ήταν το σύνορο της Ελλάδας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη συγκεκριμένη περίοδο σταμάτησε να χρησιμοποιείται. Μετά το 1928 έγιναν διάφορες απόπειρες συντήρησης και παράλληλα δημιουργήθηκε νέος δρόμος που ένωνε τις κοινότητες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κοντά στη γέφυρα υπογράφηκε το 1944 η συμφωνία Πλάκας-Μυρόφυλλου, ενώ διασωζόταν κόγχη όπου οι τεχνίτες είχαν ζωγραφίσει τον προστάτη-άγιο της γέφυρας.

Το Γεφύρι, δρόμος εμπορίου, ένωνε τα Τζουμέρκα με την υπόλοιπη Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Η καμάρα του δέχτηκε τις βόμβες των γερμανικών αεροπλάνων, όμως άντεξε με μικρές φθορές στη δεξιά του πλευρά. Οι Ραφτανίτες το επισκεύασαν με τσιμέντο το 1943 και η γέφυρα έκτοτε λειτουργούσε χωρίς προβλήματα.

Τα τελευταία χρόνια η γέφυρα λειτουργούσε ως αξιοθέατο της περιοχής.