Δείτε το πρώτο τρένο που μετέφερε Εβραίους της Θεσσαλονίκης στο Άουσβιτς

Την ιστορική ατμομηχανή με τα στοιχεία Λβ964 και τέσσερα από τα βαγόνια, που αποτελούσαν το πρώτο τρένο που αναχώρησε «φορτωμένο» Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη για τα κρεματόρια του Αουσβιτς, εντόπισαν στη Δράμα και στην Ορεστιάδα τα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.

Η μηχανή, που χρονολογείται από το 1884 (!), ήρθε ήδη και συντηρείται στον σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης, όπου την Κυριακή θα γίνει μια μεγάλη εκδήλωση για την 72η επέτειο μνήμης των 50.000 Εβραίων που αφανίστηκαν κατά το Ολοκαύτωμα.



«Είναι μια μηχανή γεμάτη πικρές αναμνήσεις, σκληρές εικόνες που πονούν, πρέπει όμως να συντηρηθεί και να μείνει στην πόλη, ως ένα κομμάτι της ιστορίας της», είπε συγκινημένος στο «Εθνος» ο μηχανοδηγός του ΟΣΕ, Βασίλης Γεροθανάσης, ο οποίος συνόδεψε σε όλο το ταξίδι την ατμήλατη μηχανή από τη Δράμα στη Θεσσαλονίκη. Η συγκίνηση του κ. Γεροθανάση οφειλόταν αφενός στην ιστορία που έκρυβε η μηχανή και αφετέρου στο ότι ο πατέρας του, επίσης μηχανοδηγός του ΟΣΕ, σκοτώθηκε σε μία φοβερή σύγκρουση αμαξοστοιχιών, οδηγώντας μία παρόμοια μηχανή το 1987.

Μέσα στην εβδομάδα θα έρθουν για την ίδια εκδήλωση και τα τέσσερα βαγόνια που έχουν εντοπιστεί στην Ορεστιάδα του Εβρου και ήδη συντηρούνται στον εκεί σιδηροδρομικό σταθμό. «Κάνουμε τα πάντα για να μη χαθεί η μνήμη. Οι Εβραίοι δεν ξεχνούν, τιμούν τους νεκρούς και καλούν όλο τον κόσμο να συμμετάσχει στην πορεία μνήμης προς τον σιδηροδρομικό σταθμό και να δούμε από κοντά το τρένο που στοίχειωσε τη ζωή τόσων χιλιάδων Εβραίων», είπε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαβίδ Σαλτιέλ στο Έθνος.

«Η Θεσσαλονίκη πρέπει να πει ''Δεν ξεχνώ-Ποτέ ξανά''. Το ''Δεν ξεχνώ'' συνιστά ένα κάλεσμα να εμποδίσουμε την αναζωπύρωση του ναζισμού», δήλωσε με αφορμή την πορεία μνήμης ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, προσθέτοντας ότι η εκδήλωση δεν αφορά μόνο τους Εβραίους στο θρήσκευμα, αλλά το γεγονός ότι ξεκληρίστηκε η πόλη. Μάλιστα ο κ. Μπουτάρης ανακοίνωσε τη δημιουργία Μουσείου Ολοκαυτώματος, που θα εξελιχθεί σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, όπως είπε, για τη μελέτη του Ολοκαυτώματος.

Η ατμήλατη μηχανή Λβ964 μπήκε σε κυκλοφορία στη γραμμή Δράμας-Αλεξανδρούπολης στο τέλος του 1884 και ήταν από αυτές που έφερε ο Χαρίλαος Τρικούπης στο πλαίσιο της επέκτασης του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα. Στις 15 Μαρτίου 1943 ήταν το πρώτο τρένο που «επιστρατεύτηκε» για να μεταφέρει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Αουσβιτς και στο Μπιρκενάου της Πολωνίας 50.000 Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη. Στο πρώτο δρομολόγιο μπήκαν 2.800 άτομα της συνοικίας Βαρόνου Χιρς, που ήταν δίπλα στον σταθμό. Οι περισσότεροι ήταν φτωχοί, άνεργοι, εργάτες και έμποροι, ενώ πάνω από τους μισούς ήταν παιδιά και έφηβοι. Μέχρι τα μέσα Μαΐου της ίδιας χρονιάς είχαν φύγει για το Αουσβιτς άλλα 17 τρένα από τη Θεσσαλονίκη και άλλο ένα αναχώρησε τον Αύγουστο.

Αντρες, γυναίκες και παιδιά, νέοι και μεγαλύτεροι σε ηλικία, στοιβάχτηκαν σε ανοιχτά βαγόνια, που μέχρι τότε μετέφεραν ζώα και εμπορεύματα. Χωρίς καμία υποδομή, χωρίς καν τα στοιχειώδη, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, ένα ανθρώπινο κοπάδι έτοιμο να παραδοθεί στη σφαγή, μεταφέρθηκαν στον τόπο της εξόντωσης και είναι χαρακτηριστικό πως από αυτές τις 50.000 άτομα επέστρεψαν μόνο 1.950, δηλαδή, λιγότεροι από το 4%.



Και αυτοί που επέστρεψαν κουβαλούσαν μέχρι το τέλος της ζωής τους τους εφιάλτες, οι φρικιαστικές στιγμές που έζησαν στοίχειωναν την καθημερινότητά τους και σε κάθε ευκαιρία ανέβαινε στα χείλη τους το τραγούδι «Περίμενέ με Θεσσαλονίκη», αυτό που σιγοψιθύριζαν στον δρόμο της επιστροφής στην πόλη.