Τι ορίζει η Συνθήκη ΟΗΕ του 1951 για τους πρόσφυγες

«Το πρόσωπο που συνεπεία γεγονότων και δεδικαιολογημένου φόβου διώξεως ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα».

Αυτός είναι ο ορισμός του πρόσφυγα, όπως διατυπώνεται στην Διακήρυξη του 1951 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και όπως αναθεωρήθηκε από το Πρωτοκόλλο Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ του 1967. 

Την Διακήρυξη αυτή έχουν υπογράψει 116 κράτη παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων και όλα τα ευρωπαϊκά. 

Το πώς καθορίζεται το πότε ένας άνθρωπος υπάγεται στην κατηγορία αυτή και άρα θεωρείται πρόσφυγας και αποκτά τα αντίστοιχα δικαιώματα, εξαρτάται από συγκεκριμένες λεπτομέρειες, που αφορούν κατά κύριο λόγο στην ερμηνεία των όρων «φόβος» και «δεδικαιολογημένος» που συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό και που είναι δύσκολο να αποδοθούν αντικειμενικά. 

Η κύρια διαφοροποίηση γίνεται μεταξύ των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών, για τους οποίους η Υπατη Αρμοστεία εξηγεί πως είναι «πρόσωπα που για λόγους διαφορετικούς από εκείνους που αναφέρονται στον ορισμό του πρόσφυγα εγκαταλείπουν οικειοθελώς τη χώρα τους με σκοπό να εγκατασταθούν αλλού». 

Από τη στιγμή που ένας άνθρωπος χαρακτηρίζεται πρόσφυγας, τότε δικαιούται αμέσως ένα ειδικό διαβατήριο, το διαβατήριο Nansen, με το οποίο έχει το δικαίωμα να ταξιδέψει ελεύθερα και νόμιμα σε κάθε μια από τις 116 χώρες παγκοσμίως που έχουν υπογράψει την Διακήρυξη. 

Ο ΟΗΕ μάλιστα αναφέρει ειδικά πως από τη στιγμή που πιστοποιείται ως πρόσφυγας, τότε είναι υπό την αιγίδα και την απόλυτη προστασία του Οργανισμού.

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το εγχειρίδιο για τον καθορισμό των προσφύγων από τον ΟΗΕ