Διαβάστε όλο το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ: Εγώ σήκωσα τα 200.000 ευρώ ομολογεί η μητέρα της Βαλαβάνη

«Εγώ πήγα στην τράπεζα και ζήτησα να μου δώσουν τα λεφτά μου... Είναι οι οικονομίες μιας ζωής... Φοβήθηκα και τα πήρα σπίτι». 

Με αυτή τη φράση η 85χρονη κυρία Αλίκη Βαλαβάνη, μητέρα της τέως υπουργού Οικονομικών Νάντιας Βαλαβάνη, ομολογεί στο «ΘΕΜΑ» ότι λίγο πριν από την εξαγγελία του δημοψηφίσματος πήγε συνοδευόμενη από τον λογιστή της στην Εθνική Τράπεζα στην οδό Καλοκαιρινού, στην πόλη του Ηρακλείου, και ζήτησε να κάνει ανάληψη 200.000 ευρώ (αν και σύμφωνα με άλλες πληροφορίες από τραπεζικές πηγές το ποσό ανέρχεται σε 165.000 ευρώ) τα οποία διέθετε σε προθεσμιακούς και καταθετικούς λογαριασμούς.



Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη δήλωση της κυρίας Νάντιας Βαλαβάνη το βράδυ του δημοψηφίσματος ότι εκτός από τα capital controls σχεδιάζεται και μπλόκο στις τραπεζικές θυρίδες, εγείρει τεράστιο πολιτικό και ηθικό ζήτημα, αφού πολλοί συνέδεσαν τα δύο γεγονότα, θεωρώντας ότι στα σχέδια της κυβέρνησης ήταν να βάλει χέρι εκτός από τις καταθέσεις και στις αποταμιεύσεις που διατηρούν οι Ελληνες στις θυρίδες των τραπεζικών καταστημάτων. Σύμφωνα με μαρτυρίες των υπαλλήλων της τράπεζας, η μητέρα της υπουργού εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της όταν την ενημέρωσαν ότι δεν είχαν τα χρήματα για να της τα δώσουν και της ζήτησαν χρονικό περιθώριο μιας-δυο ημερών μέχρι να τα προμηθευτούν. 

Οπως μάλιστα λένε οι ίδιοι, η κυρία Αλίκη Βαλαβάνη διαμαρτυρήθηκε έντονα τονίζοντας ότι «θα το πω στην κόρη μου...». Οι υπάλληλοι του υποκαταστήματος τρομοκρατήθηκαν και δύο ημέρες πριν από την επιβολή των capital controls φρόντισαν να στείλουν τα χρήματα στο σπίτι της, γεγονός που μαρτυρά την ιδιαίτερη μεταχείριση που επιφυλάχθηκε στη συγκεκριμένη καταθέτρια, καθώς σε καμία άλλη περίπτωση δεν προβλέπεται από την τραπεζική πρακτική η διανομή αναλήψεων κατ’ οίκον. 

Το περιστατικό αυτό έγινε γνωστό όταν ο βουλευτής Ηρακλείου της Ν.Δ. Λευτέρης Αυγενάκης κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή, ζητώντας από την κυβέρνηση να αποκαλύψει «ποιος υπουργός έκανε την κρίσιμη αυτή χρονική στιγμή ανάληψη 200.000 ευρώ». 

Οπως λέει στο «ΘΕΜΑ» η μητέρα της κυρίας Βαλαβάνη, πήρε τα χρήματα στο σπίτι της «μέχρι να περάσει αυτή η δύσκολη κατάσταση». Η ενέργειά της αυτή όμως  συνδέθηκε με την παραίτηση της υπουργού από το αξίω­μά της. 

Ωστόσο η ίδια θέλησε να αποστασιοποιηθεί από την ιστορία της μητέρας της, αφήνοντας να υπονοηθεί ότι δεν έχει γνώση του περιστατικού λόγω παγωμένων σχέσεων με την οικογένεια. 



Από το ΕΑΤ-ΕΣΑ, «αριστερή υπουργός» με λεφτά στην HSBC 


Τον Δεκέμβριο του 2000 ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, που δεν είχε ανακαλύψει ακόμη την «αποικία χρέους», συμμετείχε ως μέλος των ελληνικών διπλωματικών αντιπροσωπιών σε όλες τις διεργασίες για τη διεύρυνση και την εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (όπως η Συνθήκη του Αμστερνταμ, η Agenda 2000, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα), ενώ ο ίδιος έναν χρόνο νωρίτερα είχε πρωταγωνιστήσει στην ελληνοτουρκική προσέγγιση μέσω της «διπλωματίας των σεισμών».

Εκείνη την εποχή, λοιπόν, ο κ. Κοτζιάς ήταν 50 χρόνων (50 και κάτι μέρες για την ακρίβεια) και θέλησε να σβήσει τα κεράκια που αναλογούσαν στην ηλικία του με μια ποιητική συλλογή - σε μέγεθος πλακέτας και σε 1.000 τεμάχια. 

Στο πάνελ της παρουσίασης της ποιητικής συλλογής «Μονοπάτια» συμμετείχε και η κυρία Νάντια Βαλαβάνη. Η τελευταία ήρθε στην Αθήνα από την Κρήτη, όπου από το 1996 είχε τη θέση της διευθύντριας σε ένα ξενοδοχείο στην πατρίδα της - ένα ξενοδοχείο στην παραλία Σταλίδα του Ηρακλείου. Η κατά 4 έτη νεότερή του Nάντια βρέθηκε στο πάνελ όχι μόνο λόγω των παλαιότερων συντροφικών σχέσεων με τον συγγραφέα (υψηλόβαθμα στελέχη της ΚΝΕ και του ΚΚΕ την περίοδο της Μεταπολίτευσης), αλλά και γιατί λίγο ως πολύ αυτή η κομψή ποιητική πλακέτα ένιωθε πως αφορούσε και εκείνη με έναν πολύ προσωπικό τρόπο.


Σε 19 τραπεζικούς λογαριασμούς, συνολικού ύψους 885.000 ευρώ, βρίσκονται, σύμφωνα με την κυρία Νάντια Βαλαβάνη, τα χρήματα από την πώληση του οικογενειακού ξενοδοχείου «Horizon» στη Σταλίδα Ηρακλείου, στο οποίο κατείχε θέση διευθύντριας από το 1996

 «Σας αγάπησα σαν φίλους, / Αλλά ακόμα περισσότερο / Για τη σχέση σας με τις γυναίκες σας. / Κοιτώντας τες, / Εμαθα την αλήθεια: / Δείξε μου πώς φέρεται ο άνδρας σε μια γυναίκα / Να σου πω τι Αριστερά έχουμε» - ένα απόσπασμα από το ποίημα με τίτλο «Σε δύο συντρόφισσες αδελφές», όπου δίχως άλλο η Νάντια -η γυναίκα του Δήμου- είναι μία από τις δύο συντρόφισσες αδελφές. Ο Δήμος -ο άνδρας της Νάντιας- δεν ζει πια, η Νάντια δεν σήκωσε το χέρι της και δεν ψήφισε το νέο μνημόνιο και ο Κοτζιάς μάλλον θα χρειαστεί να (ξανα)ορίσει το «τι Αριστερά έχουμε». 

Ο Κοτζιάς με τη Βαλαβάνη ξαναβρέθηκαν κάτω από την ίδια πολιτική στέγη στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου. Οι δρόμοι τους χώρισαν το καλοκαίρι του 1989, όταν και οι δύο αποχώρησαν από το ΚΚΕ διαφωνώντας με τη συμμετοχή του κόμματος (μέσω του ενιαίου Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου) στη συμμαχική κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη. Η Ν. Βαλαβάνη αναλαμβάνει ως αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών την ευθύνη για τα δημόσια έσοδα και το ΤΑΙΠΕΔ. Δύο κρίσιμα κυβερνητικά πόστα, με τα οποία όμως δεν «βολεύεται» από την πρώτη κιόλας στιγμή και συνεχίζει -παρά τις άνωθεν προειδοποιήσεις- να λειτουργεί ως βουλευτής της μείζονος αντιπολίτευσης.

Λίγες μόνο μέρες πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, η ίδια δηλώνει: «O ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστήσει σαφές ότι όλες οι πράξεις εκποίησης του δημόσιου πλούτου που έγιναν τα χρόνια της μνημονιακής συγκυβέρνησης θα ελεγχθούν για τη νομιμότητά τους. Με άλλα λόγια, θα αποκατασταθεί η νομιμότητα όπου αυτή έχει παραβιαστεί - και βέβαια θα τερματιστεί η πολιτική ιδιωτικοποιήσεων. Αρα το βασικό εργαλείο της, το ΤΑΙΠΕΔ, δεν θα έχει πλέον λόγο ύπαρξης». Με αυτή την αντίληψη λειτουργεί και στο υπουργείο Οικονομικών, ακόμη και αν κάποια στιγμή χρειάζεται να πάει στη Βουλή και να υπερασπιστεί τη νέα ηγεσία του Ταμείου, επικεφαλής του οποίου είναι ένας σύντροφος της «άλλης πλευράς», ένας πούρος «αναθεωρητής» όπως ο κ. Στέργιος Πιτσιόρλας. Η κυρία Βαλαβάνη έχει την άποψη για ένα νέο Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας που θα έρθει να αντικαταστήσει το ΤΑΙΠΕΔ συγκεντρώνοντας το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου και αυτή την άποψη υπερασπίζεται μέχρι τέλους. Η εξέλιξη είναι γνωστή. Η κυρία Βαλαβάνη εκτός κυβέρνησης με δική της πρωτοβουλία και το ΤΑΙΠΕΔ στη θέση του, νομιμοποιημένο και ως προς το περιεχόμενο και ως προς τις κατευθύνσεις του.

 Με τον ίδιο τρόπο χειρίστηκε και τη σχέση της με την αυτόνομη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Το καθεστώς που έχει καθοριστεί από το 2013 στο πλαίσιο των μνημονίων για τον ρόλο και τη λειτουργία της ΓΓΔΕ βρέθηκε στο στόχαστρο της πρώην αναπληρώτριας υπουργού Οικονομικών. Η ίδια δεν κατάφερε να ξεφύγει από μια διάθεση μόνιμης αμφισβήτησης αυτού του καθεστώτος και έτσι οι εξελίξεις και σε αυτόν τον τομέα δεν τη δικαίωσαν.

Παρ’ όλα αυτά, εκείνη θα μπορούσε να απαντήσει με τον δικό της τρόπο. Με ένα ποίημά της: «Οι νικημένοι είναι νικητές / κι οι νικητές νικημένοι / σήμερα / Για αύριο κανείς δεν ξέρει ακόμη». Το ελάχιστο αυτό απόσπασμα από το ποίημά της «4ο Συνέδριο» -γραμμένο το 1988, πριν από τη ρήξη και την αποχώρησή της από το ΚΚΕ- έχει να κάνει με την προβληματική της στράτευσης που είναι συνεχώς παρούσα στο έργο της κυρίας Βαλαβάνη. Αλλωστε, όπως θυμούνται παλιοί της σύντροφοι από τα χρόνια της Μεταπολίτευσης (τα παιδιά της ΚΝΕ στα οποία έχει αφιερώσει σχετικό ποίημά του ο κ. Κοτζιάς: «Ομορφα περάσαμε / Μέσα στης ασκήμιας τα πράματα. / Φυσικά και δεν υπακούσαμε / Τώρα έρχεται η εποχή μας.»), η Ν. Βαλαβάνη «από τις καθοδηγήσεις τα πήγαινε καλύτερα με τα Πολιτιστικά» - τομέας ευθύνης επικεφαλής του οποίου ήταν και η σύντροφος του Νίκου Ζαχαριάδη και μητέρα ενός από τα παιδιά του, η Ρούλα Κουκούλου. Μάλιστα, όπως λένε οι ίδιοι, η ευθύνη της καθοδηγήτριας δημιουργούσε τεράστιο άγχος στη συντρόφισσα Νάντια των 20 και κάτι Μαΐων -στα χρόνια της Μεταπολίτευσης-, ώστε ξεχνούσε με ξεχωριστή άνεση και συστηματικό τρόπο τσάντες, πορτοφόλια, σημειώσεις από συνεδριάσεις και, το κυριότερο, τα κλειδιά του σπιτιού της. Πάντα σύμφωνα με τους συντροφικούς μύθους, «ο κλειδαράς της είχε κάνει ειδικό τιμολόγιο με έκπτωση 50% για εκείνη λόγω της συχνότητας των επισκέψεών του». 

Αντίσταση στα χρόνια της δικτατορίας 

Η Νάντια Βαλαβάνη στη Μεταπολίτευση -τον Ιούλιο του 1974- δεν είχε καν προλάβει να κλείσει τα 20 της. Φοιτήτρια στην τότε ΑΣΟΕΕ, είχε γνωρίσει στο πετσί της όλη τη βία της δικτατορίας και των οργάνων της - Ασφάλεια, βασανιστήρια, Κορυδαλλός. Το 2013 -ήδη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 στη Β’ Αθηνών- κλήθηκε από τον δημοσιογράφο Λάμπρο Τόκα (παλιός συντάκτης του «Ριζοσπάστη» με πολυετή θητεία στο οικονομικό ρεπορτάζ) να απαντήσει σε μια κλειστή λίστα 20 ερωτήσεων. Η ερώτηση υπ’ αριθμόν 12 ήταν η εξής: «Πώς κρίνεις το σύνθημα που ακούγεται στις σημερινές διαδηλώσεις “Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία, η χούντα δεν τελείωσε το ’73”, που αποτελεί παραλλαγή του κεντρικού συνθήματος του Πολυτεχνείου;». Η N. Βαλαβάνη στην απάντησή της (δημοσιεύεται στο βιβλίο «Τα παιδιά του Φλεβάρη - Μαρτυρίες συλληφθέντων αγωνιστών 40 χρόνια μετά το χτύπημα στο κλιμάκιο του ΚΚΕ το 1974», εκδόσεις Καστανιώτη) είναι κατηγορηματική: «Η χούντα τελείωσε το ’74». 







Η μητέρα της Αλίκη -της οποίας το όνομα συνδέθηκε με την υπόθεση της ανάληψης 200.000 ευρώ από υποκατάστημα στον Νομό Ηρακλείου την προηγουμένη των capital controls στις τράπεζες- ήταν ΕΠΟΝίτισσα, ο πατέρας της Μακρονησιώτης με εκτελεσμένο έναν αδελφό του από τους Γερμανούς. Οπως αναφέρει η ίδια η Ν. Βαλαβάνη, ο πατέρας της που διέθετε «λογοτεχνική βιβλιοθήκη» δεν ήταν «διανοούμενος αλλά έμπορος». Πολύ αργότερα και αφού είχε αποχωρήσει από το ΚΚΕ ασχολήθηκε με το οικογενειακό ξενοδοχείο το οποίο πωλήθηκε και τα χρήματα διανεμήθηκαν ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας (συμπεριλαμβανομένης και της μητέρας της κυρίας Βαλαβάνη). Στο βιογραφικό της εμφανίζεται να ασχολείται με το οικογενειακό ξενοδοχείο τουλάχιστον μέχρι το 2005.

Από τον Αλαβάνο στον ΣΥΡΙΖΑ

Η Ν. Βαλαβάνη το 2007 προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ ως ανένταχτη. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του κ. Αλέκου Αλαβάνου να συμβάλει στην εκλογή του τότε προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και βοήθησε ως υποψήφια του ΣΥΡΙΖΑ στο Ηράκλειο στη σημαντική ενίσχυση του ψηφοδελτίου και στην εκλογή βουλευτή του κόμματος στον νομό. Η ίδια ήταν η πρώτη επιλαχούσα. Δύο χρόνια μετά, τον Οκτώβριο του 2009, μετακομίζει στην πολυάριθμη Β’ Αθηνών. Σε εκείνες τις εκλογές αναδείχτηκε και πάλι πρώτη επιλαχούσα. Η πρώην υπουργός υποστηρίζει στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ μέσα και από πολυποίκιλες πρωτοβουλίες στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000 (π.χ. Χώρος Διαλόγου και Κοινής Δράσης της Αριστεράς), ενώ και μετά την ένταξή της στο κόμμα συμμετέχει και στην κίνηση του Αλέκου Αλαβάνου Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής (ΜΑΑ), που διαμορφώνεται σε σχήμα μετά τη σύγκρουση του τελευταίου με τον σημερινό πρωθυπουργό και την έξοδο του από την Κουμουνδούρου. Σε ένα παλαιότερο βιογραφικό της διαβάζουμε τα εξής: «Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, μέσα απ’ τις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜΑΑ, συμμετείχε ενεργά σε όλα τα γεγονότα του κινήματος αντίστασης (απεργίες, διαδηλώσεις, κατάληψη της πλατείας Συντάγματος κ.ά.). Ταυτόχρονα αγωνιζόταν για την εξασφάλιση της κοινής δράσης και συμπαράταξης κατά προτεραιότητα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αριστεράς στο πλαίσιο της ευρύτερης δυνατής μετωπικής πολιτικής συσπείρωσης με στόχο την ανατροπή της πολιτικής της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, που σε συνεργασία με τις ελληνικές κυβερνήσεις, τα κόμματα του (πρώην) δικομματισμού κι έναν αστερισμό μικρότερων κομμάτων οδηγούν την εργαζόμενη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας σε κοινωνικό ολοκαύτωμα και τη χώρα σε πλήρη υποτέλεια και ολοκληρωτική καταστροφή. Στο ίδιο πλαίσιο δραστηριοποιήθηκε και υπήρξε ιδρυτικό μέλος ενωτικών κινήσεων, όπως του Βήματος για Διάλογο και Κοινή Δράση της Αριστεράς (Αριστερό Βήμα), της Επιτροπής για το Λογιστικό Ελεγχο επί του Ελληνικού Δημόσιου Χρέους (ΕΛΕ) και των κινήσεων καλλιτεχνών Μαζί ενάντια στη βαρβαρότητα και Καλλιτέχνες ενάντια στο Μνημόνιο. Προσκλήθηκε ως “ελληνίδα δημοσιολόγος” από το κόμμα της γερμανικής Αριστεράς Die Linke και μίλησε στα γερμανικά για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και τη σχέση της Ε.Ε., της ΕΚΤ και της Γερμανίας μ’ αυτό στις 18 Νοεμβρίου 2011, σε ανοιχτή συγκέντρωση με κεντρικό σύνθημα “Ενάντια στη δικτατορία των χρηματιστικών αγορών”».

Εμπνευση οι ακτιβιστές κατά του χρέους για τον υπουργικό θώκο 

Με αυτές τις αποσκευές η Νάντια Βαλαβάνη ορίζεται αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών. Τι πταίει; Η απάντηση είναι προφανής. Αλλωστε ο Μπρεχτ αλλά και η συμμετοχή στις πολυποίκιλες επιτροπές «Ενάντια στο Χρέος» δεν αποτελούν κανένα πιστοποιητικό επάρκειας για να μαζευτούν έσοδα και να προσελκυστούν επενδυτές και κεφάλαια από το εξωτερικό. Με λίγα λόγια, ο Μπρεχτ και η... πλατεία είναι καλές ενασχολήσεις για ακτιβιστές τύπου Ερίκ Τουσέν, αλλά όχι για διαχειριστές κρίσιμων κυβερνητικών χαρτοφυλακίων. 

Το 1991, δύο χρόνια μετά την αποχώρησή της από το ΚΚΕ -μαζί με τον άνδρα της, δικηγόρο-εργατολόγο Δήμο Τσακνιά, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Νοέμβριο του 2014-, εμφανίζεται στη λογοτεχνική σκηνή της πρωτεύουσας με μια ποιητική συλλογή. «Τέλος Εποχής» ο τίτλος της. Από τα ποιήματα αυτής της περιόδου (Σεπτέμβριος 1989) μεταφέρουμε εδώ λίγους στίχους: «Για να διοχετεύσουμε τα καθυστερημένα μας πάθη / συνωστιζόμενοι στις πόρτες / υπουργείων και άλλων κοινωφελών οργανισμών / μαθητευόμενοι όψιμοι μιας εξουσίας ξένης; 
Συμφιλίωση τώρα! / “Ψυχές από δημόσιες αμαρτίες μαραγκιασμένες” / σμίγουνε με ψυχές μαραγκιασμένες / από αμαρτίες πολύχρονες κομματικές». Οι στίχοι μπορεί να γράφτηκαν για τη συμμετοχή στην κυβέρνηση συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας - Συνασπισμού, αλλά φαίνεται να αντέχουν και για τα σημερινά - όλα εκείνα που συμβαίνουν εντός και εκτός Κοινοβουλίου, όλα εκείνα στα οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμμετέχει η κυρία Βαλαβάνη. 



Πέραν του πεδίου των κυβερνητικών ευθυνών, η κυρία Βαλαβάνη έχει την πίστη συνδυασμένη με την αθωότητα της νεαρής φοιτήτριας της ΑΣΟΕΕ που τα βάζει με τη χούντα. Είναι πρωτοετής όταν συλλαμβάνεται τον Φεβρουάριο του 1974 μαζί με άλλα στελέχη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ και μετά από 5μηνη παραμονή υπό ανάκριση σε συνθήκες απομόνωσης στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών παραπέμπεται σε δίκη στο Εκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών. Αφέθηκε ελεύθερη από τις Φυλακές Κορυδαλλού μετά την κατάρρευση της δικτατορίας τον Ιούλιο του 1974. Μετά, όλα είναι γνωστά.