Τιμή στην Κυρά της Χειμάρρας: 74 χρόνια «φυλάει» στην αυλή της έξι νεκρούς στρατιώτες

Σε μία σεμνή τελετή στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, τιμήθηκε το βράδυ της Τρίτης η 83χρονη Ερμιόνη Πρίγκου από την Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου. Η γυναίκα που επί 74 φυλάει και φροντίζει τους τάφους έξι Ελλήνων στρατιωτών που σκοτώθηκαν το 1941 στην αυλή του σπιτιού της.

Η αγέρωχη Κυρά της Χειμάρρας, όπως πλέον την αποκαλούν, τιμήθηκε στο πλαίσιο παρουσίασης του βιβλίου «Το Εθνικό Χρέος προς τους άταφους ήρωες του 1940» του πρώην υπουργού κ.Γιώργου Σούρλα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη. 

Ήταν μόλις εννέα χρονών, στη δίνη του ελληνοϊταλικού πολέμου, όταν η κυρία Ερμιόνη Πρίγκου, βοήθησε τον πατέρα και την μητέρα της να θάψουν τα σώματα έξι Ελλήνων στρατιωτών, που έχασαν τη ζωή τους από εχθρικό όλμο, στον Σκουταρά της Χειμάρρας. «Στο σπίτι μας έμεναν Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες, ενώ στο διπλανό κτήμα μας, υπήρχαν ελληνικά χαρακώματα. Μια χούφτα Έλληνες κρατούσαν άμυνα, έχοντας απέναντι τους 500 και πλέον Ιταλούς Ο πατέρας μου βοηθούσε και μάλιστα ήταν και οδηγός του Ελληνικού Στρατού. Και οι Ιταλοί είχαν πολλούς νεκρούς. Σε μια επίθεση με εχθρικό όλμο, σκοτώθηκαν έξι στρατιώτες που ήταν μέσα στο χαράκωμα. Τα ξέραμε τα παλικάρια αυτά.  Ο Ανδρέας Προβατάς ζούσε ακόμη. Μέσα στα αίματα έδωσε το πορτοφόλι στον πατέρα μου, για να το παραδώσουμε στους δικούς του. Μετά ξεψύχησε. Τους μαζέψαμε και τους θάψαμε σε δύο τάφους που ανοίξαμε βιαστικά. Από τότε έως σήμερα, μας συντροφεύουν» λέει στο protothema η κυρία Πρίγκου, που έως το 1990 και τη πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος του Ενβερ Χόζτα, κρατούσε «επτασφράγιστο» το μεγάλο μυστικό που έκρυβε στο κτήμα της, κάτω από τις ελιές. «Ακολουθήσαμε τον Ελληνικό Στρατό κατά την υποχώρηση του, μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα το 1941. Αργότερα επιστρέψαμε στην Χειμάρρα και οι Ιταλοί συνέλαβαν τον πατέρα μου και τον έβαλαν φυλακή για ένα χρόνο σχεδόν στα Τίρανα. Μετά οι Αλβανοί του Χότζα μας εξόρισαν για 4,5 χρόνια και το σπίτι μας επιτάχθηκε. Όταν επιστρέψαμε το βρήκαμε κατεστραμμένο. Οι Αλβανοί όμως δεν είχαν εντοπίσει τους τάφους των έξι Ελλήνων στρατιωτών και αυτό ήταν βάλσαμο για εμάς. Παρά τα βάσανα μας» λέει. 

Τα ονόματα των παλικαριών Δημήτριος Σελάς (καταγωγή Αρχαίες Κλεωνές Κορινθίας), Νικόλαος  Βουρλούμης (Κουμάνι Ηλείας),  Σταύρος Καντάς Σταύρος (Μελλίκια Λευκίμης Κέρκυρας), Παναγιώτης Αλογογιάννης (Καμάρι Κορινθίας), Ανδρέας Προβατάς  (Αγραφούς Κέρκυρας) και  Ματθαίο Λαγό Ματθαίος (Πόρο Τροιζηνίας).

«Η συχωρεμένη μάνα μου, κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα άναβε κρυφά κεριά στους τάφους και κάθε Εθνική Εορτή της Ελλάδας μοιρολογούσε τα παλικάρια που δεν γύρισαν ποτέ στα σπίτια τους. Όλα αυτά μυστικά, γιατί αλίμονο μας εάν οι Αλβανοί του Χότζα μας ανακάλυπταν. Μετά τον πόλεμο ήρθαν αρκετές φορές στο σπίτι, ρώτησαν έψαξαν αλλά έφευγαν άπρακτοι» συμπληρώνει, φέρνοντας στο νου τα δύσκολα «πέτρινα»  χρόνια,  για τους Έλληνες της Χειμάρρας, που το 1945 αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα του Χότζα, με αποτέλεσμα να τους αφαιρεθούν όλα τα μειονοτικά δικαιώματα, τα οποία έως σήμερα συνεχίζει να καταπατεί η Αλβανία.



Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η οικογένεια Πρίγκου αρχίζει να αναζητεί συγγενείς των νεκρών στρατιωτών, ενώ με πρωτοβουλία της Νεολαίας της «Ομόνοιας», του κόμματος της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, αναγέρθηκε στο κτήμα της κυρίας Πρίγκου, δίπλα στους τάφους ένα λιτό μνημείο για τους έξι ήρωες, πάνω στο οποίο χαράχτηκαν τα ονόματα τους.  «Το μνημείο αυτό, ήταν επιθυμία του πατέρα μου πριν κλείσει τα μάτια του. Το ελάχιστο που μπορούσαμε να   κάνουμε για αυτά τα παιδιά που έμειναν για πάντα στην αυλή του σπιτιού μας. Φυτέψαμε και  μια μυρτιά δίπλα από τους τάφους, για να έχουν σκιά τα καλοκαίρια οι ήρωες μας »



Για την εθνική της προσφορά, η Κυρά της Χειμάρρας τιμήθηκε το 2014 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ.Κάρολο Παπούλια, που τις απέδωσε εύσημα για όσα κάνει τόσα χρόνια. Μάλιστα τότε ο κ.Παπούλιας της είχε ζητήσει να ανάψει για λογαριασμό του ένα κερί, στον τάφο των έξι παλικαριών. 



Το βιβλίο του κ.Γιώργου Σούρλα «Το εθνικό χρέος προς τους άταφους ήρωες του 1940», 1941  αφιερώθηκε στην Κυρά της Χειμάρρας στη «Μάνα των πεσόντων» Ερμιόνη Μπρίγκου όπως τιμήθηκε από τον Σύλλογο των πεσόντων του έπους 1940. Το βιβλίο, αναφέρεται στους πεσόντες της Ελληνική εποποιίας του 1940-1941 και  φανερώνει την  αναζήτηση και τον ενταφιασμό των ηρώων του 1940. «Είναι καθήκον μας να εκπληρωθούν οι θρησκευτικές, εθιμικές και εθνικές μας υποχρεώσεις στους πεσόντες μας σύμφωνα με τα όσα επιτάσσει η ιστορική μας κληρονομιά» αναφέρει με νόημα ο κ.Σούρλας.