Ομιλία Γερουλάνου στον ΟΗΕ για τα Μάρμαρα

Δεν μπορεί να δημιουργηθεί βιώσιμος παγκόσμιος πολιτισμός, αν δεν αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε τη δύναμη και τη μοναδικότητα των επιμέρους πολιτισμών, τόνισε από τη βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλος Γερουλάνος.

Νωρίτερα, παρουσία του κ. Γερουλάνου και με πρωτοβουλία της χώρας μας, υιοθετήθηκε απόφαση με τίτλο Επιστροφή ή αποκατάσταση των αγαθών της πολιτιστικής κληρονομιάς στις χώρες προέλευσής τους. Το σχέδιο ψηφίσματος είχε προταθεί από το μόνιμο αντιπρόσωπο της Ελλάδας στον ΟΗΕ, πρέσβη Αναστάση Μητσιάλη, στις 16 Νοεμβρίου 2009. H απόφαση συγκηδεμονεύτηκε από 85 κράτη-μέλη και υιοθετήθηκε συναινετικά, χωρίς ψηφοφορία.

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού αναφέρθηκε στη σημασία του ΟΗΕ και κυρίως στο ρόλο που διαδραματίζει στην πραγματοποίηση του παγκόσμιου διαλόγου ανάμεσα στους πολιτισμούς, σημειώνοντας ότι μια από τις δεσμεύσεις του ΟΗΕ είναι να διατηρήσει τις πολιτιστικές ταυτότητες των λαών μοναδικές, πλήρεις και δημιουργικές.

Ο κ. Γερουλάνος χαρακτήρισε την απόφαση ως μαρτυρία της δέσμευσης των κρατών να εργαστούν μαζί για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου και εξέφρασε την ειλικρινή εκτίμηση της ελληνικής κυβέρνησης προς όλους τους συγκηδεμόνες της απόφασης και όλα τα κράτη-μέλη για την υποστήριξή τους.

Στη συνέχεια, ο κ Γερουλάνος αναφέρθηκε στην ανάγκη επανένωσης των διασπασμένων συμβόλων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, κάνοντας ειδική αναφορά στα μάρμαρα του Παρθενώνα:

Η πολιτιστική κληρονομιά δεν χρειάζεται πάντα προστασία. Πολύ συχνά, η πολιτιστική κληρονομιά χρειάζεται να επουλωθεί. Να επουλωθεί όπως στη διαδικασία του να επιστρέψει κάτι στο σπίτι του, και να ξαναγίνει πλήρες. Στο ίδιο πλαίσιο, μέσα στο οποίο επιδιώκουμε να επουλώσουμε τις ταυτότητες, έτσι θα πρέπει να επιδιώξουμε να επουλώσουμε μεγάλα σύμβολα κληρονομιάς. Ιδιαίτερα όταν τα σύμβολα αυτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του διαλόγου μας αναφορικά με τον πολιτισμό. Ένα σύμβολο τόσο μοναδικό ώστε να αντικατοπτρίζει τις αξίες διαφορετικών πολιτισμών, γίνεται ένα παγκόσμιο σύμβολο. Με στόχο να εμπνεύσει τις αξίες που αντιπροσωπεύει, με στόχο να μας φέρει κοντά σε πνεύμα κατανόησης. Το να το διαμελίζουμε είναι ανήθικο, το να κρατάμε τα κομμάτια του μοιρασμένα είναι αντιδεοντολογικό. Στον Παρθενώνα αρκετοί πολιτισμοί, αν όχι ο κόσμος στο σύνολό του, αναγνωρίζουν ένα σύμβολο ανθρωπισμού. Τη βασική ιδέα ότι οι άνθρωποι είναι καλοί, αν κάποιος τους εμπνεύσει να ασκήσουν αυτοσυγκράτηση. Το ότι μπορούν να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν απίστευτα πράγματα αν αφεθούν ελεύθεροι να σκεφθούν, να εκφραστούν, να θέσουν σε εφαρμογή τη λογική τους, και τελικά να εξουσιάσουν τους εαυτούς τους. Αντιπροσωπεύει την ουσία αυτών για τα οποία ιδρύθηκε αυτός ο Οργανισμός. Εκφράζοντας την πίστη του στην ανθρώπινη φύση, πρόκειται για ένα σύμβολο τόσο μοναδικό ώστε να στέκεται ως φωτεινή πηγή όχι μόνο για τα επιτεύγματα που έχουμε καταφέρει, αλλά τελικά γι αυτά που πρόκειται να δημιουργήσουμε. Για εμάς τους Έλληνες, ο Παρθενώνας είναι όλα αυτά τα πράγματα και επιπλέον μέρος αυτού που είμαστε. Ένα θεμελιώδες κομμάτι της κληρονομιάς μας. Δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε τη χαρά μας για το ότι αρκετά κομμάτια του μνημείου αυτού μας επιστράφηκαν εθελούσια ή διά δανείων από την Χαϊδελβέργη, το Παλέρμο και το Βατικανό. Προσβλέπουμε στη συνεργασία με άλλα μουσεία, για να βρούμε τρόπους για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα, τα οποία θα εμπλουτίσουν αντί να καταστήσουν φτωχότερες τις εξαιρετικές τους συλλογές.

Καταλήγοντας, ο κ. Γερουλάνος είπε:

Κύριε Πρόεδρε, είμαστε αποφασιστικά στο δρόμο του να κάνουμε τον κόσμο μας έναν καλύτερο κόσμο, και το έχουμε κάνει με το να σεβόμαστε και να εξυμνούμε ο ένας τον άλλο, με το να βρίσκουμε στον καθένα το στοιχείο εκείνο που τον κάνει μοναδικό. Η ακεραιότητα ενός μνημείου, ενός αριστουργήματος, ενός έργου τέχνης θα πρέπει να θεωρείται δικαίωμα τόσο ιερό όσο οποιοδήποτε άλλο δικαίωμα υπερασπίζεται αυτός εδώ ο Οργανισμός, διότι η ακεραιότητα ενός παγκόσμιου συμβόλου πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να είναι το ίδιο σημαντική όσο και η ίδια η πολιτιστική κληρονομιά.