Ιωάννινα: Ένας χρόνος από την κατάρρευση του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας

Ήταν Κυριακή 1η Φλεβάρη του 2015, ώρα 9:10. Τα ορμητικά νερά του ποταμού Άραχθου καταπίνουν το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας. Το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι στα Βαλκάνια δεν άντεξε στη μανία της φύσης, στις ισχυρές βροχοπτώσεις που έπλητταν επί μέρες τα Τζουμέρκα και κατέρρευσε. Σημείο αναφοράς, ταυτότητα για τα Τζουμέρκα, το γεφύρι της ιστορίας και του πολιτισμού χάθηκε μέσα σε μόλις ένα λεπτό και η είδηση συγκλόνισε τους Ηπειρώτες αλλά και το πανελλήνιο.

«Το γεφύρι να ξαναγίνει. Είναι ένα στοίχημα για τη χώρα και την πολιτιστική κληρονομιά μας» υπογράμμισαν τότε τα κυβερνητικά στελέχη και οι αυτοδιοικητικοί, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή μετέβησαν στην Πλάκα.

Σήμερα, έναν χρόνο μετά την κατάρρευση του μνημείου, έχει ανοίξει ο δρόμος για την αναστήλωσή του. Ο δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων, Γιάννης Σεντελές, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την πορεία των εργασιών. Όπως σημείωσε, έως το τέλος Απριλίου, αναμένεται να ολοκληρωθεί η γεωτεχνική μελέτη για την υποστήριξη των υπαρχόντων βάθρων, η οποία έγινε υπό την επίβλεψη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Η μελέτη εκπονείται από το τμήμα του ΤΕΕ των Ιωαννίνων και την Περιφέρεια Ηπείρου, η οποία έχει αναλάβει και τις υπόλοιπες μελέτες για τη συνολική αναστήλωση. Ο κ. Σεντελές, εξέφρασε την αισιοδοξία του για την εξέλιξη του έργου, ενώ τόνισε πως είναι αναγκαία η χρηματοδότηση. «Υπολογίζουμε, τον Μάιο να ξεκινήσουν οι εργασίες υποστήριξης των βάθρων και να συνεχίσουμε με την αναστήλωση. Βασική προϋπόθεση είναι οι χρηματοδοτήσεις. Ήδη, υπάρχουν χορηγοί, δεν έχουν, όμως, καθορίσει το ύψος της οικονομικής βοήθειας. Περιμένουμε το κράτος να παίξει ρόλο εγγυητή, να υποστηρίξει οικονομικά την αναστήλωση» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το γεφύρι της Πλάκας ξεκίνησε να χτίζεται το 1863 από μάστορες της πέτρας. Μετά από αποτυχημένη προσπάθεια επιχειρήθηκε και δεύτερη φορά. Το έργο ανέλαβε ο πρωτομάστορας Μπέκας, από την Πράμαντα, και το μεγαλοπρεπές γεφύρι τελείωσε το 1866. Μάλιστα, όπως μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, ο πρωτομάστορας έβαλε όλη την τέχνη του, χρησιμοποιώντας 20.000 αβγά από την περιοχή και μαζί με ασβέστη «έγινε πορσελάνη, η συνδετική ουσία της πέτρας».

Ήταν το μεγαλύτερο γεφύρι των Βαλκανίων. Το τόξο του είχε άνοιγμα 40,20 μέτρα και ύψος στο κέντρο 21 μέτρα πάνω από τον Άραχθο. Ήταν η γέφυρα επικοινωνίας που σήκωσε ιστορικό φορτίο και έγινε σύμβολο συναίνεσης και ομοψυχίας. Εκεί λειτούργησε το τελωνείο από την ελεύθερη Ελλάδα, στη σκλαβωμένη Ήπειρο. Οι αντιστασιακές δυνάμεις, στις 29 Φεβρουαρίου του 1944, υπέγραψαν την ιστορική συμφωνία Πλάκας-Μυρόφιλλου για τη δράση εναντίον των Γερμανών κατακτητών της χώρας.

Το γεφύρι της Πλάκας κρατήθηκε όρθιο όταν τα γερμανικά στρατεύματα επιχείρησαν την ανατίναξή του, κατά τη διάρκεια της αποχώρησής τους από την Ελλάδα. Φορείς και κάτοικοι στην Ήπειρο θέλουν να δουν και πάλι τη δική τους «Ακρόπολη» να στέκεται στον Άρχαθο ποταμό, στην Πλάκα.