«Σκουριάζει το κλειδί» των κονδυλίων για τις κλινικές μελέτες

«Κλειδί» για την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες χαρακτηρίζονται οι κλινικές μελέτες, στην Ελλάδα ωστόσο αυτό το κλειδί τείνει να… σκουριάσει, αποτυγχάνοντας στον διπλό σημαντικό ρόλο του. Στη χώρα μας το τελευταίο έτος καταγράφηκε αύξηση της τάξης του 20% στην υποβολή κλινικών μελετών προς έγκριση, η χώρα όμως υστερεί σημαντικά στο συγκεκριμένο πεδίο ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι από τα 35 δισ. ευρώ που διατίθενται παγκοσμίως για εκπόνηση κλινικών ερευνών, η Ελλάδα απορροφά μόλις και μετά βίας 80 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που το Βέλγιο -με πληθυσμό ανάλογο της χώρας μας- προσελκύει περισσότερα από 2 δισ. ευρώ ετησίως.
 
Το θέμα των κλινικών μελετών συζητήθηκε την Τετάρτη στο πλαίσιο εκδήλωσης του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Κλινικών Μελετών (20 Μαΐου).
 
Το ρόλο της κλινικής έρευνας για το κοινωνικό κράτος, αλλά και την οικονομία της χώρας ανάδειξε ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Πασχάλης Αποστολίδης, τονίζοντας πως «η κλινική έρευνα αποτελεί μία επένδυση στην υγεία, το φάρμακο, την καινοτομία και την οικονομία. Κάθε φορά που εγκρίνεται μια κλινική έρευνα “εισάγονται” στην Ελλάδα περίπου 250.000 ευρώ άμεσης επένδυσης και προκαλείται, βάσει των δημοσιευμένων δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών, καθαρή αύξηση στο ΑΕΠ της χώρας μας, περίπου 875.000 ευρώ».
 
Τη δική τους άποψη κατέθεσαν οι εκπρόσωποι ενώσεων ασθενών ιδίως  για την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας. Όπως είπε  η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ), κυρία Μαριάννα Λάμπρου «οι κλινικές μελέτες είναι η μόνη ελπίδα για τους ασθενείς με Σπάνιες Παθήσεις. O λόγος που τελικά δεν πραγματοποιούνται στη χώρα μας είναι η χρονοβόρα διαδικασία και η γραφειοκρατία, με αποτέλεσμα οι μητρικές φαρμακευτικές εταιρίες να επιλέγουν άλλα κράτη, τα οποία ανταποκρίνονται άμεσα». Η πρόεδρος  της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκινοπαθών ΕΛΛΟΚ, κυρία Καίτη Αποστολίδου  χαιρέτησε την πρωτοβουλία του ΣΦΕΕ, εκφράζοντας την ελπίδα της  να σηματοδοτήσει τις αναγκαίες αλλαγές και να επιταχύνει την εφαρμογή τους για τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου των κλινικών μελετών στη χώρα. Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη κ. Χρήστος Δαραμήλας, μίλησε για την προσωπική του εμπειρία και τη συμμετοχή του στις κλινικές μελέτες με διττό ρόλο και ως ασθενής και ως ερευνητής, υπογραμμίζοντας  τις υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας που τηρούνται για τη διεξαγωγή τους στη χώρα μας και τόνισε ότι ήταν μια θετική εμπειρία για τον ίδιο.
 
Από την πλευρά του ο καθηγητής Αθανάσιος-Μελέτιος Δημόπουλος, Πρύτανης ΕΚΠΑ και Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Αθηνών, περίγραψε το επιστημονικό πλαίσιο, τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για αξιόπιστες κλινικές μελέτες: «η συμμετοχή σε μια κλινική μελέτη είναι μια «επίπονη» διαδικασία, καθώς ο ερευνητής δουλεύει αδιάκοπα, εστιάζει σε μια πάθηση, εμβαθύνει, καταγράφει με ακρίβεια δεδομένα, επικοινωνεί με τον ασθενή, διατηρεί πλήρη φάκελό του, αλλά και δέχεται ελέγχους συνεχώς».
 
Ο κ. Μιχαήλ Καραμούζης, Καθηγητής Βιοχημικής Ογκολογίας, Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δεοντολογίας, εκτίμησε πως η αύξηση 20% των αρχικών κλινικών μελετών που υποβλήθηκαν προς έγκριση εφέτος σε σύγκριση με το 2014 αντικατοπτρίζει την εμπιστοσύνη των φαρμακευτικών εταιρειών στην έγκαιρη και σωστή πορεία έγκρισης νέων κλινικών μελετών.
 

Η Πρόεδρος του ΕΟΦ, κα Αικατερίνη Αντωνίου υπογράμμισε ότι το πλαίσιο διεξαγωγής κλινικών μελετών πρέπει να παρέχει ασφάλεια στους ασθενείς, να είναι αυστηρό και επιστημονικό, αλλά όχι γραφειοκρατικό.
 
Ο Δρ. Λαμπρόπουλος, μέλος ΔΣ ΕΒΕΑ και Γενικός Γραμματέας Φαρμακευτικού Φόρουμ ΕΒΕΑ – EphForT, σημείωσε χαρακτηριστικά ότι αν και έχουν γίνει βήματα για την προσέλκυση επενδύσεων κλινικών μελετών, υπάρχει ακόμη μεγάλο πεδίο επέκτασής τους και το οποίο για να καλυφθεί χρειάζεται συντεταγμένος και δομημένος τρόπος από όλα τα μέρη.
 
Τέλος, ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και Πρόεδρος Επιτροπής Κλινικών Μελετών, κ. Σπύρος Φιλιώτης, ανέφερε πως οι αιτήσεις για νέες κλινικές μελέτες έχουν αυξηθεί σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, από 130 σε 154 ετησίως, και επισήμανε πως «ο κλάδος του φαρμάκου, παρ’ όλες τις πιέσεις, παραμένει ένας κλάδος που μπορεί να προσφέρει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας».