Τι απαντά ο Φίλης για τις βάσεις

Ανακοίνωση με την οποία επιχειρεί να στηρίξει τις θέσεις του σχετικά με τις βάσεις προαγωγής στις τάξεις του Γυμνασίου, εξέδωσε το υπουργείο Παιδείας. Στο κείμενο των 787 λέξεων, το υπουργείο υπεραμύνεται των θέσεών του, υποστηρίζοντας πως το σύστημα υπερκάλυψης της χαμηλής βαθμολόγησης στα λεγόμενα «βασικά» μαθήματα από τη μεγαλύτερη βαθμολογία των λεγόμενων «δευτερευόντων», είναι ένα δίκαιο σύστημα, το οποίο αναβαθμίζει το επίπεδο της εκπαίδευσης.

Η ανακοίνωση αναφέρεται στο δημοσίευμα της Καθημερινής, με τον τίτλο: “Χαμηλώνει ο πήχυς στο γυμνάσιο”. Η απάντηση του υπουργείου και κατ' επέκταση του υπουργού Νίκου Φίλη , δεν τεκμηριώνει το «γιατί» αναβαθμίζεται με το νέο σύστημα το Γυμνάσιο. Αρκείται σε σφοδρή επίθεση εναντίον της εφημερίδας, ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο σύστημα της Φινλανδίας, στο οποίο, όπως αναφέρει, δεν υπάρχει η έννοια της απόρριψης, συγκρίνοντας δύο ανόμοια μεγέθη, δύο εντελώς διαφορετικών κρατών και συνθηκών.

Ο κ. Φίλης διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, σε δύο βασικά σημεία. Πρώτον: Με βάση τις αλλαγές στο Γυμνάσιο που ανακοινώθηκαν, λίγο πριν την έναρξη της τρέχουσας σχολικής χρονιάς είχε σταλεί στα σχολεία εγκύκλιος (φέρει ημερομηνία 8/9/2016, έχει αριθμό πρωτοκόλλου 143329/Δ2 και υπογράφεται από τον υπουργό Νίκο Φίλη), η οποία στο θέμα της προαγωγής και απόλυσης των μαθητών όριζε τα εξής:

«Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης,

• όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 10 ή

• όταν έχει βαθμό ετήσιας επίδοσης σε καθένα από τα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α’) τουλάχιστον 8, και έχει συνολικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 12».

Την ομάδα Α’ αποτελούν η Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (κοινή εξέταση της Γλωσσικής Διδασκαλίας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας), τα Μαθηματικά, η Φυσική και η Ιστορία, μαθήματα μόνο στα οποία οι μαθητές θα εξετάζονται γραπτώς στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Επίσης, με το νέο σύστημα που θα ισχύσει από φέτος στα πλαίσια των αλλαγών που αποφάσισε ο Νίκος Φίλης, υπάρχουν τα μαθήματα της Β’ Ομάδας (Αρχαία Ελληνικά, Θρησκευτικά, Χημεία, Βιολογία, Γεωλογία-Γεωγραφία, Αγγλικά, δεύτερη ξένη γλώσσα, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Οικιακή Οικονομία) στα οποία οι μαθητές θα εξετάζονται με διαγωνίσματα ή εργασίες κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, και τα μαθήματα της ομάδας Γ’ (Τέχνες, Μουσική, Γυμναστική) στα οποία οι μαθητές δεν θα εξετάζονται καθόλου.

Η νέα εγκύκλιος (φέρει ημερομηνία 7/10/2016, έχει αριθμό πρωτοκόλλου 166077/Δ2 και υπογράφεται από τον υπουργό παιδείας Νίκο Φίλη) και ορίζει:

«Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης,

• όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 10 ή

• όταν έχει γενικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 13».

Το δεύτερο σημείο στρέβλωσης είναι το προηγούμενο σύστημα προαγωγής που ίσχυε έως τον Ιούνιο του 2016. Με βάση εγκύκλιο του Ιουνίου του 2012 (βασιζόμενη και στην εγκύκλιο Γ2/1293/2-5-1984) η προαγωγή /απόλυση γίνονταν :

«α. Όταν ο μαθητής έχει σε κάθε μάθημα των ομάδων Α και Β ετήσιο γενικό βαθμό τουλάχιστον δέκα (10). β. Όταν υστερεί σε ένα (1) μέχρι και τέσσερα (4) μαθήματα της Β ομάδας και έχει μέσο όρο  όλων των μαθημάτων και των δυο ομάδων, τουλάχιστον πλήρες δέκα (10). γ. Όταν υστερεί σε ένα (1) μέχρι και τέσσερα (4) μαθήματα της Α ομάδας και έχει μέσο όρον  όλων των μαθημάτων της Α ομάδας τουλάχιστον δεκατρία (13)». Άρα, έως τώρα δεν προάγονταν οι μαθητές εάν δεν είχαν 13 στα 4 βασικά μαθήματα και όχι σε όλα όπως ορίζει τώρα το υπουργείο. Διαφορά πολύ σημαντική.

Η ανακοίνωση-απάντηση του υπουργείου Παιδείας: 
«Πρόσφατο δημοσίευμα της Καθημερινής, που μάλιστα φιλοξενείται σε περίοπτη θέση της πρώτης σελίδας της εφημερίδας, επιχειρεί να αντιπολιτευτεί ανεπιτυχώς τη μεταρρύθμιση στο Γυμνάσιο, θέτοντας στο επίκεντρο της κριτικής το σύστημα προαγωγής από τη μια τάξη στην άλλη. Κάνει για μια ακόμη φορά χονδροειδές λάθος η καλή εφημερίδα. Ίδιο, ως προς την ελαφρότητα,  την επιπολαιότητα και την έλλειψη τεκμηρίωσης με το προ μηνών, επίσης πρωτοσέλιδο δημοσίευμα,  με το οποίο επιχείρησε να πλήξει την αξιοπιστία και την εγκυρότητα των Πανελληνίων Εξετάσεων.  Με τίτλο, αυτή τη φορά,  «Χαμηλώνει ο πήχυς στο γυμνάσιο» καταγγέλλεται η απόφαση του υπουργείου να μη μεταβάλει, αλλά να αφήσει ως έχουν αυτή τη στιγμή,  τα κριτήρια προαγωγής-απόλυσης των μαθητών/τριών. Δηλαδή, η επιλογή του Υπουργείου να διατηρήσει το σύστημα προαγωγής που ίσχυε επί ΝΔ-ΠΑΣΟΚ συνιστά υποβάθμιση του Γυμνασίου κατά την Καθημερινή,  η οποία όμως δεν μπαίνει στον κόπο να απαντήσει στο ερώτημα: «Υποβάθμιση ως προς τι;».  Αφού,  είναι γνωστό  ότι και με το μέχρι πολύ πρόσφατα ισχύον Προεδρικό Διάταγμα δεν προβλέπονταν για κανένα μάθημα ελάχιστη βάση. Αν, δηλαδή,  ο γενικός μέσος όρος των μαθητών/τριών  ήταν 13,  μπορούσαν   να προαχθούν, άσχετα με το πόσο χαμηλό βαθμό είχαν σε κάποιο ή κάποια μαθήματα.  Αυτά όλα αποφασίστηκε να εξακολουθήσουν να ισχύουν. Πρόκειται, για  ρυθμίσεις που δεν είναι της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ παλιές -απλώς τώρα τις θυμήθηκε η Καθημερινή  προς άγραν αντιπολιτευτικών εντυπώσεων. Εκτός, αν τώρα τις πληροφορήθηκε, οπότε, υπάρχει άλλης τάξης πρόβλημα.

Είναι, λοιπόν,  σαφής και αυταπόδεικτη η προσπάθεια δημιουργίας λανθασμένων  εντυπώσεων, από την πλευρά της Καθημερινής. Συνηθισμένη να κάνει το μαύρο άσπρο, αυτή τη φορά,  παρουσίασε ως νέο το παλαιό σύστημα διαπράττοντας μια μεγάλη γκάφα. Γιατί, ακόμη κι αν δεχθεί κανείς τη λανθασμένη λογική στην οποία στηρίζεται το δημοσίευμα, το δεοντολογικό θα ήταν το άρθρο να είχε τίτλο «Παραμένει χαμηλά ο πήχυς στο γυμνάσιο».

Και, βέβαια, αναρωτιόμαστε, αν, όταν καθιερώθηκε για πρώτη φορά το υπάρχον σύστημα προαγωγής, το οποίο αφήνει αμετάβλητο η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το είχε καταγγείλει με παρόμοιο πρωτοσέλιδο δημοσίευμα η Καθημερινή; Περιμένουμε την απάντηση.

Το υπουργείο είναι ανοικτό στην εποικοδομητική κριτική που γίνεται με παιδαγωγικά και επιστημονικά έγκυρα επιχειρήματα. Το πρόβλημα, όμως,  είναι, ότι εντελώς άστοχα δημοσιεύματα όπως αυτό της Καθημερινής, αλλά και όλες οι σχετικές ανακοινώσεις της Νέας Δημοκρατίας, συντηρούν επιστημονικά αβάσιμες και αναχρονιστικές αντιλήψεις για το τι συνιστά ποιότητα στην εκπαίδευση. Ο πήχυς δεν βρίσκεται ψηλά, όταν γίνεται δυσκολότερη η προαγωγή των μαθητών/τριών, δεν αποτελεί αναβάθμιση της εκπαίδευσης ο πολλαπλασιασμός των μαθητών/τριών που δεν προάγονται. Κανένας διεθνής οργανισμός που σχετίζεται με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων σήμερα δεν θέτει τέτοιο κριτήριο. Ας σημειωθεί ότι στη Φινλανδία, της οποίας το εκπαιδευτικό σύστημα αναγνωρίζεται διεθνώς ως αποτελεσματικότατο, δεν υπάρχει καν η έννοια της απόρριψης μαθητών/τριών, ακριβώς γιατί οι έρευνες έχουν δείξει  ότι η επανάληψη της τάξης κατά κανόνα δεν βελτιώνει την επίδοση. Ο πήχυς λοιπόν υψώνεται, όταν λαμβάνονται μέτρα που βελτιώνουν το περιεχόμενο, τη μέθοδο και τα εργαλεία της διδασκαλίας (τι και πώς διδάσκεται).

Μέτρα που συμβάλλουν στη βελτίωση της παρεχόμενης παιδείας είναι αυτά που ήδη έλαβε το υπουργείο Παιδείας φέτος και για τα οποία ο αντίλογος από επιστημονικής απόψεως υπήρξε μέχρι σήμερα εξαιρετικά ισχνός και ανεπαρκής.

Τα υπενθυμίζουμε:
εξορθολογισμός της διδακτέας ύλης και έγκαιρη ενημέρωση των σχολικών συμβούλων για αυτόν, ώστε να βοηθηθούν οι εκπαιδευτικοί να εστιάσουν τις προσπάθειές τους σε ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό, αναγκαίο και χρήσιμο
ενίσχυση των συνθετικών-δημιουργικών εργασιών, ώστε να καλλιεργηθεί η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα
υποστήριξη των εκπαιδευτικών με πρόσθετο διδακτικό υλικό και ιδέες για τον τρόπο αξιοποίησής του, με προτάσεις για δραστηριότητες μέσα στην τάξη και για δημιουργικές/συνθετικές εργασίες, ώστε να εμπλακούν ενεργά οι μαθητές/τριες στη μαθησιακή διδασκαλία
επέκταση του χρόνου που αφιερώνεται στα μαθήματα, που έγινε εφικτή αφενός με τον περιορισμό της εξεταστικής διαδικασίας, αφετέρου με την έγκαιρη τοποθέτηση εκπαιδευτικών στα σχολεία
εκκίνηση προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας στα γυμνάσια στις αρχές Νοεμβρίου και καθιέρωση δεύτερης φάσης ενισχυτικής διδασκαλίας, μετά το τέλος των μαθημάτων, για όσους/ες δεν προάγονται-απολύονται
δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών για τις ξένες γλώσσες, συμβατών με τον σχεδιασμό για προετοιμασία της πιστοποίησης των γνώσεων σε αυτές (Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας) στο δημόσιο σχολείο
δημιουργία σύγχρονων και διδακτικά πολύ προωθημένων προγραμμάτων σπουδών στα Θρησκευτικά
εξασφάλιση μια ζώνης ελεύθερων ωρών εντός του εργασιακού ωραρίου για τη διευκόλυνση της  ενδοσχολικής και διασχολικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και την πραγματοποίηση προγραμμάτων που έχουν ανάγκη και ενδιαφέρουν τα παιδιά.

Το υπουργείο Παιδείας θα συνεχίσει να εργάζεται σε αυτή την κατεύθυνση σε συνεργασία με το ΙΕΠ, ώστε να ανανεωθούν σταδιακά τα προγράμματα σπουδών και τα βιβλία σε όλα τα μαθήματα και να γίνει συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ώστε να υποστηριχθούν ουσιαστικά στο έργο τους. Γιατί, με αυτόν τον τρόπο υψώνεται ο πήχυς στην εκπαίδευση και όχι με τις απαρχαιωμένες,  βαθιά συντηρητικές και αναποτελεσματικές συνταγές της Καθημερινής και της Νέας Δημοκρατίας».