Στον «πάγο» η Αμφίπολη... σε σύνταξη η Περιστέρη

Τον Νοέμβριο του 2015 οι ανασκαφές στον Τύμβο Καστά μπήκαν και επίσημα στον πάγο. Οι δηλώσεις που προηγήθηκαν του νέου -τότε- υπουργού Πολιτισμού Νίκου Ξυδάκη ότι «η Αμφίπολη είχε λάβει υπερβολική δημοσιότητα», «η ανασκαφή αυτή τη στιγμή έχει τελειώσει», «υπήρξε γενναία χρηματοδότηση όσο δεν υπήρξε σε άλλο μνημείο» κ.λπ. ήταν ενδεικτικές του κλίματος που είχε διαμορφωθεί μετά την κυβερνητική αλλαγή. Η σύνταξη των αναγκαίων μελετών για τη συντήρηση και την ανάδειξη του έργου ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί, όπως επίσης δεν έχει εξασφαλιστεί η ένταξή τους από το ΕΣΠΑ ώστε να δρομολογηθούν οι εργασίες.

Αποτέλεσμα, να υπάρχει σήμερα σοβαρός κίνδυνος για το μνημείο, το οποίο φαίνεται να έχει αφεθεί στην τύχη του εν αναμονή μελετών και χρηματοδότησης. Στο υπουργείο Πολιτισμού εφησυχάζουν από τις στερεωτικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν  το προηγούμενο διάστημα. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτές οι εργασίες αρκούν, Εδώ ένα σπίτι έχεις κλειστό δύο χρόνια και δημιουργούνται προβλήματα, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα μνημείο 2.500 ετών θαμμένο μέσα στη γη. 

Εργάτες κατά του ΥΠΠΟ και η Περιστέρη στη… σύνταξη

Σχεδόν έναν χρόνο μετά τον «μπαλτά» στις αρχαιολογικές έρευνες στον λόφο Καστά, εργάτες που έλαβαν μέρος στις εργασίες διεκδικούν τα δεδουλευμένα τους από το υπουργείο Πολιτισμού.  Την ίδια ώρα η επικεφαλής της ανασκαφής αρχαιολόγος κυρία Περιστέρη, συνταξιούχος πλέον, έχει επιδοθεί σε μία προσπάθεια να αναδειχθεί η ανασκαφή και να ολοκληρωθούν γρήγορα οι αναγκαίες εργασίες ώστε να καταστεί το μνημείο επισκέψιμο. 

Η ίδια, αν και ζήτησε από το υπουργείο Πολιτισμού να παραμείνει στην ενεργό δράση, δεν εισακούστηκε, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε τιμητική… αποστρατεία, συμπληρώνοντας 35 έτη υπηρεσίας. «Εκανα ενέργειες αλλά δεν ευοδώθηκαν. Οταν αγαπάς τη δουλειά σου θέλεις να δουλεύεις για πολλά χρόνια», λέει η ίδια στο «ΘΕΜΑ», συμπληρώνοντας ότι είναι έτοιμη να συνεχίσει την αρχαιολογική έρευνα ακόμη και ως συνταξιούχος αρχαιολόγος -είναι επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων- σύμφωνα με τον νόμο. «Ανασκαφέας είμαι εγώ και η έρευνα μπορεί να συνεχιστεί με το να το ζητήσω εκ νέου στο μέλλον. Το θέλω. Είμαι στη διάθεση του υπουργείου Πολιτισμού να συνεχίσω την έρευνα. Ωστόσο αυτό μπορεί να γίνει εφόσον συντηρηθεί και αναδειχθεί το μνημείο», τονίζει με νόημα  απαντώντας έμμεσα και σε δημοσιεύματα που φέρουν άλλους αρχαιολόγους να επιθυμούν να προχωρήσουν σε έρευνες στον τύμβο Καστά.

Οπως επισημαίνει η κυρία Περιστέρη, η ανασκαφή στον εντυπωσιακό περίβολο έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο θα πρέπει να συνεχιστεί σε άλλα σημεία του Τύμβου που μπορεί να κρύβει «ευχάριστες εκπλήξεις».  

Οι ανακοινώσεις της για την ταυτότητα του μνημείου προκάλεσαν αίσθηση και συζητήθηκαν έντονα στους αρχαιολογικούς κύκλους και όχι μόνο: «Είναι του Ηφαιστίωνα. Το μνημείο χτίστηκε το τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ., υπάρχει επιγραφή που αναφέρεται στον Ηφαιστίωνα και είναι μοναδικό μνημείο σε πλούτο και τέχνη . Η καταστροφή του όντως χρονολογείται τη ρωμαϊκή εποχή». Η ίδια θέλει να αφήσει πίσω της τις επιθέσεις που δέχτηκε από μερίδα συναδέλφων της, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή επιχείρησαν να απαξιώσουν το επιστημονικό της έργο.  «Οι συνάδελφοι που υποστήριξαν διάφορα είναι πολλοί λίγοι σε σχέση με τη πλειοψηφία που συμφωνεί με όσα ανακοίνωσα. Ο καθένας και η καθεμία έχει την ευθύνη των όσων λέει. Οταν βρίσκεις κάτι σημαντικό υπάρχει πόλεμος και ενίοτε ακολουθεί και η λασπολογία», λέει.

Γράφει βιβλίο και κάνει παρουσιάσεις

Η ανασκαφή της ομάδας Περιστέρη μπορεί να έληξε απότομα στην Αμφίπολη, ωστόσο η επικεφαλής και οι συνεργάτες της συνεχίζουν τη μελέτη για το υλικό που έχει έρθει στο φως τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τον νόμο, θα πρέπει έως το 2020 να ολοκληρωθεί η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της ανασκαφής όπου αναμένονται να δημοσιοποιηθούν λεπτομέρειες και για άλλα ευρήματα που ήρθαν στο φως. 

Αυτό το διάστημα, εκτός από τη σύνταξη της αρχαιολογικής δημοσίευσης η κυρία Περιστέρη ασχολείται και με τη λογοτεχνία, γράφοντας ένα βιβλίο που θα περιέχει πολύ αρχαιολογικό σασπένς. Παράλληλα αφιερώνει πολύ χρόνο σε ανακοινώσεις -σε διάφορες παρουσιάσεις και ημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό- με στόχο να πληροφορήσει όσο γίνεται περισσότερο τον κόσμο για το σημαντικό αυτό μνημείο που θεωρείται μοναδικό του είδους. «Μιλάω για την αναγκαιότητα να προχωρήσουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες ώστε το μνημείο να γίνει επισκέψιμο. Οραμά μου είναι να πάρει τη μορφή που είχε στην αρχαιότητα. Με τον πλούσιο μαρμάρινο περίβολο, τον τάφο και τον λέοντα στην κορυφή. Να αποκτήσει την αρχική του αίγλη και να αποτελέσει πόλο επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και θα βοηθήσει αναπτυξιακά όχι μόνο τις Σέρρες αλλά ολόκληρη τη χώρα», δηλώνει, πρόθυμη να συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή: «Είμαι στη διάθεση του υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Αμφίπολης να βοηθήσω με τους συνεργάτες μου ώστε αυτό το μνημείο να αποδοθεί όσο γίνεται γρηγορότερα στο κοινό».

Δεν είναι, όμως, μόνο η συντήρηση και η ανάδειξη του μνημείου. Μεγάλο στοίχημα για την ίδια είναι η ένταξη του Τύμβου Καστά στον κατάλογο των Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, όπου πρόσφατα εντάχθηκε ο γειτονικός αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων. Οπως αποκαλύπτει, το περασμένο καλοκαίρι επισκέφθηκαν την Αμφίπολη αντιπρόσωποι της UNESCO που βρέθηκαν και στους Φιλίππους, οι οποίοι δήλωσαν ενθουσιασμένοι από το μνημείο και ότι θα πρέπει και αυτό στο μέλλον να συμπεριληφθεί στα κορυφαία του πλανήτη. Ωστόσο, για να γίνει αυτό θα πρέπει το μνημείο να γίνει πρώτα επισκέψιμο. Εως τότε θέλει πολλή δουλειά και βούληση από το υπουργείο Πολιτισμού. 

Αν αναλογιστεί κανείς ότι το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων των Αιγών στη Βεργίνα -το οποίο ήρθε στο φως από τον αείμνηστο Μανόλη Ανδρόνικο το 1977- λειτούργησε το 1993, τότε μάλλον έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.