«Πόλεμος» ΙΣΑ - ΕΟΠΥΥ για την ερώτηση «πόσο θα ζήσετε» σε καρκινοπαθή για ένα φάρμακο

Ένα φάρμακο υψηλού κόστους (ογκολογικό) που δεν δόθηκε σε καρκινοπαθή, ασφαλισμένο του ΕΟΠΥΥ, από την αρμόδια Επιτροπή Έγκρισης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους του Οργανισμού, έχει πυροδοτήσει το τελευταίο 24ωρο μια μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ του Ιατρικού Συλλόγου Αθήνας (ΙΣΑ) και του ΕΟΠΥΥ.

Το προεδρείο του ΙΣΑ υποστηρίζει πως η έγκριση της ογκολογικής θεραπείας δεν δόθηκε γιατί η περίπτωση εξετάστηκε με κριτήρια οικονομικά και ηθικά, ο δε ΕΟΠΥΥ δικαιολογεί την μη έγκριση επικαλούμενος επιστημονικά κριτήρια και μόνο, και μάλιστα βάσει των διεθνών προτύπων.

Σύμφωνα με την καταγγελία του ΙΣΑ, η Επιτροπή Έγκρισης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους του ΕΟΠΥΥ ζήτησε εμμέσως την πιστοποίηση του προσδόκιμου επιβίωσης ενός ασθενούς με καρκίνο του προστάτη από τη Θεσσαλονίκη προκειμένου να δώσει το «πράσινο φως» για τη θεραπεία του με ακριβό ογκολογικό φάρμακο.

«Ο ΙΣΑ πληροφορήθηκε ότι σε συνταγές σκευασμάτων τα οποία συνταγογραφούν συγκεκριμένες ιατρικές ειδικότητες για σοβαρές παθήσεις, πχ κακοήθειες, απαιτείται η αναγραφή του προσδόκιμου χρόνου επιβίωσης του ασθενή προκειμένου να ολοκληρωθεί η συνταγογράφηση» υπογράμμισε στην ανακοίνωσή του ο ΙΣΑ και ζήτησε από τον ΕΟΠΥΥ την άμεση διευθέτηση του πρωτοφανούς, όπως το χαρακτηρίζει, ζητήματος και την άμεση απόσυρση τυχόν τέτοιας οδηγίας. «Είναι πραγματικά έξω από το πλαίσιο της λογικής και της ηθικής την στιγμή που ο ασθενής παραλαμβάνει την συνταγή για τη χορήγηση του φαρμάκου του να αναγράφεται σε αυτήν ότι του "απομένει" ελάχιστος χρόνος ζωής» καταλήγει η ανακοίνωση.

ΕΟΠΥΥ: Δεν χορηγήθηκε η θεραπεία με βάσει τα διεθνή ιατρικά πρότυπα

Από την πλευρά της, η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ παραδέχεται ότι απέρριψε το αίτημα του καρκινοπαθούς να του χορηγηθεί θεραπεία -όπως κατήγγειλε ο ΙΣΑ- αλλά υποστηρίζει πως αυτό έγινε λόγω ελλείψεων στον φάκελο που υποβλήθηκε από τον ασθενή στην αρμόδια Επιτροπή.

«Η αίτηση χορήγησης φαρμακευτικών σκευασμάτων εξετάζεται από την αρμόδια Επιτροπή Έγκρισης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους και Φαρμάκων Εξωτερικού, η οποία απαρτίζεται από ειδικούς επιστήμονες, ιατρούς του ΕΣΥ. Η αξιολόγηση κάθε αιτήματος γίνεται με βάση τα ιατρικά δεδομένα του ασθενούς και τις κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν διεθνώς. Η απόφαση έγκρισης ή απόρριψης μιας αίτησης λαμβάνεται αποκλειστικά με επιστημονικούς όρους» αναφέρει στην ανακοίνωση ο ΕΟΠΥΥ, επιχειρώντας να δώσει εξηγήσεις για το συμβάν.

«Πρόκειται για την προβλεπόμενη διαδικασία που ακολουθείται για όλα τα φάρμακα σοβαρών παθήσεων (ογκολογικά κ.α.)» σημειώνει η διοίκηση του Οργανισμού, και προσθέτει  πως «σε κάθε περίπτωση ο Οργανισμός αποδέχεται τους κανόνες της Ιατρικής  Επιστήμης και προτεραιότητά του παραμένει το όφελος τους ασθενούς».

Σε ό,τι αφορά στον συγκεκριμένο ασθενή αναφέρεται πως «εξετάσθηκαν τα ιατρικά δεδομένα από την Επιτροπή και κατά την αξιολόγηση, διαπιστώθηκαν ελλείψεις στον υποβληθέντα φάκελο. Η Επιτροπή ζήτησε από τον θεράποντα ιατρό να προσκομίσει τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να κατατεθεί εκ νέου ο φάκελος και να επανεξεταστεί το αίτημα χορήγησης του φαρμακευτικού σκευάσματος». Μάλιστα, ο ΕΟΠΥΥ για να αποδείξει τις… καλές προθέσεις του απέναντι στον ασθενή επικαλείται ότι το ίδιο φάρμακο έχει εγκριθεί και χορηγηθεί μέχρι τώρα σε περισσότερους από 35 ασθενείς.

Πηγές του ΕΟΠΥΥ αναφέρουν στο protothema.gr ότι ο φάκελος του ασθενούς δεν περιείχε κάποιους ορμονολογικούς δείκτες βάσει των οποίων οι ειδικοί της Επιτροπής θα αξιολογούσαν το πώς ο οργανισμός θα αποκρινόταν στη θεραπεία, δηλαδή την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.

Από την άλλη πλευρά, ογκολόγοι με τους οποίους συνομίλησε το protothema.gr αναφέρουν πως τα κριτήρια που (πρέπει να) λαμβάνουν υπόψη τους οι ειδικοί στην Επιτροπή  Έγκρισης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους είναι πολυεπίπεδα αλλά επιστημονικά όπως πχ αν επιμηκύνεται ή όχι η ζωή των ασθενών, αν συρρικνώνεται ο όγκος, αν η χορήγηση του φαρμάκου συνοδεύεται από λιγότερες παρενέργειες κα.

Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική: σε μια χώρα με ετοιμόρροπο ασφαλιστικό σύστημα, φτωχοποιημένο μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού και συρρικνωμένη φαρμακευτική δαπάνη, τα πραγματικά αντικειμενικά περιθώρια που έχουν οι ειδικοί για την έγκριση των καινοτόμων, ακριβών θεραπειών δεν είναι μεγάλα. Όλοι συμφωνούν πως το βασικό κριτήριο είναι η εξυπηρέτηση όλων των πολιτών που χρειάζονται περίθαλψη και θεραπεία, όμως στην πράξη υπάρχει δυσλειτουργία.  

Η διαχείριση των ασθενών που χρειάζονται Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) είναι ενδεικτική. Οι κλίνες είναι λιγότερες από τους ασθενείς που χρειάζονται ΜΕΘ -σε καθημερινή βάση τουλάχιστον 40 ασθενείς τον τελευταίο μήνα αναμένουν για κρεβάτι. Οι εντατικολόγοι αβίαστα απαντούν πως διαχειρίζονται τους ασθενείς σαν να συντρέχουν συνθήκες άσκησης ιατρικής σε ακραία φυσικά φαινόμενα ή καταστροφές, ιεραρχούν την προτεραιότητα για εισαγωγή στη ΜΕΘ κάποιου ασθενή με διάφορες παραμέτρους, ιατρικές, ηθικές κα. Η κατάσταση δεν αλλάζει σημαντικά στη λίστα των ασθενών που αιτούνται ένα ακριβό φάρμακο. Η εκ των πραγμάτων ανισομέρεια του κόστους των περισσοτέρων θεραπειών  και της αποτελεσματικότητας τους μπαίνει σε μεγεθυντικό φακό όταν πρόκειται για βαριά περιστατικά ή για ηλικιωμένους.